Khẩu trang không có tác dụng chống virus COVID-19 (?)

Khẩu trang không có tác dụng nhiều để chống virus COVID-19, kể cả trong quá khứ

Thiện Đức • 22/11/20• Một nghiên cứu gần đây cho thấy, hầu như không có sự khác biệt nhiễm virus COVID-19 giữa những người không đeo và nhóm người đeo khẩu trang phẫu thuật... Nghiên cứu này được thực hiện ở Đan Mạch và đã được xuất bản trong Biên niên sử về Y học Nội khoa, với sự tham gia của hơn 6.000 người. Những người này đã chia thành 2 nhóm và được theo dõi trong một tháng. Trong đó, một nửa số người tham gia được cung cấp 50 khẩu trang phẫu thuật ba lớp, dùng một lần, và được hướng dẫn cách sử dụng đúng cách.

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan của Trung Quốc công bố vào ngày 17/5, cho thấy rằng trong hai tháng vừa qua, ĐCSTQ đã xuất khẩu vật tư y tế để chống dịch, theo ước tính gồm có 50,9 tỷ khẩu trang có trị giá là 134,4 tỷ nhân dân tệ (STR / AFP via Getty Images)

Trong thời gian nghiên cứu được diễn ra, chính phủ Đan Mạch đã áp dụng các biện pháp phòng ngừa như giãn cách xã hội và sát khuẩn tay, nhưng không hề quy định bắt buộc việc đeo khẩu trang bên ngoài bệnh viện.

Sau 1 tháng, các nhà nghiên cứu đã xét nghiệm để so sánh nhóm đeo khẩu trang với nhóm không đeo.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, việc đeo “khẩu trang phẫu thuật khi ra ngoài không làm giảm nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2 hơn so với nhóm không đeo”. Kết quả xét nghiệm cho thấy: nhóm đeo khẩu trang có 42 người bị nhiễm COVID-19 (1,8%) và nhóm không đeo có 53 người (2,1%).

Nghiên cứu này là thử nghiệm lâm sàng có đối chứng ngẫu nhiên đầu tiên nhằm chứng minh “liệu khẩu trang có bảo vệ người đeo khỏi bị nhiễm virus CCP trong môi trường cộng đồng hay không”.

Phát hiện của nghiên cứu trái ngược với kết quả của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), đã công bố vào ngày 10/11: “lợi ích phòng ngừa của việc đeo khẩu trang có được từ sự kết hợp giữa kiểm soát nguồn bệnh và bảo vệ người đeo khẩu trang”.

Trước bản cập nhật mới nhất này thì CDC lại nói việc đeo khẩu trang phẫu thuật chỉ có tác dụng bảo vệ những người xung quanh, chứ không phải bảo vệ bản thân người đeo.
Thiếu dữ liệu hỗ trợ nghiên cứu về việc sử dụng khẩu trang

Theo Tiến sĩ Lee Merritt, một bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình và một thành viên của nhóm bác sĩ tiền tuyến trong thử nghiệm ở Đan Mạch cho biết, hiện tại không có nghiên cứu thực nghiệm lâm sàng có kiểm soát nào cho thấy, việc đeo khẩu trang trên diện rộng làm giảm "nhiễm virus COVID-19".

Mặc dù đã có "nhiều bài báo được xuất bản đã cố gắng biện minh cho việc đeo khẩu trang trên thế giới giúp chống lại virus SARS -CoV-2, nhưng không có virus nào thực sự chứng minh dữ liệu ngoài phòng thí nghiệm để hỗ trợ việc thực hành".

Kết quả nghiên cứu của Đan Mạch “tương thích với kết quả tổng quan các thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng về hiệu quả của khẩu trang để phòng ngừa chống lại virus cúm”.

Người bầu cử tại California đeo khẩu trang đi bỏ phiếu trong bối cảnh đại dịch bùng phát tại tiểu bang này... (Frederic J. BROWN / AFP) (Photo by FREDERIC J. BROWN/AFP via Getty Images)

Hiệu quả của khẩu trang trên virus cúm

Những nghiên cứu thực nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng về bệnh cúm hoặc bệnh giống cúm, cho thấy khẩu trang ít hoặc không giúp giảm nguy cơ việc một người có mắc bệnh cúm.

Vào tháng Năm, CDC đã cho xuất bản bài đánh giá về khẩu trang trong phòng ngừa bệnh cúm trên tạp chí Các bệnh truyền nhiễm mới nổi.

Các nhà nghiên cứu đã đánh giá các thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng về sự lây truyền bệnh cúm và việc đeo khẩu trang, và xác định rằng: “không tìm thấy bằng chứng khẩu trang phẫu thuật có hiệu quả trong việc giảm lây truyền bệnh cúm trong phòng thí nghiệm, hoặc khi người bị nhiễm bệnh đeo hoặc giảm lây truyền những người trong cộng đồng".

Điều này đã được chứng minh trong báo cáo của một vị tướng là bác sĩ phẫu thuật của Hải quân Hoa Kỳ vào năm 1919, sau đại dịch cúm Tây Ban Nha.

“Việc đeo khẩu trang của những người khỏe mạnh đã được bắt buộc tại một số nhà ga và trên một số tàu. Nhìn chung, đây không phải là một biện pháp khả thi và rất ít hoặc không có lợi gì khi sử dụng. Đôi mắt không được bảo vệ. Khẩu trang nhanh chóng bị bẩn và cần phải điều chỉnh thường xuyên bằng các ngón tay. "

Bác sĩ cho biết thêm: “Không có bằng chứng nào được đưa ra có thể biện minh cho việc buộc những người nói chung đeo khẩu trang khi có dịch. Khẩu trang chỉ được thiết kế để bảo vệ chống lại giọt bắn trực tiếp từ miệng của người mang vi sinh vật gây bệnh".

Vào thời điểm đó, khẩu trang chỉ được sử dụng cho khách thăm quan và những người “khám bệnh hoặc chờ người bệnh” tại bệnh viện.

Dù khẩu trang được đeo liên tục tại bệnh viện, nhưng ”tỷ lệ mắc bệnh lại rất cao ở những người đến khám bệnh." Hơn nữa, những người đeo khẩu trang có tỷ lệ mắc bệnh cúm cao hơn một chút so với những người không đeo khi chăm sóc người bệnh trong đợt dịch, vị bác sĩ cho biết.

Cụ thể hơn nữa, ông đưa dẫn chứng “Tại Trại Huấn luyện Hải quân Hoa Kỳ, Great Lakes, Ill., Trong số 674 quân nhân của bệnh viện và các tình nguyện viên của các cấp khác đang làm nhiệm vụ chăm sóc người bệnh trong thời gian có dịch, chỉ có 96 người đeo khẩu trang. Những người khác thì không”.

“Trong số những người không đeo khẩu trang chỉ có 7,9% mắc bệnh cúm, còn ở 96 người đeo khẩu trang lại có 8,3% người nhiễm cúm”.

Đại dịch Cúm Tây Ban Nha 1918 - Bảo tàng Sức khỏe & Y tế quốc gia (Ảnh: Otis/Wikimedia Commons)

Quy định quá mức về đeo khẩu trang

Mặc dù đeo khẩu trang là bắt buộc ở nhiều tiểu bang Hoa Kỳ, nhưng các ca mắc hàng ngày vẫn tiếp tục gia tăng khi quốc gia này bước vào mùa cúm. Giờ đây, một số bang đang mở rộng quy định về khẩu trang và áp đặt thêm các biện pháp giãn cách xã hội, ngoài những khuyến cáo của CDC về sử dụng khẩu trang.

Theo CDC, “Việc áp dụng các chính sách khẩu trang rộng rãi có thể giúp ngăn chặn tình trạng phong tỏa trong tương lai, đặc biệt nếu được kết hợp với các biện pháp khác như giãn cách xã hội, vệ sinh tay và thông khí đầy đủ”.

Ngày 18/ 11, tại Pennsylvania, Bộ trưởng Y tế đã ban hành quy định nghiêm ngặt hơn về khẩu trang, sẽ kéo dài cho đến khi đáp ứng một số tiêu chí nhất định. Bộ Y tế Pennsylvania đã không trả lời yêu cầu bình luận về các tiêu chí.

Người dân ở bang Pennsylvania bị bắt buộc đeo khẩu trang ngay cả khi đang ở trong nhà của mình, khi có khách đến chơi hoặc ở lại. Còn khi ra phố, phải đeo khẩu trang nếu không duy trì được khoảng cách an toàn.

Tương tự, vào 20/11 tại New Hampshire, Thống đốc Chris Sununu lần đầu tiên công bố quy định bắt buộc đeo khẩu trang còn hà khắc hơn cả bang Pennsylvania để đáp lại lời kêu gọi của ứng cử viên Joe Biden. 

Ứng cử viên Tổng thống của đảng Dân chủ Joe Biden bỏ khẩu trang khi đến phát biểu, một ngày sau khi nước Mỹ bỏ phiếu trong cuộc bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ 2020, vào ngày 4/11/2020 tại Wilmington, Delaware. (Ảnh của Drew Angerer / Getty Images)

Tất cả mọi người tại New Hampshire trên 5 tuổi, phải đeo khẩu trang bắt buộc ở nơi công cộng khi không thể giữ khoảng cách 2m, dù ở trong nhà hay bên ngoài.

Tương tự, ở North Dakota cũng lần đầu tiên công bố quy định về khẩu trang và các biện pháp giảm thiểu khác để hạn chế sự lây lan của COVID-19.

Tình trạng này cũng xảy ra tại California, Thống đốc Gavin Newsom đã mở rộng lệnh đeo khẩu trang vào 16/11, yêu cầu người dân California phải đeo khẩu trang bất cứ khi nào họ ở bên ngoài nhà trừ khi đáp ứng các tiêu chí nhất định.

Chỉ có 16 bang tại Hoa Kỳ không có quy định về khẩu trang.