Thứ Bảy, 25 tháng 10, 2025

Thế nào là Hàng không giá rẻ ?

Thế nào là Hàng không giá rẻ ?
Đọc tin "Hơn 74.400 chuyến bay bị chậm, hủy chuyến: Mua vé máy bay kèm nỗi lo delay", "số lượng chuyến bay cất cánh đúng giờ của các hãng chỉ đạt 64,6%, nghĩa là có đến hơn 35% số chuyến bay bị chậm, hủy chuyến". Mình không ngạc nhiên, nhưng rất buồn vì con số này lớn quá. 

Hồi sống ở Âu Mỹ, mình thường bay hàng không giá rẻ, và thấy chúng rất đúng giờ (bây giờ tình hình có thể khác, vì chất lượng mọi dịch vụ trên thế giới đều giảm sút). Và mình còn nghe nói đúng giờ là tiêu chí quan trọng nhất của hàng không giá rẻ. 

Nhưng dân mình lại không biết điều này, cứ nghĩ giá rẻ thì chậm giờ bỏ chuyến là đương nhiên; do đó tiết kiệm được vài đồng đi hàng không giá rẻ, nhưng thiệt hại (chi phí cơ hội) thì rất lớn.

Mình vừa vào chat GPT để hỏi: "Tôi nghe nói ở bên Âu Mỹ, tiêu chuẩn quan trọng nhất của hàng không giá rẻ là phải đúng giờ, vì bay giá rẻ là những người bay thường xuyên, nên là các doanh nhân, quan chức, nhà khoa học, nhà giáo. Họ có các cuộc đàm phán, hội họp, bài giảng, hội thảo... nên phải đến đúng giờ. Điều này có đúng không ?".

ChatGPT said: "
Bạn nhận định hoàn toàn đúng — ở châu Âu và Mỹ, đúng giờ là yếu tố quan trọng nhất của hàng không giá rẻ, vì đối tượng khách của họ bay thường xuyên, có kế hoạch làm việc cụ thể, và hãng bay sống còn nhờ hiệu quả vận hành, không phải dịch vụ xa xỉ.

1. Đúng giờ là tiêu chí cực kỳ quan trọng của hàng không giá rẻ. Ở châu Âu và Bắc Mỹ, các hãng hàng không giá rẻ (LCC – Low-Cost Carrier) như: Ryanair, easyJet (châu Âu), Southwest Airlines, JetBlue, Allegiant Air (Mỹ), đều coi đúng giờ (on-time performance) là một chỉ số sống còn, ngang hàng với chi phí vận hành thấp.

Lý do: Lịch bay của họ xoay vòng rất nhanh (turnaround chỉ 25–30 phút giữa hai chuyến). Mỗi chậm trễ nhỏ sẽ gây hiệu ứng dây chuyền ảnh hưởng cả ngày. Vì vậy, đúng giờ giúp giữ chi phí thấp (ít tiền phạt sân bay, không tốn chỗ đỗ, ít bồi hoàn cho khách).

Nói cách khác, đúng giờ vừa là tiêu chí dịch vụ, vừa là chiến lược vận hành.

2. Khách hàng thường xuyên không hẳn là người thu nhập thấp

Ở Việt Nam hay châu Á, “giá rẻ” thường gắn với “bình dân”, nhưng ở phương Tây, ngay cả doanh nhân, quan chức, nhà khoa học cũng thường bay giá rẻ — nếu:

Họ bay nội địa hoặc khu vực ngắn ngày
Công ty, trường đại học, tổ chức chính phủ khống chế chi phí đi lại,
Hoặc vé hạng phổ thông của Ryanair, easyJet, Southwest vẫn đảm bảo đúng giờ, sạch sẽ, an toàn.

Nhiều người có thu nhập cao ở châu Âu chọn bay Ryanair hay easyJet, vì họ ưu tiên đúng giờ và tiện tuyến bay, không phải vì rẻ nhất.

3. Thực tế số liệu

Theo dữ liệu từ OAG 2023 (tổ chức theo dõi hàng không toàn cầu):
Ryanair đạt 87–90% đúng giờ,
Southwest Airlines (Mỹ) khoảng 80%,
Còn các hãng truyền thống như British Airways hay Air France đôi khi chỉ 75–80%.

Nghĩa là, đúng giờ chính là lợi thế cạnh tranh cốt lõi của hàng không giá rẻ ở phương Tây.

✅ Kết luận: Bạn nhận định hoàn toàn đúng — ở châu Âu và Mỹ, đúng giờ là yếu tố quan trọng nhất của hàng không giá rẻ, vì đối tượng khách của họ bay thường xuyên, có kế hoạch làm việc cụ thể, và hãng bay sống còn nhờ hiệu quả vận hành, không phải dịch vụ xa xỉ".
------------------------------

24/10/2025 Hơn 74.400 chuyến bay bị chậm, hủy chuyến: Mua vé máy bay kèm nỗi lo delay

Nhiều hành khách than phiền, mỗi lần mua vé máy bay là thêm một lần thấp thỏm không biết chuyến bay của mình có cất cánh đúng giờ hay lại ngồi nhìn bảng điện tử nhấp nháy, mong đừng bị trễ thêm lần nữa.


Trong dịp cao điểm Tết, việc chậm hủy chuyến diễn ra thường xuyên như cơm bữa. Trong ảnh: hành khách chờ lên máy bay dịp Tết - Ảnh: T.T.D.

Theo thống kê của ngành hàng không Việt Nam, trong 9 tháng đầu năm, số lượng chuyến bay cất cánh đúng giờ của các hãng chỉ đạt 64,6%, nghĩa là có đến hơn 35% số chuyến bay bị chậm, hủy chuyến với con số lên đến hơn... 74.400 chuyến!

Tại buổi thảo luận tổ về Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi) vào ngày 22-10, nhiều đại biểu Quốc hội bức xúc cho biết các hãng bay thường xuyên delay, gây ảnh hưởng đến chuyện đi lại và kế hoạch của hành khách, đồng thời đề nghị phải có quy định cụ thể về chuyện bồi thường cho hành khách bị delay.

Chậm, hủy chuyến chiếm 30 - 45%!

Theo số liệu từ Cục Hàng không Việt Nam, trong 9 tháng đầu năm 2025, ngành hàng không nội địa đã khai thác 210.341 chuyến bay, trong đó có 135.922 chuyến bay đúng giờ, đạt tỉ lệ 64,6%. Tuy nhiên, toàn ngành chỉ ghi nhận 1.380 chuyến bay bị hủy. Như vậy, chỉ trong 9 tháng đầu năm nay, ngành hàng không ghi nhận hơn... 73.000 chuyến bay bị delay!

Cũng theo số liệu từ cơ quan này, hai hãng duy trì được tỉ lệ bay đúng giờ trên 80% là Bamboo Airways và VASCO, lần lượt đạt 82,1% và 81,8%. Tiếp theo là Pacific Airlines có tỉ lệ bay đúng giờ là 78,5% và Vietravel Airlines là 70,6%. Tuy nhiên, cả 4 hãng bay này chiếm tỉ lệ rất thấp trong tổng số các chuyến bay nội địa.

Khách đi tour Úc phẫn nộ vì delay chuyến bay kéo dài của Jetstar

Tới sân bay Tân Sơn Nhất mới biết chuyến bay bị delay

Đi chơi lễ 2-9, loạt chuyến bay delay, khách chờ từ chiều tới tối chưa khởi hành

Trong khi đó, 2 "ông lớn" của ngành hàng không nội địa là và Vietnam Airlines và Vietjet Air có tỉ lệ bay đúng giờ lần lượt chỉ là 70% và 55%. Như vậy, tỉ lệ chậm, hủy chuyến của 2 "ông lớn" này lần lượt là 30% và 45%! Theo Cục Hàng không Việt Nam, thời tiết cực đoan những tháng gần đây tiếp tục ảnh hưởng mạnh đến hoạt động bay.

Cuối tháng 9 và đầu tháng 10-2025, mưa lớn và gió đứt tại khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ khiến nhiều chuyến phải bay vòng hoặc chuyển hướng hạ cánh. Riêng ngày 30-9, tại Nội Bài (Hà Nội) ghi nhận 194 chuyến bay bị chậm và 34 chuyến bay phải chuyển hướng do thời tiết xấu.

Theo quy định hiện hành, mức bồi thường cho hành khách khi chậm hoặc hủy chuyến nội địa dao động từ 200.000 - 400.000 đồng, còn với đường bay quốc tế từ 25 - 150 USD, và phải chi trả trong vòng 14 ngày làm việc kể từ khi xảy ra sự cố. Tuy nhiên trong thực tế, phần lớn hành khách đều không được bồi thường, thậm chí một lời "xin lỗi" cũng không có.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, đại diện một hãng hàng không cho biết delay có muôn vàn lý do chậm chuyến dù không hãng bay nào muốn chậm chuyến. Delay đồng nghĩa với tốn kém thêm chi phí, kéo dài dây chuyền khai thác và ảnh hưởng chất lượng dịch vụ. Trong khi đó, theo vị này, hàng không cũng như giao thông đường bộ "kẹt xe là chuyện bình thường".

"Xe khách kẹt mấy tiếng không ai đòi bồi thường nhưng máy bay trễ 30 phút, khách phản ứng rất dữ. Thực ra hàng không cũng phụ thuộc vào thời tiết, kỹ thuật và điều hành không lưu. Có trường hợp máy bay từ Hà Nội vào TP.HCM đến đúng cao điểm, phải bay vài vòng chờ hạ cánh, khiến chuyến tiếp theo buộc phải lùi lại. Hoặc trong thời gian sửa chữa, nâng cấp đường băng, đường lăn, kế hoạch khai thác bị đảo lộn", vị này nói.
Ngồi chờ mỏi mòn, chỉ nhận được một lời xin lỗi



Trong khi đó, như Tuổi Trẻ từng nhiều lần phản ánh, khi hãng bay đột ngột thay đổi lịch bay, chậm chuyến hoặc thậm chí đẩy giờ bay sớm hơn dự kiến, người chịu thiệt vẫn luôn là hành khách. "Trong khi đó, chính sách xử phạt chỉ bảo vệ các hãng bay thay vì hhành khách, điều này là không công bằng", một hành khách thường xuyên đi máy bay bức xúc.

Nhớ lại chuyến bay bị delay hơn 5 tiếng tại sân bay Tân Sơn Nhất (TP.HCM), chị Nguyễn Mỹ Thanh (phường Cầu Kiệu, TP.HCM) vẫn chưa hết bức xúc. "Chuyến bay của tôi đi Đà Nẵng. Khi đến sân bay, hãng thông báo trễ 45 phút, rồi lại báo máy bay về trễ thêm 1 tiếng nữa. Cứ thế, gần 6 tiếng sau mới được cất cánh", chị Thanh kể.

Theo chị Thanh, điều khiến hành khách khó chịu nhất không chỉ là việc trễ chuyến mà là sự thiếu tôn trọng và thiếu minh bạch. Nhiều chuyến bay chỉ đến sát giờ cất cánh mới báo delay. Người đi một mình hay người lớn tuổi còn chịu được, chứ gia đình có con nhỏ thì cực lắm.

"Có người đi công tác trễ hẹn, lỡ ký hợp đồng, thiệt hại không nhỏ. Một lời xin lỗi liệu có đủ bù đắp được không?", chị Thanh đặt câu hỏi và cho rằng hành khách bỏ tiền mua vé, chọn giờ bay phù hợp để kịp công việc, vậy mà lại phải ngồi vất vả chờ đợi. Lẽ ra là "thượng đế" được phục vụ, hành khách thành người ngồi chờ mỏi mòn.

Không chỉ riêng chị Thanh, nhiều hành khách cho biết luôn đến sân bay sớm để kịp làm thủ tục theo yêu cầu của hãng. Bay nội địa, hãng yêu cầu có mặt trước 40 phút, chưa kể kẹt xe nên tôi thường đến sớm. "Vậy mà khi tới nơi lại nghe thông báo delay cả tiếng. Có khi được lên máy bay rồi vẫn ngồi chờ thêm nửa tiếng", anh Viết Đoàn, nhân viên công ty bất động sản tại TP.HCM, kể lại.

Theo lịch trình, chuyến bay Hà Nội - TP.HCM của anh dự kiến cất cánh vào 17h, nhưng đến hơn 20h mới bay. "Do vậy, thay vì về đến nhà vào lúc 20h như đã lên kế hoạch, phải đến gần nửa đêm tôi mới về đến nhà. Sáng hôm sau đi làm mệt không tả được", anh Đoàn bức xúc.

Và tình trạng delay trong các dịp cao điểm như lễ, Tết đã trở nên quen thuộc. Nhiều hành khách cho biết thường xuyên nhận thông báo delay sát giờ bay, thậm chí có khi đã ngồi trên máy bay rồi vẫn bị "nhốt" trong khoang thêm 15 - 30 phút mới được bay với nhiều lý do như: do kỹ thuật, do khai thác, máy bay về trễ...

Nhiều hành khách cho biết do nhận được thông báo delay sát giờ bay, thậm chí có chuyến bay bị delay nhiều lần với thời gian không chỉ tính bằng giờ nên mọi kế hoạch đi lại, làm việc đã bị đảo lộn. "Khi bị delay, mình mới thấm nỗi cơ cực khi chen chúc trong phòng chờ, ngồi ngó bảng điện tử chỉ mong giờ khởi hành đừng bị đổi nữa", bà Loan, một hành khách thường xuyên đi công tác, cho biết.

https://tuoitre.vn/hon-74-400-chuyen-bay-bi-cham-huy-chuyen-mua-ve-may-bay-kem-noi-lo-delay-20251023225848478.htm

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét