Hơn 14 triệu người cần hỗ trợ về sức khỏe tâm thần

Hơn 14 triệu người cần hỗ trợ về sức khỏe tâm thần

Rối loạn tâm thần gia tăng tại Việt Nam, hơn 14 triệu người gặp vấn đề, hệ thống hỗ trợ còn quá mong manh. Tại “Ngày hội chăm sóc sức khỏe tâm thần cho gia đình Việt” do Trường Đại học Sư phạm Sài Gòn tổ chức hôm 23 Tháng Ba 2025, Bộ Y Tế Việt Nam đã đưa ra cảnh báo đáng lo ngại: tình trạng rối loạn tâm thần đang có xu hướng gia tăng trên phạm vi cả nước, với khoảng 14 triệu người dân đang gặp vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm trí.

Tuy nhiên, theo báo VN Express, chỉ một tỷ lệ rất nhỏ trong số này có thể tiếp cận được dịch vụ hỗ trợ chuyên môn, do mạng lưới chăm sóc sức khỏe tâm thần tại Việt Nam còn yếu và thiếu hụt nghiêm trọng về nhân lực lẫn cơ sở vật chất.

Các dạng rối loạn được ghi nhận bao gồm: trầm cảm, rối loạn cảm xúc lưỡng cực, tâm thần phân liệt, mất trí nhớ, thiểu năng trí tuệ và các rối loạn phát triển như tự kỷ. Đáng chú ý, một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến tình trạng này gia tăng chính là việc sử dụng mạng xã hội tràn lan, đặc biệt ở thanh thiếu niên và phụ nữ. Tỷ lệ ảnh hưởng tiêu cực của mạng xã hội lên sức khỏe tâm thần hiện nay được ghi nhận lên tới 32.4%.

Không chỉ mạng xã hội, các yếu tố như giấc ngủ kém, bị bắt nạt trực tuyến, hay giảm hoạt động thể chất cũng đang góp phần làm gia tăng triệu chứng lo âu, trầm cảm và cảm giác cô lập trong cộng đồng.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa sức khỏe tâm thần là trạng thái mà con người có thể nhận thức, phát huy tiềm năng bản thân, đối mặt hiệu quả với căng thẳng, làm việc và đóng góp cho xã hội. Khi bị rối loạn, không chỉ sức khỏe thể chất suy giảm, mà còn kéo theo hệ lụy như đói nghèo, mất cơ hội học tập, lao động, hòa nhập cộng đồng, thậm chí là tự sát.

Mỗi năm, thế giới có hơn 800.000 người tử vong vì tự sát – trong đó 80% rơi vào các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình như Việt Nam. Tự sát cũng là nguyên nhân tử vong thứ hai trong nhóm tuổi 15–24, cảnh báo mối nguy đang rình rập trong giới trẻ.
Tuy nhiên, Việt Nam hiện vẫn chưa xây dựng được một chiến lược quốc gia toàn diện về sức khỏe tâm thần đúng theo khuyến cáo của WHO – nghĩa là chưa có tầm nhìn, giá trị cốt lõi, định hướng và mô hình hành động cụ thể để ứng phó với khủng hoảng sức khỏe tinh thần đang âm ỉ lan rộng.

Thực tế, hệ thống chăm sóc chuyên ngành tâm thần tại Việt Nam còn rất hạn chế. Toàn quốc hiện chỉ có khoảng 143 nhà tâm lý lâm sàng và trị liệu đang làm việc tại các bệnh viện công – một con số thấp hơn gần 10 lần so với tiêu chuẩn trung bình toàn cầu. Tổng số giường bệnh cho bệnh nhân tâm thần chỉ khoảng 9.400, chủ yếu tập trung tại tuyến tỉnh và trung ương, khiến người dân ở vùng sâu vùng xa gần như không có cơ hội tiếp cận.

Không chỉ thiếu nhân lực và cơ sở vật chất, rào cản lớn nhất có lẽ vẫn nằm ở định kiến xã hội. Bệnh tâm thần và các vấn đề sức khỏe tinh thần vẫn bị gắn với kỳ thị, sợ hãi và hiểu lầm trong cộng đồng. Nhiều người, dù đang âm thầm chịu đựng, vẫn ngần ngại tìm đến chuyên gia vì sợ bị phán xét, xa lánh.

Các chuyên gia nhấn mạnh, Việt Nam cần gấp rút đầu tư xây dựng một hệ thống dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần dễ tiếp cận, thân thiện và hiệu quả – đặc biệt ở các địa phương còn nhiều khó khăn. Đồng thời, cần mở rộng truyền thông nâng cao nhận thức, xóa bỏ kỳ thị và tạo ra môi trường nơi mọi người có thể chia sẻ, tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần.

Xem thêm theo đường link:

https://tuoitre.vn/tin-tuc-sang-24-3-14-trieu-dan-so-viet-nam-can-ho-tro-ve-suc-khoe-tam-than-20250323205545659.htm