"Vượt qua năng lực bưng bít dối trá"

Mình đã viết bình luận sau trên trang của anh Văn: "Năm 2004-2005 gì đó có một bác bộ trưởng nói với em Thủ tướng Phan Văn Khải rất thích quan điểm của anh Thức và đề xuất hay chúng ta làm theo anh ấy. Nhưng sau đó có thế lực mạnh hơn gạt đi, thậm chí cho bắt anh Thức. Nhìn bác Khải lúc nào cũng rụt rè, nhún nhường dù trong đầu có nhiều ý tưởng tốt như bác Kiệt song ko dám làm, ko dám nói, em thấy thương bác Khải lắm". Trần Huỳnh Duy Thức là một kỹ sư - doanh nhân Việt Nam. Ông là cựu Tổng Giám đốc của Công ty Dịch vụ điện thoại internet OCI và cũng là một nhân vật bất đồng chính kiến. Ông bị cơ quan an ninh Việt Nam bắt giam và Tòa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đưa ra xét xử vào ngày 20 tháng 01 năm 2010 và kết án 16 năm tù với tội danh hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân. Trong tù, ông từ chối đi Mỹ định cư, từ chối nhận tội để đổi lấy lệnh đặc xá và tuyệt thực nhiều lần để phản đối. Theo luật sư Lê Trần Luật, việc xử ông Trần Huỳnh Duy Thức 16 năm tù là một sự trả thù của chế độ cộng sản Việt Nam đổi với những người hoạt động trí thức.

"Vượt qua năng lực bưng bít dối trá"

fb Lưu Trọng Văn - Gã đang bên một con suối lưng núi Đam Rông, Tây Nguyên. Mở mắt 4 g 10, nhõn tiếng suối mải miết chảy chả biết về đâu.
Bão lũ miền Trung nơi cha mạ gã sinh ra. Người đàn bà trôi sông trên đường làm mẹ. Thương quá đứa trẻ chỉ cần dấn chút thôi nước lũ đừng lật thuyền thì đã oe oe làm Người.

Sách giáo khoa lớp 1 chuyện con cò con cua. Đại hội đảng cờ dong trống rộn và em gái mê đàn hát Đoan Trang tập tễnh từng bước chân trong đêm tới trại giam. Một bản giao hưởng Buồn. Và gã đọc được những dòng này của người tù yêu nước vĩ đại Trần Huỳnh Duy Thức gửi cho cha:

"Các thư con viết hồi 2018 nhận định rằng phong trào bất tín nhiệm Trung Quốc sẽ lên tới đỉnh điểm trong vòng 2 năm tới. Giờ điều này đang xảy ra. Nhưng đây không phải lời tiên tri, mà là dự đoán dựa theo quy luật. 

Lý thuyết dựa trên quy luật của con rất đơn giản: sự giả dối không thể tồn tại lâu dài, các thể chế dựa trên dối trá sẽ sụp đổ ngay khi nào năng lực nắm bắt sự thật của con người vượt qua năng lực bưng bít dối trá. Mà dối trá là cách thức không thể thiếu của các chế độ độc tài tới mức mà họ coi nó là tính cách thanh cao, “vì con người, vì bá tính” của mình. 

Nhờ vậy mà họ có thể nói dối với một thái độ bình thản và tự hào vì đã vượt lên được những “sự thật gây bất lợi cho dân chúng”. 

Hai năm trước con không biết sẽ có Covid-19 nhưng con biết được năng lực nắm bắt sự thật của nhân loại đang gia tăng nhanh. Những vấn nạn tin giả mấy năm qua một phần cho thấy sự gia tăng của năng lực này. Người ta phản ứng với tin giả vì đã nhận thấy được cái giá của nó. 

Nhiều năm trước đây, cái giả cứ ngang nhiên tồn tại và hoành hành, thậm chí là cầm quyền và giảng rao đạo đức tốt đẹp mà vẫn chẳng mấy bị phản ứng. 

Vấn nạn tin giả hiện nay cũng cho thấy còn rất nhiều người trên thế giới, ở cả những nước tiến bộ, có năng lực nắm bắt sự thật còn thấp. Vì vậy nó cần được giải quyết từ gốc là giáo dục từ nhỏ và khai dân trí. Các biện pháp trước mắt bằng ngăn cản dù là cần thiết nhưng không căn cơ."

Bức thư nói chuyện Trung Quốc và thế giới nhưng thực chất nói chuyện Đất nước mình cho thấy tầm mức một Nhân cách lớn của Trần Huỳnh Duy Thức vượt qua tất cả những kẻ đang leo lẻo về tinh thần yêu nước.

Suối Đam Rông vẫn chảy.
Ơ, giữa chập chùng non cao, gà gáy.