Cảnh báo văn hóa Thăng Long nhạt phai khi Hà Tây sáp nhập Hà Nội
“Nếu chúng ta không có cái nhìn sâu sắc mà để sự phát triển tự phát chi phối sẽ dẫn đến hệ quả đáng buồn, trung tâm văn hóa Thăng Long Hà Nội sẽ bị phai nhạt dần và bị hòa đồng với cả vùng nông thôn".
GS Phan Huy Lê (Ảnh: ND)
Bên lề hội hội thảo nhân sự kiện 60 năm Ngày giải phóng Thủ đô, GS Phan Huy Lê đã đưa ra cảnh báo về sự giao thoa quá mức giữa Thăng Long với vùng nông thôn khi Hà Tây sáp nhập Hà Nội.
Vốn gắn bó với Hà Nội trong nhiều năm, Giáo sư nhận định thế nào về sự chuyển mình của Thủ đô trong 60 năm sau ngày giải phóng?
Dịp kỷ niệm 60 năm giải phóng Thủ đô này, cá nhân tôi rất xúc động vì tôi đã có mặt ở Hà Nội sau 5 ngày giải phóng. 60 năm sống ở Hà Nội, tôi rất mừng trước từng bước phát triển của Thủ đô.
Sau khi Hà Tây sáp nhập, Hà Nội đã trở thành một trong những đô thị lớn nhất thế giới. Điều này tác động như thế nào đến sự thay đổi diện mạo văn hóa, lịch sử của Hà Nội?
Hà Nội mở rộng không gian như vậy, đứng về phương diện quy hoạch và quản lý quy hoạch thì có rất nhiều khó khăn, nhưng nhìn lâu dài đó là điều kiện cho sự phát triển của Thủ đô.
Tuy vậy, việc mở rộng cũng đặt ra nhiều vấn đề về văn hóa, nhất là ở khu vực mở rộng chủ yếu là nông thôn với một số thị trấn nhất định. Khu vực mở rộng có tỉ lệ diện tích và dân số áp đảo trung tâm.
Nếu chúng ta không có cái nhìn sâu sắc mà để sự phát triển tự phát chi phối sẽ dẫn đến hệ quả đáng buồn. Trung tâm văn hóa Thăng Long - Hà Nội lúc đó sẽ bị phai nhạt dần và bị hòa đồng với cả vùng nông thôn rộng lớn xung quanh. Tôi cảnh báo trước điều đó và mong rằng nó không bao giờ xảy ra.
Vậy Hà Nội phải làm thế nào để giữ được bản sắc vốn có của Thủ đô ngàn năm văn hiến?
Chúng ta cần phải ghi nhận Hà Nội có một không gian văn hóa đa dạng sau khi mở rộng. Quy hoạch Hà Nội có 5 đô thị vệ tinh và đó là 5 trung tâm văn hóa vùng. Dù vậy, Hà Nội phải bảo tồn và phát huy tốt giá trị nội đô lịch sử - tức là vùng trung tâm của Thăng Long - Hà Nội ngàn xưa.
Văn hóa luôn luôn phát triển trong giao lưu, phát triển trong sáng tạo nhưng bản sắc, cốt lõi, thần thái của nó thì phải được bảo tồn. Để phát triển giàu mạnh, chắc chắn Hà Nội phải đi vào con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa nhưng vẫn phải giữ được bản sắc vốn có.
Điều này đặt ra trách nhiệm hết sức nặng nề cho Hà Nội vì làm được việc đó không dễ. Hà Nội cần phải có quy hoạch văn hóa cho phù hợp, dù quy hoạch này đã có nhưng theo tôi chưa đạt.
Hà Nội luôn phải đối mặt giữa bảo tồn với phát triển bằng việc xây dựng những công trình mới. Theo Giáo sư, điều này có làm cho nhiều công trình có giá trị văn hóa bị lu mờ, thậm chí phải “hi sinh” cho sự phát triển?
Ở Hội đồng tư vấn của Hà Nội, chúng tôi đang cùng các cơ quan có trách nhiệm cố gắng để giải quyết thật hài hòa tất cả các mối quan hệ đó.
Tuy nhiên tôi cũng lưu ý, trong lòng đất ở Thủ đô còn nhiều hiện vật vô giá. Lấy ví dụ như hiện nay đang trưng bày trong Hoàng thành Thăng Long những khảo cổ học mới phát hiện, tôi cực kỳ ấn tượng với cái ấn bằng gỗ, bởi đó là “Sắc mệnh chi bảo” - tức là Quốc ấn của vua Trần Thái Tông.
Như vậy, là có nhiều phát hiện bất ngờ cho nên với di sản Hoàng thành Thăng Long phải tiến hành hài hòa, vừa tục nghiên cứu nhiều cái bí ẩn mà chúng ta chưa khám phá hết, vừa phải bảo tồn và phát huy giá trị khi khi phát hiện ra những hiện vật vô giá ấy.
Xin cảm ơn Giáo sư!
Nguyễn Dũng (ghi)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét