Nước Mỹ và viễn cảnh ‘nạn đói thảm họa’ trên toàn cầu

Nước Mỹ và viễn cảnh ‘nạn đói thảm họa’ trên toàn cầu

Tổng thống Ukraine cảnh báo ‘nạn đói thảm họa’ trên toàn cầu. Ngày 27/5, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảnh báo đến tháng 7, thế giới có thể đối mặt với thảm họa nạn đói, vượt xa con số 40 triệu người mà Liên Hợp Quốc ước tính trước đó.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảnh báo đến tháng 7, thế giới sẽ chứng kiến mức độ thực sự của tình trạng mất an ninh lương thực do xung đột Nga - Ukraine gây ra, khi kho lương thực dự trữ của các quốc gia cạn kiệt.

Ông cũng cho rằng ước tính của Liên Hợp Quốc về việc hơn 40 triệu người đang đối mặt với viễn cảnh nạn đói trong năm nay là "khiêm tốn", và một "thảm họa" đang rình rập, theo South China Morning Post.

“Vào tháng 7, khi nhiều quốc gia chứng kiến ​​nguồn dự trữ lương thực từ năm trước cạn kiệt, (chúng ta) sẽ thấy rõ thảm họa đang đến gần”, Tổng thống Zelensky phát biểu tại một cuộc họp trực tuyến do Cộng đồng chính sách đối ngoại Indonesia (FPCI), có trụ sở tại Jakarta, tổ chức hôm 27/5.

“Bạn có thể kiểm tra giá cả tại các cửa hàng. Bạn sẽ thấy chúng ngày càng tăng - một điềm báo về tình trạng túng thiếu cho những người vốn đã nghèo khó và cả tầng lớp trung lưu. Điều này sẽ gây ra tình trạng hỗn loạn chính trị tại một số khu vực trên thế giới”, ông Zelensky nói.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 27/5 cảnh báo thế giới có thể đối mặt với thảm họa nạn đói vào tháng 7. Ảnh: Bloomberg.

Tổng thống Zelensky cho biết Ukraine là một trong những "nhà xuất khẩu thực phẩm lớn và đáng tin cậy nhất" trên toàn cầu, xuất khẩu hàng chục triệu tấn ngũ cốc và sản phẩm hàng năm.

Hiện nay, 22 triệu tấn ngũ cốc đang “nằm trong các hầm chứa ở Ukraine” do nước này không thể vận chuyển ra nước ngoài, trong bối cảnh Nga đã phong tỏa các cảng ở biển Đen và biển Azov, vị tổng thống nói thêm.

Trước đó, Liên Hợp Quốc đã cảnh báo về nạn đói trên toàn cầu do chiến sự ở Ukraine. Tổng thư ký Antonio Guterres hôm 19/5 cho biết ông đang có "cuộc trao đổi căng thẳng" với Nga và các nước chủ chốt khác, với hy vọng đạt được một thỏa thuận cho phép xuất khẩu ngũ cốc được lưu trữ tại các cảng của Ukraine, đồng thời đảm bảo thực phẩm và phân bón của Nga được tiếp cận không hạn chế với thị trường toàn cầu. Tuy nhiên, ông nói rằng “vẫn còn một chặng đường dài phía trước”.

Ông Guterres cho biết nạn đói trên toàn cầu “đang ở mức cao mới”, trong đó số người phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng tăng gấp đôi chỉ trong 2 năm, từ 135 triệu người trước đại dịch lên 276 triệu người hiện nay.

Giá hàng hóa tăng vọt, người Mỹ vẫn 'mở hầu bao' - tiền từ đâu?

Người Mỹ đã tích góp hàng nghìn tỷ USD tiền tiết kiệm trong thời kỳ đại dịch Covid-19. Hiện tại, giá cả hàng hóa đã tăng với tốc độ nhanh nhất trong nhiều thập kỷ và người dân tại nền kinh tế lớn nhất thế giới đang dùng kho dự trữ đó để chi tiêu.

Lạm phát hạ nhiệt

Lạm phát Mỹ hạ nhiệt nhẹ trong tháng 4/2022 nhưng vẫn ở gần mức cao nhất trong 4 thập kỷ.

Ngày 27/5, Bộ Thương mại Mỹ công bố báo cáo cho thấy, giá tiêu dùng đã tăng 0,2% trong tháng 4 và tăng 6,3% so với một năm trước đó. Con số này giảm so với mức tăng 6,6% vào tháng 3/2022 và đây là tốc độ lạm phát nhanh nhất kể từ năm 1982.

Tháng 5, Fed đã tăng lãi suất lên 0,5%, mức cao nhất kể từ tháng 5/2000 để chống lại lạm phát. Bên cạnh việc tăng lãi suất, ngân hàng trung ương Mỹ cho biết sẽ giảm lượng tài sản nắm giữ trên bảng cân đối kế toán với quy mô 9.000 tỷ USD.

Trong một tuyên bố do Nhà Trắng đưa ra ngày 27/5, Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng nhấn mạnh, lạm phát giảm là “một dấu hiệu của sự tiến bộ, ngay cả khi chúng ta còn nhiều việc phải làm”.

Lạm phát chậm lại trong tháng 4 chủ yếu là do giá xăng và các năng lượng khác giảm. Giá khí đốt tăng mạnh trong tháng 2 và tháng 3 do xung đột Nga-Ukraine, sau đó được điều chỉnh phần nào vào tháng 4. Tuy nhiên, giá khí đốt lại tăng trở lại trong những tuần gần đây, điều này có thể đẩy lạm phát tăng trở lại vào tháng 5.

Nhiều nhà dự báo tin rằng, tỷ lệ lạm phát đã đạt đỉnh trong tháng 3 và sẽ hạ nhiệt dần dần trong những tháng còn lại. Nhưng giá khí đốt tăng trở lại đang khiến dự báo đó bị lung lay.

Theo các chuyên gia, dù lạm phát tiếp tục giảm, giá cả hàng hóa vẫn tăng nhanh hơn nhiều so với mục tiêu của Cục dữ trữ Liên bang Mỹ (Fed) là 2% trong thời gian qua.

Mạnh tay chi tiêu

Theo Bộ Thương mại Mỹ, chi tiêu tiêu dùng cá nhân - yếu tố mang tính "trung tâm" của nền kinh tế lớn nhất thế giới đã tăng 0,9% trong tháng 4/2022 và tăng 3,1% trong quý I/2022.

Sau hai năm áp dụng các biện pháp hạn chế vì Covid-19, nhu cầu tiêu dùng của người dân vẫn tăng lên, bất chấp tình trạng khan hiếm hàng hóa. Giá hàng hóa tăng nhanh hơn giá dịch vụ, một phần là do những khó khăn trong chuỗi cung ứng và cuộc chiến ở Ukraine.

Theo một cuộc khảo sát của Đại học Michigan (Mỹ), lạm phát đã ảnh hưởng đến tâm lý người tiêu dùng, giảm 10,4% trong tháng 5/2022 xuống mức thấp nhất trong hơn một thập kỷ. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, sự bi quan đó không ảnh hưởng đến vấn đề "mở hầu bao" của người Mỹ.

Trong những tháng gần đây, người dân tại nền kinh tế lớn nhất thế giới đang chi tiền nhiều hơn để mua vé máy bay, đi du lịch, các buổi hòa nhạc, cắt tóc, các sự kiện thể thao và những trải nghiệm khác mà họ đã phải bỏ lỡ vì đại dịch.Theo chuyên gia kinh tế tại Liên minh Tín dụng liên bang hải quân (NFCU) Robert Frick, người tiêu dùng Mỹ vẫn không nản lòng trước lạm phát, họ mạnh tay chi tiêu và chi tiêu nhiều hơn cho dịch vụ tại quán bar và nhà hàng, du lịch và giải trí khi thời tiết ấm lên.

Lấy tiền từ đâu?

Thu nhập của người dân tại nền kinh tế lớn nhất thế giới cũng đang tăng lên. Đây là kết quả của thị trường lao động khởi sắc và mức tăng lương nhanh nhất trong nhiều thập kỷ. Các nhà tuyển dụng đã tạo thêm hơn 400.000 việc làm trong 12 tháng liên tục. Tỷ lệ thất nghiệp cũng đang ở mức thấp trong gần nửa thế kỷ.

Bên cạnh đó, nhiều công nhân Mỹ đã được tăng lương, nhưng tiền lương không theo kịp với lạm phát. Số liệu của Bộ Thương mại Mỹ cho thấy, thu nhập sau thuế tăng 0,3% trong tháng 4 so với tháng trước và mức thu nhập này không thay đổi sau khi tính đến lạm phát.

Kết quả là, người Mỹ đang thúc đẩy chi tiêu của họ bằng cách tiết kiệm ít hơn. Các hộ gia đình chỉ dành 4,4% thu nhập sau thuế để tiết kiệm, mức tiết kiệm thấp nhất kể từ năm 2008.

Chuyên gia Robert Frick tiết lộ, chi tiêu của người Mỹ tăng lên là một phần được kích thích bởi mức lương cao hơn và nhiều người rút bớt tiền tiết kiệm về tiêu dùng. Cần lưu ý rằng, tiết kiệm cá nhân tại Mỹ là một kho dự trữ khổng lồ với giá trị ít nhất 2.000 tỷ USD.

Mức viện trợ kỷ lục của chính phủ trong thời kỳ đại dịch, kết hợp với việc giảm chi tiêu cho nhiều hoạt động giải trí đã giúp người dân Mỹ tích lũy thêm một khoản tiết kiệm đáng kể. Số tiền đó có thể cho phép người tiêu dùng tiếp tục mua sắm, ngay cả khi giá cả tăng lên.

Cuộc khảo sát nhanh về “sức khỏe” tài chính của người Mỹ được Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) thực hiện vào mùa Thu năm ngoái và công bố trong tuần này cho thấy, 78% người được hỏi cảm thấy rằng họ vẫn ổn.

Nhưng về lâu dài, dựa vào tiền tiết kiệm để chi tiêu là không bền vững. Các nhà kinh tế cho biết, nhiều hộ gia đình có thu nhập thấp có thể đã cạn kiệt tiền tiết kiệm hoặc sẽ hết tiền trong những tháng tới, đặc biệt là khi giá xăng và thực phẩm tiếp tục tăng cao.

Theo dữ liệu của Fed, số dư thẻ tín dụng và các loại nợ tương tự đã tăng với tốc độ 35,3% vào tháng 3, mức tăng lớn nhất kể từ năm 1998.

Tim Quinlan, nhà kinh tế cấp cao của Wells Fargo nhận định: “Phụ thuộc vào thẻ tín dụng để chi tiêu sẽ không bền vững. Chi tiêu tiêu dùng đã tăng mạnh hơn so với dự báo của hầu hết các chuyên gia, nhưng có khả năng sẽ chậm lại trong những tháng tới”.

Các nhà kinh tế cũng dự đoán, chi tiêu tiêu dùng sẽ chậm lại khi Fed tăng lãi suất và các gói kích thích kinh tế phục hồi sau đại dịch giảm dần.

Kathy Bostjancic, nhà kinh tế trưởng Mỹ tại Oxford Economics nhận định: “Ít nhất trong quý II, người tiêu dùng đã thực sự 'mở hầu bao'. Chúng tôi nghĩ rằng, về lâu dài, chi tiêu tiêu dùng của người dân sẽ có giới hạn. Hiện tại, mọi người đều cảm thấy bị dồn nén và cần đi du lịch. Nhưng đến năm sau, đó là một câu chuyện khác".

https://zingnews.vn/tong-thong-ukraine-canh-bao-nan-doi-tham-hoa-tren-toan-cau-post1321418.html