Thế kỷ Thái bình dương của Hoa Kỳ (1)
Hillary Clinton/Foreign Policy
Lê Quốc Tuấn. X-CafeVN chuyển ngữ
Tương lai của các nền chính trị sẽ được quyết định ở châu Á, không phải ở Afghanistan hay Iraq, và Hoa Kỳ sẽ ở ngay tại trung tâm của cuộc hành động.
Khi cuộc chiến ở Iraq lắng xuống và Mỹ bắt đầu rút quân khỏi Afghanistan, Hoa Kỳ đứng ở một vị trí trụ cột. Hơn 10 năm qua, chúng ta đã chuyển giao những nguồn lực hết sức lớn cho hai sân khấu ấy. Trong 10 năm tới, chúng ta cần phải khôn ngoan và có phương pháp hơn về việc nên đầu tư thời gian và năng lực ở đâu, để đặt mình vào vị trí tốt nhất nhằm duy trì vị trí lãnh đạo, đảm bảo được các quyền lợi và thúc đẩy được các giá trị của mình. Do đó, một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của nghệ thuật quản lý nhà nước Hoa Kỳ trong thập kỷ tới sẽ là việc bám sát vào một loại đầu tư có sức gia tăng đáng kể - ngoại giao, kinh tế, chiến lược và các mặt khác - trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Khu vực châu Á-Thái Bình Dương đã trở thành một động lực chính của nền chính trị toàn cầu. Trải dài từ tiểu lục địa Ấn Độ đến bờ biển phía tây châu Mỹ, khu vực kéo dài giữa hai đại dương - Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương - đang ngày càng được nối kết bằng vận chuyển và chiến lược. Khu vực này tự hào có được gần một nửa dân số thế giới. Bao gồm rất nhiều công cụ quan trọng của nền kinh tế toàn cầu, đồng thời cũng là các nhà phát thải khí lớn nhất đổ vào bầu khí quyển. Châu Á Thái Bình dương còn là xứ sở của một số đồng minh chủ chốt của chúng ta và các cường quốc mới nổi quan trọng như Trung Quốc, Ấn Độ, và Indonesia.
Vào thời điểm khu vực này đang xây dựng kiến trúc an ninh và kinh tế trưởng thành hơn để thăng tiến ổn định và thịnh vượng, cam kết của Hoa Kỳ là cần thiết. Các cam kết này sẽ giúp xây dựng kiến trúc ấy và chi trả hữu hiệu các phần lời cho vai trò lãnh đạo tiếp tục của Hoa Kỳ vào thế kỷ này, giống như các cam kết xây dựng lại một mạng lưới xuyên quốc gia toàn diện và lâu dài của các định chế và các mối quan hệ của chúng ta sau Đệ nhị Thế chiến đã từng được trả dứt nhiều lần hơn thế - và sẽ tiếp tục là như vậy. Đã đến lúc Hoa Kỳ sẽ thực hiện một cuộc đầu tư tương tự như một cường quốc Thái Bình Dương, một tiến trình chiến lược được định hình bởi Tổng thống Barack Obama ngay từ khởi đầu của chính quyền ông và đã đạt được kết quả có lợi.
Với việc Iraq và Afghanistan vẫn còn trong quá trình chuyển đổi và các thách thức kinh tế nghiêm trọng ở đất nước của chúng ta, có những người trong cảnh quan chính trị Hoa Kỳ đang kêu gọi chúng ta không nên đặt để lại vị trí mà nên quay về trong nước. Họ tìm kiếm việc ủng hộ những ưu tiên hàng đầu trong quốc nội và giảm bớt sự tham gia ở nước ngoài của chúng ta. Các xung động này là dễ hiểu, nhưng sai lầm. Những người nói rằng chúng ta không còn có đủ khả năng để tham gia với thế giới chính xác là đang lạc hậu - chúng ta không thể kham nổi việc thiếu khả năng để tham dự như vậy. Từ việc mở cửa các thị trường mới cho các doanh nghiệp Mỹ đến việc kiềm chế phổ biến vũ khí hạt nhân để giữ các tuyến đường biển được tự do cho thương mại và giao thông, công việc của chúng ta ở nước ngoài đang nắm giữ chìa khóa cho thịnh vượng và an ninh của chúng ta tại quê nhà. Trong hơn sáu thập kỷ qua, Hoa Kỳ đã chống lại sức hút của những cuộc tranh cãi "hãy quay về nước" và loại logic ám chỉ tính được thua ngang bằng của những lập luận này. Chúng ta phải làm như vậy một lần nữa.
Bên ngoài biên giới của chúng ta, mọi người cũng tự hỏi về ý định của Hoa Kỳ - sự sẵn sàng để duy trì tham dự và lãnh đạo. Ở châu Á, người dân đang hỏi liệu chúng ta có thực sự ở lại đó, hay là chúng ta có thể bị xao lãng bởi những sự kiện ở nơi khác, chúng ta có thể thực hiện, giữ được những cam kết kinh tế và chiến lược đáng tin cậy và liệu chúng ta có thể hỗ trợ những cam kết bằng hành động hay không. Câu trả lời là: Chúng ta có thể, và chúng ta sẽ là như thế.
Khai thác châu Á tăng trưởng và năng động là trọng tâm đối với quyền lợi kinh tế và chiến lược của Hoa Kỳ và là một ưu tiên quan trọng đối với Tổng thống Obama. Mở cửa các thị trường ở châu Á mang lại cho Hoa Kỳ những cơ hội chưa từng có về đầu tư, thương mại và sự truy cập đến công nghệ tiên tiến. Phục hồi kinh tế của chúng ta ở trong nước sẽ phụ thuộc vào xuất khẩu và khả năng khai thác cơ sở tiêu dùng rộng lớn, ngày càng tăng trong khu vực châu Á của các công ty Hoa Kỳ. Nói một cách chiến lược, việc duy trì hòa bình và an ninh trên khắp các khu vực châu Á-Thái Bình Dương ngày càng quan trọng hơn cho tiến bộ của toàn cầu, dù bằng việc bảo vệ tự do hàng hải ở khu vực Biển Đông, chống lại các nỗ lực phổ biến hạt nhân của Bắc Triều Tiên, hoặc đảm bảo sự minh bạch trong các hoạt động quân sự của các thành phần tham dự quan trọng của khu vực .
Sự tham dự của Hoa Kỳ quan trọng cho tương lai của châu Á cũng như châu Á rất quan trọng đối với tương lai của Hoa Kỳ. Khu vực này hết sức mong muốn sự lãnh đạo và nền kinh doanh của chúng ta - có lẽ cần hơn so với bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử hiện đại. Chúng ta là sức mạnh duy nhất với một mạng lưới các đồng minh mạnh mẽ trong khu vực, không mang tham vọng lãnh thổ và từng có thành tích lâu dài là mang lại các lợi ích chung. Cùng với các đồng minh của mình, chúng ta đã bảo đảm an ninh khu vực trong nhiều thập kỷ - tuần tra các tuyến đường biển của châu Á, giữ gìn ổn định và từ đó đã tạo điều kiện cho tăng trưởng. Chúng ta đã giúp tích hợp hàng tỷ người trên khắp khu vực vào nền kinh tế toàn cầu bằng cách thúc đẩy năng suất kinh tế, tạo khả năng cho xã hội và các liên kết tốt đẹp hơn giữa người dân và người dân. Chúng ta là đối tác thương mại và đầu tư lớn, là nguồn sáng tạo ra lợi ích cho người lao động và doanh nghiệp trên cả hai bên bờ Thái Bình Dương, là nước chủ nhà của 350.000 khách sinh viên châu Á mỗi năm, một nhà vô địch về việc mở cửa các thị trường và là người ủng hộ cho các quyền phổ quát của con người.
Tổng thống Obama đã dẫn đầu một nỗ lực đa dạng, liên tục và bao trùm toàn bộ chính phủ Mỹ để nắm đầy đủ vai trò không thể thay thế của chúng ta ở Thái Bình Dương. Đó là một nỗ lực thường thầm lặng. Rất nhiều công việc của chúng ta không hề ở trên các trang tin hàng đầu, cả vì bản chất của nó - đầu tư dài hạn ít thú vị hơn cuộc khủng hoảng tức thời - và cả vì các tiêu đề cạnh tranh ở các khu vực khác trên thế giới.
Với tư cách một Tổng trưởng Ngoại giao, tôi đã phá vỡ truyền thống và bắt tay vào chuyến công du chính thức đầu tiên của mình đến châu Á. Trong bảy chuyến đi của mình kể từ đó, tôi đã có được đặc quyền để trực tiếp nhìn thấy các biến đổi nhanh chóng đang diễn ra trong khu vực, nêu bật sự gắn bó mật thiết của Hoa Kỳ với tương lai của khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Một bước quay chuyển chiến lược của khu vực phù hợp một cách hợp lý vào nỗ lực toàn cầu để đảm bảo và duy trì sự lãnh đạo toàn cầu của Hoa Kỳ. Sự thành công của bước quay chuyển này đòi hỏi phải duy trì và thúc đẩy sự đồng thuận lưỡng đảng về tầm quan trọng của khu vực châu Á-Thái Bình Dương đến quyền lợi quốc gia của chúng ta; chúng ta tìm cách xây dựng sự hợp tác mạnh mẽ truyền thống giữa các tổng thống và các tổng trưởng ngoại giao của cả hai đảng trong nhiều thập kỷ. Sự thành công của tiến trình này cũng đòi hỏi phải tiến hành một chiến lược khu vực chặt chẽ một cách khôn ngoan nhằm giải thích được các tác động toàn cầu cho sự lựa chọn của chúng ta.
Chiến lược khu vực ấy ra sao ? Để khởi động, chiến lược này kêu gọi một cam kết kéo dài về điều mà tôi từng gọi là một nên ngoại giao "triển khai về phía trước". Nghĩa là tiếp tục chuyển đến đầy đủ các vốn liếng ngoại giao của chúng ta - bao gồm cả các quan chức cấp cao nhất, các chuyên gia phát triển, các nhóm liên ngành và vốn liếng thường trực của chúng ta - đến tất cả các nước và các ngõ ngách của khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Chiến lược của chúng ta sẽ là phải duy trì trách nhiệm và thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng và mạnh mẽ đang diễn ra trên khắp châu Á. Với điều này trong suy nghĩ, công việc của chúng ta sẽ tiến hành theo 6 phương hướng hành động: tăng cường các đồng minh song phương về an ninh, làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ cộng tác của chúng ta với các cường quốc mới nổi, bao gồm cả với Trung Quốc, tham dự vào các tổ chức đa phương trong khu vực, mở rộng thương mại và đầu tư, xây dựng sự hiện diện một quân đội trên diện rộng và thúc đẩy dân chủ, nhân quyền.
Nhờ vị trí địa lý độc đáo của mình, Hoa Kỳ là sức mạnh của cả Đại Tây Dương và Thái Bình Dương. Chúng ta tự hào về mối quan hệ với cùng tất cả những gì mà chúng mang lại được cho các đối tác châu Âu của mình. Thách thức của chúng ta hiện nay là xây dựng một mạng lưới của quan hệ đối tác, các tổ chức bền vững, phù hợp với quyền lợi của Mỹ trên khắp Thái Bình Dương và có giá trị như các mạng lưới mà chúng ta từng xây dựng ở Đại Tây Dương. Đó là chuẩn mực cho những nỗ lực của chúng ta trong tất cả các khu vực này.
Các đồng minh có tính hiệp ước của chúng ta với Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc, Philippines và Thái Lan là điểm tựa cho bước quay chuyển chiến lược của chúng ta đến khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Các đồng minh này đã bảo đảm hòa bình và an ninh trong khu vực suốt hơn nửa thế kỷ, hình thành một môi trường cho sự tăng trưởng kinh tế đáng chú ý của khu vực. Họ có tác dụng đến sự hiện diện khu vực và tăng cường sự lãnh đạo khu vực của chúng ta vào thời điểm gia tăng các thách thức về an ninh.
Vì những thành công mà các đồng minh này từng đạt được, chúng ta không thể đơn giản là chỉ duy trì họ - mà cần phải cập nhật họ cho một thế giới thay đổi. Trong nỗ lực này, chính quyền Obama được hướng dẫn bởi ba nguyên tắc trọng yếu. Trước tiên, chúng ta phải duy trì mối đồng thuận chính trị đối với những mục tiêu cốt lõi của các liên minh chúng ta. Thứ hai, chúng ta phải đảm bảo rằng các đồng minh của mình là nhanh chóng và thích nghi để họ có thể giải quyết thành công những thách thức mới và nắm bắt các cơ hội mới. Thứ ba, chúng ta phải đảm bảo rằng khả năng phòng thủ và cơ sở hạ tầng thông tin liên lạc của các đồng minh ấy có hiệu quả và đủ khả năng về vật chất để có thể ngăn chặn những hành động khiêu khích từ các nhà nước toàn lực và thành phần phi quốc gia.
Cuộc liên minh với Nhật Bản, nền tảng của hòa bình và ổn định trong khu vực, chứng minh được việc chính quyền Obama thực hiện các nguyên tắc này như thế nào. Chúng ta chia sẻ tầm nhìn chung về của một khu vực trật tự ổn định với các quy tắc rõ ràng về lộ trình - từ tự do hàng hải đến việc mở cửa các thị trường và cạnh tranh lành mạnh. Chúng ta đã đồng ý về một thoả thuận mới, bao gồm một đóng góp hơn 5 tỷ từ chính phủ Nhật Bản để đảm bảo sự hiện diện tiếp tục và lâu dài của quân đội Mỹ tại Nhật Bản, trong khi mở rộng hợp tác tình báo, giám sát, và các hoạt động trinh sát để ngăn chặn và phản ứng một cách nhanh chóng đến các thách thức về an ninh trong khu vực, cũng như chia sẻ thông tin để giải quyết các đe dọa trên mạng ảo. Chúng ta đã ký kết một thỏa thuận Open Skies để tăng cường truy cập đến các liên kết giữa ngưòi dân đến người dân và các doanh nghiệp, phát động một cuộc đối thoại chiến lược về khu vực châu Á-Thái Bình Dương và làm việc song song như hai nước tài trợ lớn nhất ở Afghanistan.
Tương tự như vậy, liên minh của chúng ta với Nam Hàn đã trở nên mạnh mẽ và tích hợp nhiều hoạt động hơn, chúng ta tiếp tục phát triển các khả năng kết hợp của mình để ngăn chặn và phản ứng với hành động khiêu khích từ Bắc Triều Tiên. Chúng ta đã thỏa thuận về một kế hoạch nhằm đảm bảo sự chuyển tiếp thành công về kiểm soát các hoạt động trong chiến tranh và dự phần vào một lộ trình thành công về Hiệp định Thương mại Tự do Mỹ-Hàn. Đồng thời liên minh của chúng ta đã đi đến tầm mức toàn cầu, thông qua việc hợp tác với nhau trong khối G-20 và Hội nghị thượng đỉnh an ninh về hạt nhân và thông qua các nỗ lực chung của chúng ta ở Haiti và Afghanistan.
Chúng ta cũng đang mở rộng liên minh với Australia từ một mối quan hệ đối tác Thái Bình Dương trở thành một loại Đông -Thái Bình Dương và thực sự là một mối quan hệ đối tác có tính toàn cầu. Từ an ninh mạng đến Afghanistan, đến cơn thức tỉnh Ả Rập và tăng cường cấu trúc khu vực trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương, sự cố vấn và cam kết của Úc đã từng là không thể thiếu. Ở Đông Nam Á, chúng ta đang đổi mới và tăng cường các liên minh của chúng ta với Việt Nam và Thái Lan, ví dụ như, gia tăng số lượng các chuyến tàu biển thăm viếng đến Philippine và làm việc để đảm bảo đào tạo thành công các lực lượng chống khủng bố Philippines thông qua Lực lượng Đặc nhiệm Hỗn hợp của chúng ta ở Mindanao. Tại Thái Lan - đối tác hiệp ước lâu đời nhất của chúng ta ở châu Á - chúng ta đang làm việc để thiết lập một trung tâm của các nỗ lực cứu trợ nhân đạo và thiên tai khu vực trong khu vực.
Khi cập nhật các liên minh của chúng ta cho các nhu cầu mới, chúng ta cũng đang xây dựng những quan hệ đối tác mới để giúp giải quyết các khó khăn chung. Việc tiếp cận đến các cộng đồng Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Singapore, New Zealand, Malaysia, Mông Cổ, Việt Nam, Brunei, và các nước đảo Thái Bình Dương của chúng ta là một phần của một nỗ lực rộng lớn hơn nhằm đảm bảo một cách tiếp cận toàn diện hơn cho chiến lược và sự tham dự của Hoa Kỳ trong khu vực. Chúng ta đang yêu cầu các đối tác đang lên tham dự với chúng ta trong việc định hình và dự phần vào một trật tự toàn cầu và khu vực đặt căn bản trên luật lệ.
Tất nhiên, một trong những đối tác đang lên nổi bật nhất là Trung Quốc. Giống như nhiều quốc gia khác trước mình, Trung Quốc đã được thịnh vượng như một phần của hệ thống cai trị cởi mở và dựa trên luật lệ mà Hoa Kỳ từng giúp xây dựng và làm việc để duy trì. Và ngày nay, Trung Quốc đại diện cho một trong những thách thức và mối quan hệ song phương hậu quả mà Hoa Kỳ đã từng phải giải quyết. Sự việc này đòi hỏi đến một cương vị quản lý cẩn trọng, ổn định, năng động, một cách tiếp cận đến Trung Quốc từ phía chúng ta là có căn cứ trong thực tế, chú trọng vào kết quả và đúng với nguyên tắc và quyền lợi của chúng ta.
Chúng ta đều biết rằng nỗi sợ hãi và nhận thức sai lầm vẫn còn nán lại trên cả hai bên bờ Thái Bình Dương. Một số người của đất nước chúng ta nhìn thấy sự tiến bộ của Trung Quốc như một mối đe dọa cho Hoa Kỳ, một số người ở Trung Quốc lại lo lắng rằng Mỹ đang tìm cách hạn chế sự tăng trưởng của Trung Quốc. Chúng ta từ chối cả hai quan điểm như thế. Thực tế chính là một nước Mỹ thịnh vượng là tốt cho Trung Quốc và một Trung Quốc phát triển mạnh là tốt cho nước Mỹ. Cả hai nước đều có rất nhiều điều để hưởng được từ việc hợp tác hơn là xung đột. Nhưng ta không thể xây dựng một mối quan hệ chỉ bằng nguyện vọng của mình. Mà phải từ cả hai nước luôn chuyển dịch những ngôn từ tích cực thành ra sự hợp tác có hiệu quả - và điều quan trọng, là phải đáp ứng được các trách nhiệm và nghĩa vụ toàn cầu của chúng ta. Đây là những điều sẽ xác định xem mối quan hệ của chúng ta có mang lại được bằng tiềm năng của chúng trong những năm sắp tới. Chúng ta cũng phải trung thực về sự khác biệt của mình. Chúng ta sẽ giải quyết sự khác biệt ấy vững chắc và dứt khoát khi chúng ta cùng theo đuổi công việc cấp bách mà chúng ta phải làm cùng nhau. Và chúng ta phải tránh những kỳ vọng không thực tế.
Trong hai năm rưỡi vừa qua, một trong những ưu tiên hàng đầu của tôi là xác định và mở rộng các lĩnh vực cùng quan tâm, làm việc với Trung Quốc để xây dựng lòng tin lẫn nhau và để khuyến khích các nỗ lực hiện thời của Trung Quốc trong việc giải quyết vấn đề toàn cầu. Đó là lý do tại sao tôi và Bộ trưởng Tài chính Timothy Geithner đã hình thành Đối thoại Kinh tế và Chiến lược, là các cuộc đàm phán mở rộng và sâu sắc nhất từ trước tới nay giữa các chính phủ của chúng ta, với hàng chục cơ quan của cả hai nước để bàn luận về các vấn đề song phương cấp bách nhất, từ an ninh năng lượng đến nhân quyền .
Chúng ta cũng đang làm việc để gia tăng tính minh bạch và giảm thiểu nguy cơ tính toán sai lầm giữa các quân đội của chúng ta. Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế đã theo dõi những nỗ lực hiện đại hóa và mở rộng quân sự của Trung Quốc và cũng đã tìm cách minh định các ý định của mình. Cả hai nước sẽ cùng được hưởng lợi từ duy trì việc tham dự thực sự giữa quân đội và quân đội để làm tăng tính minh bạch. Vì vậy, chúng ta mong đợi Bắc Kinh vượt qua được tính miễn cưỡng của mình trong các giai đoạn và cùng tham dự với chúng ta trong việc tạo dựng một cuộc đối thoại bền vững giữa quân sự với quân sự. Và chúng ta cần phải làm việc với nhau để tăng cường Cuộc Đối thoại về An ninh chiến lược, vốn mang các nhà lãnh đạo quân sự và dân sự đến với nhau để thảo luận về các vấn đề nhạy cảm như an ninh hàng hải và an ninh mạng.
(còn tiếp phần 2)
----------
Bản dịch của tuanvietnam:
http://tuanvietnam.vietnamnet.vn/2011-10-13-the-ky-thai-binh-duong-cua-hoa-ky
Tác giả: Hilary Clinton
Lê Quốc Tuấn. X-CafeVN chuyển ngữ
Tương lai của các nền chính trị sẽ được quyết định ở châu Á, không phải ở Afghanistan hay Iraq, và Hoa Kỳ sẽ ở ngay tại trung tâm của cuộc hành động.
Khi cuộc chiến ở Iraq lắng xuống và Mỹ bắt đầu rút quân khỏi Afghanistan, Hoa Kỳ đứng ở một vị trí trụ cột. Hơn 10 năm qua, chúng ta đã chuyển giao những nguồn lực hết sức lớn cho hai sân khấu ấy. Trong 10 năm tới, chúng ta cần phải khôn ngoan và có phương pháp hơn về việc nên đầu tư thời gian và năng lực ở đâu, để đặt mình vào vị trí tốt nhất nhằm duy trì vị trí lãnh đạo, đảm bảo được các quyền lợi và thúc đẩy được các giá trị của mình. Do đó, một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của nghệ thuật quản lý nhà nước Hoa Kỳ trong thập kỷ tới sẽ là việc bám sát vào một loại đầu tư có sức gia tăng đáng kể - ngoại giao, kinh tế, chiến lược và các mặt khác - trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Khu vực châu Á-Thái Bình Dương đã trở thành một động lực chính của nền chính trị toàn cầu. Trải dài từ tiểu lục địa Ấn Độ đến bờ biển phía tây châu Mỹ, khu vực kéo dài giữa hai đại dương - Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương - đang ngày càng được nối kết bằng vận chuyển và chiến lược. Khu vực này tự hào có được gần một nửa dân số thế giới. Bao gồm rất nhiều công cụ quan trọng của nền kinh tế toàn cầu, đồng thời cũng là các nhà phát thải khí lớn nhất đổ vào bầu khí quyển. Châu Á Thái Bình dương còn là xứ sở của một số đồng minh chủ chốt của chúng ta và các cường quốc mới nổi quan trọng như Trung Quốc, Ấn Độ, và Indonesia.
Vào thời điểm khu vực này đang xây dựng kiến trúc an ninh và kinh tế trưởng thành hơn để thăng tiến ổn định và thịnh vượng, cam kết của Hoa Kỳ là cần thiết. Các cam kết này sẽ giúp xây dựng kiến trúc ấy và chi trả hữu hiệu các phần lời cho vai trò lãnh đạo tiếp tục của Hoa Kỳ vào thế kỷ này, giống như các cam kết xây dựng lại một mạng lưới xuyên quốc gia toàn diện và lâu dài của các định chế và các mối quan hệ của chúng ta sau Đệ nhị Thế chiến đã từng được trả dứt nhiều lần hơn thế - và sẽ tiếp tục là như vậy. Đã đến lúc Hoa Kỳ sẽ thực hiện một cuộc đầu tư tương tự như một cường quốc Thái Bình Dương, một tiến trình chiến lược được định hình bởi Tổng thống Barack Obama ngay từ khởi đầu của chính quyền ông và đã đạt được kết quả có lợi.
Với việc Iraq và Afghanistan vẫn còn trong quá trình chuyển đổi và các thách thức kinh tế nghiêm trọng ở đất nước của chúng ta, có những người trong cảnh quan chính trị Hoa Kỳ đang kêu gọi chúng ta không nên đặt để lại vị trí mà nên quay về trong nước. Họ tìm kiếm việc ủng hộ những ưu tiên hàng đầu trong quốc nội và giảm bớt sự tham gia ở nước ngoài của chúng ta. Các xung động này là dễ hiểu, nhưng sai lầm. Những người nói rằng chúng ta không còn có đủ khả năng để tham gia với thế giới chính xác là đang lạc hậu - chúng ta không thể kham nổi việc thiếu khả năng để tham dự như vậy. Từ việc mở cửa các thị trường mới cho các doanh nghiệp Mỹ đến việc kiềm chế phổ biến vũ khí hạt nhân để giữ các tuyến đường biển được tự do cho thương mại và giao thông, công việc của chúng ta ở nước ngoài đang nắm giữ chìa khóa cho thịnh vượng và an ninh của chúng ta tại quê nhà. Trong hơn sáu thập kỷ qua, Hoa Kỳ đã chống lại sức hút của những cuộc tranh cãi "hãy quay về nước" và loại logic ám chỉ tính được thua ngang bằng của những lập luận này. Chúng ta phải làm như vậy một lần nữa.
Bên ngoài biên giới của chúng ta, mọi người cũng tự hỏi về ý định của Hoa Kỳ - sự sẵn sàng để duy trì tham dự và lãnh đạo. Ở châu Á, người dân đang hỏi liệu chúng ta có thực sự ở lại đó, hay là chúng ta có thể bị xao lãng bởi những sự kiện ở nơi khác, chúng ta có thể thực hiện, giữ được những cam kết kinh tế và chiến lược đáng tin cậy và liệu chúng ta có thể hỗ trợ những cam kết bằng hành động hay không. Câu trả lời là: Chúng ta có thể, và chúng ta sẽ là như thế.
Khai thác châu Á tăng trưởng và năng động là trọng tâm đối với quyền lợi kinh tế và chiến lược của Hoa Kỳ và là một ưu tiên quan trọng đối với Tổng thống Obama. Mở cửa các thị trường ở châu Á mang lại cho Hoa Kỳ những cơ hội chưa từng có về đầu tư, thương mại và sự truy cập đến công nghệ tiên tiến. Phục hồi kinh tế của chúng ta ở trong nước sẽ phụ thuộc vào xuất khẩu và khả năng khai thác cơ sở tiêu dùng rộng lớn, ngày càng tăng trong khu vực châu Á của các công ty Hoa Kỳ. Nói một cách chiến lược, việc duy trì hòa bình và an ninh trên khắp các khu vực châu Á-Thái Bình Dương ngày càng quan trọng hơn cho tiến bộ của toàn cầu, dù bằng việc bảo vệ tự do hàng hải ở khu vực Biển Đông, chống lại các nỗ lực phổ biến hạt nhân của Bắc Triều Tiên, hoặc đảm bảo sự minh bạch trong các hoạt động quân sự của các thành phần tham dự quan trọng của khu vực .
Sự tham dự của Hoa Kỳ quan trọng cho tương lai của châu Á cũng như châu Á rất quan trọng đối với tương lai của Hoa Kỳ. Khu vực này hết sức mong muốn sự lãnh đạo và nền kinh doanh của chúng ta - có lẽ cần hơn so với bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử hiện đại. Chúng ta là sức mạnh duy nhất với một mạng lưới các đồng minh mạnh mẽ trong khu vực, không mang tham vọng lãnh thổ và từng có thành tích lâu dài là mang lại các lợi ích chung. Cùng với các đồng minh của mình, chúng ta đã bảo đảm an ninh khu vực trong nhiều thập kỷ - tuần tra các tuyến đường biển của châu Á, giữ gìn ổn định và từ đó đã tạo điều kiện cho tăng trưởng. Chúng ta đã giúp tích hợp hàng tỷ người trên khắp khu vực vào nền kinh tế toàn cầu bằng cách thúc đẩy năng suất kinh tế, tạo khả năng cho xã hội và các liên kết tốt đẹp hơn giữa người dân và người dân. Chúng ta là đối tác thương mại và đầu tư lớn, là nguồn sáng tạo ra lợi ích cho người lao động và doanh nghiệp trên cả hai bên bờ Thái Bình Dương, là nước chủ nhà của 350.000 khách sinh viên châu Á mỗi năm, một nhà vô địch về việc mở cửa các thị trường và là người ủng hộ cho các quyền phổ quát của con người.
Tổng thống Obama đã dẫn đầu một nỗ lực đa dạng, liên tục và bao trùm toàn bộ chính phủ Mỹ để nắm đầy đủ vai trò không thể thay thế của chúng ta ở Thái Bình Dương. Đó là một nỗ lực thường thầm lặng. Rất nhiều công việc của chúng ta không hề ở trên các trang tin hàng đầu, cả vì bản chất của nó - đầu tư dài hạn ít thú vị hơn cuộc khủng hoảng tức thời - và cả vì các tiêu đề cạnh tranh ở các khu vực khác trên thế giới.
Với tư cách một Tổng trưởng Ngoại giao, tôi đã phá vỡ truyền thống và bắt tay vào chuyến công du chính thức đầu tiên của mình đến châu Á. Trong bảy chuyến đi của mình kể từ đó, tôi đã có được đặc quyền để trực tiếp nhìn thấy các biến đổi nhanh chóng đang diễn ra trong khu vực, nêu bật sự gắn bó mật thiết của Hoa Kỳ với tương lai của khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Một bước quay chuyển chiến lược của khu vực phù hợp một cách hợp lý vào nỗ lực toàn cầu để đảm bảo và duy trì sự lãnh đạo toàn cầu của Hoa Kỳ. Sự thành công của bước quay chuyển này đòi hỏi phải duy trì và thúc đẩy sự đồng thuận lưỡng đảng về tầm quan trọng của khu vực châu Á-Thái Bình Dương đến quyền lợi quốc gia của chúng ta; chúng ta tìm cách xây dựng sự hợp tác mạnh mẽ truyền thống giữa các tổng thống và các tổng trưởng ngoại giao của cả hai đảng trong nhiều thập kỷ. Sự thành công của tiến trình này cũng đòi hỏi phải tiến hành một chiến lược khu vực chặt chẽ một cách khôn ngoan nhằm giải thích được các tác động toàn cầu cho sự lựa chọn của chúng ta.
Chiến lược khu vực ấy ra sao ? Để khởi động, chiến lược này kêu gọi một cam kết kéo dài về điều mà tôi từng gọi là một nên ngoại giao "triển khai về phía trước". Nghĩa là tiếp tục chuyển đến đầy đủ các vốn liếng ngoại giao của chúng ta - bao gồm cả các quan chức cấp cao nhất, các chuyên gia phát triển, các nhóm liên ngành và vốn liếng thường trực của chúng ta - đến tất cả các nước và các ngõ ngách của khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Chiến lược của chúng ta sẽ là phải duy trì trách nhiệm và thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng và mạnh mẽ đang diễn ra trên khắp châu Á. Với điều này trong suy nghĩ, công việc của chúng ta sẽ tiến hành theo 6 phương hướng hành động: tăng cường các đồng minh song phương về an ninh, làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ cộng tác của chúng ta với các cường quốc mới nổi, bao gồm cả với Trung Quốc, tham dự vào các tổ chức đa phương trong khu vực, mở rộng thương mại và đầu tư, xây dựng sự hiện diện một quân đội trên diện rộng và thúc đẩy dân chủ, nhân quyền.
Nhờ vị trí địa lý độc đáo của mình, Hoa Kỳ là sức mạnh của cả Đại Tây Dương và Thái Bình Dương. Chúng ta tự hào về mối quan hệ với cùng tất cả những gì mà chúng mang lại được cho các đối tác châu Âu của mình. Thách thức của chúng ta hiện nay là xây dựng một mạng lưới của quan hệ đối tác, các tổ chức bền vững, phù hợp với quyền lợi của Mỹ trên khắp Thái Bình Dương và có giá trị như các mạng lưới mà chúng ta từng xây dựng ở Đại Tây Dương. Đó là chuẩn mực cho những nỗ lực của chúng ta trong tất cả các khu vực này.
Các đồng minh có tính hiệp ước của chúng ta với Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc, Philippines và Thái Lan là điểm tựa cho bước quay chuyển chiến lược của chúng ta đến khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Các đồng minh này đã bảo đảm hòa bình và an ninh trong khu vực suốt hơn nửa thế kỷ, hình thành một môi trường cho sự tăng trưởng kinh tế đáng chú ý của khu vực. Họ có tác dụng đến sự hiện diện khu vực và tăng cường sự lãnh đạo khu vực của chúng ta vào thời điểm gia tăng các thách thức về an ninh.
Vì những thành công mà các đồng minh này từng đạt được, chúng ta không thể đơn giản là chỉ duy trì họ - mà cần phải cập nhật họ cho một thế giới thay đổi. Trong nỗ lực này, chính quyền Obama được hướng dẫn bởi ba nguyên tắc trọng yếu. Trước tiên, chúng ta phải duy trì mối đồng thuận chính trị đối với những mục tiêu cốt lõi của các liên minh chúng ta. Thứ hai, chúng ta phải đảm bảo rằng các đồng minh của mình là nhanh chóng và thích nghi để họ có thể giải quyết thành công những thách thức mới và nắm bắt các cơ hội mới. Thứ ba, chúng ta phải đảm bảo rằng khả năng phòng thủ và cơ sở hạ tầng thông tin liên lạc của các đồng minh ấy có hiệu quả và đủ khả năng về vật chất để có thể ngăn chặn những hành động khiêu khích từ các nhà nước toàn lực và thành phần phi quốc gia.
Cuộc liên minh với Nhật Bản, nền tảng của hòa bình và ổn định trong khu vực, chứng minh được việc chính quyền Obama thực hiện các nguyên tắc này như thế nào. Chúng ta chia sẻ tầm nhìn chung về của một khu vực trật tự ổn định với các quy tắc rõ ràng về lộ trình - từ tự do hàng hải đến việc mở cửa các thị trường và cạnh tranh lành mạnh. Chúng ta đã đồng ý về một thoả thuận mới, bao gồm một đóng góp hơn 5 tỷ từ chính phủ Nhật Bản để đảm bảo sự hiện diện tiếp tục và lâu dài của quân đội Mỹ tại Nhật Bản, trong khi mở rộng hợp tác tình báo, giám sát, và các hoạt động trinh sát để ngăn chặn và phản ứng một cách nhanh chóng đến các thách thức về an ninh trong khu vực, cũng như chia sẻ thông tin để giải quyết các đe dọa trên mạng ảo. Chúng ta đã ký kết một thỏa thuận Open Skies để tăng cường truy cập đến các liên kết giữa ngưòi dân đến người dân và các doanh nghiệp, phát động một cuộc đối thoại chiến lược về khu vực châu Á-Thái Bình Dương và làm việc song song như hai nước tài trợ lớn nhất ở Afghanistan.
Tương tự như vậy, liên minh của chúng ta với Nam Hàn đã trở nên mạnh mẽ và tích hợp nhiều hoạt động hơn, chúng ta tiếp tục phát triển các khả năng kết hợp của mình để ngăn chặn và phản ứng với hành động khiêu khích từ Bắc Triều Tiên. Chúng ta đã thỏa thuận về một kế hoạch nhằm đảm bảo sự chuyển tiếp thành công về kiểm soát các hoạt động trong chiến tranh và dự phần vào một lộ trình thành công về Hiệp định Thương mại Tự do Mỹ-Hàn. Đồng thời liên minh của chúng ta đã đi đến tầm mức toàn cầu, thông qua việc hợp tác với nhau trong khối G-20 và Hội nghị thượng đỉnh an ninh về hạt nhân và thông qua các nỗ lực chung của chúng ta ở Haiti và Afghanistan.
Chúng ta cũng đang mở rộng liên minh với Australia từ một mối quan hệ đối tác Thái Bình Dương trở thành một loại Đông -Thái Bình Dương và thực sự là một mối quan hệ đối tác có tính toàn cầu. Từ an ninh mạng đến Afghanistan, đến cơn thức tỉnh Ả Rập và tăng cường cấu trúc khu vực trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương, sự cố vấn và cam kết của Úc đã từng là không thể thiếu. Ở Đông Nam Á, chúng ta đang đổi mới và tăng cường các liên minh của chúng ta với Việt Nam và Thái Lan, ví dụ như, gia tăng số lượng các chuyến tàu biển thăm viếng đến Philippine và làm việc để đảm bảo đào tạo thành công các lực lượng chống khủng bố Philippines thông qua Lực lượng Đặc nhiệm Hỗn hợp của chúng ta ở Mindanao. Tại Thái Lan - đối tác hiệp ước lâu đời nhất của chúng ta ở châu Á - chúng ta đang làm việc để thiết lập một trung tâm của các nỗ lực cứu trợ nhân đạo và thiên tai khu vực trong khu vực.
Khi cập nhật các liên minh của chúng ta cho các nhu cầu mới, chúng ta cũng đang xây dựng những quan hệ đối tác mới để giúp giải quyết các khó khăn chung. Việc tiếp cận đến các cộng đồng Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Singapore, New Zealand, Malaysia, Mông Cổ, Việt Nam, Brunei, và các nước đảo Thái Bình Dương của chúng ta là một phần của một nỗ lực rộng lớn hơn nhằm đảm bảo một cách tiếp cận toàn diện hơn cho chiến lược và sự tham dự của Hoa Kỳ trong khu vực. Chúng ta đang yêu cầu các đối tác đang lên tham dự với chúng ta trong việc định hình và dự phần vào một trật tự toàn cầu và khu vực đặt căn bản trên luật lệ.
Tất nhiên, một trong những đối tác đang lên nổi bật nhất là Trung Quốc. Giống như nhiều quốc gia khác trước mình, Trung Quốc đã được thịnh vượng như một phần của hệ thống cai trị cởi mở và dựa trên luật lệ mà Hoa Kỳ từng giúp xây dựng và làm việc để duy trì. Và ngày nay, Trung Quốc đại diện cho một trong những thách thức và mối quan hệ song phương hậu quả mà Hoa Kỳ đã từng phải giải quyết. Sự việc này đòi hỏi đến một cương vị quản lý cẩn trọng, ổn định, năng động, một cách tiếp cận đến Trung Quốc từ phía chúng ta là có căn cứ trong thực tế, chú trọng vào kết quả và đúng với nguyên tắc và quyền lợi của chúng ta.
Chúng ta đều biết rằng nỗi sợ hãi và nhận thức sai lầm vẫn còn nán lại trên cả hai bên bờ Thái Bình Dương. Một số người của đất nước chúng ta nhìn thấy sự tiến bộ của Trung Quốc như một mối đe dọa cho Hoa Kỳ, một số người ở Trung Quốc lại lo lắng rằng Mỹ đang tìm cách hạn chế sự tăng trưởng của Trung Quốc. Chúng ta từ chối cả hai quan điểm như thế. Thực tế chính là một nước Mỹ thịnh vượng là tốt cho Trung Quốc và một Trung Quốc phát triển mạnh là tốt cho nước Mỹ. Cả hai nước đều có rất nhiều điều để hưởng được từ việc hợp tác hơn là xung đột. Nhưng ta không thể xây dựng một mối quan hệ chỉ bằng nguyện vọng của mình. Mà phải từ cả hai nước luôn chuyển dịch những ngôn từ tích cực thành ra sự hợp tác có hiệu quả - và điều quan trọng, là phải đáp ứng được các trách nhiệm và nghĩa vụ toàn cầu của chúng ta. Đây là những điều sẽ xác định xem mối quan hệ của chúng ta có mang lại được bằng tiềm năng của chúng trong những năm sắp tới. Chúng ta cũng phải trung thực về sự khác biệt của mình. Chúng ta sẽ giải quyết sự khác biệt ấy vững chắc và dứt khoát khi chúng ta cùng theo đuổi công việc cấp bách mà chúng ta phải làm cùng nhau. Và chúng ta phải tránh những kỳ vọng không thực tế.
Trong hai năm rưỡi vừa qua, một trong những ưu tiên hàng đầu của tôi là xác định và mở rộng các lĩnh vực cùng quan tâm, làm việc với Trung Quốc để xây dựng lòng tin lẫn nhau và để khuyến khích các nỗ lực hiện thời của Trung Quốc trong việc giải quyết vấn đề toàn cầu. Đó là lý do tại sao tôi và Bộ trưởng Tài chính Timothy Geithner đã hình thành Đối thoại Kinh tế và Chiến lược, là các cuộc đàm phán mở rộng và sâu sắc nhất từ trước tới nay giữa các chính phủ của chúng ta, với hàng chục cơ quan của cả hai nước để bàn luận về các vấn đề song phương cấp bách nhất, từ an ninh năng lượng đến nhân quyền .
Chúng ta cũng đang làm việc để gia tăng tính minh bạch và giảm thiểu nguy cơ tính toán sai lầm giữa các quân đội của chúng ta. Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế đã theo dõi những nỗ lực hiện đại hóa và mở rộng quân sự của Trung Quốc và cũng đã tìm cách minh định các ý định của mình. Cả hai nước sẽ cùng được hưởng lợi từ duy trì việc tham dự thực sự giữa quân đội và quân đội để làm tăng tính minh bạch. Vì vậy, chúng ta mong đợi Bắc Kinh vượt qua được tính miễn cưỡng của mình trong các giai đoạn và cùng tham dự với chúng ta trong việc tạo dựng một cuộc đối thoại bền vững giữa quân sự với quân sự. Và chúng ta cần phải làm việc với nhau để tăng cường Cuộc Đối thoại về An ninh chiến lược, vốn mang các nhà lãnh đạo quân sự và dân sự đến với nhau để thảo luận về các vấn đề nhạy cảm như an ninh hàng hải và an ninh mạng.
(còn tiếp phần 2)
----------
Bản dịch của tuanvietnam:
http://tuanvietnam.vietnamnet.vn/2011-10-13-the-ky-thai-binh-duong-cua-hoa-ky
Tác giả: Hilary Clinton
Tương lai nền chính trị sẽ được định đoạt ở châu Á, nhưng không phải Afghannistan hay Iraq và Hoa kỳ phải luôn có mặt tại trung tâm mọi diễn biến.
Khi mà cuộc chiến ở Iraq đang dần lùi xa và Hoa kỳ bắt đầu rút quân ra khỏi Afghanistan thì cũng là lúc mà đất nước này đang đứng trước một thời điểm quan trọng.Hơn 10 năm qua, chúng ta đã dành những nguồn lực khổng lồ cho hai chiến trường đó và trong 10 năm tới chúng ta cần phải thông minh và có hệ thống khi lựa chọn địa điểm đầu tư thời gian và sức lực để làm sao chúng ta vẫn ở trong thế thượng phong nhằm duy trì quyền lãnh đạo, bảo vệ lợi ích và thăng tiến những giá trị của Mỹ. Một trong những nhiệm vụ quan trọng của nghệ thuật điều hành đất nước trong thập kỷ tới , bởi vậy sẽ là tập trung tăng cường đầu tư một cách đáng kể vào khu vực Châu á- Thái bình dương trên tất cả các lĩnh vực như ngoại giao, kinh tế, chiến lược dài hạn v.v...
Châu á- Thái bình dương đang trở thành người dẫn dắt chủ yếu nền chính trị toàn cầu. Trải dài từ bán đảo Ấn độ cho tới bờ Tây Hoa kỳ , khu vực này nối liền hai biển lớn - Ấn độ dương và Thái bình dương , nơi mà tầm quan trọng của các tuyến hàng hải quốc tế cũng như các giá trị chiến lược khác ngày một gia tăng.
Nơi đây có tới gần một nửa dân số thế giới sinh sống với những cỗ máy chủ đạo của nền kinh tế toàn cầu, đồng thời cũng là nơi thải ra nhiều khí thải gây nên hiệu ứng nhà kính nhất. Đó cũng là quê hương các đồng minh chủ yếu của Hoa kỳ và một số thế lực đang lên chẳng hạn như TQ, Ấn độ và Indonesia.
Trong giai đoạn mà khu vực Châu Á - Thái bình dương đang xây dựng một nền an ninh cũng như cơ cấu kinh tế hoàn thiện hơn nhằm hỗ trợ cho phát triển ổn định và thịnh vượng thì những cam kết của Hoa kỳ lại càng có ý nghĩa hệ trọng. Điều này sẽ giúp củng cố cấu trúc mong đợi đó và bảo đảm đem lại những thành quả từ những nỗ lực lãnh đạo liên tục của Hoa kỳ trong thế kỷ XXI. Cũng tương tự như các cam kết của chúng ta sau Thế chiến II đã giúp thiết lập nên những mạng lưới các thể chế và các mối tương tác toàn diện vượt Đại Tây dương , bền vững với thời gian và rõ ràng là đã đem lại lợi ích gấp nhiều lần chi phí bỏ ra. Và chúng ta sẽ tiếp tục hành động như vậy.
Đã tới lúc Hoa kỳ cần thực hiện một sự đầu tư tương tự như vậy với tư cách là một cường quốc bên bờ Thái bình dương, đó chính là đường lối chiến lược của chính quyền của Tổng thống Barack Obama và chính sách này đã bắt đầu mang lại kết quả.
Với Iraq và Afghanistan còn đang trong giai đoạn chuyển đổi cùng những thách thức kinh tế nghiêm trọng trong nước, đã có những người trong chính giới Mỹ kêu gọi chúng tôi hãy thu dọn về nhà. Họ tìm kiếm một sự giảm bớt vai trò tham dự của chúng ta trên trường quốc tế để dồn sức giải quyết ưu tiên các vấn đề trong nước.
Những ý kiến vận động kiểu này cũng dễ hiểu, tuy nhiên lại sai lầm bởi lẽ chính những ai nói rằng chúng ta không thể tham dự thêm nữa vào đời sống quốc tế lại phải đối mặt với điều ngược lại - đó là dù có muốn thì chúng ta cũng không thể nào lùi lại được. Từ việc mở ra những thị trường mới cho các doanh nghiệp Hoa kỳ , đến hoạt động ngăn chặn phổ biến vũ khí hạt nhân và giữ trật tự an toàn , tự do thông thương trên các tuyến hàng hải quốc tế đã cho thấy hoạt động của chúng ta ở nước ngoài là then chốt đối với thịnh vượng và an ninh nội địa . Đã hơn 6 thập kỷ Hoa kỳ luôn phải chống chọi với lực hút " về nhà đi thôi" qua các cuộc tranh luận căng thẳng và cả lối tư duy " thắng - thua" ( nguyên văn là zero- sum logic - ND ) xuất phát từ đây, và một lần nữa , chúng ta vẫn phải tiếp tục hành động như đã hành động trong quá khứ.
Bên ngoài biên giới Hoa kỳ , người dân rất quan tâm muốn biết rõ mục tiêu tiếp tục tham gia lãnh đạo thế giới của chúng ta. Ở Á châu mọi người hỏi rằng liệu Hoa kỳ có thực sự sẽ ở lại đây không hay đang bị rối trí bởi những sự kiện ở đâu đó, và liệu chúng ta có khả năng đưa ra cũng như giữ vững các cam kết đáng tin cậy về kinh tế và chiến lược dài hạn, và liệu Hoa kỳ có thể đi từ cam kết đến hành động thực tế hay không. Câu trả lời của chúng ta là : chúng tôi có thể làm và chúng tôi sẽ làm.
Hỗ trợ cho tăng trưởng và sự năng động của châu Á là nhiệm vụ trọng tâm đối với quyền lợi kinh tế mang tính chiến lược của Hoa kỳ và đó là một trong những ưu tiên quan trọng của Tổng thống Obama. Các thị trường mở Á châu mang lại những cơ hội chưa từng có trong lịch sử ở các lĩnh vực như đầu tư, thương mại và tiếp cận công nghệ cao. Sự phục hồi kinh tế trong nước sẽ phụ thuộc vào xuất khẩu và khả năng đặt quan hệ kinh doanh của các công ty Mỹ đối với thị trường tiêu dùng to lớn đang trỗi dậy ở Á châu.
 |
Bởi lẽ châu Á rất quan trọng đối với tương lai của Hoa kỳ nên một nước Mỹ dấn thân cũng sẽ có ý nghĩa sống còn đối với tương lai của Á châu. Hơn bao giờ hết trong lịch sử hiện đại ,khu vực này đang mong đợi chúng ta tham gia lãnh đạo và cùng kinh doanh. Chúng ta là là một cường quốc duy nhất có một mạng lưới các đồng minh mạnh mẽ trong khu vực, lại không hề có tham vọng lấn chiếm lãnh thổ, lãnh hải , đã từng nhiều năm liền cung cấp các dịch vụ và hàng hóa công cộng ( ví dụ như giữ gìn an ninh hàng hải chống cướp biển, dự báo bão, sóng thần , động đất, cứu hộ v.v...- ND ).
Cùng với các đồng minh, chúng ta đã cam kết về an ninh khu vực trong mấy thập niên - chẳng hạn như cùng tuần tra bảo vệ an ninh đường giao thông trên biển giúp gìn giữ ổn định và tạo môi trường cho tăng trưởng. Chúng ta đã hỗ trợ hàng tỷ con người trong khu vực này hội nhập với nền kinh tế toàn cầu bằng việc thúc đẩy nâng cao hiệu năng của nền kinh tế, trao quyền cho xã hội và mở rộng hơn các mối liên kết giữa người dân với nhau.
Hoa kỳ hiện là đối tác đầu tư và thương mại chủ yếu , đồng thời là nguồn của các sáng chế và đổi mới đang mang lại lợi ích cho người lao động cũng như các doanh nghiệp ở cả hai bờ Thái bình dương. Hàng năm có khoảng 350.000 sinh viên Châu Á theo học tại Hoa kỳ và đây cũng chính là quán quân của thị trường tự do và là nơi bảo vệ mạnh mẽ các quyền con người mang tính phổ quát.
Tổng thống Obama đã chỉ đạo kết nối toàn bộ chính phủ Hoa kỳ để thực hiện các nỗ lực bền bỉ và đa diện nhằm bao quát hết vai trò không ai thay thế được tại Thái bình dương. Thông thường thì đó là những nỗ lực thầm lặng. Có rất nhiều công việc của chúng ta không được phô diễn ra bên ngoài, vì bản chất công việc - đó là việc đầu tư lâu dài bao giờ cũng ít ồn ào hơn là những cuộc khủng hoảng hiện đang tiếp diễn, và vì lý do của cuộc cạnh tranh với những khu vực khác trên thế giới.
Với tư cách là Ngoại trưởng, tôi đã phá vỡ truyền thống và chọn Châu Á là điểm đến cho chuyến công du đầu tiên ra nước ngoài . Từ đó tới nay tôi đã 7 lần tới nơi đây và có diễm phúc được chứng kiến tận mắt quá trình chuyển đổi nhanh chóng đang diễn ra như thế nào, khẳng định rằng tương lai của Hoa kỳ gắn kết chặt chẽ với tương lai của Châu á- Thái bình dương.
Sự trở lại Châu Á mang tính chiến lược của Mỹ một cách logic rất phù hợp với
những nỗ lực nhằm bảo đảm và củng cố sự lãnh đạo toàn cầu của Hoa kỳ.
Thành công của sự trở lại này đòi hỏi phải duy trì và ưu tiên hơn nữa sự đồng thuận của hai đảng phái chính trị về tầm quan trọng của Châu á- Thái bình dương đối với lợi ích quốc gia của chúng ta. Trong những thập niên qua,chúng ta đã tìm phương thức thiết lập nên truyền thống mạnh mẽ mà theo đó các Tổng thống và ngoại trưởng thuộc cả hai đảng ( Dân chủ và Cộng hòa - ND ) đều tham dự vào những vấn đề của khu vực này. Điều này đòi hỏi phải có sự thực thi thông minh chiến lược khu vực đã được vạch ra nhằm đáp ứng các lựa chọn toàn cầu của Hoa kỳ.
Vậy chiến lược khu vực thực chất là gì ? Trước tiên, đó là những tuyên bố đảm bảo các cam kết mà tôi gọi là chính sách ngoại giao " dàn trận trước". Điều này có nghĩa là tiếp tục phái đến tất cả các quốc gia cũng như mọi nơi, mọi nẻo ở Châu á- Thái bình dương tất cả lực lượng thuộc mọi cấp độ của ngành ngoại giao Mỹ- từ quan chức cao cấp nhất, các chuyên viên phát triển, các nhóm liên ngành cùng lực lượng thường trực. Chiến lược của chúng ta sẽ phải tính đến , đồng thời kịp thời thích ứng với mọi biến chuyển đầy kịch tính diễn ra khắp Châu Á. Trên quan điểm đó, công tác ngoại giao của chúng ta sẽ tiến hành theo 6 hướng cơ bản sau :
1. Củng cố các mối tương tác an ninh song phương với các đồng minh.
2. Làm sâu sắc hơn các quan hệ công tác với những cường quốc mới nổi, kể cả TQ
3. Tham dự cùng các thể chế đa phương trong khu vực,
4. mở rộng thương mại và đầu tư.
5. Tạo dựng hiện diện quân sự có sự ủng hộ rộng rãi.( nguyên văn :Broad-base military presence)
6. Đề cao dân chủ và nhân quyền
Do vị trí địa lý có một không hai mà Hoa kỳ đồng thời là một cường quốc ở cả Đại Tây dương và Thái bình dương. Chúng ta tự hào vì sự hợp tác với Châu Âu và còn vì tất cả những gì mà họ đã mang lại. Giờ đây thách thức đối với chúng ta là xây dựng mạng lưới hợp tác cùng các thể chế trong toàn vùng Thái bình dương , bền vững và phù hợp với lợi ích và các giá trị của Hoa kỳ như mạng lưới mà chúng ta đã xây dựng trên khắp khu vực Đại Tây dương. Đó là tiêu chí cho các nỗ lực của chúng ta trong các lĩnh vực nêu trên.
Các hiệp ước đồng minh của chúng ta ký với Nhật bản, Hàn Quốc, Úc, Philippines và Thái lan là điểm tựa đối với chiến lược quay trở lại Châu Á- Thái bình dương. Chúng đã góp phần bảo đảm hòa bình và an ninh trong khu vực trong suốt hơn nửa thế kỷ, định hình môi trường thuận lợi cho sự thăng tiến vượt bậc về kinh tế của cả khu vực, đồng thời là cơ sở cho sự hiện diện của Hoa kỳ ,nâng cao vai trò lãnh đạo của chúng ta trong khu vực ngay cả trong những thời khắc thử thách về an ninh.
Ngay cả khi các hiệp ước đồng minh đã rất thành công thì chúng ta cũng không thể duy trì hiện tình một cách đơn giản - mà chúng ta cần cập nhật chúng theo sự thay đổi của thế giới. Trong những nỗ lực theo định hướng này, chính quyền của Tổng thống Obama đã tuân theo 3 nguyên tắc cốt lõi sau :
1. Chúng ta phải duy trì sự đồng thuận chính trị về các mục tiêu cốt lõi của các đồng minh .
2. Chúng ta phải đảm bảo rằng các đồng minh đủ nhanh nhạy và có khả năng thích ứng để làm sao họ có thể ứng phó với các thử thách một cách thành công, đồng thời biết nắm bắt các cơ hội mới.
3. Chúng ta phải đảm bảo rằng năng lực quốc phòng và hạ tầng viễn thông của các đồng minh luôn đủ khả năng tác chiến và hậu cần để có thể ngăn cản sự khiêu khích đa dạng từ phía các tác nhân với tư cách là một quốc gia hoặc không là quốc gia ( ví dụ như các tổ chức khủng bố...- ND)
Quan hệ đồng minh với Nhật bản , được ví như viên đá tảng làm nền móng cho hòa bình và ổn định trong khu vực đang cho thấy chính quyền Obama thực hiện những nguyên tắc trên trong cuộc sống như thế nào. Chúng ta chia sẻ tầm nhìn về một trật tự ổn định trong khu vực với những luật lệ giao thông rõ ràng - từ sự tự do thông thương trên biển cho tới thị trường tự do và cạnh tranh lành mạnh. Chúng ta đã thỏa thuận về một số sắp đặt mới bao gồm việc chính phủ Nhật bản
đóng góp hơn 5 tỷ USD để bảo đảm cho sự hiện diện lâu dài của các lực lượng vũ trang Hoa kỳ ở Nhật, trong khi đó vẫn tăng cường triển khai các hoạt động hợp tác tình báo, thăm dò, trinh sát do thám nhằm phát hiện và đối phó kịp thời các thách thức an ninh khu vực, cũng như việc chia sẻ thông tin nhằm vào các mối đe dọa trên mạng .
Chúng ta đã ký thỏa thuận về " không gian mở" ( Open Skies) cho phép tăng cường mối giao lưu giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp và người dân với người dân, đã khởi động cuộc đối thoại chiến lược về Châu Á- Thái bình dương và cùng sát cánh hợp tác trên cương vị là hai nhà tài trợ lớn nhất tại Afghanistan.
Cũng tương tự như vậy, quan hệ đồng minh của chúng ta với Hàn quốc đã trở nên mạnh mẽ và được phối hợp hành động tốt hơn, chúng ta sẽ tiếp tục phát triển các năng lực của cả hai bên để ngăn chặn và đáp trả sự khiêu khích của Bắc Triều tiên. Chúng ta đã thỏa thuận về một kế hoạch đảm bảo quá trình chuyển giao thành công việc chỉ huy tác chiến khi xảy ra chiến sự , đồng thời mong đợi thỏa thuận tự do thương mại Hoa kỳ- Hàn quốc sẽ được thông qua.
Quan hệ đồng minh giữa chúng ta đã bước lên diễn đàn quốc tế qua việc cùng hợp tác tham gia G-20 và cuộc gặp thượng đỉnh về an ninh hạt nhân cũng như các nỗ lực chung ở Haiti và Afghanistan.
Chúng ta cũng mở rộng quan hệ đồng minh với Úc từ hợp tác trong khu vực Thái bình dương cho đến Ấn độ - Thái bình dương và thực tế đây là sự hợp tác mang tính toàn cầu. Trong việc giải quyết các vấn đề từ an ninh mạng cho tới Afghanistan hay sự nổi dậy gần đây ở một số quốc gia Ả rập và củng cố cấu trúc an ninh khu vực Châu Á- Thái bình dương, Úc đã đưa ra những ý kiến tư vấn và sự cam kết không thể thiếu được.
Tại Đông Nam Á chúng ta đang làm mới và tăng cường mối quan hệ đồng minh với Philippines và Thái lan, ví dụ như đã tăng số lượng các chuyến viếng thăm của tàu chiến tới Phillipines, cùng hợp tác đào tạo lực lượng chống khủng bố Filipino trong khuôn khổ Chiến Dịch Lực lượng Biệt kích Hỗn hợp Đặc biệt ở Mindanao. Tại Thái lan - đồng minh lâu đời nhất của Hoa kỳ ở Châu Á, chúng ta đang cùng thiết lập nên trung tâm trợ giúp nhân đạo và giảm nhẹ thiên tai tầm cỡ khu vực.
Còn tiếp...
- Phạm Gia Minh theo Foreign Policy
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét