VÔ VỌNG DÂN TỘC VIỆT

VN phát triển một cách vô cùng ngu xuẩn là tụ tập hết dân vào các đô thị lớn, ở đó mật độ dân cư rất cao. Năm 2007 khi Hà Tây được sát nhập vào Hà Nội, tôi đã hy vọng Hà Nội sẽ phát triển các điểm dân cư ngoại vi để giãn dân ra. Khi mật độ dân cư thấp thì việc thiết kế các tòa nhà để đảm bảo phòng cháy chữa cháy sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Nhưng không, thêm Hà Tây thì thêm dân đổ vào nội đô Hà Nội, và Hà Nội ra sức cải tạo nội đô, làm thêm nhiều tuyến đường mới, đường sắt trên cao và các tuyến xe buýt mới, và nhiều tòa nhà chung cư mới, cả cao tầng lẫn mini ở nội đô... để... đón thêm dân vào đây xây dựng kinh tế mới. Kết quả Hà Nội càng thu hút thêm dân và càng thêm chật chội. Hỏa hoạn hôm qua ở các tòa nhà karaoke, hôm nay ở các chung cư mini; bị ở đâu thì cả nước điên cuồng xử lý ở đó, nhưng không ai quan tâm tới nguyên nhân chung là cơ sở hạ tầng của các đô thị quá chật chội và quá kém. Lại thêm cảnh chuồng cọp nữa, không nhà nào không bị các cửa sắt chặn các cửa sổ và cửa ra vào. Thế thì làm sao thoát được khi có hỏa hoạn. Năm 1991 và 2007 khi xây 2 tòa nhà 4 tầng, tôi kiên quyết không lắp chấn song sắt ở các cửa, kể cả các cửa ở tầng 4. Mở cửa gỗ lim ra là nhìn toàn bộ không gian thoáng mát, rất thích. Và nhà tôi cũng chưa bao giờ bị trộm ghé thăm vì cũng không có đồ đạc gì quý giá. Tôi đã viết nhiều bài phê phán việc lắp chấn song sắt bịt các cửa sổ ở VN, vô cùng lãnh phí, tốn kém và mất mỹ quan. Ở nước ngoài, họ không lắp các chấn song như thế. Việc đảm bảo an toàn cho trẻ nhỏ hay chống trộm phải xử lý bằng cách khác; phải nhìn các nước khác để học tập. Nếu sai đâu chỉ sửa ở đó, không nghiên cứu tìm hiểu nguyên nhân chung của tất cả những thảm cảnh hiện nay là đâu để sửa chữa, thì sẽ chỉ là chữa triệu chứng và bệnh nhân không bao giờ khỏi. Hà Nội và cả nước sẽ còn nhiều vụ cháy kinh hoàng như những vụ đã xảy ra. Với cách quản lý hiện nay, tôi tin là ngày mai sẽ đến lượt cháy ở các trung tâm thương mại, siêu thị, chợ, nhà hát rạp, chiếu bóng, sân vận động..., thậm chí cả trung tâm hội nghị quốc gia và quốc tế; và thậm chí cả Hội trường Ba Đình và Hội trường Thống nhất... cũng có khi không thoát khỏi thần lửa.

VÔ VỌNG DÂN TỘC VIỆT

FB Mai Quốc Việt - Năm 2003 siêu thị quốc tế tại thành phố Hồ Chí Minh bị cháy, chính quyền công bố có khoảng 70 người bị ch.ết. Tòa nhà chỉ cao sáu tầng. Đưa tin đầu tiên về cháy không phải là các cơ quan truyền thông Việt Nam mà chính là một nhà báo của kênh CNN Mỹ vô tình quay được khi đang thu xếp văn phòng đại diện trên một tầng của tòa nhà 65 tầng của Đức trên đường Lê Lợi.

Người chết đa phần là do hoảng loạn liều nhảy từ tầng sân thượng của tòa nhà. Văn phòng của tôi lúc đó đặt ở số 24 Lê Lợi cách tòa nhà cháy một vài chục mét.

Đau lòng khi dân xung quanh vác đệm giường vứt ra đường để cho các nạn nhân nhảy xuống.

Hầu hết đều nhảy trượt ra ngoài.

Ở các nước văn minh thường có đệm hơi đủ cỡ, khi không cần thì xếp cất kho, khi cần thì lực lượng chức năng chở tới dùng xe đặc chủng bơm hơi phù hợp với mọi địa hình, chỉ cần vài chục phút các nạn nhân tha hồ nhảy.

Mặt khác còn có trực thăng đặc chủng bay luồn lách giữa các tòa nhà treo lơ lửng thả thang xuống sân thượng để các nạn nhân leo lên.

Thêm nữa là hệ thống cầu thang nối chuyên dụng có thể vươn đến các ban công ở các tầng cao, đến tầng mười mấy là chuyện nhỏ.

Không có các thứ trên nên các nạn nhân buộc phải chết. Thật đau lòng.

Một vài tiếng sau, ông Lê Thanh Hải, bí thư thành ủy, xuống hiện trường đứng trên đường đối diện tòa nhà đang cháy nói như mếu với ống kính truyền hình HTV: đau đớn quá, thiệt hại nhiều quá, thành phố nhất thiết phải mua sắm các thiết bị chuyên dụng.

Ý ông ấy là mua đệm khí, trực thăng đặc biệt và thang nối chuyên dụng.

Tôi tin là Hà Nội đã nhận ra bài học.

Thế mà, đúng ba mươi năm sau một vụ cháy khác đã xảy ra tại Hà Nội, gần sáu chục nạn nhân bị chết vì liều mình nhảy lầu hay chết cháy vi vô vọng đứng trên mái nhà.

Có nghĩa là không có phương tiện gì để cứu các nạn nhân.

Một sự lặp lại vì vô cảm.

Lại đi bắt ngay trong đêm thằng chủ nhà xây nhà không đúng giấy phép.

Lại mở rộng điều tra để truy cứu thằng ký giấy phép xây dựng và các thủ tục hoàn công.

Lại trao bằng khen và tiền thưởng cho lực lượng chữa cháy.

Hành vi súc vật nhất là buổi tối cùng ngày tại nhà hát lớn Hà Nội diễn ra một lễ hội mừng công. Lại múa hát, lại phất cờ đánh trống lại những lời nói có cánh.

Không súc vật thì là gì?

Xin lỗi, không phải loài súc vật nào cũng thế.

Vô vọng dân tộc Việt.
-----------------

Xem thêm: Vụ hỏa hoạn ITC (ITC là viết tắt của International Trade Center, nghĩa là Trung tâm Thương mại Quốc tế) là vụ cháy lớn xảy ra tại Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 29 tháng 10 năm 2002, hậu quả đã làm thiêu rụi phần lớn tòa nhà ITC và làm chấn động dư luận Thành phố Hồ Chí Minh.

Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC) là tòa nhà văn phòng và trung tâm mua sắm, toạ lạc trên khu đất được bao bọc bởi các trục đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Lê Lợi, Nguyễn Trung Trực và Lê Thánh Tôn tại Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh. Tòa nhà có sáu tầng lầu với tổng diện tích 6.500m², được xây dựng vào năm 1970, thời đó có tên là Thương xá Tam Đa hay Crystal Palace. Tòa nhà được sửa chữa vào năm 1985, vừa được sử dụng làm tòa nhà văn phòng với 59 phòng cho thuê, vừa như một trung tâm mua sắm với 172 quầy mua bán vàng bạc đá quý. Ngoài ra tòa nhà còn có một vũ trường tên Blue, sân trượt băng và nhà hàng, căng tin...

Diễn biến

Thông tin về vụ cháy được thông báo vào khoảng 13h30 chiều ngày Thứ Ba, 29 tháng 10. Các nhân chứng có mặt đều thấy ngọn lửa phát ra từ vũ trường tại tầng hai và nhanh chóng bao trùm cả tòa nhà. Để thoát ra khỏi đám cháy, nhiều người đã trèo xuống bằng đường ống nước, thậm chí nhảy xuống từ tầng 3, tầng 4, dẫn đến gặp nhiều chấn thương. Đến 14 giờ, cột khói to đã bùng lên, cao hàng trăm mét. Nhiều gia đình, cửa hàng nằm trên đường Lê Thánh Tôn, Lê Lợi vội vàng di dời đồ đạc ra khỏi nhà.

Lúc này, lãnh đạo Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã có mặt tại hiện trường, huy động sự tiếp viện của lực lượng chữa cháy Quân khu 7, Bộ Tư lệnh quân sự thành phố, Sân bay Tân Sơn Nhất. Đội cảnh sát chữa cháy trên sông nhận lệnh tiếp nước chữa cháy từ Bến Bạch Đằng. Tổng cộng có hơn 50 xe chữa cháy với hàng trăm người tham gia làm nhiệm vụ. Trong khi đó, xe cứu thương liên tiếp chở nạn nhân về trung tâm cấp cứu trên đường Hàm Nghi. 

Hàng chục vòi cứu hoả phun nước vào trong. Tuy nhiên phần lá phông chắn gió hai bên tòa nhà đã cản nước rất nhiều. Cả tầng 2-3 rực lửa. Tầng 4, 5, 6 khói mù mịt ngất trời. Tại một góc tòa nhà phía đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, ngọn lửa hoành hành dữ dội, 4 xe cứu hoả tập trung chĩa vòi rồng vào đây. Gió thổi to khiến ngọn lửa đôi lúc lại bùng lên, khí nóng và khói bao trùm toàn khu vực.

Lúc 16h, ngọn lửa đã được khống chế, khói dịu bớt. Tuy nhiên những ống vòi phun quá yếu, không thể phun nước được vào tới bên trong tòa nhà. Hơn 49 văn phòng các doanh nghiệp đang kinh doanh dần bị thiêu rụi. Một số thi thể bị cháy đen được nhìn thấy ở hành lang tầng 4 và 5 phía đường Nguyễn Trung Trực.

Lãnh đạo thành phố quyết định cho đập tường, đưa lực lượng đột nhập vào phun nước dập lửa từng tầng. Ông Lê Tấn Bửu chỉ huy đội cứu hỏa cho thành lập ngay 3 đội trinh sát với 20 người, đập tường khu vực tầng 3, từ phía mặt đường Lê Lợi. Khu vực góc đường Lê Lợi - Nguyễn Trung Trực được dành toàn bộ cho xe bệnh viện và nhân viên y tế.

Qua ngày 30 tháng 10, cuộc tìm kiếm thi thể các nạn nhân vẫn tiếp tục, khói vẫn bốc cao và toàn khu vực vẫn bị phong toả.

Nguyên nhân

Nguyên nhân dẫn đến hỏa hoạn phát sinh khi hàn các bulong định vị trên trần buổi chiều ngày xảy ra hỏa hoạn. Thợ hàn để vảy xỉ nhiệt độ khoảng 1.700 độ C bắn vào xốp cách âm (có thể bắt cháy từ nhiệt độ 300 độ C) gây cháy lan nhanh và cháy lớn. Sau khi đám cháy lan rộng, thợ hàn không kiểm soát được đám cháy, đã đóng cửa phòng xảy ra cháy và để mặc cho đám cháy tiếp tục phát triển.

Hậu quả

Vụ hỏa hoạn khiến 60 người chết và làm bị thương khoảng 100 người. Tổng thiệt hại tài sản nhiều tỷ đồng. Các đơn vị thiệt hại do cháy có mua bảo hiểm gồm ITC (mua bảo hiểm của Bảo Minh 12 tỷ đồng, đã được tạm ứng đền bù 5 tỷ đồng), Công ty bảo hiểm quốc tế Mỹ AIA mua bảo hiểm 7,2 tỷ đồng đã nhận đủ.

So với những vụ cháy thường gặp trong năm thường xảy ra vào mùa khô ở các khu ổ chuột, khu dân cư nghèo, đông đúc thì đây là một trong những trường hợp hỏa hoạn ở trong cao ốc hiếm gặp nhưng lại có nhiều khả năng tái diễn trong tương lai, trong điều kiện các cao ốc được xây lên ngày càng nhiều tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Phản ứng quốc tế

Thủ tướng Trung Quốc Chu Dung Cơ: Tôi vô cùng bàng hoàng khi biết tin về vụ cháy lớn xảy ra tại Thành phố Hồ Chí Minh của Việt Nam... Thay mặt chính phủ và nhân dân Trung Quốc, và với danh nghĩa của riêng tôi, tôi xin gửi lời chia buồn sâu sắc nhất và lời chia buồn chân thành nhất". cho bạn, và thông qua bạn, cho những gia đình bị mất tích."

Liên minh châu Âu người đứng đầu chính sách đối ngoại Javier Solana: "Châu Âu bị sốc khi biết về địa ngục và toàn bộ châu Âu bày tỏ sự đồng cảm sâu sắc nhất tới gia đình của những người đã thiệt mạng".

Giáo hoàng John Paul II đã gửi điện chia buồn tới gia đình các nạn nhân vụ hỏa hoạn ở Thành phố Hồ Chí Minh.

Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush: "Tôi bị sốc khi biết về vụ hỏa hoạn lớn đã cướp đi sinh mạng của rất nhiều người dân vô tội tại Thành phố Hồ Chí Minh. Hãy để chúng tôi bày tỏ quan điểm của mình thông cảm với gia đình của các nạn nhân."

Bộ trưởng Thông tin Pakistan Sheikh Rashid: "Chúng tôi bày tỏ sự đồng cảm chân thành tới những người phải chịu đựng vì địa ngục."

Phiên toà ITC

Trong nhóm tội vi phạm các quy định về phòng cháy, chữa cháy có 5 bị can gồm Nguyễn Văn Phương (tức Paul Nguyễn - Việt kiều Mỹ, chủ vũ trường Blue), Huỳnh Quang (nhân viên kỹ thuật ánh sáng vũ trường Blue), Lâm Nghĩa Hòa (chủ cơ sở cửa sắt Nam Thông tại 72 Calmette), Nguyễn Phú Tín và Phan Viết Thanh (thợ hàn của Nam Thông -người trực tiếp gây ra vụ cháy).

6 bị can còn lại bị đề nghị truy tố về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, gồm Chung Thị Mỹ Lệ (nguyên giám đốc ITC), Lê Hồng Thăng (nguyên đội trưởng bảo vệ, phòng cháy chữa cháy của ITC), Lê Ngọc Thủy (phó ban quản lý Blue, vợ của Paul Nguyễn), Lưu Nhật Tuấn (tổng quản lý Blue), Nguyễn Trọng Cường (trưởng ban quản lý Blue) và Huỳnh Quý (nhân viên kỹ thuật ánh sáng Blue). Cơ quan Cảnh sát điều tra đã đình chỉ điều tra với bị can Giang Quốc Trung, một trong 3 thợ hàn gây ra vụ cháy vì đã chết trong hỏa hoạn.

Theo kết luận điều tra, Phương khi cho cải tạo, sửa chữa vũ trường đã không yêu cầu thực hiện an toàn phòng cháy mà chỉ chú ý tới lợi nhuận. Quang được giao nhiệm vụ trực tiếp giám sát việc hàn sửa nhưng không buộc thợ hàn che chắn. Hòa và các thợ hàn của cơ sở Nam Thông biết hàn điện gần các tấm xốp cách âm dễ gây cháy nhưng không che chắn. Mỹ Lệ thiếu kiểm tra công việc cấp dưới, không phát hiện sai sót của Cường, Thủy. Thăng không triển khai, thực hiện hết chức trách đôn đốc, kiểm tra nội quy phòng cháy chữa cháy tại ITC. Nhật Tuấn và Quý trực tiếp đề xuất, xét duyệt phương án sửa chữa vũ trường nhưng bỏ mặc, không kiểm tra khi sửa chữa.

Chuyển đổi

Sau vụ cháy, đơn vị giám định thiệt hại của vụ cháy đã khẳng định Tòa nhà ITC đã bị sức nóng và ngọn lửa xâm hại quá nhiều, các khối bêtông bị tác động mạnh, nứt và hư hỏng, không thể phục hồi. Do đó, tòa nhà ITC đã bị đập bỏ.

Năm 2007, UBND TP. Hồ Chí Minh cấp phép Dự án xây dựng Toà tháp SJC trên nền cũ của Tòa nhà ITC. Tòa tháp SJC mới sẽ cao 208m, có diện tích gần 4.000m², gồm 54 tầng cao và 6 tầng hầm, bao gồm tổ hợp trung tâm thương mại, văn phòng, căn hộ, nhà hàng...

Tuy nhiên, việc xây dựng tòa tháp mới bị đình trệ nhiều năm, cho đến tận ngày 2 tháng 12 năm 2016 mới chính thức được khởi công và hoàn thành sau 4 năm.