BRICS mở rộng, Mỹ phải thay đổi thái độ ???

BRICS mở rộng, Mỹ phải thay đổi thái độ ???

Việc Iran gia nhập BRICS có nghĩa là Hoa Kỳ không còn có thể đóng vai trò là người bảo vệ trật tự thế giới và quyết định ai được phép tham gia một số nhóm toàn cầu nhất định và ai không. Vì vậy, đây là một dấu hiệu khác cho thấy kỷ nguyên đơn cực sắp kết thúc – hoặc thậm chí đã kết thúc.

Vào cuối hội nghị thượng đỉnh tại Johannesburg, Nam Phi (diễn ra từ ngày 22-24/08/2023), BRICS tuyên bố mở rộng với 6 quốc gia thành viên mới – Argentina, Ai Cập, Ethiopia, Iran, Saudi Arabia và Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE).

Nó là một điểm quan trọng, vì là lần mở rộng đầu tiên của khối BRICS kể từ năm 2010, khi Nam Phi gia nhập và là ‘bước đi’ lớn nhất kể từ năm 2015, khi Ngân hàng phát triển mới (NDB) được thành lập.

Việc mở rộng BRICS sẽ đưa các quốc gia vùng Vịnh giàu có và nhiều dầu mỏ gia nhập khối, tăng cường đại diện của Châu Phi và Châu Mỹ Latinh, đồng thời thể hiện sự đa dạng lớn của hệ thống chính trị trong nước giữa các thành viên.

Ngoài ra, với sự tham gia của các đối thủ trong khu vực là Saudi Arabia và Iran, BRICS ngày càng được xem là một tổ chức ‘rộng lớn’ và đa phương, có thể hòa giải và cũng cố quan hệ giữa Saudi Arabia và Iran.

Hội nghị thượng đỉnh BRICS lần này ​​sẽ xác định các tiêu chí rõ ràng cho việc kết nạp các thành viên mới. Nhưng thông báo về việc tiếp nhận thực tế của một số quốc gia cụ thể lại gây bất ngờ.

Việc mở rộng hơn nữa – hơn khoảng 20 nước trong danh sách chờ gia nhập khối BRICS – là dấu hiệu cho thấy cấu trúc thế giới đơn cực cần thay đổi – để giải quyết các vấn đề chung và thúc đẩy lợi ích quốc gia ở các nước Nam bán cầu, không hài lòng với trật tự thế giới hiện nay.

Hầu như tất cả các quốc gia ở Nam bán cầu trong BRICS – cả cũ và mới – đều không công khai chống Mỹ. Nhưng họ muốn phát triển các cấu trúc ‘địa kinh tế’ thay thế, nhằm lấp đầy những khoảng trống sâu sắc và khắc phục những thiếu sót của trật tự thế giới do Mỹ lãnh đạo.

Thời điểm quan trọng đối với BRICS hiện nay là quá trình chuyển đổi từ mở rộng thành viên, sang tăng cường hiệu quả hoạt động của các tổ chức thuộc BRICS.

Thông thường, khi mở rộng, khó khăn trong việc đạt được mục tiêu cũng tăng lên. Không còn nghi ngờ gì nữa, BRICS vẫn còn rất nhiều việc phải làm để tạo ra một tổ chức liên minh đáng tin cậy trên thực tế. Nhưng các bước theo hướng này đã được thực hiện.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan, trong một cuộc họp báo gần đây, chỉ nhấn mạnh đến sự đa dạng về lợi ích trong hàng ngũ BRICS mà dường như bỏ qua tầm quan trọng của liên minh.

Nếu vậy thì đây là một sai lầm nghiêm trọng. Như Trita Parsi của Viện Quincy đã lưu ý, việc bổ sung Iran có nghĩa là Hoa Kỳ không còn có thể đóng vai trò là người bảo vệ, quyết định ai được phép tham gia một số nhóm toàn cầu nhất định và ai không.

Vì vậy, đây là một dấu hiệu khác cho thấy kỷ nguyên đơn cực sắp kết thúc – hoặc thậm chí đã kết thúc.

Washington nên, để đáp lại tín hiệu từ Johannesburg, điều chỉnh cách tiếp cận chính trị không chỉ không hoàn hảo mà đôi khi còn phản tác dụng một cách công khai đối với các nước Nam bán cầu. Bằng cách này, Mỹ sẽ có thể khôi phục quyền lực và ảnh hưởng đang ‘suy sụp’ của mình, đồng thời giúp giải quyết nhanh chóng các vấn đề chính mà thế giới đang phải đối mặt.