Khủng hoảng 2022 chưa từng có trong lịch sử thế giới

Khủng hoảng 2022 chưa từng có trong lịch sử thế giới

Mỗi buổi sáng, một tiêu đề mới nhấn mạnh những lo ngại ngày càng tăng về kinh tế: Lạm phát cao nhất kể từ những năm 1970. Các ngân hàng trung ương mạnh tay tăng lãi suất. Tâm lý người tiêu dùng ở mức thấp kỷ lục. Giá hàng hóa gần mức cao nhất mọi thời đại.

Rõ ràng lạm phát đã làm thay đổi tâm trạng kinh tế, và có khả năng thiết lập lại đường đi của các nền kinh tế toàn cầu và quốc gia trên toàn thế giới trong nhiều năm tới.

Rắc rối nhân đôi. Trong sáu tháng qua, lạm phát đã vượt xa kỳ vọng vào tháng 12 năm 2021. Ở nhiều quốc gia, tỷ giá thực tế đã tăng gấp đôi so với dự báo. Các nước châu Âu bị ảnh hưởng đặc biệt. Ví dụ, lạm phát ở Lithuania đang ở mức 15,5% hàng năm, gần gấp 5 lần tỷ lệ dự kiến. Ba Lan là 11 phần trăm và Vương quốc Anh là 9 phần trăm, cả hai đều cao hơn dự báo. Ở mức 3%, Thụy Sĩ là một người ngoại lệ. Châu Á đang chứng kiến một sự thay đổi ít nghiêm trọng hơn: lạm phát của Ấn Độ là khoảng 7%, chỉ cao hơn một chút so với dự báo; và Hàn Quốc là 5%. Ở Trung Quốc và Nhật Bản, lạm phát vẫn được giữ kín.

Để đối phó với sự gia tăng đáng báo động của lạm phát, các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới đang tăng lãi suất cho vay ngân hàng cốt lõi của họ. Tuy nhiên, cho đến nay, việc tăng lãi suất ở hầu hết các quốc gia không phù hợp với tốc độ lạm phát.

Giá nhà đất tăng mạnh ngay cả trước làn sóng lạm phát năm 2022, vì đại dịch đã thúc đẩy một cuộc thay đổi giá bất động sản. Giá nhà tăng vọt so với kỳ vọng trước đây trong một hiện tượng toàn cầu. Thổ Nhĩ Kỳ có mức tăng lớn nhất, theo sau là Cộng hòa Séc và Lithuania. Ở Châu Á - Thái Bình Dương, New Zealand và Úc đã ghi nhận mức tăng lớn. Ở Bắc Mỹ, Hoa Kỳ và Canada đều được hưởng lợi từ sự gia tăng này; Mexico thì không.

Các nhà đầu tư thường nói rằng trong thời kỳ lạm phát, nơi tốt nhất để đầu tư là vào hàng hóa. Đó là tất nhiên vì giá cả hàng hóa phản ánh nhu cầu về nguyên liệu thô cần thiết cho sự phát triển kinh tế. Khi kích thích kinh tế tập trung vào nền kinh tế toàn cầu vốn đã bị đại dịch COVID-19 chọc thủng, thì giá cả tăng cao. Sau đó, cuộc xâm lược của Nga vẫn khiến giá cả cao hơn. Sự gia tăng lớn nhất là phân bón. Bị thúc đẩy bởi tình trạng thiếu khí tự nhiên, một thành phần quan trọng trong sản xuất phân bón, và do nhu cầu tăng cao của nông dân, giá phân bón đã tăng mạnh.

Việc tăng giá phân bón, cùng với những ảnh hưởng khác từ cuộc chiến ở Ukraine, đã đẩy giá các loại thực phẩm cơ bản lên cao hơn nhiều. Kể từ năm 2021, giá lương thực đã tăng lên mức cao nhất kể từ khi Văn phòng Nông nghiệp & Lương thực của Liên hợp quốc bắt đầu lập chỉ số. Giá cả ngày nay cao hơn đáng kể so với những đợt tăng trước đây vào năm 2008 và 2011, vốn gây ra bởi sự hỗn loạn của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Trong thập niên kể từ đó, giá cả đã điều chỉnh đáng kể. Nhưng họ đã tăng mạnh vào năm 2021, với sự cố chuỗi cung ứng, hạn hán và các lực lượng khác đang hoạt động. Và cuộc chiến ở Ukraine đã nâng giá lương thực lên một mức kỷ lục mới.

Từ các yếu tố cấu thành của lạm phát, giờ đây chúng ta chuyển sang hai trong số những tác động quan trọng nhất của nó đối với nền kinh tế toàn cầu, bắt đầu từ tiền lương. Tiền lương thực tế đã không đổi trong nhiều năm tại các nền kinh tế lớn nhất của OECD. Khi các nền kinh tế ổn định và đi lên sau dịch Covid-19, tiền lương thực tế bắt đầu tăng trở lại. Nhưng lạm phát tràn lan đến mức nó đã làm giảm sức mua. Ví dụ, người lao động ở Vương quốc Anh ngày nay thấy mức lương thực tế của họ giảm khoảng 8% so với cùng kỳ năm ngoái.

Và điều tồi tệ nhất là cuộc khủng hoảng mới chỉ bắt đầu !