VN không thể phát triển nếu năng suất lao động thấp

Việt Nam không thể phát triển nếu năng suất lao động thấp

HÀ NỘI (NV) - Đó là nhận định của ông Nguyễn Quân, Bộ trưởng Khoa học - Công nghệ. Theo ông Quân năng suất lao động của Việt Nam thấp là vì chính sách chứ không phải do người Việt quá tệ.

Công nhân Việt Nam trong một nhà máy. Chế độ Hà Nội vẫn chủ trương

 cạnh tranh bằng việc giữ giá nhân công thấp. (Hình: TBKTSG)

Tổ chức Năng suất châu Á từng công bố một thống kê, theo đó, năng suất lao động của người Việt thấp hơn hai lần so với năng suất lao động trung bình của khu vực ASEAN. Nếu so sánh với từng quốc gia trong khối ASEAN thì sự thua kém còn xa hơn. Chẳng hạn so với Singapore, năng suất lao động của Việt Nam thấp hơn tới 14 lần.

Ông Quân cho biết, hiện có khoảng 40 triệu người Việt làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp, mỗi năm làm ra khoảng 43 triệu tấn gạo, xuất cảng khoảng 7 triệu đến 8 triệu tấn. Trung bình, một lao động trong lĩnh vực nông nghiệp chỉ có thể làm ra khoảng một tấn gạo/năm, giá xuất cảng khoảng 400 Mỹ kim, chỉ bằng 1/1,000 so với một người làm việc tại Khu công nghệ cao Tân Trúc của Đài Loan.

Năm 2003, Khu công nghệ cao Tân Trúc của Đài Loan sử dụng 100,000 lao động nhưng khi xuất cảng, sản phẩm do họ làm ra giúp Đài Loan thu về 43 tỉ Mỹ kim. Tính ra mỗi lao động ở Khu công nghệ cao Tân Trúc làm ra được số sản phẩm trị giá hơn 400,000 Mỹ kim.

Sau khi nêu các ví dụ tương tự, ông Quân nhấn mạnh, nếu không thay đổi cơ cấu kinh tế, không nâng cao tỷ trọng của giá trị sản xuất công nghiệp trong GDP thì Việt Nam không thể tăng được năng suất lao động và không khá nổi.

Ông Quân cảnh báo, trong ba năm từ 2011 đến 2013, tốc độ tăng năng suất lao động của Việt Nam chỉ khoảng 3%/ năm, trong khi GDP vẫn ở mức khoảng 5%. Nghĩa là năng suất lao động tăng chậm hơn cả tốc độ tăng GDP. Nếu không có chính sách thích hợp, năng suất lao động sẽ kéo tăng trưởng GDP xuống.

Hồi tháng 9, Tổ chức Lao động Thế giới (ILO) cũng đã từng đính chính, năng suất lao động của Việt Nam thấp nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương không đồng nghĩa với yếu tố người Việt kém khả năng hoặc thiếu chuyên cần.

ILO đưa ra “đính chính vừa kể sau khi chính quyền Việt Nam phản đối một báo cáo do ILO thực hiện, theo đó, năm 2013, năng suất lao động của người Singapore cao gấp 15 lần năng suất lao động của người Việt. Nếu so với người Mã Lai, năng suất lao động của người Việt chỉ bằng 1/5. Còn so với người Thái thì năng suất lao động của người Việt chỉ bằng 2/5.

Ông Malte Luebker, một chuyên gia cao cấp của ILO tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, giải thích, ILO dựa trên số lượng sản phẩm (GDP) được tạo ra trên một đơn vị, hoặc trên mỗi giờ lao động để tính toán năng suất lao động của một quốc gia. Nói cách khác, năng suất lao động của một quốc gia phụ thuộc vào hiệu quả sử dụng lao động, kết hợp với các yếu tố khác như máy móc, công nghệ mà một công nhân của quốc gia đó sử dụng.

Bởi Việt Nam hiện có một số lượng lớn nhân công làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp và trong khu vực kinh tế phi chính thức, nhân công không được tiếp cận với công nghệ mới hoặc hiện đại, thành ra năng suất lao động của Việt Nam thấp.

Sở dĩ năng suất lao động của Singapore cao gấp 15 lần năng suất lao động của Việt Nam vì kinh tế của Singapore dựa vào chế tạo và các dịch vụ cao cấp như tài chính và bảo hiểm.

Ông Luebker nhấn mạnh, năng suất lao động là một hàm số phản ánh cơ cấu kinh tế của một quốc gia. Muốn tăng năng suất lao động phải tăng hiệu quả của các ngành công nghiệp chính bằng cách áp dụng công nghệ mới, nâng cấp máy móc và đầu tư vào đào tạo kỹ năng, đào tạo nghề.

Tuy nhiên theo ông Luebker, năng suất lao động có thể tăng nhanh, tăng nhiều nhất qua sự chuyển dịch sang các hoạt động có giá trị gia tăng lớn hơn. Thành ra cần chuyển dịch từ nông nghiệp và các dịch vụ cấp thấp sang lĩnh vực chế tạo và dịch vụ cao cấp. Muốn vậy, chính quyền phải cung cấp hạ tầng có chất lượng, cung cấp hệ thống giáo dục và phát triển kỹ năng tốt, các doanh nghiệp phải có khả năng đầu tư và nắm bắt cơ hội.

Theo một số chuyên gia, trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu càng ngày càng khốc liệt, năng suất lao động là vấn đề sống còn của một nền kinh tế. Trong khi nhiều quốc gia đã điều chỉnh chiến lược phát triển kinh tế và chọn việc tăng năng suất lao động là ưu tiên hàng đầu, từ đó hoạch định - thực hiện các chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp thì Việt Nam vẫn kiên trì với “kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa”, dồn toàn bộ nguồn lực cho các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước.

Cho đến nay, thay vì hoạch định chính sách để tăng năng lực cạnh tranh qua việc tăng năng suất lao động thì chính quyền Việt Nam vẫn chủ trương cạnh tranh bằng yếu tố lương nhân công thấp. (G.Đ)

(Người Việt)

http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=198565&zoneid=2