Việt Nam với cuộc Cách mạng công nghiệp thứ tư
Diễm Thi, RFA, 2018-09-14 Lục tìm trên các phương tiện thông tin đại chúng trên toàn thế giới, thì cụm từ “Cách mạng công nghiệp 4.0” rất ít người nói, dường như chỉ có báo chí trong nước Việt Nam và người Việt Nam thì suốt ngày nói “Cách mạng công nghiệp 4.0”. Về thuật ngữ này, TS. Nguyễn Bách Phúc, hiện là Chủ tịch Hội Tư Vấn Khoa học Công nghệ và Quản lý Thành phố Hồ Chí Minh, đồng thời là Viện trưởng Viện Điện - Điện tử - Tin học nói rằng “Cách mạng công nghiệp 4.0” là nói bậy. Chính xác là “Cách mạng công nghiệp thứ tư”. Chẳng hạn, người ta nói “đứa con thứ tư” chứ không nói “đứa con 4.0”, “Tổng thống Mỹ thứ 57” chứ không nói “Tổng thống Mỹ 57.0”. TS. Sophia - robot đầu tiên trong lịch sử được Saudi Arabia cấp quyền công dân tham dự Diễn đàn cấp cao và triển lãm quốc tế về công nghiệp 4.0 tại Hà Nội hôm 13/7/2018. AFP. Truyền thông Việt Nam và mạng xã hội thời gian gần đây đề cập nhiều đến khái niệm "Cách mạng Công nghiệp 4.0" với viễn cảnh ‘đổi đời’ cho các doanh nghiệp, cũng như giúp tăng năng suất lao động, tăng trưởng kinh tế trong nước. Vậy cuộc cách mạng này nên được hiểu như thế nào và Việt Nam có thể tận dụng ra sao trong tình thế hiện nay?
Cách mạng công nghiệp thứ tư
Tại diễn đàn "Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 - Được và mất" tổ chức chiều 7/4/2017, ông Đặng Việt Dũng, Giám đốc Điều hành Uber Việt Nam cho biết, bản chất cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0) là sự hội tụ của nền kinh tế vật lý, kinh tế số, sinh học, dựa trên nền tảng trí tuệ thông minh nhân tạo. Trong tương lai, cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ thay đổi bản chất nhiều công việc và cơ cấu nhiều ngành công nghiệp.
Lục tìm trên các phương tiện thông tin đại chúng trên toàn thế giới, thì cụm từ “Cách mạng công nghiệp 4.0” rất ít người nói, dường như chỉ có báo chí trong nước Việt Nam và người Việt Nam thì suốt ngày nói “Cách mạng công nghiệp 4.0”.
Nói rằng “Cách mạng công nghiệp 4.0” là nói bậy. Chính xác là “Cách mạng công nghiệp thứ tư”. - TS. Nguyễn Bách Phúc
Về thuật ngữ này, TS. Nguyễn Bách Phúc, hiện là Chủ tịch Hội Tư Vấn Khoa học Công nghệ và Quản lý Thành phố Hồ Chí Minh, đồng thời là Viện trưởng Viện Điện - Điện tử - Tin học nói rằng “Cách mạng công nghiệp 4.0” là nói bậy. Chính xác là “Cách mạng công nghiệp thứ tư”. Chẳng hạn, người ta nói “đứa con thứ tư” chứ không nói “đứa con 4.0”, “Tổng thống Mỹ thứ 57” chứ không nói “Tổng thống Mỹ 57.0”. TS. Nguyễn Bách Phúc giải thích:
Cuộc cách mạng công nghiệp thứ nhất là cuộc cách mạng cơ khí hóa, mở đầu bằng máy hơi nước. Cuộc cách mạng thứ hai vào cuối Thế kỷ 19, là cách mạng điện khí hóa, mở đầu khi người ta bắt đầu ứng dụng năng lượng điện vào công nghiệp, làm cho nền công nghiệp phát triển vượt bậc. Đến giữa thế kỷ 20, cuộc cách mạng công nghiệp thứ ba là cuộc cách mạng công nghệ thông tin, đã nâng công nghiệp và đời sống con người tiến lên tầm mới rất vĩ đại.
Cách mạng công nghiệp thứ tư chỉ mới bắt đầu mấy năm gần đây, đầu thế kỷ 21, bằng những bước đi chập chững, ở một số rất ít nước có nền công nghiệp tiên tiến, nơi đỉnh cao của khoa học công nghệ thế giới. Cuộc Cách mạng công nghiệp thứ tư hình thành trên 2 nền tảng chính: Một là trí tuệ nhân tạo, dẫn đến tự động hóa toàn diện triệt để cho mọi hoạt động của đời sống xã hội, hai là công nghệ sinh học, thỏa mãn mọi nhu cầu về sinh sản, phát triển bền vững của thế giới sinh vật và của loài người.
Tại Đối thoại chính sách cao cấp về phát triển nguồn nhân lực trong kỷ nguyên số diễn ra vào tháng 5/2017 tại Hà Nội, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng cuộc Cách mạng công nghiệp thứ 4 và kỷ nguyên số không chỉ giúp tăng năng suất lao động, tăng trưởng kinh tế mà còn mở ra một chân trời kết nối giữa con người với con người.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, thì để đáp ứng yêu cầu cho cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, theo cách dùng từ trong nước, thì vấn đề nhân sự cũng là một thách thức lớn, bởi người lao động phải có khả năng công nghệ, tư duy phản biện, giải quyết vấn đề phức tạp. Đó là rào cản rất lớn hiện nay để Việt Nam có thể tận dụng công nghiệp 4.0 để phát triển đất nước.
Công nghiệp 4.0
Tác giả Bernard Marr giải thích trên tờ Forbes vào tháng 6/2016 rằng Industry 4.0 được coi như là một "nhà máy thông minh". Nhưng để vận hành được nhà máy được coi là Công nghiệp 4.0 thì cần những điều kiện sau:
Khả năng tương tác: máy móc, thiết bị, cảm biến và con người phải được kết nối và giao tiếp với nhau.
Minh bạch thông tin: hệ thống tạo ra một bản sao của thế giới thật thông qua dữ liệu cảm biến để định hình thông tin.
Hỗ trợ kỹ thuật: máy móc, hệ thống phải hỗ trợ con người ra quyết định, giải quyết vấn đề và giúp con người làm những việc quá khó hoặc không an toàn.
Ra quyết định theo mô hình phân tán: Máy móc có thể tự động ra những quyết định đơn giản một cách nhanh chóng, không cần con người can thiệp.
Một người từng là Giám đốc Công nghệ thông tin (Chief Infomation Officer) của một số ngân hàng và công ty liên doanh nước ngoài ở Việt Nam nói với RFA:
Nền công nghiệp 4.0 muốn hoàn chỉnh thì phải toàn diện chứ không thể chỉ một con người hay một lĩnh vực. Ở Việt Nam có lợi thế là dân số trẻ nhưng trong đó chỉ có một phần nhỏ là những người làm trong ngành công nghệ thông tin hoặc công nghệ tự động hóa, và họ tiếp xúc được với những công nghệ hiện đại nhất, những kiến thức mới nhất được cập nhật trên toàn cầu. Chỉ những người đó có khả năng sẽ làm thành nền công nghiệp 4.0. Nhưng các lĩnh vực khác thì rất khó, vì “kiến thức và kỹ năng của họ là 0.4”.
Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Văn Bình từng nói CMCN 4.0 mang lại cơ hội cho các nước đang phát triển, giúp rút ngắn quá trình công nghiệp hoá bằng cách đi tắt đón đầu, phát triển nhảy vọt lên công nghệ cao hơn.
Việt Nam là quốc gia nông nghiệp với khoảng 70% tổng dân số là nông dân, và nông nghiệp Việt Nam còn nằm trong nhóm trình độ thấp của thế giới, trong khi cuộc cách mạng thứ tư là cuộc cách mạng mà sự phát triển của internet, trí tuệ nhân tạo sẽ dần thay đổi công nghệ sản xuất của thế giới, trong đó có nông nghiệp.
Việt Nam chỉ học hỏi và ứng dụng
Trả lời câu hỏi Việt Nam có thể lao vào làm Cách mạng công nghiệp thứ tư hay không, TS. Nguyễn Bách Phúc cho rằng, các cuộc cách mạng công nghiệp thứ nhất, thứ hai, thứ ba diễn ra trên thế giới mấy thế kỷ nay, Việt Nam là nước lạc hậu, không thể đóng góp được. Bây giờ là lúc các nước tiên tiến trên thế giới bắt đầu đi vào cách mạng công nghiệp thứ tư, mà cái dễ nhận thấy nhất là ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào ô tô tự lái. Còn Việt Nam thì cũng như ba cuộc cách mạng trước, chỉ cố gắng học hỏi và ứng dụng. Ông nói thêm:
Việt Nam hãy cố gắng học hỏi những kết quả của cách mạng công nghiệp thứ tư của các nước tiên tiến, để ứng dụng cho mình, chứ Việt Nam không có khả năng, không có trình độ, không có phương tiện làm cách mạng công nghiệp thứ tư. - TS. Nguyễn Bách Phúc
Việt Nam hãy cố gắng học hỏi những kết quả của cách mạng công nghiệp thứ tư của các nước tiên tiến, để ứng dụng cho mình, chứ Việt Nam không có khả năng, không có trình độ, không có phương tiện làm cách mạng công nghiệp thứ tư. Cho nên mọi lời hô hào người Việt Nam hãy làm cách mạng công nghiệp thứ tư - và nói bậy là 4.0 - là nói cho vui, chứ có cái gì mà làm?
Một vài vị lãnh đạo các doanh nghiệp trong nước nhận định cuộc cách mạng này không phải cuộc cách mạng của các doanh nghiệp lớn mà là của mọi người, kể cả những doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, để thay đổi tương lai, diện mạo của các ngành kinh tế Việt Nam. Về việc này, vị Giám đốc CNTT cho rằng trước hết phải tìm một ngành mũi nhọn nào đó rồi đào tạo nhân sự và dồn tài lực vào và phải được sự hỗ trợ của nhà nước về pháp quyền chứ không thể làm tràn lan. Ông nêu ví dụ:
Ví dụ có một công ty tự động hóa làm sản phẩm xuất khẩu đi nước ngoài, bây giờ muốn xuất khẩu phải cần có hải quan, có thuế để sản phẩm được đi ra nước ngoài nhanh nhất. Liên quan đến chính quyền là hải quan và thuế đã có được nền công nghiệp 4.0 chưa hay làm thủ tục giấy tờ y chang như từ xưa đến giờ rất chậm chạp thì sản phẩm đó ra nước ngoài lại chậm.
Tại kỳ họp Quốc hội thứ 5, khóa 14 ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nêu ra rằng Việt Nam là nước nói về cách mạng 4.0 nhiều nhất thế giới nhưng nói mà không làm hoặc làm rất ít vì bộ này, ngành kia chả biết mình phải làm gì, bắt đầu từ đâu.
https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/vietnam-and-the-fourth-industrial-revolution-09142018124232.html
Cách mạng Công nghiệp 4.0 ở Việt Nam thời gian gần đây rộ khắp các bạn ngành, báo chí ...Nhưng nói thật với cơ sở hạ tầng Việt Nam hiện nay làm cách mạng 0.4 chưa biết đạt hay chăng? Cám ơn TS đã cho người đọc hiểu đúng vấn đề.
Trả lờiXóaNgười dốt thì hay nói,vì không biết là mình nói sai. Nhất là khi những thằng ngồi nghe và gật gù tán thưởng cũng dốt đều như nhau . Lũ làng thời nay chỉ biết tự sướng ,thậm chí nghiện cảm giác sướng như nghiện ma tuý .
Trả lờiXóa