VT 80, CHIẾC MÁY VI TÍNH ĐẦU TIÊN CỦA VIỆT NAM

Cám ơn anh Nguyễn Chí Công đã gửi lời kết bạn với tôi, nhờ đó vào xem trang của anh thấy bài viết dưới đây về những năm tháng hình thành Viện Khoa học Tính toán và Điều khiển và chiếc máy vi tính đầu tiên của Việt Nam, làm tôi rất nhớ những kỷ niệm xưa. Tôi là người gốc toán, năm 1983 thời là quân của giáo sư Hoàng Tụy, tôi thường xuyên đến Viện Khoa học Tính toán và Điều khiển chạy nhờ máy tính, và hay gặp các anh Vũ Duy Mẫn và Ngô Trung Việt. Lúc đó GSTS Trần Mạnh Tuấn (sau này là Phó Chủ tịch Viện Hàn Lâm Khoa học và Công nghệ Quốc gia) hướng dẫn tôi xây dựng các loại mô hình kinh tế lượng và tôi sử dụng các mô hình đó để áp dụng cho toàn nền kinh tế cũng như một số ngành. Thời đó chúng tôi chỉ có phương pháp, còn để ước lượng kinh tế lượng thì phải tự viết chương trình bằng ngôn ngữ gì đó, rồi ngôn ngữ BASIC, MBASIC... để đưa vào máy chạy, chứ không có phần mềm máy tính sẵn có như bây giờ. Hoạt động khoa học thời đó vui và sôi nổi lắm, đúng như tác giả bài dưới đây mô tả: "tất cả đám thanh niên vẫn thường xuyên tươi cười, quên đi mọi nhọc nhằn". Tác giả bài này viết "chiếc máy vi tính đầu tiên trên thế giới đã ra đời vào tháng 5-1973 tại Pháp bởi kỹ sư François Gernelle và một doanh nhân gốc Việt là kỹ sư André Trương Trọng Thi, giám đốc công ty R2E". Điều này đúng vì cũng năm 1983, chú Trần Việt Phương (thư ký trong nửa thế kỷ cho Thủ tướng Phạm Văn Đồng) có bảo tôi dịch để in phát cho các đồng chí lãnh đạo một bài báo dài trên tạp chí L'Expess của Pháp nhan đề "Cách mạng văn hóa trong tin học". Trong bài báo này có đoạn nói về André Trương Trọng Thi, người phát minh ra máy vi tính. Tôi nhớ mãi câu cuối cùng của bài báo: "Cuộc cách mạng văn hóa trong tin học đã bắt đầu. Chỉ có những Thủ tướng chính phủ nào hiểu được điều đó, thì đất nước mới có cơ hội phát triển trong tương lai". Tiên tri quá đúng. Đây nữa, cũng lại một người Pháp, TS Alain Teissonnière cũng tiên đoán rất chính xác: "Chip vi xử lý là những "viên gạch thông minh" xây nên một công nghệ mới sẽ có mặt khắp nơi, thay cho các máy tính lớn (mainframes) kềnh càng, tốn điện". Tôi rất ghét người Pháp vì tham lam, bóc lột các nước nghèo (dù vẫn có nhiều người rất tốt bụng như TS Alan), nhưng tôi luôn luôn khâm phục nền giáo dục và nghiên cứu khoa học cơ bản của Pháp, hơn hẳn Mỹ. Ở Pháp, cái gì cũng làm rất bài bản, khoa học theo kiểu hàn lâm, chuộng cái đẹp, cái hoàn hảo; còn ở Mỹ họ làm theo quan điểm thực dụng, được việc, kiếm được nhiều tiền. Rất may là Mỹ giầu nên Mỹ mua được rất nhiều nhà khoa học cơ bản người Pháp và các nước khác đến phục vụ Mỹ.

VT 80, CHIẾC MÁY VI TÍNH ĐẦU TIÊN CỦA VIỆT NAM

Cường Trịnh - Nhân 30 năm ngày thành lập Viên tính toán điều khiển, nay là Viện Công nghệ thông tin (27/12/1976 – 27/12/2006). Muộn vài ngày nhưng lòng biết ơn không bao giờ muộn nhỉ. Khâm phục và biết ơn cùng các tiền bối tài ba! Cảm ơn nước Pháp! (lại nước Pháp)

Cảnh đồi thông thời bao cấp

Đây là hồi kết của kỷ nguyên hòa bình dài nhất?

Tôi đồng quan điểm với ông Henry Kissinger là chắc chắn chiến tranh thế giới thứ ba sẽ phải nổ ra. Tuy nhiên, tôi không dự báo được thời điểm như ông Henry Kissinger dự báo là "tám thập kỷ hòa bình giữa các cường quốc khó có thể kéo dài trọn vẹn một thế kỷ", tức là chiến tranh thế giới thứ ba sẽ nổ ra trước năm 2045. Đó là vì các nhà lãnh đạo thế giới đều biết khác với trước đây, nếu chiến tranh thế giới nổ ra thì chỉ có lính chết, còn họ không chết. Còn giờ đây, nếu chiến tranh thế giới thứ ba nổ ra, cả họ và gia đình họ cũng có nguy cơ chết hết. Vì sợ chết nên dù tham lam và ngạo mạn, họ cũng không dám liều lĩnh để dễ dàng phát động cuộc chiến. Trong bài dưới đây, tác giả nêu ra năm yếu tố nổi bật có thể chấm dứt nền hòa bình lâu dài hiện tại. Tôi bổ sung thêm yếu tố thứ sáu là chưa bao giờ thế giới bất công như ngày nay và chưa bao giờ chủ nghĩa tư bản lại tham lam như ngày nay. Nhìn GDP theo đầu người là thấy chênh lệch giầu nghèo đã khủng khiếp như thế nào. Nhìn chính sách thuế và chính sách thu hút đầu tư nước ngoài của ông D. Trump để thấy người Mỹ tham lam và bóc lột thế giới thậm tệ như thế nào. Bất công, tham lam như thế các nước lớn như Nga, Trung Quốc, Ấn Độ, Braxin... làm sao không tức giận; các nước nghèo có thu nhập hàng năm dưới vài nghìn USD làm sao không muốn nổi loạn tiêu diệt các nước giầu. Mâu thuẫn giầu nghèo, tham lam và đói ăn không tức nước vỡ bờ và bùng nổ chiến tranh mới là chuyện lạ. Nga nổi giận tấn công Ukraine cũng là vì thế. Tấn công Ukraine đồng nghĩa Nga chấp nhận đánh nhau với NATO, tức là Trung Quốc và các cường quốc khác cũng phải nhảy vào vì thế giới này là môi trường sống chung, ai cũng bị ảnh hưởng.

Đây là hồi kết của kỷ nguyên hòa bình dài nhất?

Một trong những thành tựu vĩ đại nhất của lịch sử đang bị đe dọa. Trước khi qua đời vào năm 2023, Henry Kissinger từng nhiều lần nhắc nhở các đồng nghiệp rằng ông tin tám thập kỷ hòa bình giữa các cường quốc khó có thể kéo dài trọn vẹn một thế kỷ. Trong số những yếu tố mà lịch sử cho thấy góp phần vào hồi kết tàn bạo của một chu kỳ địa chính trị lớn, có năm yếu tố nổi bật có thể chấm dứt nền hòa bình lâu dài hiện tại.

Tám thập kỷ qua là khoảng thời gian dài nhất không có chiến tranh giữa các cường quốc kể từ thời Đế chế La Mã. Kỷ nguyên hòa bình kéo dài bất thường này diễn ra sau hai cuộc chiến thảm khốc, mỗi cuộc chiến đều có sức tàn phá khủng khiếp hơn nhiều so với các xung đột trước đó, đến nỗi các nhà sử học thấy cần phải tạo ra một phạm trù hoàn toàn mới để mô tả chúng: chiến tranh thế giới. Nếu phần còn lại của thế kỷ 20 cũng bạo lực như hai thiên niên kỷ trước, thì cuộc đời của hầu hết mọi người đang sống ngày nay hẳn đã khác xa.

NGƯỜI KHỎE TẠI SAO LẠI ĐỘT TỬ ?

NGƯỜI KHỎE TẠI SAO LẠI ĐỘT TỬ ?

Hoàng Tuyên (bác sĩ chuyên khoa nội lồng ngực và y học bệnh hiểm nghèo, bệnh viện Từ Tế Đài Trung). Người dịch Tô Duy Tiệp (tổ trưởng tổ Thiện Nguyện Việt Thăng Vân Lâm). "Đột tử” thường xảy ra vào đêm khuya hoặc sáng sớm. Khi gặp gió lạnh mùa đông tràn về chúng ta phải thay đổi thói quen sinh hoạt, đừng nghĩ rằng mình còn trẻ mà không phòng bệnh.

Hôm qua rất lạnh, toàn Đài Loan có khoảng 50 người bị đột tử, nếu cứ tiếp tục lạnh nữa e rằng sẽ có hàng trăm người bị đột tử.

Ai phải chịu trách nhiệm về những hậu quả của thiên tai ?

Ai phải chịu trách nhiệm về những hậu quả của thiên tai ?

Ngập lụt ngày càng tàn khốc, phải có người chịu trách nhiệm thì đất nước mới thay đổi. Nếu không năm sau hậu quả của thiên tai sẽ nặng hơn năm trước.

Ảnh: TBT Giang Trạch Dân trong một lần thị sát chống lũ

Năm 1998, Trung Quốc trải qua một đợt thiên tai lũ lụt nghiêm trọng, lan rộng, ảnh hưởng đến nhiều tỉnh, khiến thiệt hại nặng nề — hàng trăm triệu người dân bị ảnh hưởng. Đồng chí Giang Trạch Dân - Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Chủ tịch quân ủy TW Trung Quốc đã ra tuyến đầu và được truyền thông Trung Quốc đưa tin ông đã thề: Nếu không ngăn được ngập lụt, làm chết người dân, ông sẽ trầm mình theo dòng nước cùng đồng bào.

Không chỉ ghi nhớ, mà cần truy vấn: Chúng ta phải làm gì?

Không chỉ ghi nhớ, mà cần truy vấn: Chúng ta phải làm gì?

FB Đông Sa 30-11-2025 Tôi dự định viết những dòng này từ ngày 24–11–2025. Một vài đoạn đã thành hình, nhưng mỗi lần ngồi xuống trước bàn phím rồi lại đứng dậy. Đến lần thứ ba trở lại màn hình mà vẫn không viết nổi, tôi đành gác lại.

Có lẽ vì bài “Văn tế nạn nhân thiên tai và nhân tai” của thi sĩ Ủa (Nguyễn Duy), được đăng tải trên nhiều báo mạng ngày 26-11-2025, đã trở thành tác phẩm sớm nhất—và đến thời điểm này gần như duy nhất—viết về thảm hoạ lũ lụt miền Trung năm nay. Tôi không có ý bình luận về Nguyễn Duy, chỉ muốn bày tỏ sự cảm phục và tri ân ông.

Có nên quy định lãnh đạo không phải là người địa phương ?

Có nên quy định lãnh đạo không phải là người địa phương ?

Lê Việt Đức - Từ khi có tin ông Vũ Đại Thắng được điều về làm Chủ tịch UBND Tp Hà Nội, nhiều người đã thắc mắc và không tin vì tra Wikipedia thấy quê ông là Hà Nội trong khi gần đây Đảng có quy định lãnh đạo không được là người địa phương. 

Thông tin trên mạng cho biết ông Thắng sinh ra và lớn lên ở Hải Phòng. Ông sống ở đó gần hai chục năm, là cựu học sinh chuyên Toán Trường trung học phổ thông năng khiếu Trần Phú nổi tiếng ở Hải Phòng. Chỉ đến khi thi đỗ đại học ông mới lên Hà Nội học.

Tiếng thở dài của cựu Bí thư Tỉnh ủy Phú Yên!

Tiếng thở dài của cựu Bí thư Tỉnh ủy Phú Yên!

Ông Đào Tấn Lộc, năm nay 72 tuổi, từng giữ cương vị Bí thư Tỉnh ủy Phú Yên hai nhiệm kỳ, từ tháng 2/2006 đến tháng 10/2015. Ông Đào Tấn Lộc vốn là kỹ sư nông nghiệp, trước khi bước vào chính trường.

Chứng kiến cảnh đau thương tại quê nhà, cũng như sự kiên cường của người dân Phú Yên (cũ), ông xúc cảm viết nên bài thơ “Rồi cỏ xanh lại vẫn nở hoa vàng”. Bài thơ là tâm tình gửi vùng đất hoa vàng cỏ xanh, chia sẻ với bà con và gieo niềm tin vực dậy sau thiên tai chồng chất, nơi  Phú Yên "Mấy trăm năm nguyện ước của tiền nhân / Mơ cháu con bình yên và trù phú".

Thủ tướng Thái Lan nhận trách nhiệm trước tổn thất trong lũ lụt

Trước cùng một sự việc, lãnh đạo Thái Lan và lãnh đạo Việt Nam có thái độ ứng xử rất khác nhau. Một là họ nhận trách nhiệm rất nhanh, người lãnh đạo cao nhất xin chịu hoàn toàn trách nhiệm và không cần phân bua nguyên nhân, thậm chí còn nói rõ: “Không ai phải chịu trách nhiệm ngoài tôi". Còn ở ta, đến nay "chưa một ai thấy mình có trách nhiệm để lên tiếng xin lỗi người dân và đứng ra nhận trách nhiệm cả". Hai là Thủ tướng Thái Lan cam kết “chúng ta cũng phải bảo đảm không để xảy ra thêm lỗi nào nữa và nhanh chóng đưa cuộc sống trở lại bình thường”. Ba là "Thủ tướng Thái Lan thông báo chính phủ sẽ hỗ trợ 2 triệu baht (khoảng 62.000 USD – khoảng 1,6 tỉ đồng VN) tiền mai táng cho mỗi gia đình". Còn ở ta thì tôi không biết Thủ tướng đã có thông báo gì cho mỗi gia đình chưa, ngoài số tiền và gạo chuyển cho các tỉnh bị thiệt hại. Bốn là tại sao có sự khác nhau giữa hai nước như vậy. Bác Thái Hạo bảo vì Thái Lan có một nền văn-hóa-chính-trị trưởng thành, tức là lãnh đạo không né tránh, không đổ lỗi, nhận hết trách nhiệm về mình, và xét về đạo đức công vụ, đó là điều kiện tối thiểu phải có để đưa một đất nước đi lên. Như vậy, chắc là ta chưa trưởng thành. Không những thế, nhà báo Kim Dung còn nhận xét dân thiệt hại người và của như thế, nhưng khi Chính phủ "tổng kết lại chỉ thấy thắng lợi. Thế mới tài!". Tôi thì cho rằng nguyên nhân là thể chế lãnh đạo của hai nước Thái Lan và Việt Nam khác nhau hoàn toàn: Chính quyền Thái Lan là do "Dân cử dân bầu"; còn Chính phủ ta là do "Đảng cử dân bầu". Vì thế trong các bài viết của tôi, tôi luôn luôn nhấn mạnh "cải cách thể chế là nguồn gốc và nền tảng của mọi kỳ tích trên con đường hóa rồng của Việt Nam". 

Thủ tướng Thái Lan nhận trách nhiệm trước tổn thất của người dân trong lũ lụt

Thái Hạo 29-11-2025  - Lũ lụt: Thủ tướng Thái Lan xin lỗi và nhận hoàn toàn trách nhiệm. Về trận lũ lụt nghiêm trọng vừa xảy ra, dẫn theo báo Tuổi trẻ, Thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul phát biểu: “Tôi rất tiếc và xin chịu hoàn toàn trách nhiệm. Không cần phân bua nguyên nhân”. Ông cho biết chính phủ “đã không làm đủ tốt” và sẽ đẩy nhanh nỗ lực khắc phục hậu quả.

Khi được hỏi về việc đình chỉ quan chức quận Hat Yai, ông nói rõ: “Không ai phải chịu trách nhiệm ngoài tôi. Tôi là người chịu trách nhiệm trước toàn bộ tình hình này”. “Lúc này, chúng ta cần hợp tác chứ không phải đổ lỗi”.

Vụ thay thế đô trưởng Hà Nội nói lên điều gì?

Việc anh Nguyễn Đức Trung nhậm chức Chủ tịch Hà Nội được 11 ngày đã phải chuyển đi làm nhiều người có ý kiến, nhất là những cây đa cây đề trong làng facebook. Một số người bảo chính quyền coi 9 triệu người dân thủ đô như đám trẻ con, nay đặt ông này lãnh đạo họ, được vài hôm lại điều chuyển ông khác tới thay cũng để lãnh đạo họ. Trước đó, ngày 16/10, bà Bùi Thị Minh Hoài được bầu lại làm Bí thư Thành ủy Hà Nội khóa XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030, nhưng cũng chỉ hơn 2 tuần sau, ngày 4/11 chức vụ này lại được chuyển cho ông Nguyễn Duy Ngọc, còn bà Hoài thì sang Mặt trận. Nhà báo Nguyễn Thông trong bài dưới đây thì bảo "Việc lớn việc trọng của nhà nước không phải trò chơi, không thể thích thì làm, không thích thì thì thôi, đâu phải trò trẻ con". Bác bảo "Nhà cầm quyền che giấu, không thật thà (nếu không nói là giả dối) để đối phó dư luận, trấn an dân chúng, làm dịu tình hình. Nhưng họ càng làm càng dở bởi không dám nhìn thẳng vào sự thật, nhất là trong công tác cán bộ. Lâu nay đều vậy, chứ không phải chỉ riêng vụ thay đổi này". Rồi bác kết luận "Họ thích nói dối. Công khai nói dối". Nếu theo tinh thần nói thẳng, nói thật của Thông thì suy ra không chỉ người dân thủ đô mà cả đại biểu Quốc hội ở Trung ương và HĐND ở địa phương cũng có khác gì đám trẻ con, bảo gì làm nấy, cho gì được nấy ? Tôi thấy những ưu tiên và định hướng phát triển thủ đô của anh Vũ Đại Thắng nêu trong ảnh dưới đây rất trúng. Ba mục tiêu trung tâm của anh Thắng giống y hệt ba mục tiêu cấp bách tôi đã từng tư vấn cho anh Trung trong một bài viết về anh lúc nghe tin anh sắp về thủ đô. Các nhiệm vụ cấp bách hàng đầu cũng vậy. Rất tốt. Bây giờ là lúc chúng ta cần kiên nhẫn chờ đợi anh có thời gian chuẩn bị để khi đã ra tay thì việc gì cũng thành công.

Bế tắc quẩn quanh

Nguyễn Thông 28-11-2025 Vụ thay thế đô trưởng Hà Nội nói lên điều gì? Hà Nội lại có tân chủ tịch thành phố, sau khi ông Nguyễn Đức Trung bị “cưa ghế”, chỉ vỏn vẹn 10 ngày ngồi ghế nóng vì lý do “sức khoẻ”.

Nhà cầm quyền đang rất bị động, lúng túng, quanh quéo, vá víu, mưu mẹo dỏm, che giấu, không thật thà (nếu không nói là giả dối) để đối phó dư luận, trấn an dân chúng, làm dịu tình hình.

Ông Vũ Đại Thắng giữ chức Chủ tịch UBND TP. Hà Nội

Hoan nghênh anh Vũ Đại Thắng về thay anh Nguyễn Đức Trung làm Chủ tịch UBND TP. Hà Nội. Anh Thắng cũng là đồng nghiệp với tôi ở Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Theo tiểu sử dưới đây, ra trường anh về công tác ở Vụ Kinh tế đối ngoại từ năm 1997 đến năm 2005. Từ năm 2006 đến 2008 anh làm ở Vụ Thương mại và Dịch vụ. Thời đó anh làm chuyên viên và khá trẻ, còn tôi đã nhiều tuổi và thường chỉ làm việc với lãnh đạo các vụ nên không tiếp xúc với anh Thắng và do đó không biết gì về anh, chỉ biết anh là con rể của ông Ngô Văn Dụ, một thời là Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương. Tuy nhiên, qua làm việc và giao lưu với cán bộ của Vụ Kinh tế đối ngoại và Vụ Thương mại và Dịch vụ, tôi thấy các anh em ở đây đều rất khiêm tốn, chính trực, thân thiện và làm việc có trách nhiệm, nên tôi rất quý các anh em ở hai đơn vị này. Tôi cũng đã một số lần họp, nghe ông Ngô Văn Dụ phát biểu, tôi thấy ông có trình độ và thái độ cũng rất khiêm tốn. Tôi cũng nghe ông rất nghiêm túc và cẩn trọng trong công tác Đảng và gia đình ông sống rất có nền nếp. Dĩ nhiên, cũng chỉ là nghe nói. Khi anh Thắng làm Vụ phó Vụ Kinh tế dịch vụ năm 2009 thì tôi đã ra sống ở nước ngoài. Khi tôi về nước năm 2015 thì anh đã đi công tác ở Hà Nam, làm Phó chủ tịch tỉnh, nên tôi càng không biết gì về anh. Vì thế, dù không có dịp làm việc với anh và không biết gì về anh, nhưng với tư cách đồng nghiệp cũ trong cùng một “ngôi nhà” Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tôi rất vui khi thấy anh được tin tưởng giao trọng trách tại Thủ đô. Chúc anh luôn mạnh khỏe, bản lĩnh, sáng suốt, và làm ra thật nhiều thành tích, tạo được những dấu ấn đổi mới thực chất cho Hà Nội để xứng đáng với kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân thủ đô, đồng thời làm rạng danh các thế hệ cán bộ đảng viên đã từng gắn bó với nhau trong Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Ông Vũ Đại Thắng giữ chức Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội

(Chinhphu.vn) - Bộ Chính trị điều động, phân công, chỉ định ông Vũ Đại Thắng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ Thành ủy và giữ chức Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội, nhiệm kỳ 2025-2030. HĐND TP. Hà Nội cũng đã bầu ông Vũ Đại Thắng giữ chức Chủ tịch UBND TP. Hà Nội nhiệm kỳ 2021 - 2026.

Ông Vũ Đại Thắng nhận quyết định làm Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội.

Ông Nguyễn Đức Trung giữ chức Phó trưởng Ban CSCLTW

Ông Nguyễn Đức Trung giữ chức Phó trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương

Vậy là đúng như tin đồn, anh Nguyễn Đức Trung đã được Bộ Chính trị điều về làm việc tại Ban Chính sách, chiến lược Trung ương và giữ chức Phó trưởng Ban. Dư luận cũng đồn anh Trung mất chức Chủ tịch Hà Nội vì vợ anh có dính dáng đến một vụ án và khi vụ việc vỡ lở, anh Trung lập tức xin thôi chức và xin ra khỏi bộ máy Đảng và Nhà nước. Chính vì thế mà tôi luôn luôn đánh giá anh Trung là người dám nói, dám làm và dám chịu trách nhiệm.

Ông Nguyễn Đức Trung - Ảnh: NAM TRẦN

Nhìn thẳng vào thực tế để Đảng viên dám nói dám làm

Nhìn thẳng vào thực tế để Đảng viên dám nói dám làm và đưa đất nước tăng trưởng hai con số

FB Lê Việt Đức - Bài dưới đây khá hay, viết về nỗi sợ của Đảng viên khi viết hay chỉ bấm like trên mạng. Tôi cũng là Đảng viên, tôi cũng sợ như nhiều Đảng viên khác khi viết trên mạng, thậm chí khi phát biểu tại các hội nghị.

Bản thân tôi đã chứng kiến một số Đảng viên bị nhắc nhở, thậm chí bị kỷ luật, vì những phát ngôn không được phép. Cá nhân tôi khi họp tổng kết cuối năm ở cơ quan cũng thường được góp ý là phát ngôn thiếu chuẩn mực…

Kỹ nữ bên Ta

Đọc đoạn này thấy vui vui: Một tổ chức từ thiện gây quỹ “Cây Mùa Xuân” kêu gọi giúp người nghèo có tí tiền còm ăn Tết. Buổi gây quỹ đìu hiu vì ai cũng mạt. Bỗng một “má mì” quản lý hơn chục kỹ viện, có hàng trăm kỹ nữ, nhảy lên tuyên bố: “Tôi xin hiến tặng năm chục triệu!”. Bà trưởng ban tổ chức hơi e dè: “Dạ, tụi tui cần tiền thiệt, nhưng những đồng tiền nhơ nhớp này…”. Một chính trị gia ngồi hàng đầu vọt miệng: “Bà cứ nhận đi! Tiền của anh em chúng tôi cả đó mà!”.

Kỹ nữ bên Ta

Nói chuyện kỹ nữ bên Tàu thì bi thương, kỹ nữ bên Tây thì hiện đại, hợp pháp, thì kỹ nữ bên Ta lại mang một màu sắc riêng, pha trộn giữa thương cảm, hồn hậu, và… cái nghèo vật chất lẫn tinh thần.

Ở xứ mình, từ thời Gia Long đến thời cận đại, kỹ nữ là những người con gái sa cơ thất thế, không còn đường lùi, phải “bán mình cho đời” để sống còn. Chẳng ai thích, mà cũng chẳng ai lên tiếng bảo vệ, ngoại trừ vài nhà văn, thi sĩ…

"Tại sao người dân không di dời khi biết xả lũ lớn?"

"Tại sao người dân không di dời khi biết xả lũ lớn?"

FB Đinh Thùy Phương Thảo - Tôi xin kể trường hợp của nhà mình, tại sao mẹ vẫn ở một mình ở nhà đó, mặc dù ba đứa con đều nhà cao tầng, nhất là tôi ở gần nhất, cách mẹ chỉ 3 km.

Căn nhà mẹ đã ở 40 năm, trải qua biết bao mùa bão lũ, ngay cả lũ lịch sử 1993, nhà lúc chưa xây cất lại nhưng nước chỉ tới đầu gối. Nên nghe tin có lũ, mặc dù cảnh báo lớn nhưng vẫn nghĩ trụ được (Tôi nghĩ đa phần những người dân khác trong tình huống này đều nghĩ thế lúc bắt đầu xả lũ, vì đa phần người nông dân cực khổ làm ra hạt lúa nuôi con bò, đâu phải cứ nói bỏ mặc nhà mà đi là đi như thế đâu).

Trung Quốc triển khai robot hình người tới cửa khẩu với Việt Nam

Việc Trung Quốc triển khai robot hình người tại các cửa khẩu giáp với Việt Nam (và nhiều nước khác) không chỉ là một bước tiến công nghệ đơn lẻ, mà còn phản ánh xu thế chuyển dịch chiến lược sâu rộng của Trung Quốc trong bối cảnh tái cấu trúc nền kinh tế và cạnh tranh địa chính trị trong khu vực. Nó không chỉ mang tính thực tiễn và nâng cao hiệu quả hoạt động (hướng dẫn du khách, hậu cần, tuần tra), mà còn có ý nghĩa biểu tượng: khẳng định năng lực công nghệ cao, khả năng “hiện thực hóa AI” (embodied AI), và trình diễn sức mạnh mềm ngay sát biên giới. Chắc chắn nó sẽ tạo áp lực vô hình lên hệ thống quản lý biên giới, logistics, và dịch vụ công của Việt Nam vì hiện nay Việt Nam đang chủ yếu dựa vào lao động thủ công hoặc bán tự động. Nếu Việt Nam không nhanh chóng nâng cao năng lực số hóa và tự động hóa ở các khu vực cửa khẩu, khoảng cách năng lực vận hành xuyên biên giới giữa hai nước sẽ ngày càng nới rộng, làm giảm năng lực cạnh tranh của Việt Nam so với Trung Quốc và trong các chuỗi cung ứng khu vực, từ đó ảnh hưởng tới tăng trưởng kinh tế. Đó là chưa nói tới việc những robot này cũng có chức năng thu thập thông tin tình báo về kinh tế, xã hội và chính trị Việt Nam.

Trung Quốc triển khai robot hình người tới cửa khẩu với Việt Nam

Một công ty sản xuất robot của Trung Quốc hôm 25/11 cho biết đã trúng thầu hợp đồng trị giá 37 triệu đô la Mỹ để triển khai robot hình người đến các cửa khẩu biên giới giữa Trung Quốc - Việt Nam. Trung Quốc đã đầu tư mạnh vào robot và trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm vượt qua những thách thức như tăng trưởng kinh tế chậm lại và dân số già hóa.

Công ty UBTech Robotics cho biết nhiệm vụ của các robot này là hướng dẫn khách du lịch, quản lý lưu lượng người, tiến hành tuần tra, xử lý hậu cần và cung cấp các dịch vụ, trong bối cảnh Bắc Kinh đẩy mạnh nỗ lực ứng dụng robot vào đời sống.

Cảnh báo của GSTS Lê Huy Bá về “Báo cáo tác động môi trường”

Tôi tin là phần lớn các “Báo cáo tác động môi trường” (ĐTM) ở VN là “báo cáo láo”. Đấu thầu thì quân xanh quân đỏ... Tôi cũng đồng ý với Giáo sư Bá về nguyên nhân cốt lõi khiến ĐTM đều thành “báo cáo láo” là quy định chủ đầu tư chi trả kinh phí xây dựng ĐTM. Cho nên cơ quan làm ĐTM phải là độc lập, kinh phí được cấp từ một nguồn khác, không lấy từ túi tiền của chủ đầu tư thì thông tin mới minh bạch và khách quan. Nhưng đấy mới chỉ là nguyên nhân cốt lõi; còn nhiều nguyên nhân quan trọng khác. Đọc đoạn này tôi rất buồn vì đây chính là thực trạng của gần như toàn bộ giới khoa học Việt Nam ngày nay: "Không ai nghe lời cảnh báo của ông, và gần 10 năm nay ông im hơi lặng tiếng về tai họa của lũ và ngập!". Kiến nghị mãi, chẳng ai nghe, chẳng ai đọc, có đến tai họ thì họ cũng vứt bỏ. Vậy thì kiến nghị mãi để làm gì ? Gần 10 năm im hơi lặng tiếng, chán chẳng muốn làm thì kiến thức rơi dụng dần, về già thành ông cụ hết ra đường lại vào nhà, cứ loanh quanh một hồi cho hết ngày, qua vài năm thì về trời... Đất nước tổn thất vô cùng lớn. Từ lâu tôi đã giảng cho sinh viên lãng phí lớn nhất là lãng phí trí tuệ. Trong thời đại ngày nay, vốn tri thức, chứ không phải tư bản vật chất, mới là nhân tố quan trọng nhất để tăng trưởng kinh tế. Những người giầu nhất thế giới hiện nay hầu hết là chủ nhân của các doanh nghiệp trí tuệ và sản phẩm của chúng vô hình chứ không phải những hàng hóa hữu hình hay dịch vụ truyền thống. Vì thế con đường để làm giầu nhanh nhất là đầu tư vào giáo dục và đào tạo, chứ không phải là xây dựng nhiều nhà máy xí nghiệp sản xuất hàng hóa.

Cảnh báo của GSTS Lê Huy Bá về “Báo cáo tác động môi trường”

Fb Mai Bá Kiếm 25-11-2025 Mỗi lần có ngập lụt, tôi nhớ cảnh báo của GSTS Lê Huy Bá về “Báo cáo tác động môi trường”. Theo suy nghĩ của tôi, GS.TS Lê Huy Bá là nhà khoa học về môi trường rất thắng tính khi phản biện các dự án công trình lớn có tác động xấu đến môi trường.

Ông từng phản biện “Dự án lấn biển Cần Giờ nạo vét cát pha bùn và lấp bằng cát sạch” để thành bãi biển nước trong như bãi sau Vũng Tàu bởi vì phù sa sông Soài Rạp sẽ “bùn hóa” cát sạch sau vài năm.

Miền Trung cần thay đổi cách chúng ta đối xử với vùng đất này

Miền Trung cần thay đổi cách chúng ta đối xử với vùng đất này

Tôi đồng ý với anh fb Johnny Trí Nguyễn trong bài viết dưới đây.
Về vĩ mô, tôi thường xuyên cảnh báo nước ta cứ hết tăng trưởng kinh tế nhanh lại tới khủng hoảng lớn. Về vi mô thì cứ hết khô hạn lại tới ngập lụt.

Anh Trí Nguyễn nói thẳng nguyên nhân là sự “thờ ơ tập thể”; giải pháp phải là “trí tuệ”, phải học cách người nước ngoài đã làm và có hiệu quả.

Rút bài về chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Trung

Rút bài về chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Trung

Lê Việt Đức - Chào các bạn, ban nãy tôi vừa viết một bài về anh Trung, tin tưởng anh có những lý do chính đáng để không tham gia cuộc họp thành ủy Hà Nội bàn về phát triển kinh tế xã hội thủ đô, dù đây là nhiệm vụ chính của anh.

Sau khi bài này đăng lên, có anh bạn đã đọc và gọi điện cho tôi, cung cấp những thông tin mới nhất về anh Trung làm tôi rất sốc, nên tôi đã phải rút lại bài vừa viết.

GHI CÔNG ÔNG

Đây là một bài về anh Nguyễn Đức Trung. Tôi kính trọng anh vì đã dũng cảm ra một quyết định đúng đắn. Đúng là một người dám nói dám làm như tôi đánh giá.

GHI CÔNG ÔNG

@Huệ Hương Hoàng 26-11-2025
Người Nghệ có trí tuệ sẽ cảm ơn ông về thời gian qua thật nhiều.
Ông về Nghệ an mới có 5 năm, đã đưa Nghệ An lên tốp đầu thu hút đầu tư của cả nước (lần đầu tiên trong lịch sử Nghệ An). Con em Nghệ An lâu nay không cần phải vào Bình dương, sang Đài, Hàn, vẫn có công ăn việc làm ngay trên đất quê mình.

Mỗi lần tôi về quê vào buổi chiều, giờ tan tầm, công nhân đổ ra từ trong khu công nghiệp Viship hay từ nhà máy sợi đông đúc như hội. Nhìn những đoàn người rẽ vào các lối xóm trong bóng hoàng hôn mà lòng tôi thấy vui làm sao.

Chúng mày thất đức và ác lắm

Chúng mày thất đức và ác lắm

FB Đàm Ngọc 23-11-2025 - Có lẽ chỉ có dân miền Trung, nhưng phải ở chính những vùng lũ lụt năm nào cũng có, mới thấu hiểu triệt để mỗi khi nước dâng về một màu trắng xóa tang thương. Còn ngược lại, tôi xin nói thẳng, tất cả chỉ nghe hay xem qua những thước phim mà thôi. Nên xin đừng vội kết luận điều chi, khi mà bản thân chúng ta chưa hề tường tận thực tế.

Một phụ nữ mặc áo mưa, đứng co ro bên cạnh quan tài người thân. Nguồn: Đàm Ngọc
Bạn đã bao giờ ngồi co ro trong lạnh lẽo và đói, mắt dán vào mực nước ngày càng dâng lên, tay chân tím tái, cứ nước càng dâng lên, cảm giác lo sợ sinh mạng của bạn dần rút ngắn lại? Chưa, đúng không?

Người Việt, hãy thức tỉnh…

Người Việt, hãy thức tỉnh…

Lê Việt Đức - Nhìn cảnh người dân miền Trung gồng mình chịu đựng cơn thịnh nộ của thiên tai và sự tàn ác dã man của những ông chủ và người quản lý thủy điện không ai không thương xót đến rơi nước mắt.

Mong rằng những thảm cảnh trong đợt ngập lụt này có thể đánh thức lương tâm của đám quan tham và các ông chủ doanh nghiệp sân sau của chúng. Để chúng tính ngộ và nhận ra rằng tiền bạc không là gì so với cuộc sống của con người và vạn vật chúng sinh xung quanh chúng.

MỘT MẠNG NGƯỜI ĐÁNG GIÁ BAO NHIÊU?

MỘT MẠNG NGƯỜI ĐÁNG GIÁ BAO NHIÊU?

(Tác giả: Trần Hạ Vi)
Đây là một câu chuyện buồn, mình cũng không muốn kể. Nhưng nhìn đồng bào ở vùng lũ nhà cửa tài sản ngập hư hại hết, người chết đã trên trăm người (102 người, theo báo Dân Trí vừa đưa tin), mình thấy buồn quá, trong đầu lại cứ ám ảnh câu hỏi này "Một mạng người đáng giá bao nhiêu?"

Tháng 6/2025, tức là 5 tháng trước đây, một người thân của gia đình mình đã qua đời ở California, Mỹ. Bạn ấy đến Mỹ bốn năm về trước, đang có thẻ xanh, chưa có quốc tịch Mỹ. Bạn còn trẻ, 30 tuổi, đang đi học bằng Kỹ sư CNTT (IT) ở Đại học, năm thứ ba. 

"Chị Lò Thị Luyện ạ, tem tém lại đi"

Bài này trên fb Mai Thanh Mai. Tác giả khuyên “cái con Luyện tem tém cái mồm lại ”, không biết Luyện là ai nhỉ ?

"Chị Lò Thị Luyện ạ, tem tém lại đi"

Nhiều ông chồng thất thế trong sự nghiệp không phải vì ông ấy kém tài hoặc vây cánh ông yếu, đơn giản ông thất thế vì bà vợ.

Đặc tính xã hội là soi mói, bơm đểu, ganh ghét và ít nhiều trọng na.m khinh n.ữ, vậy nên vợ các ông tốt nhất là cứ tem tém lại.

Em có chị bạn, chị ở nhà nội trợ ngâm thơ trồng hoa cắm cây, chồng chị làm tổ trưởng trong công ty, đùng cái lên chức giám đốc, chị phấn khởi vô cùng.

Sẵn văn hoá tinh hoa học được, chị đi đâu cũng quần là áo lượt nước hoa thơm phức, tay chị cầm quạt phe phẩy cổ choàng khăn lụa dắt theo con sen bưng tráp theo hầu. Em thấy thế em bảo : “Chị ơi, bình tĩnh hít thở sâu lắng lại suy ngẫm đi chị”.

Em hiểu, phần do chị sung sướng bất ngờ quá, phần do bọn con sen nó đủn mông nịnh bợ, phần do chị muốn thể hiện cái tôi nghệ sĩ, phần do chị muốn thổi làn gió mới cho thời đại mới, nhưng thôi, cứ bình tĩnh nhé chị.

Chúng mày thất đức và ác lắm

Chúng mày thất đức và ác lắm

FB Đàm Ngọc 23-11-2025 - Có lẽ chỉ có dân miền Trung, nhưng phải ở chính những vùng lũ lụt năm nào cũng có, mới thấu hiểu triệt để mỗi khi nước dâng về một màu trắng xóa tang thương. Còn ngược lại, tôi xin nói thẳng, tất cả chỉ nghe hay xem qua những thước phim mà thôi. Nên xin đừng vội kết luận điều chi, khi mà bản thân chúng ta chưa hề tường tận thực tế.

Một phụ nữ mặc áo mưa, đứng co ro bên cạnh quan tài người thân. Nguồn: Đàm Ngọc

THUYỀN BƠI TRÊN MÁI NHÀ...

THUYỀN BƠI TRÊN MÁI NHÀ...

FB Đặng Chương Ngạn

Tao đã từng thấy thuyền
bơi trên mái nhà.
“Thôi đi mày, đừng nói bậy!”

Năm 2025, miền Trung quê tao đấy,
tàu thuyền lượn lờ
trên những mái tôn.

Chiếc xe hòm vào xã Hòa Thịnh

Mình cũng như bác Nhơn, chỉ mong "chiếc xe hòm vào xã Hòa Thịnh là ảnh đểu", để thực sự không phải "như tin đồn”. Nhưng mong thì mong chứ thực tế thường khác xa mong muốn.

Chiếc xe hòm vào xã Hòa Thịnh

FB Lê Thiếu Nhơn, 22-11-2025 - Tháng 3 năm 1945, Văn Cao (1923-1995) viết bài thơ “Chiếc xe xác qua phường Dạ Lạc” miêu tả một bối cảnh tang tóc của Hà Nội: “Ngã tư nghiêng nghiêng chia nẻo/ Dặt dìu cung bậc âm dương/ Tàn xuân nhễ nhại mưa cô tịch/ Đầm đìa rả rích phương Đông…/ Ngã tư nghiêng nghiêng xe xác/ Đi vào ngõ khói công yên”.

80 năm trôi đi, bài thơ “Chiếc xe xác qua phường Dạ Lạc” bỗng dưng lại khiến mình nhói lòng, khi nhìn chiếc xe hòm vào xã Hòa Thịnh. Trận đại hồng thủy, gồm một cơn mưa dài và mấy đợt xả lũ, đã nhấn chìm vùng đất phía đông tỉnh Đắk Lắk trong biển nước.

(2) ĐẤT CHẢY

(2) ĐẤT CHẢY

Nhà văn lão thành Nguyên Ngọc - Mùa bão lũ năm nay chưa hết, tháng 10 (dương lịch) đã chiếm kỷ lục, tháng 11 đã có báo động mấy cơn có thể là siêu bão (ouragan), thậm chí không thể nói đến tháng 12 sẽ không còn nữa.

Tôi nghe một số nhà khoa học nói đến nguyên nhân là do sự trở lại của La Nina ở Đông Nam Á, chắc hẳn là đúng rồi. Và nhìn lại quá khứ, cũng không phải ta chưa từng chứng kiến, lúc này lúc khác, những năm tai họa tương tự.

(1) Đất chảy

(1) Đất chảy

Lê Việt Đức - Theo VOV, sáng ngày 19/11, tại xã Hùng Sơn, thành phố Đà Nẵng (huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam cũ), một tiếng nổ lớn bất ngờ vang lên từ khu vực sạt lở, đất đá tiếp tục đổ xuống dữ dội, buộc lực lượng cứu hộ phải khẩn trương rút khỏi hiện trường để bảo đảm an toàn.

Khi các lực lượng cứu hộ đang tiếp cận khu vực tìm kiếm người mất tích, từ lòng núi bất ngờ phát ra tiếng nổ lớn, ngay sau đó lượng lớn đất đá từ sườn đồi cũ tiếp tục sạt xuống mạnh. Tình huống nguy hiểm buộc lực lượng tại chỗ phải nhanh chóng rút khỏi điểm sạt lở và tạm dừng tìm kiếm để đánh giá lại mức độ an toàn.

Không thể phát triển nếu đất nước cứ như thế này

Không thể phát triển nếu đất nước cứ như thế này

Lê Việt Đức - Mỗi khi bão đổ vào, chúng ta thường nghĩ đó chỉ là chuyện miền Trung gian khổ rồi cả nước lo chia buồn, chia sẻ. Nhưng năm 2025 cho thấy một sự thật đau đớn: ngập - lũ - sụt lún đang trở thành mối đe dọa số 1 của Việt Nam.
Không chỉ Thái Nguyên, Đắk Lắk, Gia Lai. Mà cả Hà Nội, Sài Gòn, Bắc Ninh, Huế, Đà Nẵng, Phú Quốc… đều đã thực sự chìm trong nước.

Tui mơ ước dân mình được như… dân Lào

Tôi đã vài chục lần sang Lào công tác nên rất yêu quý đất nước và nhân dân Lào. Các bạn Lào cũng rất có tình cảm với người dân và các chuyên gia Việt Nam. Đây là ảnh tôi chụp trong một chuyến đi thăm miền Tây Bắc của Lào. Tôi hiếm khi tự chụp ảnh, toàn là ảnh tập thể do anh em trong đoàn chụp, gửi cho tôi.

Tui mơ ước dân mình được như… dân Lào

FB HỒNG HẢI - Nhiều người hay đem những đức tính cao quý của người Nhật ra để so sánh, để thấy người Việt mình tệ biết chừng nào. Rồi nhiều người khác kêu rằng so sánh như vậy là khập khiễng. Khập khiễng vì nước Nhật giàu có và văn minh từ lâu, sao bì được.

Tui thấy vầy: Có thể phú quý sinh lễ nghĩa; rách quá, đôi khi cũng khó mà thơm, thế nhưng văn minh là chuyện khác. Không phải cứ giàu là văn minh, và ngược lại (tui, và chắc các bạn cũng vậy, đã nhiều lần chứng kiến lắm kẻ giàu nứt đố nhưng văn minh vẫn là zero đó thôi).

Năng lực của AI và con người có thể kiểm soát tuyệt đối AI ?

Năng lực của AI và con người có thể kiểm soát tuyệt đối AI ?

Hiện nay, có nhiều câu chuyện và sự kiện kỳ lạ xoay quanh trí tuệ nhân tạo (AI) đang thu hút sự chú ý của công chúng. Những câu chuyện kỳ lạ về AI hiện nay phần lớn là kết quả của sự tiến bộ nhanh chóng trong công nghệ và khả năng xử lý dữ liệu của AI. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải hiểu rằng AI vẫn chỉ là công cụ do con người tạo ra và kiểm soát. 

Những câu chuyện này không chỉ gây tò mò mà còn đặt ra nhiều thách thức về đạo đức, pháp lý và xã hội mà chúng ta cần phải giải quyết trong tương lai. Dưới đây là một số ví dụ nổi bật:

20 phút ngoài trời sẽ giúp bạn bình an hơn

Sáng 20/11, lúc nghỉ giải lao giữa buổi dạy, nhóm giáo viên chúng tôi tự nhiên nói chuyện về leo núi. Trong nhóm có tôi và một cô giáo thỉnh thoảng đi leo núi, có lần tình cờ gặp nhau trên đỉnh núi được gọi là "nóc nhà thủ đô". Một giáo viên trẻ, khoảng 30 tuổi, gật gù ủng hộ môn thể thao này; nhưng sau đó bạn ây hỏi một câu làm tất cả phá lên cười: "Vất vả lên tới đỉnh núi để làm gì ? Lên đỉnh rồi làm gì ở đó ?". Đúng là câu hỏi hay nhất trong ngày 20/11. Đọc bài dưới đây để thấy leo núi là quá trình thụ hưởng hạnh phúc, sung sướng và không khí tươi mát, trong lành trên cả tuyến đường lên, chứ không phải chỉ khi đứng trên đỉnh núi. Leo núi cũng như mọi môn thể thao khác, chơi xong thì sung sướng đi về chứ có cầm trong tay hay làm tiếp cái gì đâu. Tất nhiên khi lên đến đỉnh thì hạnh phúc, sung sướng cũng lên đến tuyệt đỉnh, vì khi đó được ngắm nhìn toàn bộ bốn phía Đông Tây Nam Bắc, được cảm thấy mình đang một mình chống trời, thách thức thiên nhiên, không dựa dẫm nương nhờ vào vách núi như trên đường leo. Trong cuộc sống và hoạt động thể thao nào cũng thế, ai cũng muốn mình đứng cao hơn người khác. Ở đỉnh núi, con người còn có cảm giác chiến thắng được tự nhiên hoang dã, làm tăng sức mạnh cơ thể và tinh thần của mình, để cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn. Trên đường leo, ngoài ngắm cảnh, tôi còn suy nghĩ về cuộc sống, về xã hội, về những đề tài khoa học, những bài báo định viết. Rất nhiều ý tưởng sáng suốt xuất hiện trong quá trình leo núi nhờ bộ óc được cải thiện như trong bài viết dưới đây. Cuối cùng, leo núi cũng như giao hợp, quá trình leo núi rồi lên đỉnh trong leo núi cũng không khác gì quá trình giao hợp rồi lên đỉnh trong giao hợp; đều là trạng thái thăng hoa mà chỉ khi làm việc đó mới thấy, mới biết. Vì thế nghiện leo núi cũng không khác gì nghiện giao hợp với những người có sức khỏe.

20 phút ngoài trời sẽ giúp bạn bình an hơn

Chỉ cần 20 phút với thiên nhiên cũng có thể tạo ra những thay đổi có thể đo lường được bên trong cơ thể bạn. Nếu bạn từng cảm thấy thư thái hơn sau khi đi dạo trong công viên hoặc tản bộ trong rừng, đó không phải là tưởng tượng – mà là sinh học.

Ở ngoài trời có thể kích hoạt những thay đổi rõ rệt trong cơ thể, như giảm hormone căng thẳng, hạ huyết áp, và thậm chí cải thiện sức khỏe đường ruột.

Ai lại cười xoe xóe khi đồng bào đang chìm trong lũ dữ ?

Tôi đồng ý với các bác Thông và Tuấn trong 2 bài dưới đây. Ai lại cười xoe xóe khi đồng bào đang chìm trong lũ dữ ? Ăn mừng giữa đại nạn cấp quốc gia ? Không nên. Và không thể. 

Ai lại cười xoe xóe khi đồng bào đang chìm trong lũ dữ ?

FB Nguyễn Thông - Vô cảm - Này, tôi nói thật : Trước những bi thương đang diễn ra trên đất nước, nhất là khúc ruột miền Trung, nhà tan cửa nát, con người đói rét, tài sản trôi sạch... Còn vui cái nỗi gì mà tổ chức phèng la nhảy nhót, trao giải này giải nọ, tổng kết lễ ấy lễ kia.

Không ai cấm điều đó, nhưng chẳng lẽ không đợi đến lúc khác yên hàn được hay sao. Dẹp, dẹp đi.

Tin buồn: Giáo sư Lê Dũng Tráng (1947- 2025)

Được tin GS Lê Dũng Tráng, việt kiều ở Pháp, vừa mất, tôi hơi bàng hoàng, thậm chí khá sốc vì GS còn khá trẻ (dưới 80 tuổi). Tôi có quan niệm các nhà khoa học xuất sắc thường sống rất thọ, phải trên 90 tuổi mới ra đi. Hôm 20/11 gặp GS Hà Huy Khoái tôi cũng nói như vậy. Tuổi thọ trung bình của người Pháp là 84-85, tức là GS Tráng thọ chưa đến mức trung bình của người Pháp. Đọc bài dưới đây, các bạn sẽ thấy GS Tráng vĩ đại như thế nào và những cống hiến của GS Tráng với nền toán học Việt Nam là vô giá. Xin kính cẩn tưởng nhớ hương hồn GS Tráng, chúc GS sớm siêu thoát và được hưởng bình an và hạnh phúc ở cõi cực lạc. Tôi ban đầu là người làm toán, là quân của Giáo sư Hoàng Tụy, Viện trưởng Viện toán học Việt Nam. Sau này chuyển sang làm kinh tế, nhưng là toán trong kinh tế, có nghĩa là phân tích kinh tế, mô phỏng chính sách, dự báo phát triển và xây dựng các kế hoạch, chính sách phát triển dựa trên các mô hình toán học, nên tôi rất kinh trọng và thường theo dõi thành tựu của các nhà toán học. Tôi chưa từng gặp GS Lê Dũng Tráng, nhưng thời ở Pháp và ngay cả ở Việt Nam, tôi thường gặp anh em nhóm Diễn Đàn, trong đó có GS Nguyễn Ngọc Giao, GS Hà Dương Tường, GS Trần Hải Hạc và nhất là GS Lê Văn Cường. Tôi cũng đã có bài đăng trên tạp chí Diễn Đàn của nhóm. Trong bài này còn nhắc đến tên hai giáo sư đang làm việc cùng tại trường đại học Thăng Long với tôi là GS Hà Huy Khoái và GS Vũ Đỗ Quỳnh. Ngoài ra tôi cũng biết GS Ngô Trung Việt từ đầu những năm 1980 (vợ GS làm cùng cơ quan tôi) và GS Trung cũng hay đọc trang FB này. Thế mới thấy quả đất tròn, đi mãi, trải qua vài chục năm, rồi cũng lại gặp nhau ở đâu đó, không ngoài đời thì cũng trên FB... Tôi rất kính trọng các giáo sư toán học kể trên; họ đều là những bậc kỳ tài hiếm có của đất nước. Chỉ đáng tiếc đất nước không biết sử dụng trí tuệ họ... Dưới đây là một bài viết của tôi và PGS TSKH Nguyễn Văn Quỳ trên tạp chi Diễn Đàn. GS Quỳ cũng là giảng viên trường đại học Thăng Long với tôi và tôi rất kính trọng ông.

Tạm biệt Lê Dũng Tráng

Nguyễn Ngọc Giao - Tối hôm qua, 20.11.2025, Hà Dương Tường đọc trang Facebook của anh Hà Huy Khoái, gửi thư báo tin cho tôi : Lê Dũng Tráng vừa mất. Tôi điện thoại ngay ra Hà Nội cho vợ chồng Kim Tuyến (em gái anh Tráng) & Vũ Đỗ Quỳnh, được xác nhận : Tráng đã từ trần sáng (giờ Pháp) ngày 19.11.2025 tại bệnh viện Pau (tây nam nước Pháp).

Tin buồn đột ngột, nhưng không bất ngờ : tuần trước, gặp vợ chồng Kim Tuyến ở Hà Nội, tôi được biết Tráng đã nhập viện từ tháng trước, hai ba ngày phải lọc máu thẩm tách (dialyse) một lần. Kim Tuyến không nói gì thêm, nhưng tôi hiểu tình hình sức khỏe của anh đang hồi nguy kịch.

Lục súc tranh công trong cổ văn Việt Nam

Lục súc tranh công trong cổ văn Việt Nam

Lục súc gồm 6 con vật được nuôi trong nhà gồm: Trâu, Chó, Ngựa, Dê, Gà, Lợn. Chúng tranh nhau kể công.

Đầu tiên, Trâu tỵ với chó, chó cãi lại, đến lượt chó tỵ với ngựa, rồi ngựa với dê, dê với gà, gà với lợn.

Cần thay đổi cách cứu trợ thiên tai

Nhìn cảnh cứu trợ thiên tai ở nước ta trong mấy chục năm qua, mình rất ngán ngẩm; đã viết kiến nghị nhiều nay chán rồi. Toàn người dân và lực lượng vũ trang thực hiện nhưng đây đâu phải là nghề của họ. Chuyên môn của lính là luyện tập quân sự để bảo vệ lãnh thổ; họ tham gia cứu hộ cứu trợ thiên tai chỉ là hỗ trợ. Còn muốn cứu trợ thiên tai hiệu quả, thực chất thì phải có những đội quân chuyên nghiệp, làm bài bản, có hệ thống và khoa học, từ hướng dẫn dân sơ tán trước khi lũ vào hay thủy điện xả nước, tổ chức cứu hộ dân trong vùng lũ,... tới lo cơm nước, chỗ ăn chỗ ngủ chỗ định cư mới cho dân. Đội quân này là các doanh nghiệp phi lợi nhuận và các tổ chức xã hội chuyên nghiệp. Nhà nước phải đưa tiền cho họ để họ thay nhà nước làm việc này thì mới chuyên nghiệp. Có điều đụng đến phải chi tiền, đụng đến xã hội dân sự, tới người đi cứu dân để được dân biết ơn lại không phải là cơ quan, cán bộ nhà nước, thì nhà nước không muốn làm. Thế nên năm nào thảm cảnh này cũng diễn ra...

Cần thay đổi cách cứu trợ thiên tai

FB Dương Quốc Chính 21-11-2025 - Nhìn cảnh người dân kêu cứu khắp nơi ở miền Trung, qua các kiểu tin nhắn, mới thấy rằng nhà nước cần xem lại cách tổ chức cứu hộ.

Mình không phủ nhận công sức của anh em lực lượng vũ trang, mình đã đi và đã thấy, anh em làm việc vất vả và nhiệt tình, nhưng thế vẫn không đủ. Quân đông mấy cũng không đủ và không kịp thời. Vì cơ bản là do hệ thống chính trị nó vận hành phải theo luật, phải có lệnh, có công văn, lãnh đạo chỉ đạo.

Thất thủ trước mưa lũ: Vì sao chính quyền bị động ?

Thất thủ trước mưa lũ: Vì sao chính quyền bị động và lúng túng đến vậy trong mùa mưa lũ năm nay?

Nguyễn Anh Tuấn 21-11-2025 - Không khó để thấy sự lúng túng của chính quyền từ trung ương đến địa phương trong ứng phó với mùa mưa lũ năm nay.

Ảnh: Hai ông bà lớn tuổi ở Tuy An (Phú Yên) co ro chờ đợi trên mái nhà trong lời kêu cứu tuyệt vọng trên mạng của người hàng xóm. Không ai biết số phận họ hiện nay ra sao, ngay cả người kêu cứu cho họ. Nguồn: FB Xì Dầu

Pickleball rất độc đáo là vì sao ?

Pickleball rất độc đáo là vì sao ?

Nghề giáo xưa và nay

Nghề giáo xưa và nay

Lê Việt Đức - Đọc bài dưới đây của nhà báo Nguyễn Thông để nhớ lại cái thời "Chưa bao giờ ở nước ta trong lịch sử nền giáo dục, hình ảnh người thầy lại thê thảm khốn nạn như vậy, ngay cả thời “sống mòn” của Nam Cao cũng không đến nỗi thế".

Thời đó nhà giáo được nhà nước nuôi; nhà nước thường chỉ thích làm những công trình vĩ đại, ghi dấu ấn để đời, chứ ít khi chú ý đến cuộc sống của người dân, nhất là cuộc sống của tầng lớp trí thức, không phải là một giai cấp cách mạng như giai cấp công nhân hay giai cấp nông dân.

Ảnh hưởng của các lãnh đạo lão thành TQ chỉ còn là dĩ vãng

Sao chuyện ở Trung Quốc giống chuyện ở nước mình thế...

Ảnh hưởng của các lãnh đạo lão thành Trung Quốc chỉ còn là dĩ vãng

Tại sao các đảng viên lão thành không thể cứu đất nước khỏi Tập? Trong năm qua, ngày càng có nhiều tin đồn về nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình lan truyền khắp Bắc Kinh. Một số nguồn tin riêng tư khẳng định Tập đã để mất quyền lực và bị gạt ra ngoài lề. Những người khác xì xào rằng sức khỏe của ông đã suy yếu, rằng chính trị gia xuất hiện trước công chúng chỉ là thế thân, trong khi một nhóm các chính khách lão thành đáng kính nhất của đảng mới là người thực sự nắm quyền. 

Thậm chí còn có những câu chuyện khác tưởng tượng ra một liên minh gồm những người bạn đồng hành không ngờ tới – chẳng hạn như những nhà cải cách chính trị tự do từng có quyền lực và các tướng lĩnh bảo thủ của Quân Giải phóng Nhân dân – đang hợp sức để khiển trách Tập hoặc thay thế ông.

Chẳng lẽ bà Takaichi là tình báo chiến lược của Mỹ ?

Chẳng lẽ bà Takaichi là tình báo chiến lược của Mỹ ?

Lê Việt Đức - Trước đây dư luận cũng nghi ngờ thủ tướng Shinzo Abe là tình báo chiến lược của Mỹ. Theo dư luận, Ông ta chống Trung Quốc mạnh mẽ và công khai theo lệnh của người Mỹ gây cho Nhật bản rất nhiều thiệt hại về chính trị và kinh tế.
Bây giờ vừa lên chức, Takaichi đã công khai chống Trung Quốc, tạo thuận lợi để Mỹ đàm phán thương mại với Trung Quốc… làm dư luận nghi bà là tình báo chiến lược của Mỹ.

Quân bài chiến lược.
Sau những thỏa thuận đạt được vào phút chót, chị Takaichi Sanae (1961) đã trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản. Takaichi được biết đến như là người học trò thân tín của cố Thủ tướng Shinzo Abe.

So sánh ngày nay với xưa kia hay với nước ngoài ?

So sánh ngày nay với xưa kia hay với nước ngoài ?

Lê Việt Đức - Mình rất ghét những bài viết như bài dưới đây. Chúng so sánh cuộc sống của chúng ta, tuổi thọ của chúng ta… với những thế hệ trước, kể cả những người sống cách đây hơn 2000 năm, rồi kết luận chúng ta đang quá tuyệt vời rồi, “đừng than thân trách phận và bôi xấu chế độ mà làm gì”.

Nếu cứ so sánh với người xưa thì con người ngày nay cần gì phải nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo để cuộc sống ngày càng tốt hơn; Việt Nam cần gì phải tăng trưởng kinh tế hai con số trong hai thập kỷ tới ?

Lời giải nào cho ba nhiệm vụ đang bất khả thi ?

Lời giải nào cho ba nhiệm vụ đang bất khả thi ?

Lê Việt Đức - Hà Nội và Sài Gòn là đôi cánh của con chim Việt. Cả hai cánh đều ách tắc thế này thì làm sao đất nước vươn mình bay lên được ?
Hôm kia mình đọc được tin đồng chí Bí thư Tp HCM Trần Lưu Quang thử lái xe đi làm, mất hai tiếng đồng hồ mới tới nơi.

Tối hôm kia mình dạy học xong đi buýt về nhà mất hai tiếng rưỡi, trong đó đứng chờ xe ở phố Đào Tấn mất đúng một tiếng. Đáng nói là có ba xe mình có thể đi nhưng chờ cả tiếng đồng hồ mới thấy một xe lò rò tới. Mình chỉ mặc một chiếc áo sơ mi cộc tay, trời mưa và rất rét; đứng chờ xe một tiếng nước mưa liên tục hắt vào làm ướt hết quần áo. May mà không ốm.

Làm ra tiền bằng trí tuệ: Chuyện sếp nhờ đi mua cam

Làm ra tiền bằng trí tuệ: Chuyện sếp nhờ đi mua cam

Lê Việt Đức - Câu chuyện dưới đây dù không đặc sắc lắm nhưng cũng mô tả được 2 loại người mà tôi thường nói và vừa viết trong bài trước:
Người đầu là người làm ra tiền bằng sức lao động, tức là chỉ cần cù làm ngày không đủ tranh thủ làm đêm. Họ không được đánh giá cao và không thể thăng quan tiến chức và giầu có được.

Loại người thứ hai là làm ra tiền bằng trí tuệ. Sếp ra lệnh ngắn gọn, đa phần không rõ ràng, cũng không hướng dẫn cách thực hiện. Nhân viên giỏi phải suy luận đoán chính xác mục tiêu sếp muốn gì rồi nghĩ cách thực hiện tốt nhất. Loại người này làm ở đâu cũng thành công vì vừa hiểu đối phương muốn gì, vừa biết cách triển khai thực hiện hiệu quả.