Chuyện gia tộc, gia họ và gia hệ

Chuyện gia tộc, gia họ và gia hệ

Lại Trần Mai: Đọc bài VN CÓ THỂ PHÁT TRIỂN CÁC DÒNG HỌ TINH HOA ?, mình có cảm hứng viết 1 đoạn giải thích chuyện này. Ở các nước châu Á, vấn đề gia tộc, gia họ và gia hệ cực kỳ quan trọng và là bệ phóng cho các chính trị gia leo dần lên các nấc thang quyền lực trong bộ máy công quyền. 

Dâu rể đến chúc tết con trai trưởng 

dòng chính thất của lão gia tử.

Gia tộc gồm những người trong dòng chính của bên nội người thủ lĩnh, là nòng cốt và là trung tâm đoàn kết, chỉ huy của cả hệ thống tổ chức và nhân sự của một phe phái. Gia họ gồm tất cả những người trong gia tộc, cộng thêm họ hàng gần xa, dâu rể và thế lực của các gia tộc dâu rể ủng hộ dòng chính là gia tộc trung tâm nêu trên. 

Gia hệ gồm tất cả những người trong gia họ cộng thêm các đệ tử, những người cùng bè phái và những người trong xã hội cùng chung quan điểm với dòng chính, sẵn sàng ủng hộ và tham gia chiến đấu cùng dòng chính. Những người trong gia họ và gia hệ là các vệ tinh của dòng chính là gia tộc, nhất hô vạn ứng theo sự chỉ huy của dòng chính.

Trong gia tộc nòng cốt đó, tộc trưởng (lão gia tử) là nhà lãnh đạo tối cao, người chủ trì xây dựng đường lối phát triển và quyết định những vấn đề lớn nhất của cả gia tộc, gia họ và gia hệ. Ngoài ra còn có hội đồng chỉ huy tối cao gồm các con trai và các cháu trai đích tôn của tộc trưởng và một số nhân vật quan trọng nhất của gia hệ. Hàng năm, hội đồng họp và phân chia con cháu thành vài loại, trong đó có 2 loại chính:

- Loại có năng khiếu chính trị và quan trường. Loại này sẽ tiến thân theo đường quan chức, được toàn thể gia tộc, gia họ, gia hệ tập trung toàn lực nâng đỡ trong quá trình phát triển. Hệ thống gia hệ xác định loại con cháu này phải giữ lý lịch hoàn toàn trong sạch, đặc biệt không được tham nhũng hay vi phạm kỷ luật, chuyên tâm làm việc cho Đảng và Nhà nước để lập nên nhiều chiến công hiển hách, từ đó liên tục thăng chức.

Họ sống sung túc bằng tiền do các loại con cháu khác cung cấp (theo cổ phần được  hệ thống kinh tế của gia tộc chia cho) nhưng đổi lại sẽ dùng quyền lực để vừa công khai (tuân thủ đúng luật pháp) và vừa ngấm ngầm bảo vệ, hỗ trợ, cố vấn cho các doanh nghiệp thuộc gia tộc làm giầu hợp pháp. Chính nhờ đóng góp vào sự phát triển kinh tế của gia tộc mà họ được gia tộc trả công bằng các cổ phần tương ứng với đóng góp.

- Loại không có năng khiếu chính trị nhưng có năng khiếu kinh doanh thì tiến theo con đường làm kinh tế, trở thành các đại gia lắm tiền nhiều của. Hoạt động làm giầu của các đại gia này được sự bao bọc che chở (đúng luật) của các quan chức quyền thế trong gia tộc.

Các doanh nghiệp của đám đại gia con cháu này được chia theo các cổ phần; hội đồng gia tộc sẽ xác định tỷ lệ cổ phần được hưởng của các con cháu theo con đường chính trị trong các doanh nghiệp này.

Đồng thời các đại gia con cháu này có nhiệm vụ dùng tiền bạc đầu tư phát triển kinh tế nơi các con cháu công tác, từ đó hỗ trợ các quan chức con cháu lập thành tích để liên tục có cơ hội thăng tiến rất nhanh (có nhanh mới kịp thành Tổng bí thư, Thủ tướng, Ủy viên Bộ Chính trị...).

Ví dụ sau khi chạy cho một quan chức con cháu được làm chủ tịch tỉnh, lập tức các đại gia con cháu sẽ xem xét các dự án kinh tế tại tỉnh đó, nếu thuận lợi và cần thiết sẽ đầu tư vào tỉnh đó để vừa kiếm lợi nhuận, vừa tạo thành tích cho chủ tịch tỉnh để vị chủ tịch tỉnh con cháu này có cơ hội thăng tiến lên Trung ương. Hoặc họ đem tiền ủng hộ dân nghèo, giúp đỡ giải quyết hậu quả thiên tai... theo lời kêu gọi của chủ tịch tỉnh. Đấy cũng là cách làm tăng uy tín và cơ hội thăng tiến của chủ tịch tỉnh.

Đổi lại, chủ tịch tỉnh bằng quyền lực của mình sẽ giới thiệu các công trình, dự án có khả năng sinh lời cho các doanh nghiệp thuộc gia hệ, dùng chính quyền và luật pháp bảo vệ các doanh nghiệp thuộc gia hệ mình khi họ đến đầu tư tại địa phương. Tất cả đều trong khuôn khổ quy định của pháp luật, tức là công khai, minh bạch, hợp pháp.

- Ngoài 2 loại chính nêu trên, còn có những loại khác như những người có năng khiếu về văn học nghệ thuật, về phim ảnh, về pháp luật. Những người này sẽ được gia tộc hướng dẫn phát triển theo hướng phát huy lợi thế của mình. Đổi lại, những người có năng khiếu về phim ảnh hay văn học thì đến những nơi có người của gia tộc mình làm quan ở đó để làm phim, làm phóng sự, viết truyện... ca ngợi thành tích của người của gia tộc mình, làm cơ sở để tuyên truyền trong dân, tạo uy tín cho người của gia tộc, từ đó đẩy nhanh quá trình lên chức của họ.

Thông thường mỗi gia tộc đều có một số địa bàn chiến lược làm căn cứ để phát triển. Ở đó thế và lực của gia tộc, gia hệ rất mạnh. Gia tộc nắm quyền lãnh đạo tuyệt đối tại các căn cứ của mình; Trung ương cũng phải kiêng nể và hạn chế can thiệp. Gia tộc dùng các địa bàn chiến lược để đào tạo, rèn luyện các loại con cháu, khi trưởng thành sẽ bố trí sang các địa bàn khác để xâm lấn quyền lợi của các gia tộc, gia hệ khác.

Trong các gia tộc, gia họ và gia hệ, việc phân chia quyền lực đều được thực hiện rất rõ ràng, minh bạch. Quyền quyết định lớn nhất là lão gia tử, thông thường là trưởng đích tôn truyền đời của dòng chính trong gia tộc, hoặc là người có vị trí chính trị cao nhất trong gia tộc. Người này khá già, có khi đã 80 đến gần trăm tuổi, quanh năm ở trong nhà, nhưng con cháu vẫn thường xuyên báo cáo tình hình cho lão, và lão là người tính toán, cân nhắc, điều phối, quyết định đường hướng hoạt động của cả gia tộc và gia hệ.

Đường hướng hoạt động của gia tộc rất rộng, ví dụ đề xuất chiến lược phát triển gia tộc, gia họ và gia hệ, định hướng các con cháu sẽ phấn đấu leo lên các chức vụ gì trong các Bộ, ngành, địa phương nào; đề xuất các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của đất nước và địa phương để con cháu đóng góp với cơ quan quyền lực và tham gia triển khai. Ủng hộ chính sách kinh tế, xã hội, quốc phòng của Tổng bí thư hay của Chủ tịch nước, hay của Thủ tướng Chính phủ ? Ủng hộ quan chức cấp cao nào ? Tất cả là để tạo ra thế vào lực cho gia tộc, gia họ và gia hệ. Dự báo sai, đi sai đường, xếp nhầm hàng (chọn phe cánh sai) trong chiến lược sẽ dẫn gia tộc và gia hệ tới lụn bại. Ủng hộ gia tộc nào trong số các gia tộc đang có thực quyền để hỗ trợ nhau và chia nhau lợi ích chính trị, kinh tế ? Thậm chí nên gả cháu trai, cháu gái cho người của gia tộc nào thì gia hệ mình mới có lợi...

Dưới lão gia tử là con trưởng dòng chính thất (con vợ cả) của lão gia tử. Người này thường có chức vụ rất to trong bộ máy chính quyền và vẫn đang tham gia chính quyền hoặc mới nghỉ hưu được vài năm. Do đó, anh ta vẫn có ảnh hưởng rất mạnh tới bộ máy chính quyền. Sau khi có quyết định đường hướng chung của lão gia tử, con trưởng (thường 50-70 tuổi) sẽ tổ chức cuộc họp đám con cháu và chiến hữu nòng cốt trong gia hệ để bàn giải pháp thực hiện...

Hệ thống quyền lực trong gia tộc tiếp tục được phân cấp. Khi vắng con trưởng dòng chính thất thì người quyết định là em trai người này... Cứ thế các con trai, cháu đích tôn, các cháu khác của tộc trưởng - lão gia tử - được xếp hạng theo thứ tự. Thứ tự này cũng xác định ghế ngồi của từng người trong các cuộc họp gia tộc.

Bên cạnh xây dựng hệ thống quyền lực trong mỗi gia tộc, còn có việc cân bằng quyền lực giữa các gia tộc và gia hệ có thế lực. Các gia tộc lụn bại coi như không tính; chúng sẽ phải tham gia với các gia tộc mạnh và đang thắng thế. Các gia tộc và gia hệ thất thế này chấp nhận sự lãnh đạo của các gia tộc mạnh để tồn tại, thậm chí có thể thành gia hệ của gia tộc mạnh.

Nhưng giữa các gia tộc có thực lực, có sức mạnh thì khác. Sẽ phải có phân chia quyền lực, mỗi bên giữ một số ghế trong cơ quan quyền lực của Đảng và Nhà nước thông qua đàm phán... Tuy nhiên cân bằng quyền lực giữa các gia tộc này khá mong manh, bất cứ lúc nào cũng có thể thay đổi. Ví dụ một lão gia tử đột nhiên lăn ra chết, hoặc một nhân vật then chốt trong hệ thống quyền lực đột nhiên thăng chức... Khi đó lập tức sẽ có khoảng trống quyền lực: Người lên chức sẽ để lại chức vụ cũ. Ai sẽ lên thay ? Rồi người lên thay lại để lại khoảng trống; ai sẽ lấp vào khoảng trống này... Cả guồng máy thay đổi. Trong tình huống này, quá trình phân chia lại quyền lực lập tức được khởi động để tạo ra một cân bằng quyền lực mới giữa các gia tộc, gia họ và gia hệ.

Nhìn tình hình gia tộc, gia họ, gia hệ ở các nước, so với ở Việt Nam thì thấy gia tộc, gia họ, gia hệ ở Việt Nam còn quá man di mọi rợ. Gia tộc, gia họ, gia hệ Việt Nam là nơi khoe khoang chức tước, tiền bạc, ăn chơi của mỗi cá nhân, không có liên kết, ủng hộ nhau trong quá trình thăng tiến. Quan chức Việt Nam vừa làm quan, vừa phải tham nhũng kiếm tiền nên nếu áp dụng chính pháp Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan, Singapore, Ấn Độ, Đài Loan, Hồng Kong thì chắc là sẽ... đi tù hết.