Hai anh em!
Truyện ngắn Trần Kỳ Trung
Trần Kỳ Trung giới thiệu: Đất nước Việt Nam sau 35 (2010) năm thống nhất, càng xa ngày kỷ niệm 30 tháng 4, cho đến hiện tại, chúng ta càng vỡ vạc ra bao nhiêu điều. Trước đây, trong nhà trường phổ thông chúng tôi vẫn học " Cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân ta là nơi hội tụ của ba dòng thác cách mạng". Rồi nữa" Cuộc kháng chiến chống Mỹ là ngọn cờ đầu của phong trào giải phóng dân tộc," Tiếp theo:" Việt Nam là tiền đồn của phe xã hội chủ nghĩa... Chúng ta đánh Mỹ là bảo vệ phe xã hội chủ nghĩa ." Ảnh minh họa
Hiện tại, với thực tế khắc nghiệt, những luận điểm kia, đã tan ra như bong bóng xà phòng dưới ánh mặt trời. Bây giờ tôi thấy rất ít đài, báo...của chúng ta nhắc lại những luận điểm đó. Nhưng một sự thật phải thừa nhận, với cuộc chiến tranh Việt Nam, người đau đớn nhất, thiệt thòi nhiều nhất là những người mẹ sinh ra những người con, những người con đứng ở hai bên chiến tuyến cầm súng giết nhau, vì người nào cũng " cho rằng mình đúng". Điều này khác xa những cuộc kháng chiến chống quân xâm lược phương bắc của cha ông ta trước đây.
Lúc đó, trước họa ngoại xâm, người Việt Nam đồng một lòng, đứng lên cầm vũ khí đánh trả những kẻ ngoại bang xâm lấn. Còn cuộc chiến tranh vừa rồi, thử nhìn lại, trên tay của những người lính hai bên vũ khí là của ai? Đấy là chưa kể, có những kẻ xưng danh là " bạn" lợi dụng cuộc chiến tranh đánh Mỹ, đẩy cả dân tộc Việt Nam vào cuộc chém giết mưu cầu những lợi ích bẩn thỉu. Tôi viết truyện ngắn" HAI ANH EM" không ngoài mục đích, là người Việt Nam, chúng ta hãy thương đất nước ta, dân tộc ta. Vì dân tộc, đất nước như người MẸ, khoan dung, độ lượng, thương những người con vô vàn, không muốn anh em ruột thịt trong một gia đình , lao vào cuộc chém giết vì những luận điểm sai lầm.
Truyện ngắn " HAI ANH EM" vừa được in trong tập truyện ngắn " CHUYỆN KHÔNG KỂ TRONG CHIẾN TRANH" do NXB VĂN HỌC ấn hành năm 2009 và in lại trong " GIÁ TÔI LÀ ĐÀN BÀ " của NXB PHỤ NỮ -2016 .Truyện ngắn " HAI ANH EM" đăng ở kytrungtran.com là trọn vẹn, chưa biên tập.
Thấy ông Ba cứ xăm xăm đi lại phía gôc cây mít sau nhà, đén đúng chỗ hầm bí mật đứng lại, nhìn kỹ nắm hầm đã được ngụy trang bằng đám cỏ dày. Má biết chắc, thế là hầm bí mật lộ rồi!
Không biết ông Ba theo dõi chuyện Má đào hầm từ lúc nào, mà nhằm đúng lúc ông Hai từ trên núi về trốn dưới hầm từ tối qua, thì chiều nay ông Ba về nhà, đi một mình, không mang theo súng, không lính bảo vệ, khác hẳn thường ngày. Điều đó làm Má ngạc nhiên:
- Hôm nay tại sao con đi một mình, mà có việc gì về sớm thế?
Ông Ba không trả lời Má, hỏi lại:
- Có phải tối qua anh Hai về nhà phải không? Má gọi anh Hai lên đây cho con hỏi chuyện…
Má giật mình, hoảng sợ, nét mặt biến sắc, nói không còn bình tĩnh:
- Anh Hai có về đâu mà con lại nói với Má như thế?
Ông Ba lắc đầu:
- Má đừng dấu con, con còn biết má đào hầm bí mật để cho anh Hai từ trên núi về ở, đám dân vệ ở đây nó báo cho con biết hết, thậm chí…nếu con đồng ý, chúng nó đã bắt anh Hai từ lúc mới đột nhập vào làng kia. Nhưng con không cho, vì có mật báo… Anh Hai về đợt này không mang súng, chỉ về gặp Má, lấy lương thực. Hơn nữa anh em con đã xa nhau hơn mười năm, lúc gặp nhau không nói được với nhau một lời sao? Con về đây để gặp anh ấy, có Má chứng kiến, nói chuyện phải, trái, xem ai đúng, ai sai…
Má lặng im, thế là thằng Ba biết rõ mọi chuyện. Chuyện thằng Hai từ bắc trở về lại miền Nam, mới đầu Má nghe phong thanh, không biết chuyện đó có thật không? Rồi chính thằng Ba báo với Má: “ Anh Hai đã bí mật từ Bắc trở về theo đám cán binh Cộng Sản, anh về cùng bọn chúng để phá chính thể Việt Nam Cộng Hoà. Một thằng chiêu hồi đã cho con biết. Thế nào anh ấy cũng về gặp Má đấy…”. Nghe tin ấy, Má nửa mừng, nửa lo. Mừng, Má sẽ gặp lại con. Lo giờ đây, Má có hai người con trai, thì hai đứa lại đứng ở hai đầu chiến tuyến. Thằng Hai theo Việt Minh từ hồi kháng chiến chống Pháp, sau năm năm tư tập kết ra bắc. Thằng Ba theo ông bác vào Sài Gòn rồi qua Mỹ, sau năm năm tư, hết thời gian được đào tạo, nay là Chi trưởng chi cảnh sát Quận M… bên Quốc gia. Còn Má theo bên nào ? Má rất khó trả lời. Với bên Cách mạng, Má nặng tình. Ngôi nhà của Má, hồi kháng chiến chống Pháp, là chỗ đi về của anh em đằng mình. Những ngày “ tuần lễ vàng”, “ hũ gạo kháng chiến”…Má tham gia nhiệt tình với tất cả tấm lòng của một người dân yêu nước, rồi thằng Hai trở thành một anh lính Vệ quốc đoàn, theo Việt Minh, Má biết động cơ của nó: “ Con đi theo Cụ Hồ để giành độc lập dân tộc, không còn cảnh người bị áp bức, mọi người được sống tự do, hạnh phúc…”. Ngày thằng Hai tập kết ra Bắc, Má khóc hết nước mắt. Thằng Hai ôm Má, nói nghẹn ngào: “ Con đi cũng chỉ có hai năm, rồi sẽ về. Má ở nhà cố chăm sóc, chỉ bảo thằng Ba. Dù ở đâu? làm gì? Má nói với nó, đừng đi theo địch, đừng làm hại cho Cách Mạng. Con thương nó lắm!”. Nên bảo Má bỏ thằng Hai, không thương nó, là một điều vô lý, đấy là chưa nói đến tấm lòng của người Mẹ, “nước mắt chảy xuống”, dứt ruột đẻ ra, con nào mà không thương. Còn với thằng Ba, Má cũng rất thương vì nó là thằng con có hiếu, ngày giỗ của ông cố, đến ông nội, ngày mất của ba, nó lo chu toàn, bà con họ hàng không ai trách cứ, dù một câu. Nó còn là Chi trưởng Cảnh sát, được bà con trong Thị xã mến vì tính cương trực, thấy bất bằng chẳng tha. Nó giữ an ninh rất tốt, bọn trộm cắp, đĩ điếm không dám hoàng hành, mấy thằng cố vấn Mỹ ngông nghênh chọc gái bị nó tát, bắt giam…Nhưng đối với những người Cộng Sản, thằng Ba căm ra mặt, bắt được người Cộng Sản nào, phải tự tay thằng Ba tra hỏi. Nó nói với Má:“ Con hỏi Má, mấy ông Xã trưởng, chỉ huy tự vệ nông thôn…có tội tình chi mà đặc công cộng sản vào giết rồi ghi mấy chữ vào một miếng giấy, vứt lên ngực các ông ấy: “ Làm tay sai cho bọn đế quốc bị lực lượng Cách Mạng tiêu diệt”. Dã man quá ! Con không chấp nhận. Anh Hai về đây, nếu không nghe, làm những việc như vậy, đừng trách con… lúc đó không có tình ruột thịt chi hết.” .
Má nghe ông Ba nói vậy, nước mắt chảy vào trong. Giá như thằng Ba cũng đứng về phía Cách Mạng, anh em khỏi đánh nhau. Cũng giá như năm năm sáu, hai miền hiệp thương thông nhất đất nước, gia đình đoàn tụ, hai anh em gặp nhau, không đánh nhau nữa, như vậy có phải tốt bao nhiêu.
Một đêm khuya, Má vẫn chưa ngủ, nghe thấy tiếng động lạ sau vườn. Má cảnh giác cầm chiếc đèn dầu đi ra, Bất ngờ…chỉ tý nữa Má làm rơi chiếc đèn dầu. Thằng Hai, nguyên vẹn bằng xương, bằng thịt ở ngay trước mặt Má. Thế là lời nói của thằng Ba với Má hôm nào, nay đã trở thành sự thật.
Má con ôm nhau nhau trong bóng đêm mừng mừng, tủi tủi. Khi nghe tin ông Ba đã là chi trưởng cảnh sát, nét mặt ông Hai đanh lại, ánh mắt trợn lên làm Má sợ:
- …Trời ơi! Ngoài bắc, có người bạn thân bí mật cho con hay tin này, nhưng con không tin, vì con nghĩ, nó cũng phải tự hào về truyền thống quê hương, về anh của nó chứ, nỡ nào cầm súng làm tay sai cho bọn đế quốc bắn vào đồng bào mình, bắn vào anh ruột. - .Giọng ông Hai rít lên - Nó đứng đây, con giết! Mà tại sao Má lại để thằng Ba làm việc đó!
Má khóc:
- Cha mẹ sinh con, trời sinh tính. Má có muốn nó như thế đâu? Nhưng nó nói với Má, nó không ưa Cộng Sản
Ông Hai lắc đầu, chán nản:
- Đầu óc thằng Ba mụ mị quá rồi. Nó không hiểu sự tất thắng của cách mạng miền Nam, nó cũng không hiểu ai đã xâm lược, giày xéo mồ mả cha ông nhà nó… Má thương con mà không bảo ban được nó. Con buồn quá!
Má phải giãi bày cho ông Hai hiểu:
- Má thương cả hai anh em bây, nhưng hồi nhỏ, con hư hay thằng em con hỗn, Má còn lấy roi để đánh. Chứ bây giờ…Các con lớn rồi, mỗi đứa có con đường mình đi, Má không thể cản được. Thằng Ba nói với Má: “Nếu Cộng Sản tốt như Cụ Hồ, ít nhất cũng còn có người trọng, chứ như một lũ lưu manh, thấy người ta có ruộng đất, có tiền thì cướp, giết người không gớm tay, con thề sống chết với tụi nó!”. – Má nhìn ông Hai, nói gợi ý – hay là con gặp nó, nói chuyện, biết đâu, nó nghe theo con, đi về với anh em đằng mình…
- Nó có đồng ý gặp con không ?
Truyện ngắn " HAI ANH EM" vừa được in trong tập truyện ngắn " CHUYỆN KHÔNG KỂ TRONG CHIẾN TRANH" do NXB VĂN HỌC ấn hành năm 2009 và in lại trong " GIÁ TÔI LÀ ĐÀN BÀ " của NXB PHỤ NỮ -2016 .Truyện ngắn " HAI ANH EM" đăng ở kytrungtran.com là trọn vẹn, chưa biên tập.
Thấy ông Ba cứ xăm xăm đi lại phía gôc cây mít sau nhà, đén đúng chỗ hầm bí mật đứng lại, nhìn kỹ nắm hầm đã được ngụy trang bằng đám cỏ dày. Má biết chắc, thế là hầm bí mật lộ rồi!
Không biết ông Ba theo dõi chuyện Má đào hầm từ lúc nào, mà nhằm đúng lúc ông Hai từ trên núi về trốn dưới hầm từ tối qua, thì chiều nay ông Ba về nhà, đi một mình, không mang theo súng, không lính bảo vệ, khác hẳn thường ngày. Điều đó làm Má ngạc nhiên:
- Hôm nay tại sao con đi một mình, mà có việc gì về sớm thế?
Ông Ba không trả lời Má, hỏi lại:
- Có phải tối qua anh Hai về nhà phải không? Má gọi anh Hai lên đây cho con hỏi chuyện…
Má giật mình, hoảng sợ, nét mặt biến sắc, nói không còn bình tĩnh:
- Anh Hai có về đâu mà con lại nói với Má như thế?
Ông Ba lắc đầu:
- Má đừng dấu con, con còn biết má đào hầm bí mật để cho anh Hai từ trên núi về ở, đám dân vệ ở đây nó báo cho con biết hết, thậm chí…nếu con đồng ý, chúng nó đã bắt anh Hai từ lúc mới đột nhập vào làng kia. Nhưng con không cho, vì có mật báo… Anh Hai về đợt này không mang súng, chỉ về gặp Má, lấy lương thực. Hơn nữa anh em con đã xa nhau hơn mười năm, lúc gặp nhau không nói được với nhau một lời sao? Con về đây để gặp anh ấy, có Má chứng kiến, nói chuyện phải, trái, xem ai đúng, ai sai…
Má lặng im, thế là thằng Ba biết rõ mọi chuyện. Chuyện thằng Hai từ bắc trở về lại miền Nam, mới đầu Má nghe phong thanh, không biết chuyện đó có thật không? Rồi chính thằng Ba báo với Má: “ Anh Hai đã bí mật từ Bắc trở về theo đám cán binh Cộng Sản, anh về cùng bọn chúng để phá chính thể Việt Nam Cộng Hoà. Một thằng chiêu hồi đã cho con biết. Thế nào anh ấy cũng về gặp Má đấy…”. Nghe tin ấy, Má nửa mừng, nửa lo. Mừng, Má sẽ gặp lại con. Lo giờ đây, Má có hai người con trai, thì hai đứa lại đứng ở hai đầu chiến tuyến. Thằng Hai theo Việt Minh từ hồi kháng chiến chống Pháp, sau năm năm tư tập kết ra bắc. Thằng Ba theo ông bác vào Sài Gòn rồi qua Mỹ, sau năm năm tư, hết thời gian được đào tạo, nay là Chi trưởng chi cảnh sát Quận M… bên Quốc gia. Còn Má theo bên nào ? Má rất khó trả lời. Với bên Cách mạng, Má nặng tình. Ngôi nhà của Má, hồi kháng chiến chống Pháp, là chỗ đi về của anh em đằng mình. Những ngày “ tuần lễ vàng”, “ hũ gạo kháng chiến”…Má tham gia nhiệt tình với tất cả tấm lòng của một người dân yêu nước, rồi thằng Hai trở thành một anh lính Vệ quốc đoàn, theo Việt Minh, Má biết động cơ của nó: “ Con đi theo Cụ Hồ để giành độc lập dân tộc, không còn cảnh người bị áp bức, mọi người được sống tự do, hạnh phúc…”. Ngày thằng Hai tập kết ra Bắc, Má khóc hết nước mắt. Thằng Hai ôm Má, nói nghẹn ngào: “ Con đi cũng chỉ có hai năm, rồi sẽ về. Má ở nhà cố chăm sóc, chỉ bảo thằng Ba. Dù ở đâu? làm gì? Má nói với nó, đừng đi theo địch, đừng làm hại cho Cách Mạng. Con thương nó lắm!”. Nên bảo Má bỏ thằng Hai, không thương nó, là một điều vô lý, đấy là chưa nói đến tấm lòng của người Mẹ, “nước mắt chảy xuống”, dứt ruột đẻ ra, con nào mà không thương. Còn với thằng Ba, Má cũng rất thương vì nó là thằng con có hiếu, ngày giỗ của ông cố, đến ông nội, ngày mất của ba, nó lo chu toàn, bà con họ hàng không ai trách cứ, dù một câu. Nó còn là Chi trưởng Cảnh sát, được bà con trong Thị xã mến vì tính cương trực, thấy bất bằng chẳng tha. Nó giữ an ninh rất tốt, bọn trộm cắp, đĩ điếm không dám hoàng hành, mấy thằng cố vấn Mỹ ngông nghênh chọc gái bị nó tát, bắt giam…Nhưng đối với những người Cộng Sản, thằng Ba căm ra mặt, bắt được người Cộng Sản nào, phải tự tay thằng Ba tra hỏi. Nó nói với Má:“ Con hỏi Má, mấy ông Xã trưởng, chỉ huy tự vệ nông thôn…có tội tình chi mà đặc công cộng sản vào giết rồi ghi mấy chữ vào một miếng giấy, vứt lên ngực các ông ấy: “ Làm tay sai cho bọn đế quốc bị lực lượng Cách Mạng tiêu diệt”. Dã man quá ! Con không chấp nhận. Anh Hai về đây, nếu không nghe, làm những việc như vậy, đừng trách con… lúc đó không có tình ruột thịt chi hết.” .
Má nghe ông Ba nói vậy, nước mắt chảy vào trong. Giá như thằng Ba cũng đứng về phía Cách Mạng, anh em khỏi đánh nhau. Cũng giá như năm năm sáu, hai miền hiệp thương thông nhất đất nước, gia đình đoàn tụ, hai anh em gặp nhau, không đánh nhau nữa, như vậy có phải tốt bao nhiêu.
Một đêm khuya, Má vẫn chưa ngủ, nghe thấy tiếng động lạ sau vườn. Má cảnh giác cầm chiếc đèn dầu đi ra, Bất ngờ…chỉ tý nữa Má làm rơi chiếc đèn dầu. Thằng Hai, nguyên vẹn bằng xương, bằng thịt ở ngay trước mặt Má. Thế là lời nói của thằng Ba với Má hôm nào, nay đã trở thành sự thật.
Má con ôm nhau nhau trong bóng đêm mừng mừng, tủi tủi. Khi nghe tin ông Ba đã là chi trưởng cảnh sát, nét mặt ông Hai đanh lại, ánh mắt trợn lên làm Má sợ:
- …Trời ơi! Ngoài bắc, có người bạn thân bí mật cho con hay tin này, nhưng con không tin, vì con nghĩ, nó cũng phải tự hào về truyền thống quê hương, về anh của nó chứ, nỡ nào cầm súng làm tay sai cho bọn đế quốc bắn vào đồng bào mình, bắn vào anh ruột. - .Giọng ông Hai rít lên - Nó đứng đây, con giết! Mà tại sao Má lại để thằng Ba làm việc đó!
Má khóc:
- Cha mẹ sinh con, trời sinh tính. Má có muốn nó như thế đâu? Nhưng nó nói với Má, nó không ưa Cộng Sản
Ông Hai lắc đầu, chán nản:
- Đầu óc thằng Ba mụ mị quá rồi. Nó không hiểu sự tất thắng của cách mạng miền Nam, nó cũng không hiểu ai đã xâm lược, giày xéo mồ mả cha ông nhà nó… Má thương con mà không bảo ban được nó. Con buồn quá!
Má phải giãi bày cho ông Hai hiểu:
- Má thương cả hai anh em bây, nhưng hồi nhỏ, con hư hay thằng em con hỗn, Má còn lấy roi để đánh. Chứ bây giờ…Các con lớn rồi, mỗi đứa có con đường mình đi, Má không thể cản được. Thằng Ba nói với Má: “Nếu Cộng Sản tốt như Cụ Hồ, ít nhất cũng còn có người trọng, chứ như một lũ lưu manh, thấy người ta có ruộng đất, có tiền thì cướp, giết người không gớm tay, con thề sống chết với tụi nó!”. – Má nhìn ông Hai, nói gợi ý – hay là con gặp nó, nói chuyện, biết đâu, nó nghe theo con, đi về với anh em đằng mình…
- Nó có đồng ý gặp con không ?
- Để Má nói với nó.
Ý định của Má, sẽ cố gắng tìm cách cho hai anh em gặp nhau. Thâm tâm, Má vẫn muốn thằng Ba đi theo thằng Hai, đi theo con đường của cán bộ đằng mình như hồi kháng chiến chống Pháp . Đó là “ Con đường của Cụ Hồ, thương người, có thiện, có đức”. Nhưng bây giờ tình hình thực tế không cho Má thực hiện được ý định đó. Vùng của Má ở là vùng giáp ranh, bom đạn liên miên, ban ngày pháo bắn, ban đêm cối nổ… Rồi liêp tiếp những cuộc “ tảo thanh” của bên quân đội Việt Nam Cộng Hoà, còn bên phía Cách Mạng, cũng liên tục là cuộc chống càn quét. Người chết của hai bên gần như ngày nào cũng có, dân chết oan giữa hai làn đạn, không kể xiết. Thằng Ba, có lần nó quỳ xuống, vái lạy Má: “ Má phải khỏi vùng này ngay, đây là vùng chiến sự, nhà mình ở trơ trọi thế này, dễ ăn cối của bọn Cộng Sản lắm!”. Má cương quyết lắc đầu:” “ Má không thể đi đâu. Má ở lại đây giữ nhà, mồ mả cha ông, có chết cũng chết trên miếng đất của mình”.
Chuyện Má cương quyết ở lại vùng nguy hiểm có nhiều lý do, ngoài chuyện giữ mồ mả tổ tiên, chỉ ở đây Má mới gặp thằng Hai thường xuyên, nếu có việc chi nó cần, nhất là lương thực, thực phẩm Má sẽ có thể cung cấp. Má sợ thằng Hai đói. Để tạo điều kiện đó, Má bí mật đào một hầm bí mật ở gốc cây mít, phía sau nhà. Ông Hai mấy lần đã trú trong hầm bí mật đó, không bị lộ. Thậm chí có đợt, quá bức bách về lương thực, ông cũng hai người nữa hoá trang từ Cứ về với Má giữa ban ngày, đi qua đám dân vệ đang gác đầu làng, chúng ngó nghiêng, hỏi vài câu có lệ rồi cho ông và đồng đội của ông đi qua. Sao chúng lại chủ quan, mất cảnh giác đến như thế nhỉ? Mấy lần như thế rồi, và lần này thì ông không cần mang vũ khí về nữa, đi tay không để có điều kiện mang nhiều gạo hơn về Cứ.
Có một điều ông Hai không biết, tất cả những lần ông Hai về làng, ông Ba đều được mật báo. Những lần ông Hai về nhà Má, đều bị đám dân vệ theo dõi sít sao. Cả chuyện Má tưởng rất kín kẽ đào hầm bí mật, ông Ba cũng biết do bọn dân vệ và đám “ thiên nga” thông báo chi tiết. Ông Ba yêu cầu, cứ để ông Hai về, không cần bắt như ông nói: “Để cho ông ấy chủ quan đưa cả bộ sậu cán bộ ở Cứ về cái hầm đó, bắt không muộn!”. Nhưng thực ra, ông chưa muốn mạnh tay với ông Hai. Vì còn tình ruột thịt anh em, lớn hơn cả, đó là tình thương của người Mẹ. Ông Ba muốn thuyết phục ông Hai tự nguyện rời hàng ngũ những người Cộng Sản về với Chính nghĩa Quốc Gia, muốn cuộc nói chuyện giữa hai người phải có tính thuyết phục, ai đúng, người kia sẽ theo, Má sẽ không phải rơi nước mắt trước cảnh hai anh em đánh nhau. Chính vì lẽ đó, nghe mật báo, là ông Hai về nhà Má, không mang vũ khí, đang ở dưới hầm bí mật, ông Ba cũng không mang vũ khí, đến hầm muốn Má mời ông Hai lên nói chuyện…
Thấy Má lưỡng lự, ông Ba giục:
- Má gọi anh Hai lên đi! Con muốn nói chuyện đàng hoàng với anh ấy!- Ông Ba xoè hai bàn tay ra – Má nhìn rõ, con không mang vũ khí, không cho bọn lính đi theo, anh Hai đừng sợ! Má gọi anh ấy lên đi…
Ông Ba chưa nói dứt câu, nắp hầm bí mật phủ một đám cỏ dày được từ từ nâng lên. Từ dưới ông Hai ngoi lên, nói rõ :
- Mày không phải giục Má, tao lên đây!
Nghe tiếng ông Hai, rồi thấy cái đầu của ông Hai ngoi lên từ dưới miệng hầm, ông Ba hơi giật mình. Rồi rất nhanh, ông trấn tĩnh :
- Anh lên đây! Tôi với anh nói chuyện.
Ông Hai lên hẳn, chìa hai tay ra trước, nhìn ông Ba thách thức:
- Mày cho đám lính của mày đến bắt tao đi, để lập công với mấy thằng chủ của mày!
Ông Ba cười gằn:
- Tôi đến gặp anh, nói chuyện cho ra ngô, ra khoai chứ không phải để bắt anh.Tôi muốn bắt anh, thì không phải ngày hôm nay đâu, mà mấy lần về trước kia. Anh tưởng tôi không biết à !
Ông Hai gầm lên:
- Thằng khốn nạn! Giờ thì mày thoả nguyện rồi nhé! tao không có vũ khí, mày cho lính đến bắt đi. Tao mà biết mày thế này, thì từ hồi nhỏ, đi chăn trâu, tao đã dìm cho mày chết nước. Làm tay sai cho bọn đế quốc mà không thấy nhục…
Ông Ba cố giữ bình tĩnh:
- Anh nên ăn nói cẩn thận, từ tốn, tôi biết cái liều của cán binh Cộng Sản và tôi cũng biết lý luận của bên anh, không ai có thể cướp lời được đâu. Nhưng anh nói tôi là “ tay sai”, anh cần xem lại câu nói đó, anh chửi người ta mà không xem lại mình…
Ông Hai sấn sổ lao đến nhổ vào mặt ông Ba một bãi nước miếng, ông Ba tránh được, nhìn ông Hai, nói với giọng cố kìm tức giận:
- Anh đừng làm những động tác mất lịch sự như vậy trước mặt Má, và nhất là ở đây, miếng đất của ông bà tổ tiên, tôi với anh đang nói chuyện có sự chứng giám của ông bà…
Nghe ông Ba nói vậy, nét mặt của ông Hai bớt căng, nhưng ánh mắt của ông Hai nhìn người em vẫn rõ sự căm thù. Má đứng cạnh đấy, chứng kiến hết. Đau lòng lắm! Má nói với cả hai người:
- Thôi các con! Đừng cãi nhau. Hai đã về đây rồi, thì thằng Ba phải mừng. Đã hơn mười năm rồi còn gì, anh em bây mới gặp nhau. Gặp nhau thì phải vui, chứ sao lại cãi nhau. Má chỉ muốn, em nghe lời anh, anh phải thương em…
Ông Hai nói với ông Ba:
- Mày có nghe Má nói gì không ?
Ông Ba lắc đầu:
- Má nói đúng, tôi là em, phải nghe lời anh, với điều kiện, anh nói đúng, làm đúng, là tấm gương cho tôi noi theo. Còn giờ đây…
- Giờ đây làm sao ?
- Anh đã đi sai đường, anh nghe theo bọn Trung Cộng, Nga Xô về miền Nam phá hoại chính thể này, gây tội ác với bà con…
- Mày đừng láo! Chính thể nào? Cái chính thể của mày là tay sai cho đế quốc Mỹ thì có. Bao nhiêu tội ác giết người kháng chiến cũ, cho bọn Mỹ rải bom ở quê mình. Mày nhìn kia, hố pháo ngoài kia là của ai ?
- Anh nói thế mà không thấy xấu hổ! Vậy những hố cối nằm ngoài ruộng, trong vườn này, mà đuôi đạn cối có chữ Trung Cộng, chúng tôi đang giữ. Ai bắn?!! Nếu như các anh thực hiện đúng hiệp định Giơ ne vơ, rút hết lực lượng vũ trang, không để lại vũ khí ở miền Nam, không phá hoại chính quyền sở tại, tôn trọng chủ quyền của chính thể trong này thì làm gì có chuyện trên…Các anh bất chấp mọi luật lệ, chỉ muốn thống nhất đất nước dưới chính thể Cộng Sản, một chính thể chúng tôi không chấp nhận…
- Mày câm mồm! Ai không chấp nhận? Chỉ có lũ tay sai, làm nô lệ cho Đế quốc Mỹ không chấp nhận!
- Anh nhìn kỹ anh đi! Có phải các anh tự nhận là “tiền đồn phe xã hội chủ nghĩa” không ? Gác “ tiền đồn” là ai? Là lính, anh hiểu không! Vậy tôi là tay sai hay là các anh, cũng tự nhận là “ tay sai”…
Cứ cãi nhau thế này, biết bao giờ mới dứt, Má quỳ hai đầu gối, đầu dập xuống đất, nói đau đớn:
- Má lạy cả hai anh em con! Các con phải thương nhau, Má đẻ ra đứa nào, cũng chảy máu cả. Nỡ nào cùng giọt máu Má sinh ra, các con lại như vậy…
Chỉ như vậy, ông Hai và ông Ba mới ngừng cãi nhau, cả hai cùng nâng Má ngồi dậy. ông Hai nói với Má nghẹn ngào
- Con xin lỗi Má, đúng là lỗi của hai em con, nhưng …Má ơi! Làm sao Má lại bảo con thương thằng Ba, khi nó là một thằng mất dạy, ác ôn, tay sai cho lũ cướp nước…- Ông Hai chửi thẳng vào mặt ông Ba - Tao sai lầm hôm nay không mang vũ khí về đây!
Ông Ba sững người khi nghe thấy ông Hai nói vậy, ông buông tay đỡ Má , đứng lùi ra xa, lấy tay, như một phản sạ, định rút súng đeo bên hông. Chợt nhớ… hôm nay ông cũng không mang súng. Ông Ba nói gầm lên:
- Tôi đã tử tế về đây để gặp anh, nói chuyện phải trái. Tôi cũng tưởng anh, cho dù bị Cộng Sản nhồi sọ, nhưng đứng trước mặt Má, trên mảnh đất của ông bà, anh tử tế một chút. Té ra, anh vẫn là một đối tượng để bên tôi tiêu diệt. Anh tiếc không mang vũ khí à ! Tôi còn tiếc hơn anh kia! Vì chính tôi, bọn dân vệ nói, đừng tin vào “ Cộng Sản, chúng nhiều âm mưu lắm!” Tôi lại không nghe lời chúng nó…để bây giờ! Giá như tôi vẫn để khẩu Côn ở đây…
- Mày thích bắn tao hả! Tao đứng đây, mày cho gọi đám dân vệ ngoài kia vào bắn tao đi. Thằng mất dạy!
Ông Ba cười gằn:
- Anh không phải thách tôi…Tôi nói cho anh rõ, hôm nay tôi sẽ không bắt anh, cũng không bắn anh. Tôi lấy danh dự để nói với anh điều đó. Anh lấy gạo rồi vào núi đi. Nhưng bắt đầu từ ngày mai, tôi và đám lính của tôi sẽ không tha anh. Gặp anh ở đâu, tôi bắn bỏ ở đấy…
Chứng kiến cảnh đó, ruột gan Má rối bời, chi ít, chúng cũng phải hiểu, cả hai, là anh em ruột thịt chứ:
- Các con ơi! cứ thế này thì còn gì là anh em máu mủ, ruột già. Các con có phải là con của Má không ?
Ông Ba quay lại nói với Má:
- Má haỹ tin con, con không bao giờ bất hiếu với Ông, bà, Ba, mẹ, một lòng thờ phụng tổ tiên nhưng với Cộng Sản, với anh Hai, con không thể đi chung một đường…Chào Má, Con đi!
Ông Ba không chào ông Hai, coi như không có ông Hai đứng đấy!
Ông Hai nhìn theo người em, trong lòng vẫn không nguôi ngoai sự bực dọc:
- Thằng này sẽ giết con đấy Má ạ! Bệnh của nó vô phương cứu chữa, thực sự là một thằng phản động con chưa từng thấy…cần phải tiêu diệt!
- Sao anh em con nói với nhau ghê như thế! Má thấy đứa nào đối xử với Ma cũng tốt, mà tại sao? Vì lý do gì các con lại coi nhau như kẻ thù, không đội trời chung như vậy ?
- Vì nó là tay sai của bọn đế quốc, là bọn bán nước.Má tưởng nó tử tế à ! Không đâu, con không bao giờ tin điều đó – Ông Hai nói cân nhắc – Má biết không ? Có thể đợt này con về gặp Má là lần cuối! Thằng Ba đã biết con về đây rồi, thế nào nó cũng sai lính bắt hoặc bắn chết con. Nếu con có mệnh hệ nào, Má hãy cọi chuyện đó bình thường…Nhưng có dẫu thế, nếu con chết, sẽ có đồng đội của con trả thù này. Nếu sau này Má gặp thằng Ba hãy nói hộ con như thế!
Má cương quyết lắc đầu:
- Không thể có chuyện đó đâu con! Để Má nói với Thằng Ba, mà má cũng hiểu nó. Lúc hai con còn bực mình thì nói với nhau như vậy, để lúc tĩnh tại, cả hai anh em con nên hiểu, nên tìm con đường đúng mà đi…
Má nói như vậy lại làm ông Hai bực mình:
- Thế nào là “ con đường đúng” mà Má lại nói với con như thế? Thằng Ba đi con đường sai, chỉ có con, những người yêu nước, những người Cộng Sản mới đi con đường đúng! Không cần nói chuyện với nó nữa…Con với nó là một mất, một còn…chào Má, con đi…
Ý định của Má, sẽ cố gắng tìm cách cho hai anh em gặp nhau. Thâm tâm, Má vẫn muốn thằng Ba đi theo thằng Hai, đi theo con đường của cán bộ đằng mình như hồi kháng chiến chống Pháp . Đó là “ Con đường của Cụ Hồ, thương người, có thiện, có đức”. Nhưng bây giờ tình hình thực tế không cho Má thực hiện được ý định đó. Vùng của Má ở là vùng giáp ranh, bom đạn liên miên, ban ngày pháo bắn, ban đêm cối nổ… Rồi liêp tiếp những cuộc “ tảo thanh” của bên quân đội Việt Nam Cộng Hoà, còn bên phía Cách Mạng, cũng liên tục là cuộc chống càn quét. Người chết của hai bên gần như ngày nào cũng có, dân chết oan giữa hai làn đạn, không kể xiết. Thằng Ba, có lần nó quỳ xuống, vái lạy Má: “ Má phải khỏi vùng này ngay, đây là vùng chiến sự, nhà mình ở trơ trọi thế này, dễ ăn cối của bọn Cộng Sản lắm!”. Má cương quyết lắc đầu:” “ Má không thể đi đâu. Má ở lại đây giữ nhà, mồ mả cha ông, có chết cũng chết trên miếng đất của mình”.
Chuyện Má cương quyết ở lại vùng nguy hiểm có nhiều lý do, ngoài chuyện giữ mồ mả tổ tiên, chỉ ở đây Má mới gặp thằng Hai thường xuyên, nếu có việc chi nó cần, nhất là lương thực, thực phẩm Má sẽ có thể cung cấp. Má sợ thằng Hai đói. Để tạo điều kiện đó, Má bí mật đào một hầm bí mật ở gốc cây mít, phía sau nhà. Ông Hai mấy lần đã trú trong hầm bí mật đó, không bị lộ. Thậm chí có đợt, quá bức bách về lương thực, ông cũng hai người nữa hoá trang từ Cứ về với Má giữa ban ngày, đi qua đám dân vệ đang gác đầu làng, chúng ngó nghiêng, hỏi vài câu có lệ rồi cho ông và đồng đội của ông đi qua. Sao chúng lại chủ quan, mất cảnh giác đến như thế nhỉ? Mấy lần như thế rồi, và lần này thì ông không cần mang vũ khí về nữa, đi tay không để có điều kiện mang nhiều gạo hơn về Cứ.
Có một điều ông Hai không biết, tất cả những lần ông Hai về làng, ông Ba đều được mật báo. Những lần ông Hai về nhà Má, đều bị đám dân vệ theo dõi sít sao. Cả chuyện Má tưởng rất kín kẽ đào hầm bí mật, ông Ba cũng biết do bọn dân vệ và đám “ thiên nga” thông báo chi tiết. Ông Ba yêu cầu, cứ để ông Hai về, không cần bắt như ông nói: “Để cho ông ấy chủ quan đưa cả bộ sậu cán bộ ở Cứ về cái hầm đó, bắt không muộn!”. Nhưng thực ra, ông chưa muốn mạnh tay với ông Hai. Vì còn tình ruột thịt anh em, lớn hơn cả, đó là tình thương của người Mẹ. Ông Ba muốn thuyết phục ông Hai tự nguyện rời hàng ngũ những người Cộng Sản về với Chính nghĩa Quốc Gia, muốn cuộc nói chuyện giữa hai người phải có tính thuyết phục, ai đúng, người kia sẽ theo, Má sẽ không phải rơi nước mắt trước cảnh hai anh em đánh nhau. Chính vì lẽ đó, nghe mật báo, là ông Hai về nhà Má, không mang vũ khí, đang ở dưới hầm bí mật, ông Ba cũng không mang vũ khí, đến hầm muốn Má mời ông Hai lên nói chuyện…
Thấy Má lưỡng lự, ông Ba giục:
- Má gọi anh Hai lên đi! Con muốn nói chuyện đàng hoàng với anh ấy!- Ông Ba xoè hai bàn tay ra – Má nhìn rõ, con không mang vũ khí, không cho bọn lính đi theo, anh Hai đừng sợ! Má gọi anh ấy lên đi…
Ông Ba chưa nói dứt câu, nắp hầm bí mật phủ một đám cỏ dày được từ từ nâng lên. Từ dưới ông Hai ngoi lên, nói rõ :
- Mày không phải giục Má, tao lên đây!
Nghe tiếng ông Hai, rồi thấy cái đầu của ông Hai ngoi lên từ dưới miệng hầm, ông Ba hơi giật mình. Rồi rất nhanh, ông trấn tĩnh :
- Anh lên đây! Tôi với anh nói chuyện.
Ông Hai lên hẳn, chìa hai tay ra trước, nhìn ông Ba thách thức:
- Mày cho đám lính của mày đến bắt tao đi, để lập công với mấy thằng chủ của mày!
Ông Ba cười gằn:
- Tôi đến gặp anh, nói chuyện cho ra ngô, ra khoai chứ không phải để bắt anh.Tôi muốn bắt anh, thì không phải ngày hôm nay đâu, mà mấy lần về trước kia. Anh tưởng tôi không biết à !
Ông Hai gầm lên:
- Thằng khốn nạn! Giờ thì mày thoả nguyện rồi nhé! tao không có vũ khí, mày cho lính đến bắt đi. Tao mà biết mày thế này, thì từ hồi nhỏ, đi chăn trâu, tao đã dìm cho mày chết nước. Làm tay sai cho bọn đế quốc mà không thấy nhục…
Ông Ba cố giữ bình tĩnh:
- Anh nên ăn nói cẩn thận, từ tốn, tôi biết cái liều của cán binh Cộng Sản và tôi cũng biết lý luận của bên anh, không ai có thể cướp lời được đâu. Nhưng anh nói tôi là “ tay sai”, anh cần xem lại câu nói đó, anh chửi người ta mà không xem lại mình…
Ông Hai sấn sổ lao đến nhổ vào mặt ông Ba một bãi nước miếng, ông Ba tránh được, nhìn ông Hai, nói với giọng cố kìm tức giận:
- Anh đừng làm những động tác mất lịch sự như vậy trước mặt Má, và nhất là ở đây, miếng đất của ông bà tổ tiên, tôi với anh đang nói chuyện có sự chứng giám của ông bà…
Nghe ông Ba nói vậy, nét mặt của ông Hai bớt căng, nhưng ánh mắt của ông Hai nhìn người em vẫn rõ sự căm thù. Má đứng cạnh đấy, chứng kiến hết. Đau lòng lắm! Má nói với cả hai người:
- Thôi các con! Đừng cãi nhau. Hai đã về đây rồi, thì thằng Ba phải mừng. Đã hơn mười năm rồi còn gì, anh em bây mới gặp nhau. Gặp nhau thì phải vui, chứ sao lại cãi nhau. Má chỉ muốn, em nghe lời anh, anh phải thương em…
Ông Hai nói với ông Ba:
- Mày có nghe Má nói gì không ?
Ông Ba lắc đầu:
- Má nói đúng, tôi là em, phải nghe lời anh, với điều kiện, anh nói đúng, làm đúng, là tấm gương cho tôi noi theo. Còn giờ đây…
- Giờ đây làm sao ?
- Anh đã đi sai đường, anh nghe theo bọn Trung Cộng, Nga Xô về miền Nam phá hoại chính thể này, gây tội ác với bà con…
- Mày đừng láo! Chính thể nào? Cái chính thể của mày là tay sai cho đế quốc Mỹ thì có. Bao nhiêu tội ác giết người kháng chiến cũ, cho bọn Mỹ rải bom ở quê mình. Mày nhìn kia, hố pháo ngoài kia là của ai ?
- Anh nói thế mà không thấy xấu hổ! Vậy những hố cối nằm ngoài ruộng, trong vườn này, mà đuôi đạn cối có chữ Trung Cộng, chúng tôi đang giữ. Ai bắn?!! Nếu như các anh thực hiện đúng hiệp định Giơ ne vơ, rút hết lực lượng vũ trang, không để lại vũ khí ở miền Nam, không phá hoại chính quyền sở tại, tôn trọng chủ quyền của chính thể trong này thì làm gì có chuyện trên…Các anh bất chấp mọi luật lệ, chỉ muốn thống nhất đất nước dưới chính thể Cộng Sản, một chính thể chúng tôi không chấp nhận…
- Mày câm mồm! Ai không chấp nhận? Chỉ có lũ tay sai, làm nô lệ cho Đế quốc Mỹ không chấp nhận!
- Anh nhìn kỹ anh đi! Có phải các anh tự nhận là “tiền đồn phe xã hội chủ nghĩa” không ? Gác “ tiền đồn” là ai? Là lính, anh hiểu không! Vậy tôi là tay sai hay là các anh, cũng tự nhận là “ tay sai”…
Cứ cãi nhau thế này, biết bao giờ mới dứt, Má quỳ hai đầu gối, đầu dập xuống đất, nói đau đớn:
- Má lạy cả hai anh em con! Các con phải thương nhau, Má đẻ ra đứa nào, cũng chảy máu cả. Nỡ nào cùng giọt máu Má sinh ra, các con lại như vậy…
Chỉ như vậy, ông Hai và ông Ba mới ngừng cãi nhau, cả hai cùng nâng Má ngồi dậy. ông Hai nói với Má nghẹn ngào
- Con xin lỗi Má, đúng là lỗi của hai em con, nhưng …Má ơi! Làm sao Má lại bảo con thương thằng Ba, khi nó là một thằng mất dạy, ác ôn, tay sai cho lũ cướp nước…- Ông Hai chửi thẳng vào mặt ông Ba - Tao sai lầm hôm nay không mang vũ khí về đây!
Ông Ba sững người khi nghe thấy ông Hai nói vậy, ông buông tay đỡ Má , đứng lùi ra xa, lấy tay, như một phản sạ, định rút súng đeo bên hông. Chợt nhớ… hôm nay ông cũng không mang súng. Ông Ba nói gầm lên:
- Tôi đã tử tế về đây để gặp anh, nói chuyện phải trái. Tôi cũng tưởng anh, cho dù bị Cộng Sản nhồi sọ, nhưng đứng trước mặt Má, trên mảnh đất của ông bà, anh tử tế một chút. Té ra, anh vẫn là một đối tượng để bên tôi tiêu diệt. Anh tiếc không mang vũ khí à ! Tôi còn tiếc hơn anh kia! Vì chính tôi, bọn dân vệ nói, đừng tin vào “ Cộng Sản, chúng nhiều âm mưu lắm!” Tôi lại không nghe lời chúng nó…để bây giờ! Giá như tôi vẫn để khẩu Côn ở đây…
- Mày thích bắn tao hả! Tao đứng đây, mày cho gọi đám dân vệ ngoài kia vào bắn tao đi. Thằng mất dạy!
Ông Ba cười gằn:
- Anh không phải thách tôi…Tôi nói cho anh rõ, hôm nay tôi sẽ không bắt anh, cũng không bắn anh. Tôi lấy danh dự để nói với anh điều đó. Anh lấy gạo rồi vào núi đi. Nhưng bắt đầu từ ngày mai, tôi và đám lính của tôi sẽ không tha anh. Gặp anh ở đâu, tôi bắn bỏ ở đấy…
Chứng kiến cảnh đó, ruột gan Má rối bời, chi ít, chúng cũng phải hiểu, cả hai, là anh em ruột thịt chứ:
- Các con ơi! cứ thế này thì còn gì là anh em máu mủ, ruột già. Các con có phải là con của Má không ?
Ông Ba quay lại nói với Má:
- Má haỹ tin con, con không bao giờ bất hiếu với Ông, bà, Ba, mẹ, một lòng thờ phụng tổ tiên nhưng với Cộng Sản, với anh Hai, con không thể đi chung một đường…Chào Má, Con đi!
Ông Ba không chào ông Hai, coi như không có ông Hai đứng đấy!
Ông Hai nhìn theo người em, trong lòng vẫn không nguôi ngoai sự bực dọc:
- Thằng này sẽ giết con đấy Má ạ! Bệnh của nó vô phương cứu chữa, thực sự là một thằng phản động con chưa từng thấy…cần phải tiêu diệt!
- Sao anh em con nói với nhau ghê như thế! Má thấy đứa nào đối xử với Ma cũng tốt, mà tại sao? Vì lý do gì các con lại coi nhau như kẻ thù, không đội trời chung như vậy ?
- Vì nó là tay sai của bọn đế quốc, là bọn bán nước.Má tưởng nó tử tế à ! Không đâu, con không bao giờ tin điều đó – Ông Hai nói cân nhắc – Má biết không ? Có thể đợt này con về gặp Má là lần cuối! Thằng Ba đã biết con về đây rồi, thế nào nó cũng sai lính bắt hoặc bắn chết con. Nếu con có mệnh hệ nào, Má hãy cọi chuyện đó bình thường…Nhưng có dẫu thế, nếu con chết, sẽ có đồng đội của con trả thù này. Nếu sau này Má gặp thằng Ba hãy nói hộ con như thế!
Má cương quyết lắc đầu:
- Không thể có chuyện đó đâu con! Để Má nói với Thằng Ba, mà má cũng hiểu nó. Lúc hai con còn bực mình thì nói với nhau như vậy, để lúc tĩnh tại, cả hai anh em con nên hiểu, nên tìm con đường đúng mà đi…
Má nói như vậy lại làm ông Hai bực mình:
- Thế nào là “ con đường đúng” mà Má lại nói với con như thế? Thằng Ba đi con đường sai, chỉ có con, những người yêu nước, những người Cộng Sản mới đi con đường đúng! Không cần nói chuyện với nó nữa…Con với nó là một mất, một còn…chào Má, con đi…
- Thế con không lấy thêm gạo à ! – Má nhắc ông Hai.
Ông Hai hình như không nghe thấy câu nói nó, đi ngay ra ngoài…
Má nhìn theo ông Hai lo lắng. Không biết ngoài kia có chuyện gì không ? Biết đâu thằng Ba vẫn cho lính phục kích đợi ông Hai đến để bắt. Hoặc tình thế xấu hơn, ông Hai bỏ chạy, lính của thằng Ba sẽ bắn…
Không yên tâm, Má bí mật lặng lẽ đi theo…
Phía trước, ông Hai vẫn cắm cúi đi, thỉnh thoảng ông ngó quanh quất, có vẻ dè chừng…không hề biết phía sau Má vẫn đi theo.
Ông Hai đi ra khỏi làng.
Xung quanh vẫn yên tĩnh…
Giờ cũng đã gần tối.
Bỗng nhiên có tiếng đạn rít, có tiếng cối nổ, tiếng pháo bắn nữa… không biết từ đâu bắn tới. Phía trước, ông Hai vội lăn ra phía bờ đất để tránh…
Má đi sau, thấy ông Hai lăn ra bờ đất, quá hốt hoảng, không còn nghĩ đến chuyện đạn cối, đạn pháo đang nổ, Má chạy vội đến chỗ ông Hai. Những bước chân của Má lập cập, vội vàng, hớt hải… dáng Má nghiêng ngả.
Xung quanh Má đạn pháo, đạn cối nổ rát, đầy đặc:
- Hai ơi! Con có làm sao không ?
Một quả pháo hay quả cối gì đó đã bắn trúng Má, khi Má đang chạy đến chỗ ông Hai.
Tiếng của Má tắt lịm nửa chừng!
Trần Kỳ Trung
(FB Trần Kỳ Trung)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét