“TINH HOA” VIỆT NAM CHỈ LÀ NAM GIỚI?

“TINH HOA” VIỆT NAM CHỈ LÀ NAM GIỚI? 

KHI SỰ THIẾU VẮNG PHỤ NỮ TRONG LÃNH ĐẠO CẤP TỈNH/THÀNH PHỐ CÓ THỂ BIẾN THÀNH “CHỨNG CỨ” CHO MỘT HỌC THUYẾT NGUY HIỂM.

Ngày 16/12/2025, VnExpress đăng bài “Chân dung Bí thư, Chủ tịch 34 tỉnh, thành phố hiện nay”. Điều khiến người đọc không khỏi rùng mình không phải ở số lượng hay học vị của các quan chức lãnh đạo địa phương, mà ở một con số rất lạnh lùng: 100% bí thư, chủ tịch, tất cả đều là nam giới.

1. Một danh sách “tinh hoa” không có phụ nữ

Bài viết liệt kê 68 gương mặt lãnh đạo cấp cao nhất tại các địa phương, nơi nắm giữ quyền lực, hoạch định chính sách, điều hành vận mệnh hàng triệu dân ở mỗi địa phương, tất cả đều là nam giới.

Nếu ta chấp nhận định nghĩa rằng lãnh đạo là “tầng lớp tinh hoa”, gồm những người ưu tú nhất, tài năng nhất, xứng đáng nhất để dẫn dắt xã hội, thì theo logic của danh sách này, phụ nữ hoàn toàn bị loại trừ khỏi khái niệm “tinh hoa”.

Đây không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Đây là một hệ thống bất công được thể hiện qua con số tuyệt đối, một sự vắng bóng có hệ thống, có tổ chức, và có thể là có ý thức.

2. Từ “thiếu vắng” đến “chọn lọc theo gen”: Một sự liên kết kinh hoàng

Câu chuyện càng trở nên khó nghĩ khi đặt cạnh phát biểu gây chấn động cách đây mấy hôm của ông Trần Tuấn Anh, nguyên Giám đốc Sở KH&CN Hà Nội, khi ông đề xuất chương trình “đào tạo tinh hoa” với cấp độ thứ hai: “chọn lọc gen từ lúc sinh ra, thậm chí khi còn trong bụng mẹ”.

Giờ đây, hãy thử áp dụng logic ấy vào thực tế: Nếu “tinh hoa” chỉ là nam giới, như danh sách 34 tỉnh thành đã chứng minh, thì theo học thuyết “chọn lọc gen” của ông Trần Tuấn Anh, chỉ có thai nhi nam mới nên được giữ lại, được “thai giáo”, được đầu tư để trở thành lãnh đạo tương lai.

Đây không phải là suy diễn. Đây là hệ quả tất yếu nếu ta chấp nhận hai tiền đề:

Lãnh đạo = tinh hoa.
Tinh hoa = chỉ nam giới.
Thì chỉ con trai mới xứng đáng được sinh ra ?

Khi đó, việc “chọn lọc gen” không khác gì một hình thức "ưu sinh" (eugenics) hiện đại, hay một hình thức phân biệt giới được hợp thức hóa, nhưng lần này, nó được bao bọc bởi ngôn ngữ “khoa học”, “phát triển” và vì “tương lai”.

3. Đạo đức, khoa học và sự thật bị đánh cắp

Phát biểu “chọn lọc gen” của TS Trần Tuấn Anh đã bị cộng đồng khoa học lên án mạnh mẽ vì phi đạo đức, phi khoa học và vi phạm nhân quyền. Ông Trần Tuấn Anh cũng nhanh chóng bị Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội điều chuyển công tác.

Nhưng có một sự thật là ngay cả khi chưa có học thuyết gen của ông Trần Tuấn Anh, hệ thống hiện nay đã và đang vận hành theo đúng học thuyết này, bằng cách loại bỏ hoàn toàn phụ nữ khỏi cơ hội lãnh đạo các địa phương.

Trong khi đó, khoa học và thực tế khắp nơi trên thế giới đã chứng minh: Không phải phụ nữ thiếu năng lực mà họ chỉ thiếu cơ hội. Cũng không phải phụ nữ không đủ “tinh hoa” mà chỉ vì họ không được cho phép bước vào sân chơi dành cho đàn ông.

Và khi một hệ thống “chọn lọc” không dựa trên chuẩn mực văn minh, khoa học, mà dựa trên giới tính, thì đó không phải là “chọn lọc tinh hoa” mà là bình thường hóa, tự nhiên hóa những bất công trong xã hội, nhất là bất công về giới.

Rõ ràng đây là phân biệt giới, không phải dựa trên “tinh hoa”. Thay vì nói “chọn lọc tinh hoa”, hãy gọi đúng tên: "phân biệt giới trong bộ máy lãnh đạo".

4. Cần phải làm gì ?

Thay vì nói “chọn lọc gen”, hãy nhìn vào thực tế: chúng ta đang nuôi dưỡng một hệ thống nơi phụ nữ bị tước đoạt quyền lực, dù họ có đầy đủ năng lực, học vấn và nhiệt huyết.

Và thay vì mơ tưởng về “tinh hoa tương lai” được chọn từ trong bụng mẹ, hãy bắt đầu bằng việc tạo ra một môi trường công bằng, nơi mọi cá nhân, bất kể giới tính, đều có cơ hội tỏa sáng.

Không ai sinh ra để lãnh đạo nhưng trong một thể chế dân chủ, ai cũng xứng đáng được trao cơ hội làm lãnh đạo nếu họ đủ tài.

Con số 100% nam giới trong danh sách lãnh đạo 34 tỉnh thành không phải là vấn đề nhỏ. Đó là một cảnh báo đỏ cho thấy hệ thống đang mắc bệnh trầm trọng mang tên “trọng nam khinh nữ”.

Và khi một quan lãnh đạo cấp cao đề xuất dùng gen để chọn lọc và đào tạo “tinh hoa”, thì chúng ta không thể im lặng được nữa. Vì sự im lặng chính là đồng lõa với việc biến phụ nữ thành “loại người không xứng đáng” làm lãnh đạo, và biến “tinh hoa” thành một khái niệm mang màu sắc giới tính.

Hãy đừng dùng từ "chọn lọc gen” làm cái cớ để loại bỏ một nửa nhân loại.

https://vnexpress.net/chan-dung-bi-thu-chu-tich-34-tinh-thanh-pho-hien-nay-4992125.html?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAYnJpZBExY1hDUE1WdUhrVEJ4SWhhM3NydGMGYXBwX2lkEDIyMjAzOTE3ODgyMDA4OTIAAR4PNK7wHGwt2bAYPDUW1kj5i14mLriciUn4CP55nQVxDp6kvqDVPSD9wu88_Q_aem_PdXDCXwuwmY_Mn_cmtN3pA

https://vnexpress.net/chan-dung-34-chu-tich-tinh-thanh-pho-hien-nay-4954050.html