Từ chuyện bị ung thư phổi vì khói dầu trong nhà bếp...

... đến chuyện mẹ tôi. Mẹ tôi mới mất vì đột nhiên phát bệnh ung thư phổi, thọ 86 tuổi. Bình thường bà rất khỏe mạnh; đầu năm nay còn đi du lịch gần chục nơi. Tôi luôn nghĩ bà sẽ sống được trên trăm tuổi, hoặc ít nhất cũng trên 95 tuổi, vì bố mẹ bà đều thọ trăm tuổi, các anh em bà cũng đang rất thọ. Anh bà, giáo sư, nhà giáo nhân dân, giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật, dù 91 tuổi đang rất khỏe, vẫn đi giảng và hội thảo khắp nơi, tự mình viết điếu văn và đọc trong tang lễ em gái. Mẹ tôi không hề đụng đến thuốc lá, nhưng do bị quy gia đình địa chủ (sau Đảng và Nhà nước đã sửa sai) nên bị đuổi khỏi đại học, bị cấm không được làm cho khu vực kinh tế nhà nước,... buộc phải làm cho hợp tác xã cơ khí hóa chất. Chúng tôi đoán do bà tiếp xúc nhiều với hóa chất và nhất là sử dụng hàng núi than để đun nấu hóa chất nên hậu quả cuối đời là ung thư phổi. Vì vậy tôi kêu gọi bà con vừa cẩn trọng khi tiếp xúc với hóa chất và khói than độc hại, vừa tích cực đấu tranh đòi Đảng và Nhà nước phải nghiêm túc thực hiện Luật bảo vệ môi trường. Không thể để tình trạng ô nhiễm đang hoành hành khắp nơi trên tổ quốc thân yêu của chúng ta như hiện nay.

Bị ung thư phổi vì khói dầu trong nhà bếp

Mới chỉ hơn 20 tuổi nhưng cô gái đã được chẩn đoán mắc ung thư phổi. Cô không hề hút thuốc và không tiếp xúc với khói thuốc. Khi biết được nguyên nhân, nhiều người sẽ phải giật mình. Tần Hoan năm nay 25 tuổi và được chuẩn đoán bị ung thư phổi. Trong nháy mắt, não cô như trống rỗng, người mẹ đi cùng cô gào khóc, trong khi đó cha cô nắm lấy tay bác sĩ và không ngừng đặt câu hỏi: "Tại sao lại thế? Có phải bác sĩ đã nhầm không, con gái tôi vẫn còn trẻ như vậy, chúng tôi cũng không có bị bệnh ung thư, cầu xin bác sĩ hay khám lại".

70% bệnh nhân ung thư phổi nam chết do hút thuốc lá.

Dù không có thói quen hút thuốc lá, chị em phụ nữ vẫn có tỷ lệ mắc ung thư phổi cao bởi thường xuyên tiếp xúc với khói dầu trong nhà bếp.

Tần Hoan và bố mẹ cô không có cách nào có thể chấp nhận được sự thật, bởi họ luôn nghĩ ung thư phổi thường sẽ phát bệnh sau 45 tuổi, trong khi đó Tần Hoan mới 25 tuổi đã bị ung thư. Tần Hoan thật sự vẫn còn rất trẻ, mặc dù cơ thể có hơi béo, nhưng sức khỏe vẫn rất tốt, mãi cho đến nửa năm gần đây mới xuất hiện tình trạng ho liên tục…

Bác sĩ cũng muốn lý giải nguyên nhân dẫn đến bệnh ung thư phổi nên đã nói chuyện trực tiếp với Tần Hoan, và cuối cùng họ cũng tìm ra được câu trả lời. Nguyên nhân dẫn đến Tần Hoan bị ung thư phổi có liên quan rất lớn đến việc thường xuyên tiếp xúc với khói dầu trong nhà bếp.

Do thành tích học tập không tốt, nên Tần Hoan sớm đã nghỉ học. Năm 15 tuổi cô đã đến tiệm cơm nhỏ của gia đình để giúp mẹ làm việc. Lúc đầu chỉ là làm những việc vặt đơn giản, do chưa đủ nhân viên, chỉ đến khi Tần Hoan cầm đến cái muỗng để nấu ăn, lúc này Tần Hoan thấy công việc trong nhà bếp không tồi, khá hợp với cô. Công việc kinh doanh của quán cơm càng ngày càng tốt, do vậy Tần Hoan ở trong nhà bếp cả ngày lẫn đêm, từ đó đến nay đã 10 năm.


Bị ung thư phổi có liên quan rất lớn đền việc thường xuyên tiếp xúc với khói dầu trong nhà bếp.

Tại sao khói nhà bếp lại dẫn đến ung thư phổi?

Giáo sư Châu Thái Tồn, giám đốc Phòng nghiên cứu miễn dịch ung thư của bệnh viện Phổi Thượng Hải, và là chuyên viên nghiên cứu ung thư của Đại học Đồng Tế Thượng Hải, đã công bố công trình nghiên cứu vào tháng 9/2009.

Trong đó có một cuộc điều tra theo dõi nguyên nhân phát bệnh ung thư phổi kéo dài 5 năm cho thấy, 70% bệnh nhân ung thư phổi nam chết do hút thuốc lá. Trong khi ở phụ nữ không hút thuốc vẫn mắc ung thư phổi, cuộc điều tra chỉ ra có 60% phụ nữ là do tiếp xúc với khói dầu trong nhà bếp một thời gian dài, trong đó có 32% phụ nữ thích chiên xào thức ăn ở nhiệt độ cao, đồng thời đóng cửa sổ nhà bếp, khiến không gian nhà bếp nhỏ nhiễm khói dầu nghiêm trọng.

Trong hầu hết mọi gia đình, phụ nữ thường là "chủ nhà bếp", và phương pháp nấu ăn hiện nay thường bị chi phối bởi dầu ăn, tức là món nào cũng cho dầu, cũng là nhân tố quan trọng dẫn đến phụ nữ mắc bệnh ung thư phổi cao.

Bác sĩ Ân Vĩ Cường, trưởng khoa Lồng ngực của Bệnh viện số 1 thuộc Đại học y khoa Quảng Châu đã tiến hành một thí nghiệm và phát hiện, dầu hạt cải và dầu đậu nành đun nóng ở 270-280 độ thì sẽ sản sinh chất ngưng tụ, có thể dẫn đến tổn hại nhiễm sắc thể tế bào, điều này được coi là có liên quan đến ung thư.

Ngoài ra, dầu mỡ trong chảo cũng sẽ sản xuất PM2.5, đã được kiểm tra bởi các cơ quan bảo vệ môi trường. Trong một nhà bếp nhỏ, khi chảo dầu được bật, nồng độ PM2.5 trong nhà sẽ tăng lên nhanh chóng sau khi khói xanh xuất hiện, và cao nhất đạt 1400 microgram/mét khối, trong khi đó tiêu chuẩn cho phép là 70 microgam/mét khối, nó vượt quá 20 lần.

Một nghiên cứu ở Anh đã chỉ ra rằng nấu ăn trên bếp có thông gió kém và hiệu quả đốt cháy thấp tương đương với mỗi ngày hút 2 bao thuốc lá, gây ra 1,6 triệu ca tử vong trên toàn thế giới mỗi năm.

Đặc biệt, trong khói dầu chứa rất nhiều chất độc hại, kích thích mắt và cổ họng khi bị hít vào phổi, gây ra ung thư.

Phòng tránh tác hại từ khói dầu nhà bếp

Tránh tác hại từ khói dầu, thay đổi chất lượng không khí nhà bếp, chuyên gia ung thư bệnh viện Ung bướu Hiện Đại Quảng Châu cho biết:

Không nên sử dụng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần, trong khi chọn mua dầu ăn nên chọn những loại dầu đảm bảo, ít tạp chất, để tránh việc trong khi nấu nướng với dầu chất lượng không tốt sẽ sản sinh ra càng nhiều độc chất.

Nên thay đổi thói quen nấu ăn cũ, nhiệt độ dầu không cần quá nóng, khi đun nấu cố gắng khống chế nhiệt độ ở khoảng trên dưới 200 độ C (để hạn chế khói từ chảo dầu bốc lên), như vậy không chỉ giảm thiểu được khói dầu ăn, mà còn giữ được dinh dưỡng trong các thực phẩm một cách hiệu quả.

Ngoài ra, chuyên gia cũng nhắc nhở mọi người rằng, không nên sử dụng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần, trong khi chọn mua dầu ăn nên chọn những loại dầu đảm bảo, ít tạp chất, để tránh việc trong khi nấu nướng với dầu chất lượng không tốt sẽ sản sinh ra càng nhiều độc chất.

Làm tốt hệ thống thoáng gió nhà bếp, khi nấu nướng, nhất định phải bật máy hút mùi hoặc nấu không sử dụng dầu, sau khi kết thúc quá trình nấu nướng cần mở cửa sổ cho thông gió ít nhất là 10 phút.

Cuối cùng, bình thường có thể sử dụng nhiều phương pháp nấu ăn không khói dầu như luộc, hầm, chưng… giảm thiểu các món ăn chiên xào, như vậy cũng giảm hiệu quả được khói dầu.