Kênh đào Funan của Campuchia gây lo ngại cho các nước láng giềng

Kênh đào Funan của Campuchia gây lo ngại cho Việt Nam

Dự án kênh đào của Campuchia do Trung Quốc hỗ trợ gây lo ngại cho các nước láng giềng, nhất là Việt Nam. Thủ tướng Campuchia Hun Manet hôm thứ Năm (ngày 30/5) cho biết, Campuchia sẽ khởi động dự án kênh đào trị giá 1,7 tỷ USD vào tháng 8. Dự án kênh đào này, được Trung Quốc hỗ trợ, đã gây ra quan ngại cho các quốc gia láng giềng khi đã có những nghi ngại rằng tàu quân sự của Trung Quốc có thể sử dụng kênh đào này.

Kênh đào này có tên là Funan Techo Canal (Kênh đào Phù Nam Techo), sẽ là kênh nội địa dài 180 km, nối từ Prek Takeo trên sông Mekong đến Prek Ta Ek và Prek Ta Hing trên sông Bassac, sau đó đổ ra Vịnh Thái Lan ở Tây Nam Campuchia. Kênh đào này chảy qua 4 tỉnh gồm Kandal, Takeo, Kampot và Kep của Campuchia, hai bên có khoảng 1,6 triệu người sinh sống.

1. Kênh đào này có thể được sử dụng cho mục đích quốc phòng và quân sự

Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) dẫn lời ông Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu cấp cao tại Chương trình Nghiên cứu Chính trị và Chiến lược Khu vực tại Viện ISEAS-Yusof Ishak, một trung tâm nghiên cứu của Singapore, cho biết: “Trong trường hợp xấu nhất, kênh đào Campuchia sẽ không chỉ được sử dụng cho mục đích dân sự mà còn được sử dụng cho mục đích quốc phòng và quân sự”.

Dự án Kênh đào Phù Nam Techo là một phần trong sáng kiến ​​“Một vành đai, Một con đường” - một kế hoạch cơ sở hạ tầng quy mô khắp châu Á của Bắc Kinh, nhưng Thủ tướng Hun Manet khẳng định rằng kênh đào này sẽ chỉ phục vụ cho Campuchia.

Ông Hun Manet nói: “Chúng tôi đang làm điều đó vì lợi ích của người dân Campuchia và Campuchia”.

Theo AFP, lãnh đạo phe đối lập đang lưu vong Sam Rainsy cũng cho biết, dự án kênh đào này sẽ phục vụ cho lợi ích của chính quyền Trung Quốc.

Chính cựu Thủ tướng Campuchia Hun Sen là người đầu tiên đề xuất tên dự án "Kênh đào Phù Nam Techo". Nó được đặt theo tên của các nhân vật lịch sử trong vùng là các chiến binh Techo và vương quốc Phù Nam cổ đại từng tồn tại trong khu vực này.

Campuchia dưới thời của ông Hun Sen là một trong những đồng minh khu vực thân cận nhất của Trung Quốc và đã nhận được hàng tỷ USD đầu tư cơ sở hạ tầng từ chính quyền Trung Quốc.

Theo AFP, con trai của ông Hun Sen là ông Hun Manet cho biết, nguồn tài trợ cho Kênh đào Phù Nam Techo chủ yếu đến từ Campuchia và chính quyền nước này đang đàm phán với các công ty Trung Quốc để đầu tư thêm.

“Chúng ta phải làm điều đó ngay bây giờ, chúng ta không thể chờ đợi lâu hơn nữa”, ông Hun Manet nói trong bài phát biểu hôm thứ Năm (ngày 30/5).

2. Kênh đào Phù Nam Techo sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho hệ sinh thái Campuchia

Dự án Kênh đào Phù Nam Techo cũng nhận được sự quan tâm của các nhà bảo vệ môi trường, họ lo ngại rằng con kênh rộng 100 m, sâu 5,4 m và dài 180 km này có thể làm giảm lưu lượng nước ở sông Mê Kông, con sông dài nhất Đông Nam Á và là một trong những con sông có đa dạng sinh học nhất thế giới.

Vào tháng 3, ông Brian Eyler, Giám đốc Chương trình Đông Nam Á thuộc Trung tâm nghiên cứu Stimson ở Washington D.C, Mỹ, nói với VOA rằng, việc xây dựng kênh đào này "sẽ tạo ra nhiều vấn đề lũ lụt mới ở Campuchia".

Ông Eyler cho biết: “Đồng bằng sông Mê Kông (Việt Nam gọi là Đồng bằng sông Cửu Long) là một trong những vùng sản xuất lúa gạo lớn nhất thế giới. Ví dụ, An Giang và Kiên Giang, hai tỉnh của Việt Nam nằm ở phía Nam của kênh đào này, là những vùng sản xuất lúa gạo lớn. Những tỉnh này sẽ chịu tác động nặng nề nhất”.

Ngoài khả năng gây tổn hại đến năng suất cây trồng, ông Eyler còn cho biết, hệ sinh thái ở Boueng Prek Lapouv, vùng đất ngập nước quan trọng ở Campuchia nằm ở hạ lưu sông Mê Kông, cũng có thể bị tổn hại.

Trên thực tế, các con đập do Trung Quốc xây dựng trên sông Lan Thương ở thượng nguồn của sông Mê Kông đã gây ra thiệt hại sinh thái nghiêm trọng cho vùng hạ lưu và đe dọa sinh kế của người dân trong khu vực này. Theo The Epoch Times đưa tin vào năm ngoái, tổ hợp đập của Trung Quốc trên sông Lan Thương ở thượng nguồn sông Mê Kông đang làm trầm trọng thêm tình trạng hạn hán ở khu vực hạ lưu, khiến nền kinh tế của các nước Đông Nam Á càng trở nên tồi tệ hơn.

3. Tham vọng quân sự của Trung Quốc ở Campuchia thu hút sự chú ý của Mỹ

Hôm thứ Năm (ngày 30/5), quân đội Campuchia và Trung Quốc vừa kết thúc cuộc tập trận quân sự thường niên với sự tham gia của nhiều tàu chiến Trung Quốc và hàng trăm quân nhân Trung Quốc. Campuchia và Trung Quốc đã phát động cuộc tập trận quân sự “Rồng Vàng - 2024” kéo dài 15 ngày từ ngày 16/5 ở vùng biển gần Biển Đông - nơi đang có tranh chấp chủ quyền. Đây là cuộc tập trận chung trên bộ và trên biển lớn nhất được hai nước tổ chức kể từ khi bắt đầu cuộc tập trận chung này vào năm 2016.

Vào tháng 12 năm ngoái, hai tàu chiến của Trung Quốc đã lần đầu tiên đến thăm căn cứ Hải quân Ream ở Campuchia và neo đậu tại đây kể từ đó. Mỹ cho biết, căn cứ này có thể được sử dụng để tăng cường ảnh hưởng của Trung Quốc ở Vịnh Thái Lan. Bộ Quốc phòng Campuchia tuần trước cho biết, việc này chỉ nhằm "hỗ trợ đào tạo cho hải quân Campuchia và chuẩn bị cho cuộc tập trận Rồng Vàng".

Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ hôm thứ Tư (ngày 29/5) cho biết, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin sẽ tới khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trong chuyến thăm thứ 10 kể từ khi nhậm chức. Chuyến đi này diễn ra trong bối cảnh Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ tiếp tục tăng cường mối quan hệ với các đồng minh và đối tác nhằm thúc đẩy hòa bình, ổn định và răn đe trong khu vực. Ông Austin sẽ thăm Campuchia vào thứ Ba (ngày 4/6) để gặp gỡ các quan chức cấp cao của nước này.