Tối cáo pháp viện Đài Loan chấp nhận đơn kháng án của 7875 nạn nhân Formosa miền Trung Việt Nam
Tin vui cho nạn nhân thảm họa môi trường Formosa tại miền Trung VN: Tối Cao Pháp Viện Đài Loan Chấp Thuận Đơn Kháng Án Cho Xử Vụ Kiện Của 7875 Nạn Nhân Formosa Tại Tòa Án Đài Loan
Phán Quyết
Trong Phán quyết dài 3 trang ký tên bởi 5 Thẩm phán Tối Cao Pháp Viện gồm: các TP.Chong-Yu CHEN, TP.Yu-Fen LIANG, TP. Shu-Yan CHOU, TP. Shu-Yuan HUANG và TP. Li-Ling CHEN gửi tới 4 Luật sư đại diện các nạn nhân thuộc 2 tổ hợp luật sư EJA (Environmental Jurists Association) và ERF (Environmental Right Foundation) gồm Ls. San-Jia LIN (ERF), Ls. Yu-Yin CHANG (EJA), Ls. Xin-Wen HUANG (ERF), Ls. Hong-Yi KUO (EJA), TCPVĐL, cơ quan Tư pháp cao nhất của Đài Loan đã phán quyết như sau:
“Liên quan đến các yêu cầu về thiệt hại được đưa ra giữa bên kháng án và Công ty Nhựa Formosa Plastics Ltd. cùng các công ty khác, bên kháng án đã nộp một bản tái kháng án trung gian (interlocutory re-appeal) đối với Phán quyết của Tòa án Cấp cao (Tòa Thương Thẩm) Đài Loan vào ngày 16/03/2020 (Kháng án số 1466 Phán quyết năm 2020), Tòa án đã đưa ra phán quyết như sau: Phán quyết nói trên của Tòa án Cấp cao Đài Loan bị hủy bỏ và Tòa án Cấp cao Đài Loan phải đưa ra phán quyết mới.”
Sau phán quyết, các Thẩm phán đã dành gần 2 trang giấy để giải thích và việc dẫn căn cứ vào các điều luật nào khiến họ có phán quyết như trên. Như vậy, Tòa án cao nhất của Tư pháp Đài Loan đã chính thức công nhận quyền tố tụng của các nạn nhân mặc dù trước đó hai Tòa Sơ Thẩm và Thượng Thẩm đã từ chối với hai lý do chính là Tòa án Đài Loan không có thẩm quyền thụ lý (no jurisdiction), và Đài Loan cũng chưa bao giờ xử một vụ án tương tự vì mặc dù đông đảo bị đơn là người Đài Loan nhưng vụ việc đã xảy ra tại Việt Nam và các nguyên đơn sống tại Việt Nam, tức là ngoài thẩm quyền tố tụng của họ. Cả hai tòa trên còn khuyên các nạn nhân hãy trở về Việt Nam để kiện.
Luật sư reo vui rồi bật khóc và những bước kế tiếp
Luật sư Xin-Wen HUANG, còn có tên Mỹ là Zoe Hoàng, đứng đầu nhóm pháp lý là người đầu tiên nhận được tin vui từ Tòa án. Cô đã reo vui và bật khóc vì xúc động. Hơn 3 năm qua cô và các thành viên trong nhóm pháp lý của hai tổ hợp luật sư EJA và ERF đã không ngại khó khăn và cả nguy hiểm để hoàn thành hồ sơ, nộp đơn kiện, bổ túc hồ sơ, bỏ hàng nhiều trăm giờ nghiên cứu và phải chịu khá nhiều áp lực sau khi đơn kiện bị bác bởi hai tòa Sơ Thẩm vào tháng 10, 2019 và tại tòa Thượng Thẩm vào tháng 3, 2020. Tuy đây mới chỉ là thành công bước đầu, vụ kiện sẽ còn phải qua nhiều cửa tòa khác trước khi đưa đến bản án chung cuộc, nhưng đây là một bước đầu rất quan trọng nếu TCPV ĐL không cho quyền thụ lý thì cuộc khiếu kiện của các nạn nhân tại Đài Loan coi như chấm dứt tại Đài Loan.
Công việc kế tiếp của các luật sư là chuẩn bị tranh tụng, đáp ứng những đòi hỏi của luật sư bên bị cáo. Với một số lượng nguyên đơn thật đông đảo, việc nghiên cứu và vận dụng luật đa quốc gia cũng rất phức tạp vì liên quan đến các bộ luật dân sự Đài Loan, Việt Nam, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Singapore và nhất là luật môi trường quốc tế. Một vụ kiện phức tạp, mang tính cách lịch sử chưa từng có tại Đài Loan, nhưng hai tổ hợp luật sư hội tụ những luật gia nổi tiếng chuyên về môi trường này đã nhận lãnh vụ kiện với lý do chính là họ là những người Đài Loan chân chính, biết nhìn xa, trông rộng cho đất nước của họ, họ muốn bảo vệ môi trường không chỉ tại Đài Loan mà còn những nơi người Đài Loan đến đầu tư để giữ thể diện cho một quốc gia đang cố gắng vươn lên là một quốc gia có dân chủ và nhân quyền hầu có thể được sự hỗ trợ của thế giới trong việc đối đầu với Trung Cộng.
Sự đóng góp của các tổ chức NGO và Cộng đồng Người Việt khắp nơi
Ngoài tài trí, linh hoạt và kiên nhẫn của đội ngũ luật sư, chúng tôi ghi nhận kết quả đầu tiên đáng ghi nhận này có sự đóng góp quan trọng của những cuộc đấu tranh quyết liệt không ngưng nghỉ của các tổ chức NGO và của cộng đồng người Việt của chúng ta nhiều nơi trên thế giới. Từ đó, dẫn đến những thất bại liên tiếp của công ty Formosa trên thương trường và trước dư luận thế giới.
Tháng 10, 2019 công ty Formosa thua kiện cư dân Nam Texas vì đã xả những viên nhựa vào đường nước khiến bờ biển bị ô nhiễm và phải bồi thường $50 triệu USD. Để có kết quả này phải kể đến đóng góp của Cộng đồng người Việt tại các thành phố Houston, Austin, Dallas, Arlington, San Antonio và Louisiana đã cùng với 12 tổ chức tranh đấu cho môi trường tại Hoa Kỳ cùng sát cánh trong cuộc biểu tình rầm rộ trước nhà máy Formosa tại Point Comfort, Nam Texas. Xin xem phóng sự của Đài VIETV trên youtube.
Kế đến là tháng 8 vừa qua, Thông tấn RFA đưa tin, Ngân hàng Trung Ương Nay Uy đã rút toàn bộ $1.5 tỷ quỹ hưu bổng được đầu tư vào tập đoàn công ty Formosa trước đó với lý do công ty này đã vi phạm nhân quyền trầm trọng.
Thành quả này ngoài những vận động của nhiều tổ chức nhân quyền trên thế giới còn có sự đóng góp đắc lực của cộng đồng người Việt tại Nay Uy, Đan Mạch và một số các quốc gia Bắc Âu đã đưa đến kết quả khiến Formosa mất đi số vốn không nhỏ và tai tiếng khó gột rửa này. Và mới đây nhất, giấy phép xây nhà máy nhựa trị giá trên 6 tỷ USD của công ty Formosa tại quận St. James, Louisiana đã được cấp phát và Formosa đã sửa soạn cho lễ động thổ để bắt đầu việc xây cất đã bị đình chỉ vô thời hạn vì cư dân của Quận St. James đã khởi kiện. Cư dân ở đây cho biết nhà máy hóa chất của Formosa có mặt trong vùng đã gây ô nhiễm và trở thành mầm mống bệnh ung thư cho người dân trong khu vực được đặt tên là “Hành lang của bệnh ung thư” (Cancer Ally). Vì thế, người dân ở đây không thể nào chấp nhận thêm một nhà máy ô nhiễm kiểu như nhà máy nhựa của Formosa tại Nam Texas.
Gió đã đổi chiều và thiên thời, địa lợi, nhân Hòa
Chính sự thất bại liên tiếp của Formosa trên thương trường và dư luận quốc tế vì cách làm ăn kiếm lời bất chấp khiến cho ngay cả chính phủ Đài Loan cũng như dư luận Đài Loan cũng không thể tiếp tục bao che hay làm ngơ cho một công ty mà họ luôn tự hãnh diện về tổng sản lượng hàng năm chiếm 10% tổng sản lượng của cả quốc gia Đài Loan. Bây giời là lúc chính phủ và người dân Đài Loan cần bảo vệ 90% sản lượng quốc gia và danh tiếng của Đài Loan hơn là bảo vệ 10% tổng sản lượng của Formosa với quá nhiều tai tiếng và những thất bại liên tiếp chỉ vì cách làm ăn vô trách nhiệm của họ.
Ngoài ra, chính phủ và người dân Đài Loan những năm gần đây cũng đã và đang quan tâm đến việc gìn giữ môi trường vì họ đã thấm thía việc phát triển kinh tế mà không bảo vệ môi trường tai hại ra sao. Họ dạy trẻ em gìn giữ môi trường ngay từ khi còn trong các lớp tiểu học và dùng thuyết lý đạo Phật để làm công việc này.
“Cầu nguyện cho công lý sẽ thắng”
Tin vui cũng đã được đưa về tới miền Trung VN, Đức Giám Mục Phaolo Nguyễn Thái Hợp đang bận rộn với việc cứu các nạn nhân lũ lụt và hậu lũ lụt của cơn lũ trong tháng 10 vừa qua đã tỏ ra vui mừng và chia sẻ:“Là người hướng dẫn tinh thần và cũng là một trong những nạn nhân trực tiếp của thảm họa môi trường lớn nhất tại Việt Nam tính cho đến nay tại Hà Tĩnh, chúng tôi rất vui mừng khi được tin phấn khởi này. Tuy chưa là kết quả cuối cùng, nhưng chúng ta đạt được bước tiến đầu tiên để tiến tới công lý. Công lý cho người nghèo, công lý cho những người thấp cổ bé miệng phải chịu thiệt thòi, lao đao, khổ đau trong nhiều năm qua. Có những người đã phải chết thảm tại quê người vì mất công ăn việc làm phải tha phương, cầu thực. Biết bao gia đình bị chia cắt, bao nhiêu con trẻ phải xa mẹ, xa cha. Bao nhiêu gia đình đổ vỡ, thôn làng vắng trai gái trẻ trong lớp tuổi lao động đã không còn sinh khí.
Tôi tin tưởng rằng “lưới trời lồng lộng,” chính nghĩa rồi sẽ thắng để trả lại quyền được sống, quyền được phục hồi nghề nghiệp sống từ biển của cha ông bao đời để lại. Và bao người còn đang trong chốn ngục tù, hay còn đang phải trốn chạy sẽ được trả tự do và về lại vói gia đình. Tin vui từ Đài Loan về tới Việt Nam đúng vào ngày lễ mừng các Thánh Tử Đạo Việt Nam, chúng tôi cầu xin các Thánh phù hộ để tin mừng hôm nay sẽ đem lại kết quả tốt đẹp cuối cùng trong những ngày sắp tới. Chúng tôi xin cầu nguyện và tri ân quý ông bà, anh chị em đã giúp người dân miền Trung đi tìm công lý tại xứ người bằng cách này hay cách khác. Công việc thật gian nan nhưng với sự rộng lượng, quyết tâm và bền chí của quý vị sẽ đem lại công lý cho người dân. Xin tiếp tục cầu nguyện và dồn nỗ lực để cuối cùng công lý sẽ thắng và đem lại bình an cho mỗi người chúng ta.”
Đức Giám Mục Michae Hoàng Đức Oanh, người đã có mặt trước Tòa án Sơ thẩm Đài Loan để nộp đơn kiện đầu tiên cho các nạn nhân, nhận được tin vui khi ngài đang nằm trên giường dưỡng bệnh vì xương vai bị gẫy sau lần ngã trong tháng 10/2020. Giọng của ĐGM yếu ớt nhưng không dấu được sự phấn khích:“Tạ ơn Chúa. Cám ơn các ân nhân. Xin cứ tiếp tục. Xin cứ tiến tới! Chúng tôi tiếp tục cầu nguyện. Xin gửi lời thăm toàn thể anh chị em!”
Hy vọng đã không phải thất vọng
Khi tin này được chia sẻ trên Face Book, hàng trăm người chia sẻ và hàng ngàn những người Việt từ khắp nơi trên thế giới và từ các nẻo đường Việt Nam đã nói lên niềm vui và hy vọng:
– “Mọi sự cố gắng cuối cùng cũng có chút lửa hy vọng rồi!”
– “Ôi tạ ơn Chúa. Cám ơn những người đã có công vì đất nước, vì con cái, vì tương lai.”
– “Đúng là gieo, thì có ngày gặt.”
– “Cũng vì đòi hỏi quyền bồi thường và điều tra vụ cá chết, mà con ở Đài Loan đi biểu tình, họp báo về Việt Nam bị công an mời 2 lần lấy lời khai. Hy vọng đã không phải thất vọng…“
Niềm vui không nói nên lời giữa cơn đại dịch và cơn hậu chấn bầu cử
Đối với các thành viên và thân hữu của Hội Công Lý Cho Nạn Nhân Formosa thì niềm vui đến như vỡ òa dù đời sống của mọi người còn đang nặng trĩu lo âu trước đại dịch và những biến động chính trị qua cuộc bầu cử tại Hoa Kỳ. Các thành viên tại các thành phố Houston, Dallas, San Jose, Atlanta và còn nhiều thành phố khác tại Hoa Kỳ cũng như tại các quốc gia khác trên thế giới như Na Uy, Đan Mạch, Pháp, Bỉ, Canada, Úc châu, Tân Tây Lan…đã hết lòng lo việc gây quỹ, giúp việc lập hồ sơ, phiên dịch, tìm nhân chứng, hợp tác với các hội thiện nguyện tại Hoa Kỳ cũng như nhiều quốc gia khác để nói lên sự oan ức của người dân miền Trung và đòi hỏi công lý cho họ đã mừng đến chảy nước mắt. Niềm vui quá lớn khiến ngôn ngữ như dư thừa. Những hàng nhắn tin ngắn gọn đã gói ghém niều vui lớn lao trong những ngày khó khăn:
Chị Nguyễn Xuân Đoài (Atlanta): “Ôi mừng quá! Tạ ơn Chúa và mọi người đã giúp đỡ”Cựu Thiếu Tướng Nguyễn Khắc Bình (San Jose’): “Thật là niềm vui lẫy lừng cho cả nước… Tối Cao Pháp Viện dám làm là quá tốt đẹp. Xin chân thành chúc mừng anh chị em trong Hội đã cả gan quyết liệt dấn thân.”
Anh Nguyễn Trung Cao (San Jose’):” Rất mừng khi được tin vui. Chúc mọi điều sẽ được tốt đẹp trong những ngày sắp tới”
Bs. Nguyễn Quốc Nam (Paris) – “Đúng là “tin vui giữa giờ tuyệt vọng.” Không uổng công cố gắng cả mấy năm qua!”
Chị Thế Hương Lương (Bỉ). “Cho ủng hộ từ xa. Rất phục sự kiên trì của các anh chị”
Riêng ông Hội trưởng JFFV John Hòa Nguyễn đã không dấu được xúc động:
“Thứ tư , ngày 18 tháng 11, 2020 khi nhận được tin Tòa Tối Cao Pháp Viện Đài Loan nhận xử vụ 7875 nạn nhân Việt Nam kiện công Ty Formosa Gang Thép Hà Tĩnh, lúc đó tôi im lặng, sững sờ, và bật khóc sau khi ngưng điện thoại. Khóc vì sau gần 3 năm cực nhọc nay đã thấy tia sáng cuối đường hầm. Khóc vì các nạn nhân khốn khổ ở miền Trung Việt Nam nay sẽ có hy vọng được đền bù xứng đáng. Khóc vì vùng biển ô nhiễm nay sẽ có cơ hội được làm lại trong lành. Tóm lại, chúng tôi khóc trong niềm hân hoan và vui sướng.
Thay mặt cho hội JFFV, chúng tôi xin cảm ơn các nạn nhân, tuy thường xuyên bị hăm doạ, nhưng đã can đảm đứng lên nộp đơn kiện, các Thẩm phán của Tòa Tối Cao Pháp Viện Đài Loan đã can đảm vuợt trên các áp lực, đồng ý nhận xử vụ kiện để cho các nạn nhân có cơ hội lấy lại sự công bằng, các cơ quan truyền thông, TV, radio, báo chí đã giúp gửi thông tin đến quý đồng hương. Sau cùng, xin chân thành cám ơn tất cả quý ông bà, anh chị em khắp nơi, đặc biệt là ở các vùng Houston, Dallas, San Jose, Atlanta, Canada, Đan Mạch và Na-uy đã cùng làm việc và giúp đỡ Hội gây quỹ trong suốt ba năm qua.”
Thế giới ngưỡng mộ cộng đồng người Việt hải ngoại
Bà Nancy Bùi, Phó Hội trưởng đặc trách Ngoại giao của hội Công Lý Cho Nạn Nhân Formosa JFFV chia sẻ:
“Tin Tối Cao Pháp Viện ĐL nhận đơn kháng án của các nạn nhân đến với chúng tôi trong những ngày giờ chờ đợi căng thẳng và hy vọng cũng hầu như vơi dần. Chúng tôi cùng với 5 tổ hợp luật sư, hai tổ hợp tại Đài Loan, một tại Canada và hai tại Hoa Kỳ trước đó 2 tuần đã có buổi họp để bàn về việc chuyển vụ kiện sang Hoa Kỳ như dự tính. Nhưng thật bất ngờ và vui mừng ngoài sức tưởng tượng khi nhận được bản phán quyết với ngôn từ thật rõ ràng, mạch lạc và quả quyết của Tòa TCPV ĐL hủy phán quyết của Tòa Thượng Thẩm, bắt bắt xử lại và cho phép vụ kiện được xét xử tại Đài Loan.
Thật là một phán quyết có lý, có tình của Tư pháp Đài Loan. Riêng chính phủ Đài Loan, các tổ chức dân sự và người dân Đài loan đã vì công tâm, không thiên vị cho một đại công ty Đài Loan có nhiều thế lực như Formosa. Thật đáng ca ngợi. Hy vọng kết quả hôm nay sẽ đem lại niềm vui và hy vọng cho các nạn nhân trong những ngày cuối của năm 2020 với tai ương chồng chất; dịch bệnh chưa xong lại đến lũ lụt. Và một niềm mang ơn sâu xa trong Mùa Lễ Tạ Ơn năm nay tới các, nhà khoa học, chuyên gia, giáo sư Đại học trong nhiều lãnh vực đã đóng góp tích cực, các thành viên và thân hữu khắp nơi đã tin tưởng, kiên trì, đồng cam cộng khổ với Hội trên 3 năn qua và trong nhiều năm sắp tới. Cũng xin cám ơn các ân nhân, các nhà bảo trợ vẫn tiếp tục khuyến khích, hỗ trợ và nâng đỡ không mỏi mệt. Thắng lợi này là thắng lợi chung của cộng đồng người Việt hải ngoại đã vì niềm đau của đất nước bị tàn phá, người dân bị hiếp đáp mà đứng lên. Đây là một điểm son của cộng đồng người Việt hải ngoại khiến cả cộng đồng thế giới phải trầm trồ với lời khen ngợi: Thật đáng ngưỡng mộ!“
Những ngày tới còn nhiều gian nan cần được hỗ trợ
Linh Mục Nguyễn Văn Hùng, là cố vấn của hội JFFV và là Giám Đốc của Cơ quan Hỗ Trợ Người Việt Lao Động tại Đài Loan hiện cư ngụ tại Đài Bắc là Đại diện của hội làm việc với các Luật sư, các tổ chức tranh đấu cho nhân quyền và môi trường, và các cơ quan truyền thông Đài Loan nhờ LM có thể nói và viết tiếng Đài Loan như người bản xứ. LM. chia sẻ:
“Chúng tôi rất vui khi nhận được Bản Phán Quyết của Tòa Án Tối Cao Đài Loan. Những nỗ lực kiên trì kéo dài 4 năm dài tranh đấu đòi công bằng, công lý cho các nạn nhân thảm họa ô nhiễm môi trường Miền Trung ở nước ngoài đã có cơ sở pháp lý để tiến hành
Trong những ngày sắp tới, chúng tôi chờ thông báo mới của tòa án để ra tòa cho những cuộc điều tra. Phía Luật sư đoàn Đài Loan đại diện cho 7875 nạn nhân đã sẵn sàng.
Bên bị cáo sẽ có rất nhiều đòi hỏi bên bị hại cung cấp những bằng chứng thiệt hại. Đây là thời gian vất vả và bận rộn của các luật sư ĐL và trợ tá.
Kính mong quý đồng bào hỗ trợ tinh thần và tài chánh cho Hội Bảo Vệ Công Lý Cho Nạn Nhân Formosa hầu có đủ kinh phí theo đuổi vụ án đến cùng.
Xin cầu nguyện cho chúng tôi. Đặc biệt là các nạn nhân trực tiếp của Formosa trong nước và những người còn đang phải tứ tán khắp nơi để mưu sinh và khỏi bị bắt bớ.”
Cũng nên nhắc lại Hội JFFV là hội được thành lập từ đầu năm 2017, có trụ sở tại Hoa Kỳ, có thành viên từ trên 10 quốc gia trên thế giới, để đáp ứng tiếng kêu cứu của các nạn nhân của thảm hoại môi trường do công ty Formosa Gang Thép Hà Tĩnh (FHS) gây nên tại miền Trung vào đầu tháng 4, 2016, cũng như đáp ứng lời kêu mời của các vị lãnh đạo tinh thần như Đức Giám Mục Phaolo Nguyễn Thái Hợp và quý Linh Mục trong vùng bị ảnh hưởng để giúp nạn nhân đưa vụ án ra các tòa án quốc tế sau nhiều cố gắng khiếu kiện Formosa tại VN của người dân không có kết quả. Hội đã nộp đơn kiện công ty Formosa và các đồng phạm tại tòa Sơ Thẩm Đài Loan vào ngày 11/6/2019. Tại Tòa án Hoa Kỳ vào ngày 27 tháng 6, 2019, và tại Hội đồng Nhân Quyền tại Liên Hiệp Quốc ngà 27 tháng 5, 2019. Vụ kiện tại Đài Loan được tiến hành trước vì có số bị đơn sống và làm việc tại Đài Loan đông đảo nhất. Tòa Sơ thẩm Đài Loan đã bác đơn của các nạn nhân vào tháng 10/2019. Hội JFFV đã giúp kháng án tại tòa thượng thẩm vào cuối tháng 10, 2019. Tòa Thượng thẩm đã bác đơn kháng án vào đầu tháng 3/2020. Hội JFFV một lần nữa đã giúp các nạn nhân nộp đơn kháng án lên Tối Cao Pháp Viện vào hạ tuần tháng 3/2020 và TCPV ĐL đã ra phán quyết như trên.
nguồn trên mạng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét