Hoàn cầu Thời báo 'ngạo nghễ': Thế kỷ Mỹ đã chấm dứt

Hoàn cầu Thời báo của ĐCSTQ 'ngạo nghễ': Thế kỷ Mỹ đã chấm dứt

Hoàn cầu Thời báo - Hầu hết mọi người không thể mường tượng được rằng cuộc chiến chống lại đại dịch COVID-19 là sự kiện toàn cầu đầu tiên không do Hoa Kỳ lãnh đạo kể từ năm 1941. Vào năm 1941, Hoa Kỳ là một nhà lãnh đạo trong cuộc chiến chống phát xít trên toàn thế giới. Trong cuộc chiến toàn cầu hiện nay chống lại một kẻ thù vô hình, Hoa Kỳ gần như không thể tự bảo vệ mình. Lẽ ra Hoa Kỳ nên chuẩn bị tốt hơn cho cuộc bùng phát, xét rằng virus corona đổ bộ vào nước này sau khi tràn qua Trung Quốc, Nhật Bản, Nam Hàn, Iran, Ý, Pháp, Đức và Anh.

Thế kỷ Mỹ đã chấm dứt

Chính quyền Trump đã quá tự tin một cách vụng về. Họ nói dối về đại dịch, bỏ lỡ cơ hội tốt nhất để ngăn chặn virus, và hiện đang cố đổ lỗi cho những nước khác. Hiện tại, Hoa Kỳ dẫn đầu thế giới về số trường hợp lây nhiễm, với tổng số tử vong lớn hơn con số gây ra bởi các cuộc tấn công 11/9. Theo Giáo sư Stephen M. Walt, qua đại dịch này người ta có thể tuyên bố về "cái chết của năng lực Mỹ."

Hoa Kỳ là nhà lãnh đạo tự xưng của thế giới, nhưng thật là buồn khi thấy rằng không một quốc gia nào vội vàng giúp Hoa Kỳ thoát khỏi thảm cảnh virus hiện tại. Ngược lại, khi Trung Quốc đang trong cuộc chiến gian khổ chống lại virus hai tháng trước, ít nhất 53 quốc gia đã tặng thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE), và bây giờ khi mối đe dọa ở Trung Quốc giảm bớt, nước này đã giúp đỡ hơn 80 quốc gia và các tổ chức quốc tế, cung cấp máy trợ thở và PPE. Tôi tự hỏi, liệu chủ nhiệm sáng lập của tạp chí Time, Henry Luce, người đặt ra thuật ngữ "Thế kỷ Mỹ," sẽ kêu gọi Hoa Kỳ làm gì. Có lẽ ông sẽ đăng một tựa bìa báo tương tự, nhưng lần này có lẽ là một cáo phó: "Thế kỷ Mỹ (1941-2020)."

Đã có nhiều cuộc tranh luận về sự suy tàn của Hoa Kỳ trong nhiều năm qua. Tôi tin rằng Hoa Kỳ, nước dẫn đầu sự phát triển của thế giới sau Thế chiến II, không bao giờ nên bị đánh giá thấp. Tuy nhiên, có lẽ không thể chối cãi rằng đại dịch COVID-19 đã chấm dứt "Thế kỷ Mỹ".

Người sáng lập chính của ngành nghiên cứu hòa bình và xung đột, Johan Galtung, đã dự đoán trong cuốn sách năm 2009 "Sự sụp đổ của Đế quốc Hoa Kỳ - và sau đó thì sao?" rằng, đế chế Hoa Kỳ sẽ suy tàn và sụp đổ vào năm 2020. Theo Galtung, sự suy tàn và sụp đổ của Hoa Kỳ là do nền bá quyền bành trướng của họ đã thôi thúc Hoa Kỳ khai thác và đàn áp các nước khác.

Lịch sử Trung Quốc cổ đại, nơi chứng kiến sự vươn lên và sụp đổ của nhiều triều đại, cung cấp một số bài học cay đắng: Các hoàng đế sa đà vào những thú vui nhục dục, tiến hành những cuộc xâm lược quân sự bừa bãi, thiếu kinh nghiệm trong việc cai trị một quốc gia, và bị các đồng minh từ bỏ, rốt cuộc đã phải chứng kiến cái chết của đế chế của mình. 

Chúng ta hãy quan sát bốn đời tổng thống Mỹ trở lại đây. Vụ bê bối tình dục chính trị liên quan đến Bill Clinton đã phơi bày những đặc điểm xấu xí của Tòa Bạch Ốc. George W. Bush đã phát động những cuộc chiến liên tiếp chống lại Afghanistan và Iraq, điều này làm cạn kiệt ngân khố Hoa Kỳ và đóng một vai trò trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Barack Obama đã cố gắng thực hiện những thay đổi nhưng đạt được rất ít do kinh nghiệm điều hành không đủ và một quốc hội bị chia rẽ sâu sắc luôn cản trở ông. Học thuyết "Nước Mỹ Trước Tiên" của Donald Trump đã khiến chính quyền của ông đột ngột rút khỏi những thỏa hiệp quốc tế, điều này gần như đã phá vỡ trật tự thế giới truyền thống.

Xã hội phân mảnh của Hoa Kỳ có nghĩa là chính sách đối nội mới không bao giờ nhận được sự hỗ trợ đầy đủ của người dân Mỹ, nhường chỗ cho những chính sách dân túy và bảo hộ được coi là chấp nhận được trong nước. Điều này đang đưa hình ảnh quốc tế của Hoa Kỳ đi từ một đế chế toàn cầu xuống thành một cường quốc khu vực không quan trọng.

Nhân dân Trung Quốc không hề thấy vui khi chứng kiến sự kết thúc của thế kỷ Mỹ. Ngay cả khi Hoa Kỳ bị tàn phá bởi đại dịch, chính quyền Trump vẫn không ngừng tấn công Trung Quốc. Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo đã sử dụng những thuật ngữ virus phân biệt chủng tộc để bôi nhọ Trung Quốc trong nhiều sự kiện quốc tế. Trump đã ký ban hành cái gọi là Đạo luật Đài Bắc để can thiệp trực tiếp vào những vấn đề xuyên eo biển Đài Loan. Rõ ràng, Trung Quốc được coi là "đối thủ cạnh tranh" liên quan nhiều nhất đến đế chế Hoa Kỳ đang suy tàn.

Cựu đệ nhất phu nhân Hoa Kỳ Michelle Obama từng nói: "Khi họ đi lối thấp hèn, chúng ta đi lối cao thượng." Trung Quốc không sẵn lòng vướng vào trò chính trị nhỏ mọn của Hoa Kỳ. Thay vào đó, Trung Quốc quyết tâm giữ một tư thế cân bằng mong manh giữa kiểm soát dịch bệnh và tái tục các hoạt động kinh tế. Nước này cũng sẵn sàng cung cấp bất cứ sự trợ giúp nào trong khả năng của mình cho những nước đang cần.

Trung Quốc sẽ giúp Hoa Kỳ một tay trong việc chống lại virus nếu được yêu cầu. Hai nước đã từng hợp tác để đối phó với cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, và nay nên tiếp tục hợp tác. Nhưng mọi thứ đã thay đổi. Đại dịch COVID-19 sẽ cho thấy một sự thay đổi chưa có tiền lệ mà đã bắt đầu: một sự chuyển dịch khỏi thế kỷ lấy Hoa Kỳ làm trọng tâm.

Wang Wen
Carl Trần chuyển ngữ

* Wang Wen là giáo sư và giám đốc điều hành của Viện Nghiên cứu Tài chính Chongyang tại Đại học Nhân dân Trung Quốc, và giám đốc điều hành của Trung tâm Nghiên cứu Trao đổi Nhân dân Trung Quốc - Hoa Kỳ.

Nguồn: Wang Wen, Global Times ngày 30 tháng 3, 2020. Tựa bài do người dịch đặt lại.

(Dân Luận)