Viện trợ của Hoa Kỳ ảnh hưởng gì tới xung đột Ukraine?
Mark Hendrickson - Liệu Hoa Kỳ có nên tham gia vào cuộc xung đột bằng cách hỗ trợ lực lượng Ukraine chống lại sự xâm lược của Nga không? Câu hỏi này chỉ ra hai luồng suy nghĩ về sự tham chiến của Mỹ vào địa chính trị toàn cầu theo phương diện thực tế và duy tâm.
Câu hỏi đầu tiên là: Liệu Hoa Kỳ có nên tham gia vào cuộc xung đột bằng cách hỗ trợ lực lượng Ukraine chống lại sự xâm lược của Nga không?
Câu hỏi này chỉ ra hai luồng suy nghĩ về sự tham chiến của Mỹ vào địa chính trị toàn cầu theo phương diện thực tế và duy tâm.
Trường phái tư tưởng thực tế cho rằng, những nhà lập quốc đã nghĩ ra một hiến pháp trong việc thành lập một chính phủ có nhiệm vụ giữ an toàn cho người Mỹ, nhưng không cung cấp khả năng phòng vệ hoặc bảo vệ cho người dân ở các quốc gia khác. Thế giới quan này sau đó được gọi là “Nước Mỹ trên hết” (America First). Nhiều tổ tiên người Mỹ đã di cư đến vùng đất này để thoát khỏi các cuộc chiến tranh và sự tàn phá đã xảy ra ở Cựu Thế giới. Họ thừa nhận rằng thế giới có thể là một nơi tồi tệ và tàn bạo, và các quốc gia nước ngoài thường xuyên tiến hành các cuộc chinh phạt tàn bạo. Do đó, mỗi quốc gia nên tự bảo vệ mình.
Đồng thời, người Mỹ luôn coi thường những kẻ bắt nạt, bạo chúa và chế độ diệt chủng. Hơn một trăm năm trước, về cơ bản, nước Mỹ đã loại bỏ Học thuyết Monroe — mô hình “phạm vi ảnh hưởng”. Theo đó, chúng ta yêu cầu các cường quốc châu Âu không can thiệp vào bán cầu này và ngược lại, chúng ta sẽ tránh xa các cuộc xung đột của họ.
Trường phái tư tưởng thực tế cho rằng, những nhà lập quốc đã nghĩ ra một hiến pháp trong việc thành lập một chính phủ có nhiệm vụ giữ an toàn cho người Mỹ, nhưng không cung cấp khả năng phòng vệ hoặc bảo vệ cho người dân ở các quốc gia khác. Thế giới quan này sau đó được gọi là “Nước Mỹ trên hết” (America First). Nhiều tổ tiên người Mỹ đã di cư đến vùng đất này để thoát khỏi các cuộc chiến tranh và sự tàn phá đã xảy ra ở Cựu Thế giới. Họ thừa nhận rằng thế giới có thể là một nơi tồi tệ và tàn bạo, và các quốc gia nước ngoài thường xuyên tiến hành các cuộc chinh phạt tàn bạo. Do đó, mỗi quốc gia nên tự bảo vệ mình.
Đồng thời, người Mỹ luôn coi thường những kẻ bắt nạt, bạo chúa và chế độ diệt chủng. Hơn một trăm năm trước, về cơ bản, nước Mỹ đã loại bỏ Học thuyết Monroe — mô hình “phạm vi ảnh hưởng”. Theo đó, chúng ta yêu cầu các cường quốc châu Âu không can thiệp vào bán cầu này và ngược lại, chúng ta sẽ tránh xa các cuộc xung đột của họ.
Chủ nghĩa lý tưởng của Mỹ đã chấp nhận và đề cao các giá trị dân chủ, chủ quyền và quyền tự quyết của quốc gia, cũng như các quyền lợi cơ bản của con người. Chúng ta bước vào hai cuộc chiến tranh thế giới đầy sống động bởi những giá trị đó.
Liên quan đến cuộc chiến tại Ukraine, những người theo chủ nghĩa hiện thực cho rằng có quá nhiều tham nhũng ở Ukraine mà chúng ta đáng lẽ phải phó mặc họ cho số phận của họ, tuy nhiên thật ghê rợn. Những người theo chủ nghĩa duy tâm và cả những người thừa nhận vấn đề tham nhũng ở Ukraine tin rằng, cho dù bất kể các chủ thể chính trị khác nhau có tham nhũng đến đâu đi chăng nữa thì cũng không thể bỏ rơi những người dân Ukraine tốt bụng vào hố sâu của một tội ác diệt chủng. Nhiều người cho rằng chính trị thường đi kèm với tham nhũng, và nước Mỹ ít nhiều cũng bị nhuốm màu tham nhũng. Tuy nhiên, người vô tội không phải trả giá cho tội ác của người có tội.
Liên quan đến cuộc chiến tại Ukraine, những người theo chủ nghĩa hiện thực cho rằng có quá nhiều tham nhũng ở Ukraine mà chúng ta đáng lẽ phải phó mặc họ cho số phận của họ, tuy nhiên thật ghê rợn. Những người theo chủ nghĩa duy tâm và cả những người thừa nhận vấn đề tham nhũng ở Ukraine tin rằng, cho dù bất kể các chủ thể chính trị khác nhau có tham nhũng đến đâu đi chăng nữa thì cũng không thể bỏ rơi những người dân Ukraine tốt bụng vào hố sâu của một tội ác diệt chủng. Nhiều người cho rằng chính trị thường đi kèm với tham nhũng, và nước Mỹ ít nhiều cũng bị nhuốm màu tham nhũng. Tuy nhiên, người vô tội không phải trả giá cho tội ác của người có tội.
Suy nghĩ về NATO
Bất chấp những phản đối về sự thống nhất và đoàn kết của châu Âu với Ukraine, thực tế là viện trợ của Mỹ đóng một vai trò không thể thiếu trong việc giúp các lực lượng Ukraine chống chọi với sự tấn công dữ dội của Nga. Sẽ rất thú vị khi xem cách thức nước Đức cân bằng giữa chủ nghĩa hiện thực và chủ nghĩa lý tưởng như thế nào trong những tháng tới. Liệu họ có đóng góp nhiều hơn viện trợ quân sự hay họ lo ngại về việc mất quyền tiếp cận khí đốt của Nga. Tôi chắc rằng người dân Đức không tán thành nạn diệt chủng, nhưng họ có sẵn sàng giúp ngăn chặn nạn diệt chủng ở Ukraine không? Người dân Đức có sẵn sàng chịu đựng một mùa đông lạnh giá và những ngôi nhà đóng cửa để giữ cho Ukraine không bị tiêu diệt hay không?
Và chúng ta sẽ làm gì khi Phần Lan và Thụy Điển vội vàng gia nhập NATO? Với việc Tổng thống Nga Vladimir Putin thể hiện sự sẵn sàng xâm lược các quốc gia láng giềng, người dân Phần Lan và Thụy Điển đang thực hiện hành động không cần bàn cãi. Gia nhập NATO khiến Hoa Kỳ ràng buộc hiệp ước phải bảo vệ họ, và ai có đủ sức mạnh quân sự để đánh bại Nga trong một cuộc chiến ngoài Hoa Kỳ?
Các hành động của Đức, Phần Lan, Thụy Điển và những nước khác đặt ra một câu hỏi quan trọng: Liệu các đồng minh châu Âu của chúng ta sẽ tự kéo trọng lượng của mình lên hay chúng ta sẽ tiếp tục giải quyết vấn đề tự do - các nước châu Âu đầu tư quá mức vào quốc phòng và kìm hãm về viện trợ đã hứa cho Ukraine vì sự hào phóng của Mỹ và sự an ninh mà người châu Âu cảm thấy dưới lá chắn bảo vệ của Mỹ?
Chúng tôi nhận thấy rằng các loại vũ khí của Mỹ như Stingers và Javelins đã giúp người Ukraine chống trả hiệu quả lực lượng Nga. Nhưng số vũ khí đó sắp cạn kiệt và theo hiểu biết của tôi, hiện tại không có dây chuyền sản xuất nào có thể thay thế những vũ khí đã sử dụng hết. Tôi đã đọc rằng Tổng thống Joe Biden đang cố gắng khôi phục việc sản xuất những loại vũ khí này hoặc những loại vũ khí tương tự, nhưng người ta tự hỏi khi nào điều đó có thể hoàn thành. Đó chắc chắn sẽ là một ngày tồi tệ ở Ukraine nếu hàng tồn kho hiện tại cạn kiệt trước khi các đơn vị bổ sung được sản xuất.
Ông Biden tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ hỗ trợ Ukraine trong thời gian có thể để đánh bại lực lượng Nga ở Ukraine. Người ta tự hỏi, khi nhớ lại việc rút quân bất ngờ và đột ngột của lực lượng Mỹ khỏi Afghanistan vào năm ngoái, liệu ông Biden có thực sự muốn nói như vậy nữa hay không. Nếu làm như vậy, thì cam kết của chúng tôi với Ukraine sẽ còn tồn tại trong một thời gian dài.
Như nhà sử học Paul Kengor đã viết, Nga có một lịch sử lâu dài chứng kiến quân đội của mình thiệt hại với số lượng lớn trên chiến trường. Người Nga dường như chấp nhận cái chết và đau khổ như số phận của họ. Nó gần như thể nó nằm trong DNA của họ. Chỉ cần xem kịch của nhà viết kịch người Nga Anton Chekhov và xem bầu không khí của chủ nghĩa định mệnh bao trùm các nhân vật như thế nào: Khốn nạn cho tôi, chúng tôi là người Nga, chúng tôi cam chịu.
Điều mà chủ nghĩa định mệnh này có nghĩa là ở Ukraine ngày nay là Nga có thể sẵn sàng hứng chịu nhiều thương vong hơn bất kỳ ai trong chúng ta có thể tưởng tượng, thay vì ngừng gây hấn và tự nguyện rút lui về lãnh thổ Nga. Tâm lý đen tối, nghiệt ngã đó của người Nga có nghĩa là Hoa Kỳ về cơ bản có hai lựa chọn:
Điều mà chủ nghĩa định mệnh này có nghĩa là ở Ukraine ngày nay là Nga có thể sẵn sàng hứng chịu nhiều thương vong hơn bất kỳ ai trong chúng ta có thể tưởng tượng, thay vì ngừng gây hấn và tự nguyện rút lui về lãnh thổ Nga. Tâm lý đen tối, nghiệt ngã đó của người Nga có nghĩa là Hoa Kỳ về cơ bản có hai lựa chọn:
1) Ngừng cung cấp vũ khí cần thiết cho người Ukraine và các hình thức hỗ trợ khác để sức đề kháng của người Ukraine bị nghiền nát và con kền kền Nga nhặt xương của xác người Ukraine đã bị phân hủy;
2) Tiếp tục giúp lực lượng Ukraine tiêu diệt quân Nga cho đến khi không còn bóng dáng quân đội Nga ở Ukraine. Thật là một lựa chọn đáng buồn: Dù thế nào đi nữa, sẽ có rất nhiều người bị thiệt mạng.
Là một nhà kinh tế học, tôi đã tự hỏi mình liệu Hoa Kỳ có đủ khả năng hỗ trợ Ukraine hay không. Số tiền dollar cho đến nay tương đối nhỏ theo tiêu chuẩn của Washington (Thượng viện Hoa Kỳ vừa gấp rút chuyển một thùng thịt lợn trị giá 250 tỷ USD).
Tôi nghĩ suy đoán thú vị hơn là so sánh giá trị của đồng tiền Mỹ và Nga sẽ như thế nào. Đồng USD đã tăng mạnh trong những tháng gần đây. Đó không phải là do chính phủ ổn định về tài chính. Ngược lại, ở mức nợ 30 nghìn tỷ USD và đang tiếp tục tăng, tài chính liên bang đang ở trong tình trạng tồi tệ. Chỉ là với việc các nước châu Âu đang đối mặt với sự suy thoái về kinh tế và thể hiện mình phần lớn bất lực và phụ thuộc vào Hoa Kỳ để tồn tại, thì đồng USD tương đối hấp dẫn.
Tuy nhiên, kể từ khi xâm lược Ukraine, đồng rúp của Nga đã tăng giá hơn so với đồng USD. Nếu chính phủ Nga cố định tiền tệ của mình bằng vàng, dầu hoặc một số hàng hóa khác, họ có thể cạnh tranh thành công trên thị trường toàn cầu với tiền pháp định fiat của chúng ta, bởi không có gì quan trọng hơn niềm tin và tín dụng của một chính phủ siêu mắc nợ, về cơ bản đã phá sản.
Sau đó là các biện pháp trừng phạt. Ông Biden bày tỏ tin tưởng rằng các lệnh trừng phạt sẽ gây tổn hại cho Nga và góp phần vào thất bại của nước này ở Ukraine. Vâng, có thể. Vấn đề là với các biện pháp trừng phạt là hậu quả của nỗi đau kinh tế từ việc cắt đứt thương mại là cả hai bên cùng chia sẻ nỗi đau.
Sau đó là các biện pháp trừng phạt. Ông Biden bày tỏ tin tưởng rằng các lệnh trừng phạt sẽ gây tổn hại cho Nga và góp phần vào thất bại của nước này ở Ukraine. Vâng, có thể. Vấn đề là với các biện pháp trừng phạt là hậu quả của nỗi đau kinh tế từ việc cắt đứt thương mại là cả hai bên cùng chia sẻ nỗi đau.
Một lần nữa, khi chúng ta nhớ rằng việc chấp nhận người Nga dường như đồng nghĩa với việc chấp nhận đau khổ, có thể là các nước châu Âu có GDP sụt giảm 5% sẽ phải hứng chịu nhiều hơn và phản đối chính phủ của họ hơn so với mức mà Nga có thể phải trải qua ngay cả khi GDP sụt giảm 15%. Lưu ý: Đó không phải là dự đoán, chỉ là một khả năng cần xem xét.
Điểm mấu chốt: Chúng ta sẽ còn chứng kiến nhiều nỗi đau - cả về quân sự và kinh tế - phát ra từ cuộc xung đột ở Ukraine trong những tháng tới. Thực tế nghiệt ngã của chiến tranh nói chung cũng vậy. Bên nào chịu đựng nhiều đau đớn nhất sẽ kiệt quệ nhanh nhất. Thật tồi tệ. Thật là bi thảm. Buồn làm sao.
Điểm mấu chốt: Chúng ta sẽ còn chứng kiến nhiều nỗi đau - cả về quân sự và kinh tế - phát ra từ cuộc xung đột ở Ukraine trong những tháng tới. Thực tế nghiệt ngã của chiến tranh nói chung cũng vậy. Bên nào chịu đựng nhiều đau đớn nhất sẽ kiệt quệ nhanh nhất. Thật tồi tệ. Thật là bi thảm. Buồn làm sao.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét