Ăn chay: Lợi và Hại đối với sức khoẻ
Ăn chay (ăn lạt) ngày càng được quan tâm như một cách sống, một cách ăn uống để bảo vệ sức khỏe, phòng chống bệnh tật. Xu hướng ăn chay đang thịnh hành trên khắp thế giới ngay cả tại các nước phát triển.
Vậy ăn mặn với ăn chay khác nhau như thế nào?
Ăn mặn là từ ngữ chỉ việc ăn uống thông thường, bình thường, thường nhựt của bất cứ người nào trên thế gian, không quan hệ với bất cứ phong tục, tập quán, hay tín ngưỡng nào. Nói một cách khác: ăn mặn có nghĩa là ăn tất cả các loại thực phẩm có thể ăn được trên trái đất này, bao gồm thịt động vật, trứng, sữa, và các loại thực vật, rau cải trái cây.
Ăn chay (vegetarianism) là từ ngữ có nhiều nghĩa khác nhau, tùy theo phong tục, tập quán, hay tín ngưỡng. Có nhiều nơi, ăn chay có nghĩa là: không ăn thịt heo, hay cữ thịt bò. Có nhiều nơi, ăn chay có nghĩa là: không ăn các loại thịt động vật, sống trên mặt đất, nhưng có thể ăn các loại sinh vật, sống ở dưới nước.
Ăn chay có hai lý do chính: Một là vì lý do phong tục, tập quán, hay tín ngưỡng; hai là vì lý do sức khỏe.
Có rất nhiều biến thể ăn chay khác nhau trên thế giới, nhưng chung quy có bốn kiểu truyền thống sau:
- Ăn chay ròng/ tuyệt đối (vegian): Kiêng ăn thịt, gia cầm, cá, sữa và các sản phẩm từ sữa, trứng. (vegian)
- Ăn chay có dùng sữa. (lacto vegetarian) Kiêng thịt cá và kiêng cả trứng, nhưng có uống sữa và ăn những chế phẩm từ sữa như bơ, phó mát... Sư huynh dòng khổ tu ăn kiểu này, cũng như một vài nhóm Yoga, nhóm Hare Krishna.
- Ăn chay có trứng. (ovo vegetarian)
- Ăn chay có sữa và trứng.(ovo lacto vegetrarian) Kiêng ăn thịt cá, nhưng có ăn trứng, bơ, sữa v...v... Nhóm này thường là người Mỹ theo đạo Phật, hoặc là nhóm nhân đạo phản đối việc sát hại loài vật (không đi giầy da, không choàng khăn lông thú).
Ngoài ra, có một dạng ăn chay khá phổ biến hiện nay là "ăn chay bán phần" (semi vegetarian) chỉ kiêng các loại thịt đỏ như thịt bò, cừu...nhưng lại ăn loại thit trắng như thịt gà, gà tây… Cũng có những người chỉ ăn trái cây và thỉnh thoảng ăn rau; hoặc chỉ ăn cá, trai, sò, tôm, cua....
Nhưng dễ nhất là ăn chay tùy hứng (kiểu tài tử ), nghĩa là bỏ bớt thịt cá, ăn nhiều rau đậu, tàu hũ và lúc nào cảm thấy cần, lúc nào thèm, lúc nào nhớ thì ăn cũng như nếu cuối tuần phải tiệc tùng liên miên, đám cưới đám giỗ lu bù, ăn nhiều thịt nhiều dầu mỡ quá, thì bù lại thứ hai hoặc thứ ba nên ăn chay để giúp cơ thể nghỉ xả hơi đôi chút trong 1-2 ngày...Đây là lối ăn đổi món, giúp cơ thể nghỉ ngơi, bớt dầu bớt mỡ. Ăn thịt hoài cũng ngán, lâu lâu đổi bữa, ăn chay lạ miệng cũng thấy ngon!
Ăn chay có tốt cho sức khoẻ không ?
Theo các nhà dinh dưỡng học, muốn có một cuộc sống đầy đủ sức khỏe, muốn có đủ năng lực hoạt động trong cuộc đời, chúng ta phải lưu tâm đến việc ăn uống điều độ, và đầy đủ chất dinh dưỡng. Sách có câu: "Tinh thần minh mẩn trong thân thể tráng kiện". Chúng ta thường được chỉ dẫn, nên theo một chế độ ăn uống thích hợp, với bao nhiêu phân lượng chất đạm, chất xơ, chất bột, chất béo, chất ngọt, chất khoáng, chất vôi, chất sắt, chất nước, và các loại sinh tố, trong một ngày, để cơ thể có đủ năng lượng hoạt động một cách tốt đẹp, và để chúng ta có thể sống lâu, sống khỏe, sống hạnh phúc.
Các nghiên cứu khoa học đã chứng tỏ là các thực vật ,rau cải, ngũ cốc ,trái cây cũng đầy đủ chất dinh dưỡng cho sức khỏe, cho nhu cầu sinh hoạt hàng ngày, của con người. Các người ăn chay (ăn lạt) vẫn sống khỏe sống thọ, không khác những người ăn mặn. Trong số các thú vật, như con voi, con tê giác, con trâu, con bò, con ngựa, là những con thú ăn thực vật, thảo mộc, nhưng rất khỏe mạnh, không khác các loài thú ăn thịt sống, như sư tử, cọp, gấu, beo. Ăn chay còn có ích lợi cho sức khỏe, như dễ tiêu hóa hơn, phòng ngừa đươc nhiểu bệnh tât chẳng hạn như sau:
Bớt mập phì một phần vì rau cỏ nhiều chất xơ hơn, thể tích lớn hơn nên ăn no mà cơ thể không thâu vào nhiều calori. Calori đưa vào cơ thể nhiều mà không hoạt động đủ để tiêu xài đi thì sẽ sinh mập và các vấn đề sức khỏe khác.
Tuy nhiên cũng nên nói ngay rằng, không phải cứ ăn chay mà người thon thả. Nếu kiêng thịt, mà lại đi ăn mì chiên dòn đầy dầu mỡ chẳng hạn, thì lại còn nhiều calori hơn thịt nữa.
Bớt bệnh tim, đứng tim Ăn chay, nhất là ăn chay ròng làm giảm độ cholesterol vì thực phẩm chế từ thực vật không có cholesterol tiền chế, .
Tuy vậy cũng cần nhớ là có một số thực vật như dừa chẳng hạn, có rất nhiều chất béo bão hòa (không tốt). Và ăn chay mà ăn nhiều trứng, sữa, thì vừa mập lại vừa dễ cao cholesterol
Bớt cao máu Người ăn chay thường có huyết áp thấp.. Lý do thì chưa biết được chính xác nhưng cũng có thể đồ chừng là cung cách sinh sống của người ăn chay, thường là đơn giản thoải mái, tự nó cũng giúp cho huyết áp khỏi bị cao. Tuy nhi ên các tiệm cơm chay, vì không có thịt cá cho ngon miệng, nên bù lại hay làm đồ ăn nhiều dầu và mặn. vì vậy ăn chay ở tiệm cũng nên coi chừng.
Bớt bị bệnh đường ruột Người ăn chay ít bị táo bón. Thực phẩm gốc thực vật có nhiều xơ (fiber), tức là những phần dư không bổ béo gì, nhưng vì vậy, thể tích lớn, và mềm hơn, đi qua đường ruột mau hơn.
Ngoài ra còn bớt được một chứng bệnh ruột gọi là màng ruột mọc chồi ( diverticulosis) có những túi, bọng nhỏ lồi ra từ màng ruột, nhiều khi sinh viêm, đau bụng như đau ruột dư cũng nguy hiểm. Ăn đồ ăn có nhiều chất xơ thì tốt,. tuy vậy ăn thái quá cũng không hay. Đã có những người quá hăng hái mua loại ngụ cốc có nhiều cám (high bran cereal) tức làcó nhiều chất xơ rồi nhắm mắt ăn hai ba chén đầy mỗi bữa sáng đến nỗi bị nghẹt ruột phải mổ.
Tuy nhiên cũng nên nói ngay rằng, không phải cứ ăn chay mà người thon thả. Nếu kiêng thịt, mà lại đi ăn mì chiên dòn đầy dầu mỡ chẳng hạn, thì lại còn nhiều calori hơn thịt nữa.
Bớt bệnh tim, đứng tim Ăn chay, nhất là ăn chay ròng làm giảm độ cholesterol vì thực phẩm chế từ thực vật không có cholesterol tiền chế, .
Tuy vậy cũng cần nhớ là có một số thực vật như dừa chẳng hạn, có rất nhiều chất béo bão hòa (không tốt). Và ăn chay mà ăn nhiều trứng, sữa, thì vừa mập lại vừa dễ cao cholesterol
Bớt cao máu Người ăn chay thường có huyết áp thấp.. Lý do thì chưa biết được chính xác nhưng cũng có thể đồ chừng là cung cách sinh sống của người ăn chay, thường là đơn giản thoải mái, tự nó cũng giúp cho huyết áp khỏi bị cao. Tuy nhi ên các tiệm cơm chay, vì không có thịt cá cho ngon miệng, nên bù lại hay làm đồ ăn nhiều dầu và mặn. vì vậy ăn chay ở tiệm cũng nên coi chừng.
Bớt bị bệnh đường ruột Người ăn chay ít bị táo bón. Thực phẩm gốc thực vật có nhiều xơ (fiber), tức là những phần dư không bổ béo gì, nhưng vì vậy, thể tích lớn, và mềm hơn, đi qua đường ruột mau hơn.
Ngoài ra còn bớt được một chứng bệnh ruột gọi là màng ruột mọc chồi ( diverticulosis) có những túi, bọng nhỏ lồi ra từ màng ruột, nhiều khi sinh viêm, đau bụng như đau ruột dư cũng nguy hiểm. Ăn đồ ăn có nhiều chất xơ thì tốt,. tuy vậy ăn thái quá cũng không hay. Đã có những người quá hăng hái mua loại ngụ cốc có nhiều cám (high bran cereal) tức làcó nhiều chất xơ rồi nhắm mắt ăn hai ba chén đầy mỗi bữa sáng đến nỗi bị nghẹt ruột phải mổ.
Tuy nhiên như đã nói ở trên ăn chay phải biết cách thay đổi món ăn cho đầy đủ chất bổ, thì không có vấn đề gì. Nếu giới hạn chỉ ăn một vài món ăn hoài thì có nhiều phần chắc là sẽ bị ảnh hưởng tới sức khỏe. Trường hợp có nhu cầu đặc biệt, như trẻ em đang tuổi lớn, bà mẹ mang thai hay cho con bú , hoặc người bệnh mới lành, thì ăn chay có thể có vấn đề (vì bị thiếu dinh dưỡng).
Thiếu chất sắt - Chất sắt cần thiết để tạo hồng huyết cầu, mà hồng huyết cầu có vai trò rất trọng yếu là mang dưỡng khí đi nuôi các tế bào ở khắp cơ thể. Vì vậy thiếu chất sắt thì sẽ bị thiếu hồng huyết cầu (anemia thường gọi là thiếu máu), người xanh xao yếu ớt. Ta từng thấy người bị bệnh sốt rét xanh như tàu lá, là tại ký sinh trùng sốt rét phá vỡ hồng huyết cầu. Thực phẩm gốc thực vật có rất ít chất sắt mà lại là thứ chất sắt khó hấp thụ qua màng ruột Nếu có ăn pha rau hay trái cây có nhiều sinh tố C, thì chất sắt hấp thụ dễ hơn. Phá lệ ăn một chút thịt cũng tốt, vì trong thịt có một chất gọi là "animal protein factor" giúp cho sắt hấp thụ qua màng ruột .
Thiếu Calcium - Calcium (chất vôi)cần thiết cho cơ thể vì nó giúp cho xương được chắc, và cũng góp phần trong các chức năng của bắp thịt, dây thần kinh, máu đông và một số phản ứng khác trong người. . Nếu ăn chay, thì đậu phụ (tào hủ) là nguồn calcium tốt, vì số lượng calcium từ sulfat calcium dùng để chế đậu phụ,còn nhiều hơn calciu có sẵn trong đậu nành tươi.
Có một số rau cỏ có calcium như cải xanh, broccoli, v.v...Nhưng chất xơ có nhiều ở rau cỏ, và chất oxalat có ở một số rau khác làm cho calcium khó hấp thụ.
Thiếu sinh tố B 12 - Thực phẩm từ thựcc vật không có sinh tố này trừ trường hợp như là ăn "chao" chế từ đậu nành cho lên men, thì sẽ có sinh tố B 12 từ những con men mà ra. Nhưng sinh tố B 12 từ những vi sinh vật này thực ra không tốt bằng sinh tố B 12 từ thịt cá.
Thiếu một vài chất đạm thiết yếu Chất đạm (protein) như những viên gạch để xây dựng và liên tục bồi bổ cơ thể. Thành phần cấu tạo chất đạm là acid amin. Cơ thể cần có hai chục thứ acid amin khác nhau. Trong số đó, có mười một thứ gọi là không thiết yếu, vì cơ thể có thể tự tổng hợp ra được. Còn chín thứ khác gọi là acid amin thiết yếu, thì bắt buộc phải đươc hấp nạp từ bên ngoài vào.
Chất đạm động vật, kể cả thịt cá, trứng sữa có đầy đủ cả 20 acid amin. Còn chất đạm thực vật (ngoại trừ đậu nành ) thì thiếu một vài cái acid amin thiết yếu. Như vậy, nếu ăn chay ròng, thì phải thay đổi các loại rau cỏ trái cây khác nhau, hoặc là pha thêm chút thịt cá trứng sữa.
Kết luận
Thiếu Calcium - Calcium (chất vôi)cần thiết cho cơ thể vì nó giúp cho xương được chắc, và cũng góp phần trong các chức năng của bắp thịt, dây thần kinh, máu đông và một số phản ứng khác trong người. . Nếu ăn chay, thì đậu phụ (tào hủ) là nguồn calcium tốt, vì số lượng calcium từ sulfat calcium dùng để chế đậu phụ,còn nhiều hơn calciu có sẵn trong đậu nành tươi.
Có một số rau cỏ có calcium như cải xanh, broccoli, v.v...Nhưng chất xơ có nhiều ở rau cỏ, và chất oxalat có ở một số rau khác làm cho calcium khó hấp thụ.
Thiếu sinh tố B 12 - Thực phẩm từ thựcc vật không có sinh tố này trừ trường hợp như là ăn "chao" chế từ đậu nành cho lên men, thì sẽ có sinh tố B 12 từ những con men mà ra. Nhưng sinh tố B 12 từ những vi sinh vật này thực ra không tốt bằng sinh tố B 12 từ thịt cá.
Thiếu một vài chất đạm thiết yếu Chất đạm (protein) như những viên gạch để xây dựng và liên tục bồi bổ cơ thể. Thành phần cấu tạo chất đạm là acid amin. Cơ thể cần có hai chục thứ acid amin khác nhau. Trong số đó, có mười một thứ gọi là không thiết yếu, vì cơ thể có thể tự tổng hợp ra được. Còn chín thứ khác gọi là acid amin thiết yếu, thì bắt buộc phải đươc hấp nạp từ bên ngoài vào.
Chất đạm động vật, kể cả thịt cá, trứng sữa có đầy đủ cả 20 acid amin. Còn chất đạm thực vật (ngoại trừ đậu nành ) thì thiếu một vài cái acid amin thiết yếu. Như vậy, nếu ăn chay ròng, thì phải thay đổi các loại rau cỏ trái cây khác nhau, hoặc là pha thêm chút thịt cá trứng sữa.
Kết luận
Tóm lại, người lớn, khoẻ mạnh bình thường, không có nhu cầu dinh dưỡng đặc biệt, thì ăn chay vẫn khoẻ mạnh và có nhiểu lợi ích cho sức khỏe. Nhưng phài thay đổi thực đơn và nêu có thể đươc thì nên ăn pha thêm chút thit cá trứng sữa.
Hàn lâm Nguyễn Phú Thứ
Bài 1- TẠI SAO ĂN CHAY ÍCH LỢI HƠN ĂN MẶN ?
Như chúng ta đã biết, tất cả con người cũng như các loài thú vật ở trên quả đất này, muốn sanh tồn thì phải ăn uống để nuôi dưỡng thân thể, bằng chứng là khi mới lọt lòng mẹ thì được nuôi bằng những dòng sữa của mẹ, trong khi đó những sanh vật không có vú, thì được cha mẹ chúng nó đi tìm kiếm mồi mang về đút cho các con. Đó là luật sanh tồn ở trên thế gian này, cho nên mới có sự tranh giành để kiếm ăn, từ đó mới có con người ăn hiếp con người, nước lớn đánh chiếm nước nhỏ, cá lớn ăn cá nhỏ, thú vật này ăn thú vật kia v.v...
Ngoài ra, chúng ta đã biết tất cả loài thảo mộc như : rau cải, hoa quả cũng như các thịt, cá, tôm, cua, sò, ốc... đều được con người tìm kiếm mang về để tạo thành thức ăn trong gia đình, ngõ hầu nuôi dưỡng cho cơ thể con người. Nhưng, mỗi thực phẩm chúng nó đem lại cho chúng ta ít nhiều chất bổ, xin đơn cử như sau :
BẢNG SO SÁNH TÍNH THEO 100 GRAM MÓN ĂN
Chất đạm
(gram)
|
Chất béo
(gram)
|
Chầt ngọt
(gram)
|
Chất vôi
(gram)
|
Chất sắt
(milli
gram)
|
Sinh tố A
(đơn vi quốc tế)
|
Sinh tố B
(đơn vị quốc tế)
|
Cinh tố C
(đơn vi quốc tế)
| |
Trứng gá vịt
|
12.8
|
11,6
|
0,8
|
0,062
|
2,90
|
1,600
|
38
|
95
|
Thịt bò
|
18.6
|
16,0
|
0,007
|
8,70
|
14
| |||
Cá chiên nướng
|
24,0
|
12,5
|
0,026
|
1,32
|
12
| |||
Thịt gà nướng
|
22,1
|
39
|
0,013
|
3,32
|
42
| |||
Sữa tươi
|
3,2
|
3,6
|
4,7
|
0,110
|
0,20
|
16
|
5
| |
Gạo lức
|
7,7
|
1,7
|
77,4
|
0,066
|
2
|
100
| ||
Gạo trắng
|
7,7
|
0,3
|
79,4
|
0,010
|
0,90
|
10
| ||
Trái chanh
|
13.3
|
0,022
|
0,60
|
12
|
3,500
| |||
Trái xoài
|
17,2
|
0,005
|
0,30
|
21
| ||||
Trái cam
|
10,1
|
0,019
|
0,20
|
40
|
1,100
| |||
Đậu phọng rang
|
26,7
|
44,2
|
23,4
|
0,067
|
2
|
72
| ||
Đưởng trắng
|
99,5
| |||||||
Củ cải đỏ
|
1,2
|
0,3
|
9,3
|
0,045
|
0,62
|
3.000
|
24
|
320
|
Cải bắp
|
1,4
|
0,2
|
5,3
|
0,046
|
0,43
|
45
|
27
|
1,400
|
Rau dền tươi
|
2,3
|
0,3
|
3,2
|
2,55
|
20,700
|
35
|
1,300
| |
Đậu trắng lớn hột
|
21,8
|
1,7
|
62,0
|
0,147
|
10
|
37
|
127
|
28
|
Đậu nành
|
43,0
|
2
|
19
|
0,102
|
8,51
|
45
|
350
|
200
|
Khoai lang tây
|
2
|
0,1
|
19,1
|
0,013
|
1,02
|
50
|
56
|
470
|
Khoai lang ta nướng
|
1,9
|
0,7
|
27,9
|
0,020
|
0,80
|
3,500
|
32
|
980
|
Cà chua tươi
|
1
|
0,3
|
4
|
0,010
|
0,44
|
1,100
|
26
|
520
|
- Chất đạm thường có nhiều trong đậu nành, đậu phộng, thịt, cá...
- Chất béo thường có nhiều trong dầu, mỡ, bơ (Le beurre)...
- Chất ngọt thường có nhiều trong đường, mía, các thứ trái cây chín, các loại bánh ngọt hay kẹo, mứt hoặc cà-rem...
-Hơn nữa, chúng ta còn thấy các chất vôi, chất sắt cũng như các sinh tố A, B, C, D, E, F... và nước nữa.
Cho nên, chúng ta ăn uống hằng ngày phải lựa chọn thế nào cho có đầy đủ chất bổ để nuôi cơ thể. Thông thường thân thể con người cân nặng khoảng 55 đến 75 kg, thì phải có từ 2.000 đến 3.000 mới đủ số nhiệt lượng (calories). Ví như một người cân nặng 60 kg, thì phải cần dùng 60 grammes chất đạm, 360 grammes chất ngọt và 60 grammes chất béo. Bởi vì, các nhà khoa học đã chứng minh được là 1 gramme chất béo sanh được 9 đơn vị nhiệt lượng. Do vậy, người nặng 60 kg dùng những thực phẩm kể trên, sẽ có được số đơn vị nhiệt lượng như sau :
60 gr. chất đạm x 4 = 240 calori
360 gr. chất ngọt x 4 = 1.440 calori
60 gr. chất béo x 9 = 540 calori
____________
Cộng chung = 2.220 calori
Tuy nhiên, những người làm việc nặng nhọc, cơ cực hoặc những người ở xứ lạnh như Gia Nã Đại (Canada) hoặc các nước Bắc Âu... thì cần có nhiều số nhiệt lượng (calori)hơn. Trái lại, những người làm việc văn phòng, ít nặng nhọc hoặc những người ở xứ nóng như Việt Nam, Phi Châu thì cần ít số nhiệt lượng hơn.
Do vậy, người dù ăn uống với thực phẩm như thế nào đi nữa, thì cũng phải cung ứng cho cơ thể đầy đủ số nhiệt lượng cần thiết, thì con người mới được khỏe mạnh, cường tráng, chứ không phải những người không ăn thịt, cá... thì cơ thể không được khỏe mạnh, vì những người này chỉ ăn rau cải, hoa quả mà thôi.
Bằng chứng là, nếu chúng ta đem so sánh 100 gr. thịt bò với 100 gr. đậu nành, thì chúng ta thấy số lượng chất đạm của đậu nành nhiều hơn, bởi vì số lượng chất đạm của thịt bò chỉ có 18,60, trong khi của đậu nành là 43,00. Hoặc là 100 gr. thịt gà nướng để so sánh với 100 gr. đậu phộng rang, thì chúng ta thấy số lượng chất đạm của thịt gà nướng là 22,10 và số lượng chất béo 39 trong khi đó số lượng chất đạm của đậu phộng rang là 26,70 và số lượng chất béo là 44,20. Ngoài ra, nếu chúng ta đem so sánh 100 gr. trứng gà với 100 gr. rau dền tươi, thì chúng ta thấy số lượng của trứng gà sinh tố A là 1.600 đơn vị quốc tế và sinh tố C là 95 đơn vị quốc tế, trong khi đó số lượng của rau dền tươi sinh tố A là 20.700 đơn vị quốc tế và sinh tố C là 1.300 đơn vị quốc tế.
Để biết thêm, xin mạn phép trích dẫn Bảng Kê So Sánh trong tác phẩm Ăn Chay do Bác sĩ Lê Văn Cầm, pháp danh Minh Chánh, viết, Chùa Khánh Anh, Paris, ấn tống phát hành như sau : (Xem bản so sánh ở trên)
Xuyên qua Bảng Kê So Sánh, chúng ta thấy các chất như : đạm, béo, ngọt, vôi, sắt cũng như các sinh tố A, B, C. Vậy, công dụng của các chất và các sinh tố như thế nào ?
- Chất đạm, rất công dụng và cần thiết cho các tế bào, cho nên nhờ có chất đạm mà các tế bào được sanh sản và bành trướng. Do vậy, người ăn rau cải, hoa quả tức là người ăn chay, nếu ăn đầy đủ chất bổ, nhứt là có những thức ăn làm bằng đậu nành như đậu hủ (có người gọi là tàu hủ), sữa đậu nành... thì có nhiều chất đạm hơn ăn thịt như bò, gà, trứng... Do vậy, cơ thể con người ăn chay sẽ nở nang không kém hơn người ăn thịt và đôi khi còn trội hẳn lên, những người ăn chay, không đủ chất đạm, lại ăn cơm với muối tiêu hoặc nước tương hay chao... thì cơ thể phải tiều tụy, bởi vì thiếu sức khỏe là tất nhiên.
- Chất béo thường có trong dầu, mỡ, bơ, cũng có công dụng làm cho cơ thể đủ sức lực và giúp cho bộ tiêu hóa bài tiết dễ dàng. Tuy nhiên, các chất béo do hoa quả, cây trái tạo thành, thì ăn ít độc hơn do thịt của thú vật, vì nó khó tiêu hơn. Do vậy, người của các xứ lạnh, thường bị mập và bị thặng dư chất cholesterol, từ đó sẽ lắng đọng và bám chặt vào thành các huyết quản, để rồi dễ dàng sanh ra chứng bịnh sơ cứng động mạch (artériosclérose). Khi đó, sự lưu lượng máu từ động mạch trở về tim bị giảm dần, lâu ngày đưa đến bịnh tắc nghẽn động mạch đưa về tim và đem đến sự tử vong bất ngờ, với số nạn nhân người ăn thịt đáng kể. Trong khi đó, những người ăn chay thì ít bị bịnh này và ngoài ra Học Viện Khoa Học Quốc Gia Hoa Kỳ (National Academy of Sciences) đã cho biết hầu hết dân chúng Mỹ phần lớn đã gây ra các loại bịnh tim tai hại chỉ vì họ không chịu tiết chế việc ăn thịt thay vì ăn rau cải hoặc hoa quả. Vậy, muốn ngăn ngừa bịnh này thì nên ăn chay trường là hơn.
- Chất ngọt cũng rất cần và công dụng cho cơ thể con người để có sức cử động. Tuy nhiên, không phải tất cả chất ngọt nào cũng tốt cả, có chất ngọt do trái cây chín, trong rau cải, trong ngũ cốc, trong bột mì chúng ta dùng rất tốt, bởi vì chúng nó là chất ngọt thiên nhiên, không bị ảnh hưởng của chất hóa học để tạo thành như chất ngọt của đường cát trắng do mía hay củ cải đường biến hóa thành, cho nên chúng ta ăn nhiều đường cát, thì bao tử bị xót xa, cồn cào, răng bị hư...
- Chất vôi thường có công dụng làm cho chất răng và cứng xương. Đây là khoáng chất.
- Chất sắt có công dụng làm cho máu đỏ.
Ngoài ra, các sinh tố A, B, C, D, E, F, K... mỗi sinh tố có công dụng riêng ví như :
- Sinh tố A thường có trong dầu, mỡ, trứng, sữa, trái cây, rau, cá và khoai củ... nhiều nhứt là trong rau dền tươi hay cá thu. Nếu người thiếu sinh tố A, mắt sẽ mờ, còn trẻ em mới sanh, thiếu sinh tố A thì chậm lớn...
- Sinh tố B thường có trong men rượu bia trứng, cám, trấu... Nếu người thiếu sinh tố B, thường gân bị tê liệt và sự phát triển cơ thể không điều hòa.
Sinh tố B dễ bị tiêu diệt, nếu người nấu đồ ăn chung với thuốc tiêu mặn (Bicarbonate de soude) hoặc nấu cháo hay luộc cải muốn cho rau mềm nhừ, thường để thuốc tiêu mặn, thì thức ăn sẽ mất đi sinh tố B, cho nên ăn không bổ bằng nấu bình thường. Trong cám có sinh tố B, cho nên chúng ta dùng gạo trắng tinh, thì mất hết chất cám, thì mất luôn sinh tố B, những người bị bịnh tê liệt, thường dùng gạo lức để vừa ăn, vừa trị bịnh luôn.
- Sinh tố C thường có trong trái cây có vị chua như : chanh, khế, me... hoặc trong các thứ cải, rau dền, đậu tươi, ớt xanh, khoai lang... Sinh tố C rất cần để tiêu hóa chất vôi trong thận và để máu huyết được điều hòa. Người thiếu sinh tố C, thường bị chảy máu chưn răng. Muốn giữ sinh tố C, chúng ta không nên luộc rau hay nấu canh chín sẽ bị tiêu diệt sinh tố C.
- Sinh tố D, cũng có nhiều trong mỡ, dầu... Sinh tố D cần cho sự tiêu hóa chất vôi để cho xương và răng được cứng. Nếu thiếu sinh tố D trong cơ thể, thì xương bị mềm và sinh chứng bịnh còi, bịnh đẹt (rachitisme).
Đó là, đơn cử một số chất và sinh tố quan trọng mà cơ thể chúng ta cần phải có.
Do đó, chúng ta phải ăn uống bình thường hằng ngày cho đầy đủ chất lượng như sau : chất đạm 1 phần - chất béo 1 phần - chất ngọt 6 phần và ngoài ra còn phải có chất vôi, chất sắt cùng kết hợp với các sinh tố nữa, có như thế cơ thể chúng ta mới được điều hòa và phát triển.
Xuyên qua sự tìm hiểu về các chất bổ cũng như các sinh tố cần phải có để nuôi dưỡng cơ thể con người, chúng ta thấy ở trong rau cải, hoa quả hay trong thịt, cá, tôm, cua, sò, ốc cũng có. Do vậy, chúng ta nên ăn rau cải, hoa quả tức ăn chay thay vì ăn thịt, cá, tôm, cua, sò, ốc... tức ăn mặn, sẽ có lợi cho sức khỏe con người hơn. Bởi vì :
1.- Tạo hóa sanh ra con người để ăn chay thay vì ăn mặn :
Ngày nay, các khoa học gia đã bỏ nhiều thì giờ để thí nghiệm về cơ thể loài người, đã đi đến kết luận rằng :
Loài người được tạo hóa sanh ra để ăn rau cải, hoa quả tức ăn chay thay vì ăn mặn, vì hai hàm răng của con người được cấu trúc một cách đặc biệt, khéo léo, lại có răng hàm cùng xương quai hàm để nghiền và nhai thức ăn rất giống loài động vật ăn rau quả, không ăn thịt sống. Trong khi đó, loài động vật ăn thịt sống, thì có răng cửa và bộ răng nanh bén nhọn để xé thịt xong rồi nuốt trọng luôn. Ngoài ra, tạo hóa cũng tạo cho những động vật này có đường tiêu hóa chiều dài gấp 3 lần chiều dài của thân thể, vì lẽ đó giúp cho sự phế thải các chất cặn bã qua đường ruột bài tiết nhanh chóng hơn, cho nên ít bị nhiễm độc tố do chất thịt gây ra đối với loài người. Trong khi đó, loài người và những động vật ăn rau cải, hoa quả thì có đường tiêu hóa (đường ruột) chiều dài gấp 12 lần chiều dài của thân thể, tức dài gấp 4 lần của những động vật ăn thịt, cho nên, loài người chúng ta ăn chay là đúng nhứt, bởi vì mỗi lần chúng ta ăn chay, thấy trong mình nhẹ nhàng, trong khi chúng ta mỗi lần có đám tiệc ăn mặn, thì thấy trong mình nặng nề, khó chịu lại buồn ngủ nữa, bởi thận làm việc thật vất vả để thanh lọc những độc tố cặn bã của thịt đưa ra khỏi máu và đào thải ra ngoài bằng đường bài tiết. Đối với người còn tuổi thanh xuân, thận còn khỏe mạnh, thì chưa ảnh hưởng gì cả, trái lại, đối với những người lớn tuổi, thận càng ngày càng yếu đi, thì việc thận thanh lọc sẽ trở nên khó khăn, đôi khi thận không thể loại hết những cặn bã độc tố, làm cho máu dơ, từ đó dễ sanh bịnh là thế đó.
Đặc biệt, những động vật ăn mặn, ví như chó, cọp, sư tử v.v... mỗi lần có trời nắng gắt, chúng ta thấy chúng nó le lưỡi để thở, bởi vì, chúng nó đổ mồ hôi bằng lưỡi, trái với loài người hay những động vật ăn chay thì mồ hôi bằng lỗ chân lông.
Hơn nữa, trong bao tử của những động vật ăn mặn, có chứa dịch tiêu hóa tới 20 lần lượng hydrochloric acid nhiều hơn trong bao tử của loài người hay những động vật ăn chay, nhờ vậy những động vật ăn thịt sống tức ăn mặn khi thực phẩm vào bao tử sẽ tiêu hóa nhanh chóng và dễ dàng.
2.- Con người ăn chay sẽ tránh được bịnh và có sức khỏe không thua người ăn mặn nếu ăn đầy đủ chất bổ
Như đã trình bày ở trên, tạo hóa sanh ra con người để ăn chay, cho nên chúng ta áp dụng đúng sự ăn uống, thì không khác chúng ta thực hiện câu :
Thuận thiên giả tồn, nghịch thiên giả vong.
Bởi vì, chúng ta ăn mặn, sẽ dễ dàng đưa đến bịnh tim (xin xem về chất béo đã dẫn ở trước), gần đây các Bác sĩ chuyên gia đã bỏ nhiều thì giờ nghiên cứu, đưa đến kết quả chánh xác là người ăn thịt nhiều, thì có liên hệ mật thiết với chứng bịnh ung thư ruột già, bởi vì trong thịt chứa nhiều chất béo, nhưng lại ít chất xơ (fibre). Tiến sĩ Sharon Fleming thuộc Phân Khoa Dinh Dưỡng của Viện Đại Học California ở Berkeley đã viết rằng : "Ăn chay trường sẽ ngăn ngừa và làm giảm thiểu sự nguy hiểm của bịnh ung thư ruột già và ruột cùn". Trong khi đó, bài tường trình của Học Viện Khoa Học Quốc Gia Hoa Kỳ năm 1983, các chuyên gia y tế đã ân cần khuyên bảo dân chúng như sau :
"Chúng ta có thể ngăn ngừa các chứng ung thư thông thường bằng cách tiết chế ăn thịt và nên ăn nhiều rau cải, hoa quả và ngũ cốc". Riêng ông Rollo Russell cũng phát biểu : "Tôi đã tìm thấy trong 25 quốc gia tiêu thụ thịt nhiều nhất trên thế giới, đã có tỷ số dân chúng mắc bịnh ung thư cao nhứt và chỉ có một quốc gia ở hàng tỷ số thấp. Ngược lại, trong 35 quốc gia không dùng thịt hay ít dùng thịt, không có quốc gia có tỷ số cao dân chúng mắc bịnh ung thư cả".
Gần đây, các khoa học gia đã phát hiện nhiều chất hóa học độc hại đã tiềm ẩn trong thịt các loài thú mà khách hàng tiêu thụ không hề hay biết, bằng chứng là bên Anh Quốc có bò khùng và kế đến Bỉ Quốc có gà nhiễm độc, bởi vì những mánh khóe của một số xưởng sản xuất thực phẩm phối hợp với các nhà chăn nuôi, muốn các thú vật này lớn nhanh lại béo mập để bán ra thị trường hốt được nhiều bạc, để rồi khi phát giác thì đưa đến những người dùng thịt này phải bịnh, thì việc đã muộn rồi. Ngoài ra, họ cũng dùng thuốc để nuôi con vật ngay khi chúng còn trong bụng mẹ, để sau này con vật sẽ lớn và mập nhanh. Trong khi đó, những thịt con vật sau khi sát sanh, thì được ướp bởi chất thuốc Sodium Nitrate và Sodium Nitrite để giữ thịt tươi như mới tiêu sanh hoặc lâu hư thúi, làm cho người tiêu thụ không biết thịt con vật đó đã sát sanh thời gian quá lâu, bởi vì, những chất hóa học này làm cho chúng ta khó phân biệt được thịt để lâu ngày và thịt mới xẻ ra. Vì vậy, các chất hóa học này sẽ làm tai họa cho những người mua thịt và sẽ đem đến bịnh hoạn bất ngờ không lường được. Tuy nhiên, nhờ các chất hóa học này, hằng năm kỹ nghệ thịt đã thu vào một số lợi tức khổng lồ, song cũng đã gây ra biết bao sự chết chóc vì bệnh tật mà những khách hàng ngây thơ là kẻ vô tình gánh chịu. Hiện nay chưa co một quy luật nào rõ ràng bắt buộc các nhà chăn nuôi cũng như kỹ nghệ sản xuất thịt phải ghi rõ thành phần các loại thuốc mà họ đã dùng trong lúc chăn nuôi và để giữ gìn được lâu bền.
Năm 1972 Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ đã khám phá ra chất thạch tín (Arsenic) đã được sử dụng trong kỹ nghệ nuôi gà, nên đã khuyến cáo kỹ nghệ này chỉ được dùng tối đa 15% chất độc tố thạch tín mà thôi.
Ngoài những hóa chất độc hại được một số xưởng sản xuất thực phẩm phối hợp với các nhà chăn nuôi các thú vật và các kỹ nghệ sản xuất thịt cho vào thịt bán cho người tiêu thụ vừa kể trên, còn có người kiểm soát thịt cũng bị các kỹ nghệ thịt mua chuộc hoặc thông đồng ăn chia hay vì số lượng thịt khổng lồ, nên việc kiểm tra thịt không được chu toàn, nên cũng thường đưa đến số lượng thịt bị hư hay nhiễm độc lọt qua sự kiểm soát bất cẩn và đưa đến người tiêu thụ dễ dàng, để rồi số người này sẽ bị bịnh khi ăn số thịt hư nhiễm này. Trong một bản báo cáo của Cơ Quan Kiểm Dịch Hoa Kỳ năm 1972 xác nhận rằng có rất nhiều xác thú vật đã thông qua sự kiểm soát sau khi những bộ phận bị nhiễm bịnh được cắt bỏ hoặc tẩy rửa sạch. Điển hình gần 100.000 con bò bịnh ung thư mắt và 3.596.302 bịnh bướu gan súc vật đều qua mắt sự kiểm soát...
Đặc biệt hơn nữa, các nhà nghiên cứu về ăn thịt đối với những động vật không ăn thịt như Voi, Trâu, Bò, Ngựa, Gà, Khỉ v.v... thì những động vật này vẫn có đầy đủ chất dinh dưỡng, như là chất Protein và chúng vẫn mạnh khỏe như thường. Giả thử chúng ta đem những động vật trên phân ra làm 2 nhóm, nhóm ăn thịt và nhóm không ăn thịt, rồi nuôi riêng rẽ một thời gian, chúng ta tin rằng nhóm ăn thịt sẽ lần hồi bịnh hoạn, không thể phát triển và sanh sản bình thường được, bởi vì, chúng nó là loài ăn cỏ, ăn ngũ cốc, ăn rau cải... Mặt khác, một cuộc nghiên cứu của Tiến sĩ Fred Stare thuộc Viện Đại Học Harward và Tiến sĩ Mavyn Hardinge thuộc Viện Đại Học Loma Linda cũng đem thí nghiệm bằng một cuộc so sánh giữa hai nhóm người ăn mặn và người ăn chay. Cuối cùng kết quả cho thấy nhóm người ăn chay đầy đủ tức là hằng ngày ăn ngũ cốc, rau đậu (nhứt là đậu nành, đậu phộng), hoa quả... thì có chất lượng amino acids trong cơ thể họ tăng gấp đôi nhóm người ăn mặn nhu cầu cần thiết. Ngoài ra, có nhiều cuộc thí nghiệm khác đã minh xác sự ăn chay đúng cách và đầy đủ sẽ cung cấp nhiều chất dinh dưỡng hơn ăn mặn. Hơn nữa, một cuộc nghiên cứu khác nữa của Tiến sĩ J. Lotekyo V. Kipani thuộc Viện Đại Học Bruxelles Bỉ Quốc cũng đem lại kết quả là người ăn chay đầy đủ và đúng cách, họ có sức khỏe dẻo dai hơn những người ăn mặn gấp đôi hay ba lần. Trường hợp này, không khác Giáo sư Lrwig Fischer thuộc Viện Đại Học Yale, sau nhiều cuộc thí nghiệm, đã long trọng tuyên bố rằng : "Ăn thịt hay ăn những vật có nhiều chất đạm, sẽ làm cho con người không đủ sức chịu nhọc, không khác nào như người uống rượu". Do vậy, người ăn mặn không có sức mạnh dẻo dai chịu đựng bằng người ăn chay trường. Bằng chứng là hai ví dụ đã đăng trong Tạp chí Liên Hoa số 12, tháng 12 năm Mậu Tuất :
1.- Nhà vô địch Karl Mann chạy bộ từ Berlin tới Dresden đường dài ngót 200 cây số, chỉ mất 22 giờ đồng hồ, là người ăn chay trường.
2.- Năm 1957, tại vận động trường Melbourne (Australia) một lực sĩ cũng ăn chay trường được lãnh 2 huy chương vàng trong cuộc tranh tài quốc tế này.
Do những sự dẫn trình ở trên, chúng ta đi đến kết luận là loài người do tạo hóa sanh ra để ăn chay, ăn chay sẽ tránh được bịnh hoạn và ăn chay đầy đủ thì sẽ có sức mạnh dẻo dai hơn người ăn mặn.
3.- Ăn chay sẽ đem lại hữu ích cho bản thân và cho người khác xung quanh
Như chúng ta đã biết, việc ăn chay đem lại hữu ích cho bản thân như :
- Tránh được bịnh hoạn
- Có sức khỏe hơn người ăn mặn
Ngoài ra, ăn chay sẽ đem lại nghĩa cử cao đẹp như :
Tránh sát sanh : Đối với người Phật tử trong Đạo Phật, cần phải biết giữa "Tam Quy và Ngũ Giới". Tam Quy là ba phép gìn giữ về : Quy y Phật, Quy y Pháp và Quy y Tăng. Còn Ngũ Giới là năm điều cấm kkhông được : Sát sanh, Đạo tặc, Tà dâm, Nói dối và Uống rượu, cho nên, nếu chúng ta ăn chay thì chúng ta đã thực hiện được điều thứ nhứt trong ngũ giới cấm trong Đạo Phật rồi, từ đó chúng ta tránh được giết hại những sanh vật để cung ứng thức ăn hằng ngày cho chúng ta.
Tránh được lượng nước ô nhiễm môi sinh :
Theo Cơ quan Nghiên cứu Nông Học Hoa Kỳ đã cho biết những cặn bã do các lò sát sanh thải ra làm dơ bẩn sông rạch, đưa đến các nguồn nước thiên nhiên tinh khiết càng ngày cạn dần. Bằng chứng là năm 1973, tờ báo New York Post đã đăng một tin đáng cho chúng ta chú ý như sau : Một lò sát sanh lớn tại Hoa Kỳ, chuyên cung cấp thịt gà, đã sử dụng tới 100 triệu gallon nước mỗi ngày tương đương lượng nước cung cấp cho một thành phố có 25.000 dân cư. Ngoài ra, trong quyển Population, Resources and Environment (Dân số, Tài nguyên và Môi sinh), tác giả Paul và Anne Ehrlich đã so sánh : Nếu chúng ta muốn thu hoạch 1 cân lúa mì, chỉ cần 60 cân nước, nhưng nếu chúng ta muốn sản xuất 1 cân thịt, phải tiêu thụ từ 2.500 đến 6.000 cân nước.
Do vậy, nếu chúng ta ăn chay sẽ tránh được lượng nước ô nhiễm môi sinh.
- Tránh được sự xung đột xã hội cũng như phí phạm đất đai và đem lại sự an vui, sung túc cho mọi người
Quả thật vậy, nếu mọi người trên quả đất này ăn chay, thì con người sẽ giảm bớt sự tham, sân, si. Bởi vì, chúng ta sẽ không giết những loài vật như : gà, vịt, heo, bò... để cung phụng cho chúng ta bữa cơm hằng ngày và từ đó thế giới này sẽ không còn những lò sát sanh cũng như những tiếng rên la vì chết oan của chúng, do nhu cầu ăn mặn, cho nên thế giới này mới có cảnh nước lớn đến lấn chiếm nước nhỏ, từ đó gây nên chiến tranh. Một nhà bác học đã nói : Muốn thế giới hòa bình, bắt đầu trong bữa ăn của con người phải không có một chút máu hay một miếng thịt, cá... Đây là lời nói rất đạo đức, không khác với câu của cổ nhân là : "Nhứt thế chúng sanh vô sát nghiệp, hà sầu thế giới động binh đao"; xin tạm dịch : Nếu tất cả mọi người không sát hại lẫn nhau, thì sợ gì thế giới có chiến tranh.
Trong gia đình hay ngoài xã hội cũng thế, nếu chúng ta ăn mặn, thì đôi khi vì miếng ăn mà tranh giành, để rồi đưa đến kẻ mạnh ăn hiếp kẻ yếu, giết hại lẫn nhau, làm cho huynh đệ tương tàn, nồi da xáo thịt.
Nên chúng ta ăn chay, thì sẽ tránh được sự xung đột xã hội là thế đó.
Ngoài ra, nếu chúng ta ăn chay, thì chúng ta sẽ không thực hiện những trại chăn nuôi thú vật làm phí phạm đất đai và chúng ta cũng không đem nông phẩm quá nhiều để đổi lại miếng thịt trên bàn ăn của chúng ta. Theo tài liệu của Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ, trên 90% tổng sản lượng lúa mì tại Hoa Kỳ được dùng vào kỹ nghệ chăn nuôi, cứ 16 cân lúa mì đem chăn nuôi chỉ thâu vào không đầy 1 cân thịt và theo Tiến sĩ Aaron Altshul, viết trong tác phẩm “Protein : Their Chemistry and Politics” (Protein : Hóa học và Chánh trị) đã viết : "Nếu chúng ta sử dụng một diện tích đất một mẫu Anh (4.046m2) để trồng hoa mầu cung cấp lương thực cho người ăn chay, chúng ta sẽ được một sản lượng gấp 20 lần hơn, nếu chúng ta sử dụng đất ấy để chăn nuôi sản xuất thịt". Hiện nay ở Hoa Kỳ, phân nửa diện tích đất trồng trọt được dùng để sản xuất thực phẩm gia súc. Nếu trên quả đất này, chúng ta đều trồng hoa mầu, nông phẩm cho mọi người, thì chúng ta sẽ đầy đủ lương thực cung ứng cho 20 tỷ dân một cách dễ dàng, từ đó, chúng ta sẽ không sợ nạn nhân mãn và việc phá thai khiến hằng năm có đến 50 triệu thai nhi trên thế giới đã bị giết một cách oan uổng cũng như không còn xảy ra nạn đói hay những cuộc chiến tranh xảy ra việc tranh giành sự sống nữa.
Như dẫn chứng ở trên, nếu chúng ta dùng đất đai, nông phẩm để thực hiện trại chăn nuôi, ngõ hầu cung cấp cho chúng ta hằng ngày những miếng thịt trên bàn ăn thì quá phí phạm, hơn nữa, nếu chúng ta giết một con bò, thì chúng ta sẽ không đem lại lợi tức bằng chúng ta nuôi một con bò, để nó cung cấp cho chúng ta sữa và phó sản một cách liên tục. Đây là những thực phẩm có chất bổ dưỡng cao. Ở Hoa Kỳ, sản phẩm của sữa rất dồi dào. Đôi khi người ta còn muốn hạn chế bớt việc sản xuất. Ông Sam Gibbons, Dân Biểu thuộc Tiểu Bang Florida, gần đây đã báo cáo lên Quốc Hội rằng, chính phủ hiện nay đang bị bắt buộc phải dự trữ sản lượng sữa trên mức an toàn. Ông nói : "Chúng ta hiện nay đang quản thủ đến 440 triệu cân sữa, 545 triệu cân phómát và 765 triệu cân sữa bột. Hằng tuần mức tồn kho vẫn còn tăng lên 45 triệu cân, cho nên ông khuyến cáo chánh phủ nên xuất kho hàng triệu cân để cung cấp hoặc viện trợ cho những dân tộc nghèo đói". Được biết, ở Hoa Kỳ chỉ có 10 triệu con bò sữa thôi, mà có sữa và phó sản của sữa như thế đó. Thật có lợi hơn chúng ta giết con bò để lấy thịt vô cùng.
Do vậy, chúng ta ăn chay cũng đem lại sự an vui, sung túc cho mọi người là thế đó. Để tạm kết thúc bài này, trước hết tôi xin cảm ơn các tác giả và các bậc cao minh trí thức đã viết lên những tác phẩm cùng những bài viết mà tôi đã mạn phép trích dẫn, vì không biết địa chỉ, nên tôi không thể xin phép trước được, đồng thời nếu có gì sơ xuất, kém khuyết xin quý vị bổ túc và tha thứ cho tôi. Bài này, để cống hiến cho quý bà con đồng hương thường lãm và hy vọng rằng góp phần mọn cho việc ăn chay đem lại ích lợi thiết thực cho bản thân cũng như mọi người xung quanh hơn ăn mặn.
Tài liệu tham khảo :
- Sách Ăn Chay của BS Lê Văn Cầm do chùa Khánh Anh, Paris, ấn tống.
- Bài viết của Trần Anh Kiệt, viết theo The Higher Taste... v.v..
Bài 2- Mười Lý Do Nên Ăn Chay Nhiều Hơn
Bài của Bonnie Liebman (Nguyên văn tiếng Anh)
Bài của Bonnie Liebman (Nguyên văn tiếng Anh)
Bằng chứng càng ngày càng cho thấy rằng cách ăn uống lành mạnh nhất là ăn nhiều thực phẩm thảo mộc, trái cây, ngũ cốc và bớt đi thực phẩm có thành phần động vật, như thịt, cá, gà, các sản phẩm bơ sữa, đặc biệt nhất là những thứ có chất béo.
Ông Walter Willet, trưởng phòng dinh dưỡng tại trường Y Tế Công Cộng Harvard đã nói: "Cách ăn nhiều trái cây và rau đã giữ vai trò chính trong việc làm giảm bớt nguy cơ của tất cả những nguyên nhân chính đưa đến bệnh tật và chết chóc."
Ðối với nhiều người, ăn chay là một từ ngữ hàm chứa nhiều ý nghĩa, thường chỉ những người không bao giờ ăn thịt cá hay gà vì lý do đạo đức, tôn giáo hoặc sức khỏe. Những người ăn chay thuần túy cũng còn tránh ăn trứng và các sản phẩm bơ sữa. Nhưng các nhà khoa học thì quan tâm nhiều hơn đến việc người ta ăn nhiều hay ít thực phẩm từ súc vật. Rất nhiều cuộc nghiên cứu của họ đã đi đến cùng một kết luận: Người ta nên bớt ăn những thực phẩm từ động vật và ăn thêm những thực phẩm thảo mộc, nhất là trái cây và rau cải. Lý do vì sao? Ðây là mười lý do, một số có liên quan tới sức khỏe, một số không liên quan.
1-Ung thư
Khoa học căn bản đang mạnh mẽ đề nghị rằng trái cây và rau đều là những yếu tố bảo vệ cho khỏi bị ung thư ruột và tất cả các loại ung thư liên quan đến hút thuốc," giáo sư Tim Byers của ngành y khoa phòng ngừa tại đại học Colorado, Trung Tâm Khoa Học Y Tế tại Denver đã nói như trên. Ðiều này bao gồm bệnh ung thư phổi, bao tử, ruột già, miệng, thanh quản, thực quản và bàng quang. Một cuộc nghiên cứu mới đây đã tìm thấy rằng chất lycopene, một loại carotenoid có trong cà chua và nước xốt cà chua, có thể bảo vệ chống ung thư nhiếp hộ tuyến.
Chưa rõ vì sao trái cây và rau có thể làm giảm bớt nguy cơ bị ung thư. Có thể là do những chất hóa học của thảo mộc như carotenoid, sinh tố C và E, selenium, indoles, flavenoid, phenol và limonene.
Ngoài ra còn có bằng chứng rằng các loại ngũ cốc có nhiều chất xơ như cám, lúa mì, có thể làm giảm rủi ro bị ung thư. "Chất xơ có hiệu quả rất hữu ích trong việc phòng ngừa ung thư ruột già," ông David Jenkins, một chuyên viên về chất xơ tại đại học Toronto cho biết. Thực phẩm làm bằng bột, gạo, và những hạt ngũ cốc khác có thể thay thế cho thức ăn có thành phần động vật, nhất là thịt đỏ, là những thứ làm gia tăng rủi ro bị một số bệnh ung thư.
Ông Edward Giovanncucci thuộc đại học y khoa Harvard tuyên bố: "Những người đàn ông dùng thịt đỏ làm món ăn chính, mỗi tuần 5 lần hay nhiều hơn, có nguy cơ bị ung thư ruột già gấp bốn lần những người ăn thịt đỏ một lần hoặc ít hơn trong một tháng." Những người ăn nhiều thịt đỏ cũng bị ung thư nhiếp hộ tuyến nhiều gấp đôi,theo cuộc nghiên cứu của ông với 50.000 người đàn ông toàn là những chuyên gia về sức khỏe.
Ðó là kết quả từ một cuộc nghiên cứu mà thôi. Nhìn vào những cuộc nghiên cứu khác, ông Lawrence Kushi, thuộc đại học Minnesota cho biết: "Bằng chứng hoàn toàn chắc chắn rằng thịt đỏ có liên quan với nguy cơ bị ung thư ruột già cao hơn, có thể cả nhiếp hộ tuyến. " Nhưng ngay cả thịt nạc đỏ dường như cũng gia tăng nguy cơ bị ung thư ruột già. "Có thể do chất gây bệnh ung thư được tạo ra trong lúc nấu nướng thịt đỏ, hoặc chất sắt vốn có sẵn một số lượng cao trong thịt hoặc thứ gì khác trong thịt,"ông Willet đã đoán như trên.
Chưa rõ vì sao trái cây và rau có thể làm giảm bớt nguy cơ bị ung thư. Có thể là do những chất hóa học của thảo mộc như carotenoid, sinh tố C và E, selenium, indoles, flavenoid, phenol và limonene.
Ngoài ra còn có bằng chứng rằng các loại ngũ cốc có nhiều chất xơ như cám, lúa mì, có thể làm giảm rủi ro bị ung thư. "Chất xơ có hiệu quả rất hữu ích trong việc phòng ngừa ung thư ruột già," ông David Jenkins, một chuyên viên về chất xơ tại đại học Toronto cho biết. Thực phẩm làm bằng bột, gạo, và những hạt ngũ cốc khác có thể thay thế cho thức ăn có thành phần động vật, nhất là thịt đỏ, là những thứ làm gia tăng rủi ro bị một số bệnh ung thư.
Ông Edward Giovanncucci thuộc đại học y khoa Harvard tuyên bố: "Những người đàn ông dùng thịt đỏ làm món ăn chính, mỗi tuần 5 lần hay nhiều hơn, có nguy cơ bị ung thư ruột già gấp bốn lần những người ăn thịt đỏ một lần hoặc ít hơn trong một tháng." Những người ăn nhiều thịt đỏ cũng bị ung thư nhiếp hộ tuyến nhiều gấp đôi,theo cuộc nghiên cứu của ông với 50.000 người đàn ông toàn là những chuyên gia về sức khỏe.
Ðó là kết quả từ một cuộc nghiên cứu mà thôi. Nhìn vào những cuộc nghiên cứu khác, ông Lawrence Kushi, thuộc đại học Minnesota cho biết: "Bằng chứng hoàn toàn chắc chắn rằng thịt đỏ có liên quan với nguy cơ bị ung thư ruột già cao hơn, có thể cả nhiếp hộ tuyến. " Nhưng ngay cả thịt nạc đỏ dường như cũng gia tăng nguy cơ bị ung thư ruột già. "Có thể do chất gây bệnh ung thư được tạo ra trong lúc nấu nướng thịt đỏ, hoặc chất sắt vốn có sẵn một số lượng cao trong thịt hoặc thứ gì khác trong thịt,"ông Willet đã đoán như trên.
2- Bệnh tim-
Cách ăn uống lấy thảo mộc làm căn bản với nhiều trái cây và rau có thể giảm bớt nguy cơ bệnh tim. Trong suốt 20 năm qua, các chuyên viên về tim đã nhấn mạnh đến sự giảm thiểu các chất béo bão hòa và chất mỡ trong động vật, nhưng các thảo mộc có thể bảo vệ bằng những phương cách khác. Trong số này có:
* Chất xơ có thể hòa tan: Ô ng Jenkins nói:“Ðể giảm bớt nguy cơ bệnh tim, quý vị có thể ăn nhiều các hạt ngũ cốc, lúa mạch và lúa đại mạch hơn”vì chất dính của chất xơ dường như giúp hạ thấp chất mỡ trong máu.
* Chất acid folic: "Bằng chứng về sự làm giảm nguy cơ bệnh tim do chất acid folic rất là chắc chắn," ông Willet nói. Acid folic, một sinh tố B, làm hạ mức acid amino rất có hại trong máu gọi là homocystein. Ông nói thêm trái cây và rau là nguồn chính của chất acid folic.
*Chất chống oxít hóa: Một số bằng chứng ngày càng tăng thêm là chất mỡ xấu chỉ làm hư hại những động mạch khi bị oxít hóa. Vì vậy các nhà nghiên cứu tin rằng các chất chống oxít hóa như sinh tố E có thể bảo vệ tim. Nhiều hóa chất có trong trái cây và rau là những chất chống oxít hóa.
*Vắt chất béo bão hòa ra: Nếu quý vị ăn nhiều rau trái, sẽ không còn chỗ cho các chất béo thuộc động vật có thể làm nghẽn động mạch
* Chất xơ có thể hòa tan: Ô ng Jenkins nói:“Ðể giảm bớt nguy cơ bệnh tim, quý vị có thể ăn nhiều các hạt ngũ cốc, lúa mạch và lúa đại mạch hơn”vì chất dính của chất xơ dường như giúp hạ thấp chất mỡ trong máu.
* Chất acid folic: "Bằng chứng về sự làm giảm nguy cơ bệnh tim do chất acid folic rất là chắc chắn," ông Willet nói. Acid folic, một sinh tố B, làm hạ mức acid amino rất có hại trong máu gọi là homocystein. Ông nói thêm trái cây và rau là nguồn chính của chất acid folic.
*Chất chống oxít hóa: Một số bằng chứng ngày càng tăng thêm là chất mỡ xấu chỉ làm hư hại những động mạch khi bị oxít hóa. Vì vậy các nhà nghiên cứu tin rằng các chất chống oxít hóa như sinh tố E có thể bảo vệ tim. Nhiều hóa chất có trong trái cây và rau là những chất chống oxít hóa.
*Vắt chất béo bão hòa ra: Nếu quý vị ăn nhiều rau trái, sẽ không còn chỗ cho các chất béo thuộc động vật có thể làm nghẽn động mạch
3- Tai biến mach máu não
Có rất nhiều bằng chứng cho thấy rằng trái cây và rau cải rất có ích trong việc giảm nguy cơ bị tai biến mạch máu não," ông Willet nói. Thí dụ, trong 20 năm nghiên cứu với 832 người đàn ông trung niên, nguy cơ bị tai biến mạch máu não của những người ăn mỗi ngày ba phần trái cây và rau thấp hơn 22%. Một lần nữa, không ai biết chắc chắn đó là chất potassium, chất magnesium, chất xơ hay là các thành phần khác của trái cây và rau cải đã ngăn ngừa để máu không bị tắt nghẽn trong não.
4- Bệnh viêm ruột già và táo bón
Những hạt ngũ cốc có nhiều chất xơ, nhất là cám lúa mì, có thể giúp chống táo bón, điều này không phải nhỏ trong một quốc gia như Hoa Kỳ, mỗi năm tiêu hàng triệu Mỹ kim để mua thuốc nhuận tràng.
Bệnh viêm ruột già cũng xẩy ra rất thường. Có khoảng 30 đến 40% những người trên 50 tuổi đều bị bệnh này, tuy rằng hầu hết không thấy có triệu chứng gì. Những người khác thấy bị xuất huyết, bị táo bón, tiêu chảy, có hơi trong bao tử và ruột, đau đớn, hoặc là viêm ruột già (khi những túi trong thành ruột già bị sưng).
Ông Willet nói:"Trong các cuộc nghiên cứu của chúng tôi, thật là rõ ràng rằng chất xơ trong cám, trái cây và rau cải đều bảo vệ người ta." Những người đàn ông ăn ít chất xơ (13 gram hay ít hơn mỗi ngày) hầu hết đều dễ bị bệnh viêm túi ruột già gấp đôi những người ăn nhiều chất xơ nhất (ít nhất là 32 gram mỗi ngày).
Bệnh viêm ruột già cũng xẩy ra rất thường. Có khoảng 30 đến 40% những người trên 50 tuổi đều bị bệnh này, tuy rằng hầu hết không thấy có triệu chứng gì. Những người khác thấy bị xuất huyết, bị táo bón, tiêu chảy, có hơi trong bao tử và ruột, đau đớn, hoặc là viêm ruột già (khi những túi trong thành ruột già bị sưng).
Ông Willet nói:"Trong các cuộc nghiên cứu của chúng tôi, thật là rõ ràng rằng chất xơ trong cám, trái cây và rau cải đều bảo vệ người ta." Những người đàn ông ăn ít chất xơ (13 gram hay ít hơn mỗi ngày) hầu hết đều dễ bị bệnh viêm túi ruột già gấp đôi những người ăn nhiều chất xơ nhất (ít nhất là 32 gram mỗi ngày).
5- Các bệnh tật khác
Cách ăn uống bằng rau trái có thể ngăn ngừa các bệnh tật khác:
*Võng mô suy yếu: Một chất carotenoid gọi là lutein thường có trong hầu hết những lá rau xanh, có thể giúp ngừa được sự suy yếu của võng mô gây ra bệnh mù ở những người già. "Trong những cuộc nghiên cứu của chúng tôi, những người ăn rau dền (spinach) và cải bẹ xanh (collard green) mỗi tuần từ hai đến bốn lần, thì nguy cơ bị suy yếu võng mô giảm đi phân nửa so với những người chỉ ăn mỗi tháng ít hơn một lần," ông Johanna Seddon thuộc trường y khoa Harvard cho biết.
* Bệnh ống dây thần kinh hư hỏng: Bổ túc thêm chất acid folic có thể làm giảm bớt nguy cơ bị bệnh cột xương sống bị hư và những bệnh ống dây thần kinh hư hỏng bẩm sinh khác. Chất acid folic trong thực phẩm (hầu hết trái cây và rau) cũng có thể giảm nguy cơ này.
*Võng mô suy yếu: Một chất carotenoid gọi là lutein thường có trong hầu hết những lá rau xanh, có thể giúp ngừa được sự suy yếu của võng mô gây ra bệnh mù ở những người già. "Trong những cuộc nghiên cứu của chúng tôi, những người ăn rau dền (spinach) và cải bẹ xanh (collard green) mỗi tuần từ hai đến bốn lần, thì nguy cơ bị suy yếu võng mô giảm đi phân nửa so với những người chỉ ăn mỗi tháng ít hơn một lần," ông Johanna Seddon thuộc trường y khoa Harvard cho biết.
* Bệnh ống dây thần kinh hư hỏng: Bổ túc thêm chất acid folic có thể làm giảm bớt nguy cơ bị bệnh cột xương sống bị hư và những bệnh ống dây thần kinh hư hỏng bẩm sinh khác. Chất acid folic trong thực phẩm (hầu hết trái cây và rau) cũng có thể giảm nguy cơ này.
* Bệnh tiểu đường: "Chúng tôi thấy những người ăn nhiều hạt ngũ cốc toàn phần ít có rủi ro bị bệnh tiểu đường hơn," ông Willet nói.
6- Thực phẩm an toàn hơn
Một số những bệnh chết người nhiều nhất do thực phẩm đưa vào cơ thể con người là những thức ăn có thành phần động vật. Ông David Swedlow thuộc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tại Atlanta nói:"Thịt bò xay là nguồn dễ có vi trùng E Coli 0157:H7 nhất, thịt gà mang vi trùng bệnh samonella và campylobacter, và việc tiêu thụ nghêu sò sống đã gây ra sự truyền nhiễm vi trùng bệnh dịch tả." Bất luận thức ăn sống nào, kể cả trái cây và rau, cũng có thể mang những vi khuẩn rất tai hại. "Chẳng hạn như gần đây, việc phát xuất bệnh salmonella có liên hệ đến dưa cantaloupe, cà chua và giá alfalfa," ông Swerdlow nói. Nhưng thịt bò, đồ biển và thịt gà là những nguyên nhân chính đem đến bệnh tật qua thực phẩm.
7- Môi sinh
Cách ăn uống của chúng ta có một hậu quả nghiêm trọng cho địa cầu, ông Jenkins nói. Ông Alan Durning, giám đốc tổ chức Quan sát Môi sinh Miền tây bắc tại Seattle giải thích rằng ăn thịt loài vật không có hại cho môi sinh, nếu những thịt đó được làm trên một bình diện nhỏ bé hơn
"Việc sản xuất thịt tân tiến đã sử dụng quá mức và thường là sử dụng sa, hạt ngũ cốc, nước, năng lực và đồng cỏ nuôi bò," ông Durning nói. Ông nêu ra những thí dụ sau đây:
* Ô nhiễm nước: Phân và nước cống từ các trại nuôi gia súc, các hãng nuôi gà và các cơ sở chăn nuôi khác làm ô nhiễm nước.
* Ô nhiễm không khí: 30 triệu tấn khí methane, một loại thán khí góp phần trong việc gây nguy hiểm cho hoàn cầu, đều phát xuất từ phân súc vật và ao chứa nước cống.
* Làm mòn đất mầu: Gần 40% hạt ngũ cốc của thế giới sản xuất và hơn 70% số sản xuất của Hoa Kỳ được dùng để nuôi bò heo. Cho mỗi một cân Anh thịt, thịt gà, trứng và sữa mà chúng ta có thể sản xuất, các đồn điền nông trại bị mất đi khoảng 5 cân Anh đất mầu.
* Khan hiếm nước: Ước lượng có khoảng một nửa số ngũ cốc hay rơm rạ dùng để nuôi bò đều được trồng trên những khu đất có dẫn thủy. Cần phải mất khoảng 390 gallon nước mới sản xuất được một cân Anh thịt bò.
"Việc sản xuất thịt tân tiến đã sử dụng quá mức và thường là sử dụng sa, hạt ngũ cốc, nước, năng lực và đồng cỏ nuôi bò," ông Durning nói. Ông nêu ra những thí dụ sau đây:
* Ô nhiễm nước: Phân và nước cống từ các trại nuôi gia súc, các hãng nuôi gà và các cơ sở chăn nuôi khác làm ô nhiễm nước.
* Ô nhiễm không khí: 30 triệu tấn khí methane, một loại thán khí góp phần trong việc gây nguy hiểm cho hoàn cầu, đều phát xuất từ phân súc vật và ao chứa nước cống.
* Làm mòn đất mầu: Gần 40% hạt ngũ cốc của thế giới sản xuất và hơn 70% số sản xuất của Hoa Kỳ được dùng để nuôi bò heo. Cho mỗi một cân Anh thịt, thịt gà, trứng và sữa mà chúng ta có thể sản xuất, các đồn điền nông trại bị mất đi khoảng 5 cân Anh đất mầu.
* Khan hiếm nước: Ước lượng có khoảng một nửa số ngũ cốc hay rơm rạ dùng để nuôi bò đều được trồng trên những khu đất có dẫn thủy. Cần phải mất khoảng 390 gallon nước mới sản xuất được một cân Anh thịt bò.
* Năng lực sử dụng:Việc sản xuất và chuyên chở gia súc phải tốn gấp mười lần hơn số năng lực phải sử dụng so với việc sản xuất và chuyên chở rau.
* Cỏ bị gặm quá mức: Vào khoảng 10% đất miền Tây khô khan của Hoa Kỳ đã biến thành sa mạc vì nuôi bò. Nhưng một phần của khu đất ấy cũng không thể dùng vào việc gì khác nữa. "Ðó là tại sao lý luận của tôi không phải cho việc ăn chay, mà là cho mọi người giảm bớt mức tiêu thụ những sản phẩm có thành phần động vật," ông Durning nói.
* Cỏ bị gặm quá mức: Vào khoảng 10% đất miền Tây khô khan của Hoa Kỳ đã biến thành sa mạc vì nuôi bò. Nhưng một phần của khu đất ấy cũng không thể dùng vào việc gì khác nữa. "Ðó là tại sao lý luận của tôi không phải cho việc ăn chay, mà là cho mọi người giảm bớt mức tiêu thụ những sản phẩm có thành phần động vật," ông Durning nói.
8- Tổn phí
Chắc chắn như vậy rồi, bạn có thể bỏ ra 7,99 Mỹ kim để mua một cân Anh mesclun hoặc món ăn ngon miệng khác. Nhưng từ bí mướp đến khoai mật, hầu hết các nhà hàng khác, giá tiền trên thực đơn của các món chay thường rẻ hơn giá thịt, đồ biển và gà.
9- Sự an sinh của loài vât
Chẳng thích thú gì khi nghĩ đến điều này, nhưng thật ra trước khi chúng ta giết thú vật để ăn, chúng thường được nuôi và chuyên chở dưới những hoàn cảnh vô nhân đạo.
10- Hương vị
Lý do thứ nhất để ăn chay có nhiều rau vì hương vị rất ngon. Năm món rau cải người Mỹ thường ăn nhiều nhất là khoai tây chiên, cà chua (phần lớn là xốt cà chua hoặc ketchup), hành, rau xà-lách và những loại khoai khác.
Nhưng nếu hầu hết những người Mỹ giảm bớt các món ăn bằng thịt, đồ biển và gà, họ và nhiều nhà hàng sẽ không biết phải thay thế bằng những món gì. Quý vị phải đến các nhà hàng thuộc sắc tộc thiểu số để có được những món ăn ngon căn bản là rau. Không phải ngẫu nhiên mà các nhà hàng gốc thiểu số biết cách nấu các món ăn chay ngon. "Nhưng may mắn thay, khắp thế giới nơi nào cũng có cả kho kinh nghiệm, vì hầu hết những món ăn cổ truyền đều lấy rau làm căn bản," ông Willet nói. Tuy nhiên, có thể những nhà hàng ăn Ý Ðại Lợi, Mễ Tây Cơ và những nhà hàng gốc thiểu số khác đã trở nên quá Mỹ hóa đến nỗi những món ăn chay của họ phần lớn đã được thay thế bằng thịt và phó-mát. Và đó là điều đáng tiếc. Trong cách nấu ăn của người Á châu và miền Ðịa Trung Hải, việc ăn trái cây và rau cải là một nghệ thuật. Người Ý không bỏ nhiều thịt và phó-mát trên bánh pizza, là một thí dụ. Mới đây, tôi đã có một chiếc bánh pizza mỏng tại một nhà hàng Ý cổ truyền, không có phó-mát, chỉ có húng quế tươi, cà chua và tỏi. Bánh thật ngon tuyệt vời!
Nhưng nếu hầu hết những người Mỹ giảm bớt các món ăn bằng thịt, đồ biển và gà, họ và nhiều nhà hàng sẽ không biết phải thay thế bằng những món gì. Quý vị phải đến các nhà hàng thuộc sắc tộc thiểu số để có được những món ăn ngon căn bản là rau. Không phải ngẫu nhiên mà các nhà hàng gốc thiểu số biết cách nấu các món ăn chay ngon. "Nhưng may mắn thay, khắp thế giới nơi nào cũng có cả kho kinh nghiệm, vì hầu hết những món ăn cổ truyền đều lấy rau làm căn bản," ông Willet nói. Tuy nhiên, có thể những nhà hàng ăn Ý Ðại Lợi, Mễ Tây Cơ và những nhà hàng gốc thiểu số khác đã trở nên quá Mỹ hóa đến nỗi những món ăn chay của họ phần lớn đã được thay thế bằng thịt và phó-mát. Và đó là điều đáng tiếc. Trong cách nấu ăn của người Á châu và miền Ðịa Trung Hải, việc ăn trái cây và rau cải là một nghệ thuật. Người Ý không bỏ nhiều thịt và phó-mát trên bánh pizza, là một thí dụ. Mới đây, tôi đã có một chiếc bánh pizza mỏng tại một nhà hàng Ý cổ truyền, không có phó-mát, chỉ có húng quế tươi, cà chua và tỏi. Bánh thật ngon tuyệt vời!
Bài 3- Ăn chay và chạy marathon
Theo Macrobiotics Today số 4 tập 36,NXB G.O.M.F California
Hiện nay việc ăn chay đã phổ biến tại Hoa Kỳ không chỉ trong số người tu theo Phật giáo hoặc muốn phòng và trị bệnh, mà cả trong giới thể thao cần thể lực và sức bền, thí dụ như trường hợp của Ben Mathews, một vận động viên chạy marathon (chạy đua đường dài).
Trong giải marathon 26,2 dặm (khoảng 42km) tổ chức tại Boston vừa qua, Ben Mathews, 58 tuổi, đã thực hiện làn chạy đua thứ 80 trong đời và thứ 14 trong giải này với thành tích 3 giờ 23 phút. Mặc dù hầu hết đường chạy các giải marathon ở Mỹ đều có chiều dài 26,2 dặm nhưng địa hình mỗi nơi một khác, và cuộc thi ở Boston được xem là khó khăn nhất, đòi hỏi những người tham dự phải là vận động viên từng chạy đua nhiều lần. Thêm vào đó, đường đua của Boston lại đầy thử thách, nhất là đối với những người quen sống trên đất bằng ở miền nam Florida như Ben. Thử thách cam go nhất tại dặm thứ 20, các tay đua phải đối đầu với đồi Heartbreak (vỡ tim) có dốc dựng đứng mà họ gọi là “đụng phải bức tường”, và cần có quyết tâm cao độ lẫn thể lực bền dai mới có thể chạy lên đỉnh đồi rồi chạy xuống tới đích. Vậy mà Ben Mathews tuy tuổi cao vẫn vượt hết đường đua một cách xuất sắc và không có dấu hiệu đuối sức.
Khi được phỏng vấn điều gì đã giúp ông thành công, Ben cho biết đó là ăn chay, tập luyên và lạc quan. Cách đây bốn năm, Ben khởi sự tập theo phương pháp thực dưỡng Macrobiotics với khẩu phần hàng ngày gồm chủ yếu ngũ cốc như gạo lức (còn nguyên cám chưa xát trắng), rau đậu thiên nhiên (rau sạch), rong biển và gia vị chế biến tự nhiên như tương, dầu thực vật nguyên chất (dầu mè, dầu bắp, v...v...) Tuy nhiên, phải mất khoảng một năm ông mới bỏ được ăn thịt với uống ruợu. Ông cũng bỏ luôn sữa bò và các chế phẩm của sữa như kem, yaourt, phô-mai vì thấy mỗi lần tập chạy mà kiêng những thứ này, ông không bị lên đờm. Trước đây 4 năm, Ben không thích các món ăn làm bằng gạo tẻ, nhưng nay ông thường xuyên ăn cơm và các món làm bằng gạo lức pha trộn những loại ngũ cốc khác như gạo, mì, gạo mạch, bắp.
Nhận định của Ben Mathews trùng hợp với kết quả nghiên cứu của các nhà y học về thể thao. Những nghiên cứu này cho thấy chế độ ăn uống gồm phần lớn ngũ cốc và rau đậu thiên nhiên cung cấp năng lực và sức bền bỉ nhiều hơn ăn thịt và sữa; đồng thời giúp cơ thể ít bị bong gân, trật khớp, sa bắp thịt và giúp tâm trí duy trì được độ nhạy bén, sáng suốt trong lúc thi đấu.
Suốt 20 năm qua, ngày nào dù mưa hay nắng Ben cũng thức dậy từ 6 giờ sáng và ra ngoài trời tập luyện. Nếu có ai hỏi: «Hiện nay ông còn tập chạy không?» Ben thường nở nụ cười tươi hỏi lại: «Vậy mặt trời có còn mọc ở hướng Đông không?» Tất cả các việc tập luyện đều khởi đầu với sự tận tâm hướng về một mục tiêu nào đó, và để đạt được mục tiêu này cần phải khép mình vào một kỷ luật và xem đó như một sinh hoạt thường ngày, lúc đầu có thể thấy miễn cưỡng, nhưng lâu dần sẽ trở thành thói quen. Ben Mathews cũng vậy, hàng ngày ông đều tập chạy, tổng cộng mỗi tuần chạy được 70 – 80 dặm (khoảng 110 – 130km). Và vào thời gian chuẩn bị chạy marathon, cứ đến cuối tuần ông chạy nhiều hơn 20 dặm. Ông cũng dành ra mỗi tuần bốn lần tập bơi, mỗi lần khoảng 30 phút.
Sau phần chạy buổi sáng, Ben tập thêm những động tác Shiatsu (thể dục điều hòa khí huyết của Nhật Bản). Những động tác như căng giãn cột sống, gập người, đẩy tay tới trước, rạng chân giúp ông không còn bị đau thần kinh tọa như trước đây.
Ben Mathews cũng chú ý đến yếu tố tinh thần. Ông cho rằng khi giữ gìn những nghĩ suy, tình cảm và hành động của mình được được tích cực, lành mạnh, người ta dễ vận dụng đầy đủ năng lực trong người để hoàn thành mục tiêu mình mong muốn. Thêm vào đó phải có lòng tự tin: Tin vào khả năng của mình, tin vào những việc mình làm và tin sẽ đạt được những mục tiêu đó. Đương nhiên đối với ông, tự tin không phải là tự cao, và những thành tích đạt được không phải để tỏ ra tài giỏi hơn người khác, mà chỉ là những thông số kiểm nghiệm sức khỏe và năng lực của bản thân. Thái độ tinh thần này không chỉ phát xuất từ việc tu dưỡng tinh thần, mà còn được hỗ trợ bằng việc ăn chay. Theo nghiên cứu khoa học, những thức ăn như ngũ cốc gạo lức và rau đậu giúp tăng cường khả năng hoạt động của não, góp phần ổn định tâm trí và giúp người ta ít rơi vào trạng thái chán nản cùng những cảm xúc tiêu cực khi gặp chuyện «không may» hoặc trắc trở.
Với kinh nghiệm của mình, Ben Mathews kết luận bất cứ người cao tuổi nào cũng có thể giữ được sức khỏe, tránh những bệnh tật của tuổi già bằng cách ăn uống lành mạnh, sạch sẽ, chịu khó vận động tay chân và nhìn đời với cặp mắt lạc quan.
Bài 4- THẾ NÀO LÀ ĂN UỐNG LÀNH MẠNH ?
Bằng chứng càng ngày càng cho thấy rằng cách ăn uống lành mạnh nhất là ăn nhiều thực phẩm thảo mộc, trái cây, ngũ cốc và bớt đi thực phẩm có thành phần động vật như thịt, cá, gà, các sản phẩm bơ sữa, đặc biệt là những thứ có chất béo nhất là chất béo bão hòa và chất béo hydrogen hoá (trans fat). Điểu quan trong là phải kiễm điểm số calori thâu nạp để tránh lên cân, và vỉ thế thể dục luôn luôn là bạn đồng hành với một thưc chế lành mạnh
Ông Walter Willet, trưởng phòng dinh dưỡng tại trường Y Tế Công Cộng Harvard đã nói: "Cách ăn nhiều trái cây và rau đã giữ vai trò chính trong việc làm giảm bớt nguy cơ của tất cả những nguyên nhân chính đưa đến bệnh tật và chết chóc."
Bài 5- ĂN CHAY TRONG ĐẠO PHẬT VÀ CÔNG GIÁO
Nói "ăn chay", có thể mỗi người hiểu một khác. Người Việt nam ta, tùy theo tôn giáo ăn chay khác nhau. Đối với người theo đạo Phật, thì ăn chay, tức là không sát sinh. Nghĩa là không ăn bất cứ thực phẩm nào thuộc về động vật và có lẽ đó là nghĩa nguyên thủy của ăn chay. Còn trứng, thì hình như tùy theo, nếu trứng của gà vịt không có trống thì ăn được, vì không phải là sát sinh.
Người theo đạo Công giáo, thì kiêng thịt vào ngày thứ sáu, và theo đúng nghĩa đen của chữ kiêng "thịt", được thả dàn ăn cá, tôm, cua v.v...Và vào mùa chay trước lễ Phục sinh, thì mỗi ngày thứ sáu, ngoài việc kiêng thịt, lại phải "ăn chay" nữa, mà ăn chay ở đây có nghĩa ăn đói hơn thường (chỉ ăn một bữa chính trong ngày). Thành ra tiếng" ăn chay kiêng thịt ", vẫn hàm nghĩa là có thể ăn cá, tôm, cua.
Người theo đạo Công giáo, thì kiêng thịt vào ngày thứ sáu, và theo đúng nghĩa đen của chữ kiêng "thịt", được thả dàn ăn cá, tôm, cua v.v...Và vào mùa chay trước lễ Phục sinh, thì mỗi ngày thứ sáu, ngoài việc kiêng thịt, lại phải "ăn chay" nữa, mà ăn chay ở đây có nghĩa ăn đói hơn thường (chỉ ăn một bữa chính trong ngày). Thành ra tiếng" ăn chay kiêng thịt ", vẫn hàm nghĩa là có thể ăn cá, tôm, cua.
Ăn chay theo đạo Phật
Ăn chay theo Công giáo
Ăn chay là một điều bắt buộc của Giáo hội Công giáo cho mọi Kitô-Hữu trong mùa chay cả tức là "Mùa Thương Khó" "Mùa Chúa Giêsu chịu nạn" với một số ít ngày nhất định mà thôi (còn ai muốn tự nguyện ăn chay kiêng thịt những ngày khác là tuy tâm) :
* Danh từ "ĂN CHAY" của Công giáo, có nghĩ là 'nhịn ăn', nhưng nhịn thì không sống bình thường được, và không làm việc được; nên Gíáo hội Công giáo chỉ ra lệnh bớt ăn: ăn nửa phần thức ăn thôi. Mổi ngày nhiều lắm chỉ ăn phần nửa phần ăn bình thường:
Điểm tâm: Nhịn hoặc ăn nửa bữa.
Trưa: Ăn nửa bữa.
Tối: Ăn nửa bữa.
Quá 12 giờ đêm có quyền ăn tự do.
* Danh từ "ĂN CHAY" của Công giáo, có nghĩ là 'nhịn ăn', nhưng nhịn thì không sống bình thường được, và không làm việc được; nên Gíáo hội Công giáo chỉ ra lệnh bớt ăn: ăn nửa phần thức ăn thôi. Mổi ngày nhiều lắm chỉ ăn phần nửa phần ăn bình thường:
Điểm tâm: Nhịn hoặc ăn nửa bữa.
Trưa: Ăn nửa bữa.
Tối: Ăn nửa bữa.
Quá 12 giờ đêm có quyền ăn tự do.
hoặc:
Sáng: Nhịn.
Trưa: ăn đầy đủ.
Tối: Ăn nửa bửa.
Trưa: ăn đầy đủ.
Tối: Ăn nửa bửa.
* Với Công giáo nếu chỉ nói ăn chay thôi, thì không có nghĩa kiêng thịt.
* Nếu ăn chay có kiêng thịt thì được nêu rõ " Ăn chay kiêng thịt" nhưng hoàn toàn không kiêng trứng sữa, nước mắm, cá tôm, ốc, đồ biển.
Những người mang thai, lớn tuổi, đau ốm, tù tôi, đói khồ, đi đường (du lich vv) vv... thì không bị bắt buộc ăn chay, trừ họ tự nguyện.
* Nếu ăn chay có kiêng thịt thì được nêu rõ " Ăn chay kiêng thịt" nhưng hoàn toàn không kiêng trứng sữa, nước mắm, cá tôm, ốc, đồ biển.
Những người mang thai, lớn tuổi, đau ốm, tù tôi, đói khồ, đi đường (du lich vv) vv... thì không bị bắt buộc ăn chay, trừ họ tự nguyện.
Bài 6- Chỉ dẫn cách lảm đồ ăn chay
Quí bạn có thể vào các trang web sau đây:
www.sinhthuc.org/nauanchay/nauanchay.htm
www.suoitumedia1.net/tranggiachanh/index.htm
www.quangduc.com/AnChay/nauanchay/nauchay.html
dalat.wordpress.com/2007/03/24/cac-mon-chay
www.thienlybuutoa.org/CacMonChay.htm
tvvn.org/sitemap/f-120.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét