ĐỪNG LẠM DỤNG TỪ VĂN HÓA! VĂN HÓA LÀ GÌ?

Chính sách văn hóa nói riêng và xã hội nói chung đã và đang biến nước ta thành một xã hội có lối sống khoe mẽ, ca ngợi tôn vinh bằng cấp hơn thực học và trí tuệ, thích nói chữ nhưng không hiểu chữ, chuộng hào nhoáng giàu có bên ngoài mặc kệ bên trong hèn kém, man rợ; coi quyền lực giá trị hơn phẩm chất con người... Thực chất là chúng ta đã và đang tiếp tục đập nát tất cả văn hoá nhân bản của cha ông và của nhân loại đã có trên đất nước, tự sáng tạo và góp nhặt, copy những thứ văn hóa lệch lạc, vụn vặt, vô nhân tính để xây dựng một nền văn hóa mới rồi gọi là nền văn hoá mới XHCN và con người mới XHCN. Hiện nay câu cửa miệng của quan chức từ Tổng bí thư xuống các cán bộ bình thường và trong các văn bản, báo cáo là từ "nhân văn" nhưng những người sính dùng từ này lại không biết đến 2 từ khác là "nhân bản"và "nhân đạo" vốn là bộ kiềng 3 chân làm nên văn hoá nhân loại. Hậu quả là quyền con người bị chà đạp, con người chỉ  được xem là phương tiện sản xuất và đóng thuế nuôi chính quyền. Một xã hội, một nền văn hóa như thế không thể được coi là có văn hoá.

ĐỪNG LẠM DỤNG TỪ VĂN HÓA! VĂN HÓA LÀ GÌ?

FB Ba Kiem Mai - Mấy hôm nay, Quốc hội bàn về dự Luật Thi đua, khen thưởng sửa đổi. Trong đó, có đổi danh hiệu “Thôn, làng, ấp, bản, tổ dân phố văn hoá”, “Gia đình văn hoá” thành danh hiệu “Thôn, làng, ấp, bản, tổ dân phố tiêu biểu”, “Gia đình tiêu biểu”.
Chưa biết tiêu biểu cho cái giống gì, nhưng hễ xóa “ấp văn hóa” là tôi bớt ngứa mắt và chói tai. 

Nhớ lại, giáp Tết năm nào đó, trong cuộc gặp mặt báo chí tại số 7 Lê Duẫn, Q.1, cố thủ tướng Phan Văn Khải kể: “Tôi thấy bây giờ khắp nơi đều treo bảng ấp văn hóa, gia đình văn hóa, mà có văn hóa gì đâu? Ngay tại ấp văn hóa nhà má tôi nè (ở Tam Tân, Củ Chi) tôi nuôi bầy cá kiểng trong hòn non bộ, vậy mà trộm leo rào vào kéo trộm!". Cụ Khải có đệm ĐM khi kể khiến cả hội trường cười rần, cụ cũng cười hồn nhiên!

Sau ngày giải phóng, tôi rất dị ứng việc lạm dụng từ “Nhà văn hóa”: ấp, xã, huyện, thiếu nhi, thanh niên, phụ nữ, lao động, Việt – Xô, Việt - Tiêp.., thực ra các nơi đó chỉ là chỗ sinh hoạt và giải trí của các giới đó.

Nhưng, dại nhất là ngành văn hóa nâng “sách dâm dục, ảnh khiêu dâm, phim con heo, sex toy…” lên “Văn hóa phẩm đồi trụy”. Ngành Văn hóa đã biết phân biệt “Văn hóa phi vật thể” và “Văn hóa vật thể”. Sex toy là "vật thể tự sướng" tại sao gọi là “văn hóa phẩm” rồi thêm đuôi “đồi trụy”?

Chưa hết, các mẫu sơ yếu lý lịch đều ghi "trình độ văn hóa" - nhầm lẫn với trình độ học vấn, nhưng không ai góp ý sửa, mà cứ măc nhiên kê khai “Trinh độ văn hóa: 12/12 (hoặc 10/10) – Trình độ chuyên môn: cử nhân kinh tế”.

Báo chí cũng dùng từ sai và hay lẫn lộn ngữ nghĩa của các từ văn hoa, văn chương, văn học, văn học sử, văn hóa. Văn Hoa là từ của miền Nam chỉ con người có phong cách văn minh, ăn nói hoa mỹ. Ở Đa Kao có rạp chiếu bóng “Văn Hoa”, sau 1975, từ “văn hoa” được “hoàn toàn giải tỏa” thay bằng "văn hóa"! "Con người văn hoa", "nếp sống văn hoa", "rạp hát văn hoa"... bỗng dưng bị thêm dấu sắc!

Văn chương là nghệ thuật của ngôn từ! Một truyện ngắn, một bài thơ đoạt giải (dù là của nhà văn, nhà thơ nổi tiếng) chỉ goi là “tác phẩm văn chương” thì báo chí bơm lên "tác phẩm văn học”, “tác phẩm văn hóa”! Tương tự, bức tranh, bức ảnh đoạt giải gọi là tác phẩm hội họa, nhiếp ảnh. Vỡ kịch hay bộ phim đoạt giải gọi là tác phẩm nghệ thuật.

Chỉ khi nào tác phẩm văn chương hay nghệ thuật vượt không gian hoặc thời gian, được đưa vào sách giáo khoa như Truyện Kiều của Nguyễn Du và Trăm Năm Cô Đơn của Marquez mới đáng gọi là "tác phẩm văn học"! Còn văn hoc sử là lịch sử văn học qua các thời kỳ!

Còn gọi là “tác phẩm văn hóa” thì rất khoa ngôn, vì ngữ nghĩa "văn hóa" rất rộng!
Theo nghĩa chuyên biệt văn hóa chỉ trình độ phát triển của một giai đoạn. Thí dụ, các văn hoá Hoà Bình (thời đá mới), văn hoá Đông Sơn (thời đồng thau - sắt) và văn hoá Óc Eo (thời vương quốc Phù Nam thế kỷ 1 -7).

Theo nghĩa rộng văn hóa bao gồm tất cả, từ những sản phẩm tinh vi, hiện đại, cho đến tín ngưỡng, phong tục, lối sống... Văn hóa là những giá trị vật chất, tinh thần do con người sáng tạo ra trong lịch sử. Có hai loại “di sản văn hóa vật thể” và “di sản văn hóa phi vật thể” nhưng phải được UNESCO hoặc từng quốc gia công nhận.

Vậy mà, VN công nhận từng gia đình hóa, còn ngành văn hóa gắn nhãn “văn hóa” cho vật thể sex toy!