Đôi điều về trường học bên Mỹ
Khẩu hiệu tại trường của Bin “Chúng ta xây dựng tương lai tốt đẹp hơn,đào tạo từng hoc sinh một”. Ảnh: HM
Người Mỹ có chuẩn Mỹ gọi là American Standard. Chuẩn từ ổ điện ba chân đến vòi nước, kích cỡ cửa ra vào, chiều cao trần nhà, sơn cửa, đến đường điện đi trong tường.
Vài cái chuẩn của trường học Mỹ
Trường học của Mỹ cũng thuộc vào chuẩn, diện tích bao nhiêu, rộng dài, bao nhiêu học sinh trong một lớp và bao nhiêu lớp đều có qui định.
Bạn đến trường PT cơ sở Sandy Hook ở Connecticut hay trường cu Bin đang học lớp 4 ở Virginia thì sẽ thấy kiến trúc khá giống nhau như các shopping mall kiến trúc na ná, từ cửa ra vào, khuôn viên, nơi vui chơi, sân chơi thể thao trong nhà (gym) đến hội trường, chỗ cho các em học sau giờ để đợi bố mẹ đi làm về đến đón.
Thường là nhà tòa nhà khép kín nửa nổi, nửa chìm, 2 tầng, tầng mặt bằng với cửa ra vào dành cho lớp nhỏ, tầng hầm nhìn ra khuôn viên dành cho lớp lớn.
Trường không có bảo vệ canh cửa, mà cửa ra vào thường thiết kế rất rộng, có hai lối ra vào toàn bằng kính. Kẻ giết người như Lanuza muốn vào chỉ cần lấy bang súng đập vào kính, có thể đột nhập dễ dàng.
Trường tiểu học trung bình khoảng 400-500 học sinh. Ở chỗ đông cư dân có thể cao hơn chút lên tới 600-700. Mỗi lớp thường có khoảng từ 15 đến 25 học sinh, lớp 1 thì ít hơn khoảng trên dưới 10 em. Bàn học không xếp hàng lối từ trên xuống như bên Việt Nam, mà các em ngồi bàn tròn, chia làm 3-4 nhóm học tập để tiện trao đổi.
Lớp của Bin (lớp 4) bắt đầu từ 9:00 giờ sáng đến gần 4:00 giờ chiều. Các em đón xe bus gần nhà khoảng 8:00 sáng tùy từng nơi xa trường hay gần nhưng thường trong khoảng bán kính 3-4 km.
Nếu bố mẹ đi làm cả ngày có thể gửi con từ sáng sớm và tối 6:00 chiều đón con. Khoảng thời gian ngoài giờ học đó phải trả tiền dịch vụ do quận cung cấp và trường không quản lý.
Học sinh tiểu học ra xe bus và khi về nhà đều phải có người lớn đón. Nếu không có ai đón thì lái xe lại đưa học sinh đó về trường và bố mẹ phải chi tiền trông trẻ.
Buổi trưa có ăn của dịch vụ cung cấp, có thể mua ăn theo tháng. Nhà nghèo thu nhập dưới 20.000 – 30.000$/người/năm được miễn phí, cao hơn chút phải đóng một phần, giầu chút thì đóng toàn bộ, khoảng 2$-3$/bữa.
Những cái không chuẩn
Đó là sách giáo khoa, về đồng phục, khẩu hiệu treo trước cửa, về giáo án… không trường nào giống trường nào.
Ví dụ trường Sandy Hook có khẩu hiệu (motto) “Think you can. Work hard. Get smart. Be kind. – Hãy nghĩ nếu bạn có thể. Hãy học hành chăm chỉ. Hãy trở thành thông minh. Và hãy tốt bụng”. Đến năm 2010, cô hiệu trưởng mới thường ngồi thân thiện với học trò đã thêm một hai từ “Have fun – hãy vui vẻ”.
Trường của Bin có khẩu hiệu “Nurture a lifelong love of learning and create contributing members of our local, national and global communities – Nuôi dưỡng tình yêu suốt đời đối với học hành và tạo ra đóng góp cho cộng đồng địa phương, quốc gia và toàn cầu”
Trong trường không có giáo án qui định. Mỗi thầy/cô dạy theo một giáo án khác nhau và không có sách giáo khoa chuẩn của bộ Giáo dục qui định. Thầy cô gợi ý nên đọc thêm sách này, sách kia. Ra bài tập về nhà bằng những tờ in sẵn. Không lớp nào giống lớp nào.
Hội Phụ huynh: 100 cách giúp học sinh và trường thành công. Ảnh: HM
Nhưng quận và tiểu bang có qui định cụ thể là dạy thế nào thì tùy, nhưng sau mỗi học kỳ, học sinh phải vượt qua được những kiểm tra tối thiểu về toán, văn, lịch sử, đọc và viết.
Trường tiểu học thì cô giáo rất nhiều, rất ít các thầy. Trường Sandy nơi xảy ra thảm họa, 6 cô giáo bị chết là vì thế.
Buổi sáng đón học sinh và chiều khi tan học, cô hiệu trưởng thường đứng trước cửa, chào các em, nhưng để quan sát xem học sinh đi đứng thế nào, xe đưa đón ra sao, cho tới khi các em vào lớp thì cô mới quay về phòng làm việc.
Mình nhớ cô hiệu trưởng ở Mosby Wood thời cu Bin và Luck học lớp 1 -2, cô ấy nhớ tên 600 học sinh. Mà năm nào cũng có khoảng 30% học sinh mới thay vào số đã chuyển đi nơi khác do bố mẹ có việc mới.
Bộ giáo dục Hoa Kỳ – Yếu nhất trong các bộ
Các bạn để ý, khi xảy ra sự việc Sandy Hook, không thấy ông Bộ trưởng Bộ Giáo dục Hoa Kỳ lên tiếng. Đó là vì Bộ Giáo dục Hoa bị dân chúng coi là bộ vô dụng, chẳng đóng vai trò gì trong giáo dục, ngoài việc đưa ra vài dữ liệu về giáo dục, thống kê trường học.
Dân Mỹ không thích chỉ đạo, nhất là chỉ đạo về giáo dục, nhỡ cái lão trùm sò ngu thì sao. Ngu mà chỉ đạo thì đó là thảm họa quốc gia, liên quan đến hàng trăm triệu người và nhiều thế hệ. Giáo dục do dân, vì dân, có lẽ từ đây mà ra chăng.
Hội Phụ huynh rất mạnh, có đủ thẩm quyền để can thiệp vào nội dung giáo dục. Nếu để lão Bộ trưởng chỉ đạo thì trí tuệ tập thể đâu còn. Trường của Bin có cái bảng cho phụ huynh. Họ viết về 100 cách cho bạn con thành công cùng với nhà trường.
Bộ Giáo dục không có quyền chọn lựa giáo án, duyệt sách giáo khoa, hay đánh giá trường lớp, tuyển các thầy cô giáo. Tất cả việc này do chính quyền địa phương và tiểu bang chi phối.
Bộ chỉ có biên chế khoảng 5000 cán bộ và không có bất kỳ ảnh hưởng gì tới các trường và hệ thống giáo dục tại địa phương.
Đã nhiều lần các ứng viên tổng thống như Reagan, sau này nhiều ứng viên Tổng thống muốn xóa sổ Bộ Giáo dục vì coi bộ này là vi hiến, nhất là đảng Cộng hòa, vì họ cho biết trong Hiến pháp không có từ nào là “education – giáo dục”.
Tuy nhiên đảng Dân chủ lại hết sức ủng hộ Bộ Giáo dục. Lần nào tranh cử Tổng thống thì vấn đề giáo dục cũng được đặt ra, và câu chuyện Bộ này có nên tồn tại hay không lại trở thành nóng.
Việc đưa bộ GD là thành viên của chính phủ thời Jimmy Carter năm 1979 được coi là một sự can thiệp không cần thiết của liên bang vào công việc nội bộ thuộc về gia đình, tiểu bang và địa phương.
Phe Cộng hòa nói rằng:“Chính phủ liên bang không có quyền hiến định can thiệp vào trong các chương trình giáo dục hay kiểm soát việc làm trong thị trường. Đó là lý do tại sao chúng ta sẽ phải loại bỏ Bộ Giáo dục, kết thúc sự can thiệp của liên bang vào trong trường học của chúng ta và khuyến khích sự chọn lựa của gia đình ở mọi cấp bậc giáo dục.”
Thành lập từ năm 1867 nhưng sau bị xuống cấp thành một văn phòng trong năm 1868, không có hàm Bộ trưởng trong chính phủ và sau này thành một văn phòng nhỏ thuộc Bộ Nội vụ.
Năm 1939, văn phòng giáo dục này được chuyển sang bên cục liên bang an ninh, rồi nhập vào bộ Y tế, giáo dục và phúc lợi. Mãi tới năm 1979, Tổng thống Carter mới quyết định thành lập Bộ Giáo dục và có bộ trưởng là thành viên chính phủ.
Dù chống đối mạnh mẽ như vậy, nhưng tới thời điểm này Bộ Giáo dục vẫn tồn tại dặt dẹo, họp QH không ai thèm chất vấn như bên mình.
Vài sưu tầm về GD gửi các bạn hiểu chút về trường lớp bên Mỹ. Bà con biết thêm thông tin, xin chia sẻ với bạn đọc, vì trong nước mọi người rất muốn trường ở các nước tiên tiến học hành như thế nào.
Chúc các bạn vui.
HM. 16-12-2012
Xem ở đây này: http://toithichdoc.blogspot.ch/2012/12/uc-trung-bieu-dien-piano.html (mục tiêu đưa lên là để ông bà và họ hàng trong nước dễ dàng vào xem con cháu nhà mình)
Cá nhân cháu thì quan niệm mấy môn đàn hát chỉ nên biết thôi, vì biết đến trình diễn là một khoảng cách khá xa mà không phải ai cũng có thể đi tới được.
Chúc Bác hạnh phúc với con cái của mình.
Do vậy, các bang tự chọn riêng hệ thống giáo dục tiểu học và trung học cơ sở cho mình. Ví dụ tự chọn ngôn ngữ giảng dạy trong bang (Thụy Sĩ có 4 ngôn ngữ chính thức), để rồi các trường lại tự chọn ngôn ngữ giảng dạy cho trường mình; chọn tuổi bắt buộc đến trường hay thời gian học trong ngày (cu con nhà mình hồi học tiểu học bắt đầu học từ 8h và kết thúc lúc 16h15’). Mặc dù được phi tập trung hóa mạnh như vậy nhưng hệ thống giáo dục giữa các bang có xu hướng ngày càng giống nhau.
“…Bộ Giáo Dục chẳng đóng vai trò gì trong giáo dục, ngoài việc đưa ra vài dữ liệu về giáo dục và thống kê trường học…” (trích). Tôi không rõ câu viết có hàm ý là dân chúng Hoa Kỳ coi như thế hay thực chất, nhiệm vụ của bộ GD chỉ có vậy?
Thật ra nó đúng khi nó còn là “The Office of Education”, nhưng sai hoàn toàn khi nó đã là “The U.S Department of Education”, căn cứ vào câu viết sau đây:” The Office of Education focused mainly on collecting and distributing educational research information UNTIL THE 1960′S. WHEN IT BEGUN TO PROVIDE FUNDS AND DIRECTION TO STATE RUN SCHOOLS”.
Tuy việc điều khiển, kiểm soát ngành giáo dục không thuộc thẩm quyền Liên Bang, nhưng Bộ Giáo Dục có 3 nhiểm vụ chính: thứ nhất, xây dựng một chính sách giáo dục cho toàn quốc, thứ hai, phát triển các chương trình giáo dục và thứ ba, quan trọng nhất cung cấp sự trợ giúp tài chánh cho các trường học( sau chính quyền TB và chính quyền địa phương). Về tổ chức, nó bao gồm 9 cơ quan mà trong đó đáng chú ý như Office for Civil Rights, Office of Bilingual Education and Minority Language, Office of Vocational and Adult Education, Những cơ quan phụ trách từng cấp như Tiểu, Trung học, hoặc cấp Đại học và cao hơn…Như thế không thể nói Bộ Giáo Dục Mỹ là bộ…vô tích sự!
Khi đưa quan điểm đảng phái vào giáo dục, như Cộng Hoà thì KHÔNG ủng hộ việc c/q Liên Bang kiểm soát, điều khiển, nói chung là can dự vào giáo dục, trong khi đảng Dân Chủ thì ủng hộ lập ra Bộ Giáo Dục, nhất là câu viết ” lần nào tranh cử TT, giáo dục cũng được(phe DC) đặt ra…” làm những người ngoài nước Mỹ có những hiểu lầm tai hại về chủ trương của hai Đảng trong v/đ giáo dục. Thật ra lãnh vực GD ở Mỹ đã rất rõ ràng, HP dành quyền cho TB( mà đặc trưng của quyền này là sự có mặt của 16,000 Schools Districts(học khu) trên toàn nước Mỹ), cho nên các chính quyền Cộng Hòa phản đối việc Liên Bang lập ra bộ Giáo Dục để xâm phạm quyền TB, hơn nữa làm cho bộ máy chính quyền Trung Ương cồng kềnh, tiêu phí tiền thuế người dân…thực ra, về phía CH trong nhữngg năm gần đây có 2 vị TT( hai cha con TT Bush, người thì duy trì bộ GD, người kia có luật ủng hộ việc can thiệp cuả Liên Bang vào v/d giáo dục, ” No Child Left Behind Act”, năm 2001). Ý tưởng về những Học Khu (School Districts) nói lên người Mỹ tin rằng những quyết định về đời sống cuả họ nên do địa phương họ quyết định và họ không muốn chính quyền trung ương, những kẻ ở quá xa (không am hiểu tình hình) “kiểm soát đời sống họ”.
Khi đưa ra những thông tin về sách giáo khoa, về học trình, giáo án … tùy theo giáo viên, tuỳ theo trường hay học khu mà không nói rõ thì cũng làm người đọc hiểu sai là nền giáo dục Mỹ…bát nháo!
Thật ra, học sinh phải học những môn gì đều được quy định chặt chẽ. Ở cấp tiểu học phải học những môn chính như tiếng mẹ đẻ(Anh ngữ, đọc, viết, từ ngữ…), toán, khoa học, xã hội học và thể dục…có nơi , có trường còn dạy về nghệ thuật, âm nhạc.
Tuy không bó buộc giáo viên dùng sách giáo khoa, hay phương pháp giáo dục, nhưng ở hầu hết các tiểu bang, cuối niên học, học sinh phải qua một cái Test cho toàn TB, thí dụ ở TB California thì gọi là “California High School Exit Exam” cho những học sinh bậc Trung Học muốn tốt nghiệp. Một khi đã phải qua một “kỳ thi” như vậy, giáo viên nào, trường nào, học khu nào dám xé rào muốn dậy gì thì dậy?