Tài sản ko rõ nguồn gốc: Ko thể mặc nhiên tịch thu

Tôi đồng ý với tiêu đề bài này. Không thể mặc nhiên tịch thu tài sản không rõ nguồn gốc của không chỉ người dân mà ngay cả với quan chức. Nhà nước không có quyền quy định buộc người dân phải chứng minh nguồn gốc hình thành số tiền để mua tài sản, nhất là những tài sản có giá trị lớn; chứng minh thuộc trách nhiệm của nhà nước. Những người có tài sản lớn thì phải đóng thuế lớn. Thông qua kiểm soát, đối chiếu chứng từ nộp thuế với số tài sản tăng lên hàng năm của đối tượng, Nhà nước hoàn toàn có thể xác định mức độ trốn thuế, trên cơ sở đó xử phạt tài chính ở mức cao và hình sự rất nặng đối với những người này để thu hồi một phần tài sản của họ đưa vào ngân sách.

Tài sản không rõ nguồn gốc: Không thể mặc nhiên tịch thu

Không thể mặc nhiên coi tài sản không giải trình được nguồn gốc là tài sản tham nhũng để tịch thu... Cần phải xác định nguyên tắc buộc đương sự, người có chức, có quyền phải chứng minh tài sản của mình có nguồn gốc hợp pháp. Nếu không chứng minh được thì đó là "tài sản bất minh" của quan chức và tịch thu.

Bà Lê Thị Thu Nga - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp - Ảnh Quốc hội

Sáng 11/4, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào dự thảo Luật Phòng chống tham nhũng (sửa đổi). Về nội dung xử lý tài sản, thu nhập kê khai không trung thực, tài sản, thu nhập tăng thêm không giải trình được nguồn gốc một cách hợp lý, Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái cho biết, Chính phủ thiên về phương án trong thời hạn 30 ngày làm việc kể từ ngày ban hành kết luận xác minh tài sản, thu nhập, cơ quan, đơn vị kiểm soát tài sản, thu nhập gửi kết luận xác minh tài sản, thu nhập đến cục thuế có thẩm quyền yêu cầu thực hiện việc thu thuế TNCN theo quy định của pháp luật về thuế (45% tổng giá trị tài sản, thu nhập).

Cũng theo ông Khái, việc thu thuế không loại trừ việc xử lý trách nhiệm hình sự và tịch thu tài sản nếu phát hiện tài sản đó có nguồn gốc từ hành vi phạm tội, tham nhũng.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm UB Tư pháp cho biết, riêng đối với tài sản, thu nhập không giải trình được một cách hợp lý về nguồn gốc thì đến nay pháp luật vẫn chưa có quy định xử lý, trong khi không loại trừ một số tài sản này có thể có nguồn gốc từ tham nhũng, từ vi phạm pháp luật nhưng Nhà nước chưa chứng minh được. Do đó, việc bổ sung quy định xử lý đối với loại tài sản này là cần thiết.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga xác định, đây là vấn đề lớn, có liên quan đến quyền sở hữu tài sản là quyền cơ bản của công dân được Hiến định, nên việc xử lý theo phương án nào cần được cân nhắc rất kỹ, thận trọng để vừa bảo đảm quyền cơ bản của công dân, vừa đáp ứng yêu cầu phòng chống tham nhũng.

"Đặc điểm xã hội nước ta là người dân có truyền thống tích lũy, tiết kiệm, tặng cho, thừa kế trong gia đình; tài sản của cán bộ, công chức được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau (ngoài thu nhập từ lương thì nhiều người còn làm thêm để tăng thu nhập dưới nhiều hình thức) và Nhà nước chưa kiểm soát được thu nhập của toàn xã hội, pháp luật hiện hành cũng chưa quy định buộc người dân phải chứng minh nguồn gốc hình thành số tiền để mua tài sản, nhất là những tài sản có giá trị lớn; chưa quy định đánh thuế đối với tài sản.... Trong bối cảnh đó, việc xác định tính hợp lý của nguồn gốc tài sản nói chung là vấn đề rất phức tạp.

Về mặt pháp lý không thể mặc nhiên coi tài sản không giải trình được hợp lý về nguồn gốc là tài sản tham nhũng để tịch thu bằng biện pháp hình sự theo hướng “suy đoán có tội”. Mặt khác, nếu coi đó là tài sản của Nhà nước để tiến hành xác lập quyền sở hữu Nhà nước theo thủ tục tố tụng dân sự về giải quyết tranh chấp quyền sở hữu thì vừa không phù hợp với quy định của Bộ luật Dân sự", bà Nga nói.

Trên cơ sở ghi nhận nhiều luồng ý kiến ủng hộ cả hai phương án Chính phủ nêu, vẫn còn ý kiến đề nghị hình sự hóa hành vi làm giàu bất hợp pháp.

Nhận định đây là vấn đề phức tạp, bà Nga cho rằng cần phải tiến hành thận trọng, đồng thời, cần quy định cụ thể tiêu chí làm căn cứ để xác định trường hợp nào được coi là “không giải trình được một cách hợp lý” để tránh tùy tiện, thiếu thống nhất trong áp dụng pháp luật.

Chống tham nhũng thế nào cho hiệu quả?

Trước đó, từng bình luận về phương án đánh thuế 45% đối với tài sản bất minh, trao đổi với Đất Việt, TS Lê Hồng Sơn - nguyên Cục trưởng Cục kiểm tra văn bản (Bộ Tư pháp) cũng cho rằng, đây là một chủ trương hoàn toàn sai lầm, không thể chấp nhận được.

Ông phân tích: Thứ nhất, tài sản không chứng minh được tính hợp pháp thì sẽ không có cơ sở để xác định mức thuế.

Thứ hai, một khi đã ấn định mức thuế 45% cho khối tài sản này thì có nghĩa là 55% còn lại được hợp thức hóa, được công nhận, được coi như là tài sản hợp pháp của đương sự. Đây giống như một sự "ngụy biện của cánh ta".

Về đề xuất, giải quyết tài sản bất minh bằng quy trình tố tụng, ông Sơn cũng cho rằng rất khó vì không biết Tòa án phán quyết dựa trên nguyên tắc nào? Phải chăng là dựa trên nguyên tắc, cơ quan nhà nước phải chứng minh tính bất hợp pháp của khối tài sản này? Còn đương sự thì không buộc phải chứng minh, không buộc phải đưa ra căn cứ, lý lẽ để chứng minh tính hợp pháp đối với khối tài sản bất minh mà họ có được?. Đây là vấn đề rất lớn, rất quan trọng.

Do đó, ông Sơn cho rằng, cần phải xem lại nguyên tắc xác định và xử lý đối với tài sản bất minh của quan chức thì mới đưa cuộc đấu tranh phòng và chống tham nhũng vào cuộc sống một cách hiệu quả. Nếu làm như vậy thì cần phải xác định nguyên tắc buộc đương sự, người có chức, có quyền phải chứng minh tài sản của mình có nguồn gốc hợp pháp. Nếu không chứng minh được thì đó là "tài sản bất minh" của quan chức và tịch thu.

Thái An

http://baodatviet.vn/chinh-tri-xa-hoi/tin-tuc-thoi-su/tai-san-khong-ro-nguon-goc-khong-the-mac-nhien-tich-thu-3356195/