Hai Loại Hình Kinh Tế

Tác giả gửi cho mình bài này:

Hai Loại Hình Kinh Tế

Nước Mỹ có hai dạng kinh tế, trong đó nền kinh tế hợp pháp (legitimate economy) và nền kinh tế ngầm (underground economy). Loại hình kinh tế hợp pháp gồm những gì chúng ta thấy hàng ngày,kỹ sư , bác sĩ , thợ thuyền công ty, xí nghiệp , những thuơng gia... họ có giấy phép hành nghề, khai báo lợi tức và nhất là đóng thuế cho chính phủ. loại thứ hai , trong thành phần này tự khai thuế rất hiếm , còn đa phần không khai báo , không nạp thuế vì họ lấy bằng tiền mặt ví dụ : giữ trẻ không có giấy hành nghề , làm vườn, bỏ báo , làm dịch vụ "chìm" tại gia .

Money underground đồng tiền giao dịch trong nền kinh tế thứ 2: nền kinh tế ngầm không bao giò có khoản tốn cho chuyện thuế má-chúng ta sẽ lần lượt xét xem lợi hay hại do không nộp thuế hay nói khác đi là trốn thuế

Hoa kỳ cũng tính nghề bán cần sa ma túy vào nền kinh tế thứ 2 tức là nền kinh tế ngầm vừa kể trên. Thành phần thứ hai đa số làm việc bằng chân tay . Họ hoàn toàn không đóng thuế chút nào cho chính phủ nhưng phúc lợi xã hội thì họ huởng từ những người trong thành phố kinh tế hợp pháp đã đóng thuế cho họ. Ví dụ : cầu đường , trường học , công viên , bệnh viện công , thư viện , an ninh...và muôn vàn phúc lợi khác không kể xiết.

BỔN PHẬN NỘP THUẾ

VỚi cái nhìn hời hợt chúng ta có thể thuơng hại cho những người làm việc chân tay cực khổ ngoài đường chúng ta có thể thấy vì dụ làm cỏ, làm vườn, bán chợ, chạy bàn( lãnh tiền mặt) v v.. nhưng thực ra họ huởng trọn vẹn tiền mặt họ làm ra không đóng một xu nào cho chính phủ. Trong thời gian những người làm việc hãng xưởng , đi sớm về khuya nhưng tiền thuế họ đóng cho tiểu bang cùng liên bang có thể lên tới 30% tiền lương của họ. Tiền thuởng của chủ hãng thuởng hàng năm cũng bị đánh thuế rất nặng. Chúng ta sẽ thấy bất công trong một ví dụ sau : 

Một người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ làm nghề bằng tiền mặt không khai báo và họ huởng hoàn toàn. Khi bị tai nạn xe hơi thì luật pháp ở Mỹ bắt buộc phải đưa họ vào bệnh viện cứu gấp ; kết quả cuối cùng viện phí thì tiểu bang phải trả cho bệnh viện một phần còn bao nhiêu thì bệnh viện phải chịu lỗ vì bv không thể không trả lương cho y tá , bác sĩ v v cuối cùng nhiều trường hợp này quá bệnh viện đi dến phá sản và đóng cửa vì lỗ nặng . Đây là trường hợp đóng cửa của bệnh viện San Jose Medical Hospital tại đường Santa Clara tại thành Phố San Jose.

San Jose Medical Center 675 Santa Clara St. nay đóng cửa

Sau 81 năm hoạt động phục vụ cho thành phố San Jose , bệnh viện này đóng cửa vào tháng 12 năm 2004 để lại thất nghiệp cho 500 nhân viên cùng dồn lại sự căng thẳng công việc cho 2 bv Valley Medical Center và Stanford Medical Center xa hơn. Người vô gia cư ngã quỵ trên phố vì gió lạnh là bệnh nhân cuối cùng của bv này trong tháng 11/2004 cách đây đúng 10 năm.

Các học khu của California phải giảm giáo viên , thậm chí có nơi đóng trường vì không có đủ kinh phí từ chính phủ ; nếu như ai cũng nộp thuế thì chắc gì các học sinh kia phải mất thầy mất trường. Dĩ nhiên trong số học sinh này cha mẹ các em có nộp thuế. Hoa kỳ mất khoảng 385 tỷ usd tiền thuế trong năm 2012 và có thể lên đến 970 tỷ usd chiếm đến 9% thực lực kinh tế . Theo tờ FairTax online thì nhân lực của nền kinh tế ngầm này nằm ở nhóm người 'chịu' làm theo đồng lương thấp( tiền mặt) và hàng chục triệu người nhập cư bất hợp pháp. Hiện nay các chuyên gia ước tính con số này khoảng 8.5 triệu người ( lao động). . Riêng tiểu bang CALI mất khoảng 10 tỷ usd mỗi năm nếu gom tất cả mọi hình thức trong dạng kinh tế thứ 2 này .

 

Người chờ kêu công bán thời gian đang ngồi ngoài một chợ Home Depot Mỹ 

Theo tờ Sacramento Business Journal, thì sự mất mát tính riêng ở thành phần người chủ trả tiền mặt cho nguòi làm , tránh khai thuế với chính phủ tiểu bang đã làm tiểu bang Cali mất thuế từ 800 triệu cho 1200 triệu USD hàng năm. Sự thâm hụt tiền thuế nói chung , khiến tiểu bang- (hay liên bang)- phải vay thêm nợ . Con số nợ này dĩ nhiên lại đè lên vai những người lao động hợp pháp có khai báo có tên trong bộ Lao Động và sổ lương chính phủ. Tiếp tục con cháu họ cũng nghiêng vai gánh . 

Trong thời gian này, những người làm lụng trong nền kinh tế ngầm , tuy vất vả , ra mồ hôi nhưng bù lại, họ bỏ tiền mặt trọn gói vào túi riêng cá nhân hay gia đình . Thiết nghĩ đây là một trong những bất công xã hội mà một nước văn minh phải đấu tranh.

LỢI ÍCH CỦA KINH TẾ NGẦM

Ngoài cái tiêu cực của nền kinh tế ngầm , đôi lúc chúng ta thấy nền kinh tế thứ 2 này cũng có vài cái lợi của nó ví dụ cứu vớt nền kinh tế chính đang khốn đốn. Nguyên nhân là những người thất nghiệp toàn thời gian họ không lẽ ngồi ở nhà khi thời hạn trợ cấp thất nghiệp đã hết mà vẫn tìm không ra việc ? họ ra khỏi nhà tìm kiếm va` làm bất cứ việc gì dù bán thời gian hay ít tiền mặt giúp họ sống qua ngày. 

Theo các chuyên gia con số kinh tế ngầm này có thể lên đến 8% nền kinh tế nội địa Hoa kỳ. Theo ý kiến giới thuơng nghiệp Hoa kỳ họ đều cho rằng dù kinh tế ngầm không đóng thuế nhưng họ dùng đồng tiền họ kiếm được đi mua sắm mọi thứ cũng giúp ích cho sự tiêu thụ và như vậy đã góp phần thúc đẩy nền kinh tế (boost the economy) rồi. Theo Edgar Feige , giáo sư kinh tế tại Đại học Wisconsin Madison thì nền kinh tế ngầm ở Mỹ có khả năng chiếm đến 2000 tỷ USD vào năm 2012. Con số này quá lớn để chúng ta thấy nó thực sự giúp nền nội thương và nhất là giúp cho hàng triệu gia đình trong tình trạng thất nghiệp chính thức hay không có lại công việc đã mất.

KẾT LUẬN 

Công bằng xã hội không phải chỉ đóng khung trong định nghĩa làm và huởng thành quả , kỳ thị giới tính , chủng tộc trong công ăn việc làm, trong hoạt động xã hội hay chính sách xử dụng nhân công... trong phạm vi bài viết này sự công bằng xã hội nó đòi hỏi bạn có đóng góp gì cho xã hội hay không? Con người không thể sống tách biệt, nếu thế sự đóng góp cho xã hội là một việc nên làm , theo khả năng, lợi tức , hoàn cảnh hơn là tuyệt đối không đóng góp gì. 

Một đất nước an toàn nhờ chiến sĩ bảo vệ biên cương. Một xã hội thoải mái cũng có người làm lụng tạo ra tiện nghi vật chất cho đến tinh thần cho xã hội đó . Tóm lại ,nạp thuế là bổn phận công dân. Nói khác đi , trốn tránh thuế là xem như phạm tội dù dưới bât cứ hình thức lao động nào.

dhl 19/6/2014
http://nguyenhoang6572.blogspot.ch/2014/06/hai-loai-hinh-kinh-te.html
==========

* The Underground Economy in California – What Does it Cost?
http://www.edd.ca.gov/payroll_taxes/Underground_Economy_Cost.htm
*How much does California lose to underground economy?
http://www.bizjournals.com/sacramento/news/2014/01/23/california-revenue-loss-underground-econ.html?s=image_gallery
*SF GATE http://www.sfgate.com/health/article/SAN-JOSE-After-81-years-medical-center-ready-2668763.php
* the Underground Economy http://www.fairtax.org/site/News2?news_iv_ctrl=0&cmd=articles&page=NewsArticle&id=9317&start=1
CNBC: $2 Trillion Underground Economy May Be Recovery's Savior http://www.cnbc.com/id/100668336