Thành ngữ mới: Thành công tốt đẹp
Nguyễn Thông - Phàm con người ta cũng như bất cứ tập thể, tổ chức, đơn vị nào, làm điều gì cũng mong được thành công, đạt như mình muốn. Trên cả sự thành công thì gọi là thành công tốt đẹp.
Nhưng phải công nhận người cộng sản có ý chí ghê gớm. Họ đã làm gì hoặc muốn làm gì thì làm cho bằng được, bất chấp hay dở. Họ cưỡng lại tất, coi quy luật tạo hóa chẳng là cái đinh. Có một thời họ hô khẩu hiệu “vắt đất ra nước thay trời làm mưa” khi thời tiết khô hạn, hoặc “nghiêng đồng đổ nước ra sông” khi úng lụt. Họ làm thơ “Ước gì kéo núi lên cao mãi/Xáp mặt quân thù đánh tuyệt hơn” (nhớ láng máng thơ Nguyễn Thành Vân, hoặc Phan Minh Đạo)... khi đánh nhau. Trời còn chả mùi mẽ gì, vậy thì người chỉ là con muỗi, con tép với họ.
Và có nhẽ, tự tin như thế, đỉnh cao trí tuệ như thế, người cộng sản luôn cho rằng sự nghiệp của họ chỉ có “đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác”, đảng của họ “là người tổ chức, lãnh đạo mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam”. Trong từ điển của họ, chỉ có từ “thắng lợi, thành công” chứ không bao giờ có từ “thất bại”. Nếu chẳng may thất bại thì lỗi không thuộc về họ, mà do lực lượng khác. Chính vì vậy, dân gian tổng kết một cách mỉa mai, đùa cợt rằng “Mất mùa thì tại thiên tai/Được mùa bởi tại thiên tài đảng ta”.
Quá tự tin vào thắng lợi, người cộng sản không chấp nhận thất bại, dù gánh chịu thất bại. Vì thế phải giấu, phải lờ đi, phải ỉm thật lâu, sau này để thời gian tự phát lộ, bạch hóa dần.
Chúng ta đều biết, cái giá phải trả trong chiến tranh rất lớn, nhất là về sinh mạng con người. Giờ đây thì hầu như ai cũng biết để giành được đồi A1 trong chiến dịch Điện Biên Phủ, quân ta đã hy sinh cả vạn người lính. Để giữ thành cổ Quảng Trị 81 ngày đêm mùa hè đỏ lửa, bộ đội ta mất hơn 10 nghìn người, hầu hết là lính trẻ miền Bắc tòng quân năm 1971, trong đó có rất nhiều sinh viên, những tinh hoa của đất nước lúc bấy giờ lên đường đợt 6971 (ngày 6 tháng 9 năm 71), bình quân mỗi ngày mất 1 đại đội. Trước đó, chiến dịch Mậu Thân 1968 ta cũng bị thiệt hại nặng nề, có những trung đoàn bị xóa sổ. Hồi mặt trận 779 bên Campuchia, suốt hơn chục năm sa lầy, bộ đội ta tổn thất nặng nề, hy sinh hơn 5 vạn binh sĩ. Sau 1975, do quá tự mãn, duy ý chí, đường lối kinh tế sai lầm, họ đẩy cuộc sống đến bờ vực thẳm. Cuộc chiến tranh chống quân Trung cộng xâm lược các tỉnh phía bắc (mà nhà nước tuyên truyền gọi né đi, tránh nhắc tới quân xâm lược, chỉ gọi là chiến tranh biên giới phía bắc) thật ra không phải kết thúc tháng 3 năm 1979 mà kéo dài mãi tới năm 1989, những 10 năm, thiệt hại vào những năm sau cực lớn, nhất là mặt trận Vị Xuyên (Hà Giang)...
Tuy nhiên, hầu như tất cả thất bại, sai lầm, yếu kém đều được che giấu, lịch sử chính thống không ghi chép, sách giáo khoa không nhắc tới, loa đài báo chí lại càng không, bởi nếu làm thế thì trái nguyên tắc mà họ đặt ra rằng tất cả mọi thứ phải “thành công tốt đẹp”. Mãi sau này, người ta mới phát giác nhiều thứ qua sự trôi chảy xói mòn của dòng thời gian, của cuộc sống, chẳng hạn trận nào cũng thắng mà sao nghĩa trang nhiều thế, hài cốt bộ đội quy tập mãi không hết. Sao nội bộ đoàn kết vững mạnh mà nhiều cán bộ bị xử lý, tù đày. Sao đỉnh cao trí tuệ mà suốt mấy chục năm trời cứ xóa đói giảm nghèo, lật đật chạy theo thế giới, thậm chí còn thua cả những ông em dại Lào, Campuchia thuở nào...
Cứ như văn mẫu ám vào cuộc tồn tại của họ, bất cứ đại hội, hội nghị, phong trào, chiến dịch... nào cũng phải “thành công tốt đẹp”. Khi mở màn thì mong muốn thành công là sự đương nhiên, nhưng kết thúc thất bại vẫn cứ “thành công tốt đẹp”. Báo chí truyền thông vào cuộc ca ngợi, tô vẽ, nói riết dân cũng phải tin, chỉ thấy có thành công.
Không cuốn sử chính thống nào ghi lại, nhưng năm 1972 tôi nhập học vào Trường đại học Tổng hợp Hà Nội thì được nghe kể, năm 1971 có đợt nghĩa vụ quân sự tầm cỡ cuộc tổng động viên với tất cả mọi trường đại học, cao đẳng, trung cấp. Rất nhiều trường đại học ở miền Bắc vét sinh viên cho đợt này để chuẩn bị chiến dịch lớn sắp mở. Hàng vạn sinh viên, kể cả năm thứ 3, thứ 4 lên đường (tôi chưa rõ có phải đợt 6971 không bởi năm ấy có 2 đợt bắt lính). Trường đại học Tổng hợp Hà Nội tập trung tiễn sinh viên ở khu Thượng Đình, với gần nghìn người lính trẻ. Thầy hiệu trưởng Ngụy Như Kontum dặn dò, động viên, nói lời tiễn biệt. Khi thầy vừa nói xong, cây cờ đại sừng sững giữa sân trường tự dưng đổ vật xuống. Đợt ấy vào Quảng Trị và sâu chiến trường miền Nam, rất nhiều sinh viên không về, trong đó có anh Nguyễn Văn Thạc khoa Toán, "mãi mãi tuổi hai mươi". Thấy kể rằng thầy Kontum rất buồn. Một người từng trải, hiểu đời như thầy dĩ nhiên biết rằng “cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi” nhưng tận mắt chúng kiến cái điềm gở đó thì làm sao không buồn được. Chả biết lịch sử Trường đại học Tổng hợp Hà Nội có ghi lại điều này không, hay là lại kết thúc bằng công thức “thành công tốt đẹp”.
Sự thành bại ở trên đời là một thứ quy luật, sản phẩm của tạo hóa. Nói theo kiểu triết học, là một cặp phạm trù, có thành thì có bại, cũng như tốt - xấu, hay - dở, khôn - dại, tròn - méo… vậy thôi.
Chẳng có ai cả đời chỉ thành mà không bại, hoặc chỉ bại mà không thành. Thể chế, bộ máy, chế độ, tổ chức, cơ quan, chính quyền, nhóm lãnh đạo… đều như thế. Dù là chủ tịch nước hay đứa làm thuê cũng đều có lúc thành khi bại. Chỉ kẻ hoang tưởng, tự sướng, sống trên mây mới dám tự nhận mình “đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác”, thành công, thành công, đại thành công, đời đời, muôn năm, sống mãi.
Các cụ xưa dạy chớ lấy thành bại mà luận anh hùng. Thành không hẳn đã anh hùng. Bại chưa chắc đã tiểu nhân hèn hạ tầm thường. Cụ Phan Bội Châu tự nhận “đời tôi một trăm lần thất bại nhưng chưa một lần thành công” nhưng chẳng ai dám coi thường xem thường cụ. Các cụ Phan Sào Nam (Phan Bội Châu), Phan Chu Trinh trong mắt nhìn và suy nghĩ của dân ta là những đấng anh hùng. Cụ Nguyễn Thái Học làm cách mạng và bị lên đoạn đầu đài (máy chém) vẫn an ủi các đồng chí cùng số phận rằng chúng ta “không thành công thì cũng thành nhân”. Những đương sự Nhân văn giai phẩm như Nguyễn Hữu Đang, Phùng Quán, Hữu Loan, Trần Dần, Trương Tửu, Trần Đức Thảo, Phan Khôi, Hoàng Cầm… bị đày ải, người vào tù, kẻ long đong lận đận. Những Hoàng Minh Chính, Vũ Đình Huỳnh, Nguyễn Kiến Giang, Đặng Kim Giang, Ung Văn Khiêm, Bùi Công Trừng, Vũ Thư Hiên, Bùi Ngọc Tấn… vào tù ra tội, bị vật lên bờ xuống ruộng, mất hết tất cả, gia đình tan tác. Những Trần Độ, Trần Xuân Bách… từ đỉnh cao chói lọi bị ném tọt xuống bùn đen, “khi sao phong gấm rủ là/giờ sao tan tác như hoa giữa đường”, bị lên án, nguyền rủa, chết cũng chả được yên. Cụ Lê Đình Kình ở làng Hoành xã Đồng Tâm miệt mài đấu tranh đòi quyền lợi cho dân chúng bị giết tàn bạo vô pháp lúc nửa đêm, bị phanh thây, chịu sự miệt thị của bộ máy tuyên truyền… Họ đều thất bại, nhưng trong suy nghĩ của những người tử tế, thì họ đều là những đấng bậc trượng phu, tấm gương nghĩa khí xả thân, những dũng sĩ oanh liệt, những anh hùng. Họ đã thành công trường cửu trong sự thất bại nhất thời. Lịch sử và lòng dân sẽ đời đời ghi nhớ công ơn họ, dù có lúc phải ghi theo kiểu lặng thầm.
Khi đã hiểu và nắm được quy luật tạo hóa, hiểu về thành bại thì không có gì phải tớn lên lúc thành, ủ ê lúc bại. Nay thành mai bại, nay bại mai thành là lẽ thường tình. “Thành công tốt đẹp”, nhẽ ra cụm từ này không thuộc bản quyền của ai bởi nó mang tính quy luật của tạo hóa. Thành (thành công) thì phấn khởi, tung hô, ca ngợi, khen “thành công tốt đẹp”. Bại (thất bại) thì buồn rầu, lo nghĩ, tiếc nuối, tìm cách vượt qua, tìm cách sửa chữa, chuyển bại thành thắng. Đời là vậy. Nếu chỉ thế thôi thì chẳng nói làm gì.
Ở xứ này, không ai sính “thành công tốt đẹp” bằng đảng. Như đã biên ở bài kỳ 1, từ điển của họ dứt khoát vứt bỏ từ “bại, thất bại, thua”. Họ chủ trương phải thắng lợi toàn diện, đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, vần thắng phải vút lên cao. Gần một thế kỷ quá nhiều thất bại nhưng lịch sử mậu dịch của họ, sách giáo khoa, báo chí, bộ máy tuyên truyền của họ gần như chỉ ghi chép, nói về thành công. Chủ trương được quán triệt ngầm với nhau “đẹp tốt phô ra, xấu xa đậy lại”, ngay cả khi không đậy được, bị lộ ra dưới ánh sáng sự thật, họ vẫn cứ cố đậy. Chính sách ngu dân cũng đã phần nào giúp đỡ đắc lực cho mưu đồ tầm thường ấy. Và họ đã ít nhiều “thành công tốt đẹp” trong suy nghĩ của đám đông, kể cả những người có học, có trình độ.
Trước kia, người ta thường nói trong xã hội có 4 loại quyền lực, còn gọi là tứ quyền, gồm lập pháp (cơ quan dạng quốc hội, hội đồng nhân dân ở ta; thượng hoặc hạ viện ở nước ngoài), hành pháp (chính phủ), tư pháp (các cơ quan thực thi pháp luật như viện kiểm sát, tòa án), và báo chí truyền thông (báo in, báo điện tử, đài, tivi, loa phường). Đám báo chí ấy có lúc hãnh diện tự nhận là “đệ tứ quyền”, quyền lực thứ 4, nghe rất oai, ghê gớm. Thực ra báo chí ở xứ An Nam, xét cho cùng cũng chỉ chim hót trong lồng, muốn véo von líu lo phải phụ thuộc vào chút kê mạch sâu bọ được bề trên ban phát. Lão hàng xóm nhà tôi có lần bảo, ảo tưởng, ảo tưởng cả lũ, quyền kiếc đéo gì. Điều mà hầu như ai cũng biết nhưng ngại nói ra, rằng tất cả tứ quyền, 4 thứ quyền lực ấy, đều bị nhà cai trị nắm hết, không hở ra một li ông cụ nào, nên 4 cũng chỉ là 1, cho thì sống, không cho thì chết, bóp một cái có mà lè lưỡi ra, thế thôi. Cũng lão hàng xóm kia cười bảo “tử bất cập ngáp”, chết không kịp ngáp.
May sao, có một thứ quyền lực mới, người ta đặt tên đệ ngũ quyền, quyền lực thứ 5, nhà cai trị không bóp được hoàn toàn. Đó là mạng xã hội. Nó là sản phẩm của khoa học kỹ thuật, của văn minh, dân chủ, tiến bộ. Nó nằm ngoài vòng cương tỏa, nó không đội kim cô. Nhờ nó mà dân chúng tỏ tường được bao điều nhà cai trị muốn giấu kín, biết rõ những thất bại của họ. Khi đã hết cái thời độc quyền giấu diếm, đóng cửa trong nhà bảo nhau thì họ buộc phải công khai một số điều. Công cuộc đổi mới, thừa nhận sai lầm duy ý chí là một ví dụ. Cuộc chống tham nhũng, đốt lò là một ví dụ. Những người khen họ đổi mới, khen họ chống tham nhũng bởi chưa hiểu cái thế họ bắt buộc phải làm, chứ thực tâm họ không muốn vậy. Người cộng sản muôn đời bảo thủ, không bao giờ muốn vạch áo cho người xem lưng, mà họ chỉ muốn thành công tốt đẹp, tròn trịa mỹ mãn thôi. Cứ nhìn lại các đại hội đảng thì sẽ hiểu ngay điều đó. Chả có đại hội nào không thành công tốt đẹp. Chả có nhiệm kỳ đại hội nào mà xã hội không đầy rẫy những chuyện đau đớn xót xa.
fb Nguyễn Thông
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét