Thanh toán bằng tiền mặt vẫn ở mức cao

Thanh toán bằng tiền mặt vẫn ở mức cao

 

Thời gian qua, VN đã đạt bước tiến dài trong việc hạ tỷ lệ thanh toán bằng tiền mặt, tuy nhiên tỷ lệ này vẫn ở mức 20% (cao gấp gần 2,5 lần Thái Lan, gấp gần 4 lần Malaysia và gấp hơn 5 lần các nước châu Âu).

 

  Nhiều người vẫn chưa có thói quen thanh toán qua thẻ. Ảnh: saga

 

Đầu tuần qua, NHNN đã chính thức đưa ra Dự thảo Nghị định về thanh toán không dùng tiền mặt để lấy ý kiến rộng rãi trong công chúng trước khi trình Thủ tướng Chính phủ ký ban hành. Bản Dự thảo Nghị định này được đưa ra trong bối cảnh chúng ta vừa hoàn tất kế hoạch 5 năm triển khai đề án đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2006-2010. 

 

Các số liệu thống kê từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy, trong giai đoạn vừa qua, chúng ta đã đạt được các bước tiến dài trong việc hạ tỷ lệ thanh toán bằng tiền mặt trên thị trường khi mà vào năm 2006, tỷ lệ này là trên 17,2% thì vào cuối năm nay dự kiến xuống còn 13,5%. Tuy nhiên, cũng theo Ngân hàng Nhà nước thì tỷ lệ này còn có thể khả quan hơn nhiều nếu như các ngân hàng thương mại thời gian qua không bỏ lỡ nhiều cơ hội, đặc biệt là từ chủ trương trả lương qua tài khoản ATM đối với những người làm công ăn lương tại các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp.

 

Để đánh giá mức độ thanh toán không dùng tiền mặt thì Việt Nam thời gian qua thường lấy tỷ lệ giữa thanh toán bằng tiền mặt với tổng phương tiện thanh toán để làm thước đo. Tuy nhiên, trên thế giới hiện nay thì nhiều nước lại sử dụng tiêu chí tiền mặt trong lưu thông tính trên GDP để đánh giá tình hình thanh toán không dùng tiền mặt trong lưu thông của nền kinh tế. Và nếu tính theo tiêu chí này thì tỷ lệ thanh toán bằng tiền mặt của VN trong những năm gần đây ở mức khoảng 20%, tức là cao gấp gần 2,5 lần Thái Lan, gấp gần 4 lần Malaysia và gấp hơn 5 lần các nước châu Âu. 

 

Rõ ràng, để hạ dần tỷ lệ thanh toán bằng tiền mặt trong 5 năm tới đây đòi hỏi chúng ta cần có những giải pháp mạnh mẽ hơn.

 

Ngân hàng Nhà nước kỳ vọng, Dự thảo Nghị định về thanh toán không dùng tiền mặt nếu sớm được ban hành sẽ là cơ sở để chúng ta phấn đấu đưa tỷ lệ tiền mặt so với tổng phương tiện thanh toán từ mức 13,5% vào cuối năm nay xuống thấp hơn 11% vào năm 2015.

 

Để làm được điều này thì không chỉ hạ tầng thiết bị chấp nhận thanh toán thẻ, tỷ lệ người dân có tài khoản tại ngân hàng cần tăng từ 3 đến 5 lần so với hiện nay, mà chúng ta còn cần đến nhiều hình thức thanh toán mới phù hợp với điều kiện và đặc điểm của khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Đây thực sự là thách thức không nhỏ, nhất là trong bối cảnh các ngân hàng đã đầu tư khá nhiều cho dịch vụ thanh toán thẻ, nhưng chưa ngân hàng nào có lãi. 

----------

Năm 2011: Tỷ lệ thanh toán bằng tiền mặt tiếp tục giảm

Những số liệu thống kê từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy, trong các năm gần đây, Việt Nam đã đạt được những bước tiến dài trong việc hạ tỷ lệ thanh toán bằng tiền mặt. Năm 2006, tỷ lệ này là trên 17,2%. Cuối năm 2011, dự kiến tỷ lệ này xuống còn 13,5%.

Chính phủ chỉ đạo đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt. Ảnh: saga

Tuy nhiên, cũng theo Ngân hàng Nhà nước, tỷ lệ này còn có thể khả quan hơn nhiều nếu như các ngân hàng thương mại thời gian qua không bỏ lỡ nhiều cơ hội, đặc biệt là từ chủ trương trả lương qua tài khoản ATM đối với những người làm công ăn lương tại các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp.

 

Tại các siêu thị lớn trên cả nước, tình cảnh máy thanh toán thẻ POS của ngân hàng nào chỉ đọc được loại thẻ do ngân hàng đó phát hành đã chấm dứt từ hơn một năm nay nhờ quyết tâm của NHNN trong việc yêu cầu các ngân hàng phải liên minh hệ thống thanh toán thẻ với nhau. 

 

Một máy POS có thể đọc tất cả các loại thẻ không chỉ tạo sự thuận lợi, mà còn thay đổi thói quen của không ít người qua việc thay vì đến các máy ATM để rút tiền ra chi tiêu, họ đã chuyển qua thanh toán trực tiếp bằng thẻ khi mua hàng hóa hay thanh toán dịch vụ. 

 

Chỉ trong một năm, số giao dịch thanh toán qua thẻ ATM tăng 20% là một bước tiến lớn. Nhưng cơ hội cũng đang bị bỏ lỡ rất nhiều khi vẫn có tới quá nửa số người sở hữu thẻ ATM biết tới chức năng thanh toán của thẻ này. 

 

Sự gia tăng số lượng thẻ và máy thanh toán POS đã giúp tỷ lệ thanh toán bằng tiền mặt giảm nhanh trong thời gian qua. Nhưng mức 13,5% của Việt Nam hiện nay vẫn cao gấp 2 đến 3 lần so với các nước trong khu vực và thế giới. Chính vì vậy, Chính phủ vừa có chỉ đạo NHNN xây dựng đề án đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2011-2015 với nhiều giải pháp và hình thức thanh toán hiện đại hơn.

 

Cũng theo kinh nghiệm từ Hàn Quốc và Đài Loan, việc miễn giảm 1 đồng tiền thuế lúc đầu cho các khoản thanh toán qua thẻ đã giúp tăng thu 1,6 đồng tiền cho ngân sách sau này nhờ hạn chế được tình trạng DN giấu doanh thu, trốn thuế thu nhập. Nhưng điều quan trọng hơn là sự khuyến khích này sẽ giúp chủ trương đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt đi vào cuộc sống nhanh hơn, thúc đẩy DN tiếp cận với công nghệ hạch toán hiện đại, qua đó tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh và giảm bớt nguy cơ sử dụng tiền mặt vào những mục đích không minh bạch... 

Tác giả : Mạnh Hùng