Ngu kỹ thuật số

Bác Chính viết trong bài dưới đây rất đúng. Người trẻ và người chưa có kiến thức nền, phải tập trung học kiến thức nền đó. Toàn bộ kiến thức từ lớp 1 đến học xong đại học đều là kiến thức nền hay kiến thức cơ bản, tôi thường gọi là kiến thức ABC (trong tiếng Việt) hay 0123 (trong toán học). Bỏ qua kiến thức nền sẽ không làm gì được, thậm chí không thể viết đúng một câu tiếng Việt hay tính toán các con số. Lạm dụng AI giống như dùng mỳ ăn liền, sẽ khiến họ ngu đi, sẽ khiến cho họ mất luôn khả năng tích lũy kỹ năng và những kiến thức cơ bản. Tôi thỉnh thoảng có dùng https://chat.qwen.ai/ và https://chatgpt.com/ . Tôi thấy chúng ngu lắm, toàn trả lời chung chung theo sách vở, thông tin thì lạc hậu; đặc biệt với những câu nhậy cảm hay khó thì toàn trả lời nước đôi, không dám nói đúng sự thật. Mình thử hỏi Chat GPT: "Người dân việt thường bảo Chat GPT trả lời ngu lắm, tôi thấy đúng. Bạn nghĩ sao ?". Chat GPT trả lời: Xem ảnh kèm.

Ngu kỹ thuật số

Dương Quốc Chính - Mấy anh hay hò hét ứng dụng AI cho trẻ con, kiểu anh anh Tiến béo FPT, không biết có nhận thức được điều này không? Mình thì khá lo ngại vì AI làm nhiều người ngu đi và ảo tưởng hơn. Cứ nghĩ là biết prompt là biết tất.

Đặc biệt là với những người trẻ, người còn ít hiểu biết kiến thức nền, lạm dụng AI sẽ khiến họ ngu đi. Vì họ là đối tượng còn đang phải tích lũy kỹ năng và kiến thức ở mức cơ bản. Nhưng lạm dụng AI sẽ khiến cho họ mất luôn khả năng tích lũy kỹ năng và kiến thức đó. Kể từ bây giờ, sẽ có một khái niệm ngu mới: ngu kỹ thuật số.

Tất nhiên cũng không thể quá máy móc trong việc cấm sử dụng AI. Nhưng giáo dục đang đứng trước một thách thức đổi mới cực kỳ mạnh, có lẽ mạnh hơn nhiều so với các ngành khác.

Cách dạy và học thế nào kể từ khi có công cụ search Google, từ 15 năm trước, dường như giáo dục Việt Nam còn chưa kịp thay đổi, thì bây giờ lại đứng trước thách thức mạnh hơn nhiều là AI. Giáo dục Việt Nam có kịp đối phó không? Có vẻ chưa thấy bác Tô Lâm hay bác Phạm Minh Chính ý kiến gì để bàn làm không bàn lùi? Vì dù sao giáo dục vẫn là nền tảng.

Hiện tại, tai nghe đã tích hợp phiên dịch thời gian thực rồi, chắc trễ độ vài giây đến vài chục giây, vậy thì việc học ngoại ngữ sẽ ra sao? Các môn học thuộc lòng kiểu lịch sử, địa lý, sẽ phải dạy thế nào khi người dùng có thể hỏi luôn AI, rồi trả lời trễ sau vài chục giây tới vài phút?

Việc ghi nhớ máy móc có còn cần thiết nữa không? Có cần dạy học kiểu đó không khi cô còn chưa dứt câu hỏi thì học sinh nhờ AI đã giải xong bài rồi.

Tóm lại, học thế nào để giỏi hơn AI? Bây giờ sự phân hóa khôn - ngu sẽ lớn hơn nữa. Người ngu sẽ càng ngu thêm còn người khôn sẽ có AI chắp thêm cánh.

Nhưng thử tưởng tượng sau này người ta sẽ hỏi AI: 1+1 bằng mấy?

DƯƠNG QUỐC CHÍNH 01.06.2025