Nguy cơ mất biển đang đến gần

TS Nguyễn Quang A: Tôi nghĩ rằng, biện pháp quyết liệt hơn là phải đưa ngay vấn đề này ra Hội Đồng Bảo An LHQ và kiện TQ ra trước tòa án quốc tế... Phải nhanh chóng thực hiện biện pháp pháp lý và phải tìm mọi cách đánh động dư luận quốc tế, chuyện này không chỉ đối với VN mà với cả khu vực và thế giới

Nguy cơ mất biển đang đến gần

Hình ảnh tàu Trung Quốc tấn công tàu Việt Nam.

∇ Nghe bài này

Một cuộc chiến không tiếng súng đã bắt đầu ở ngoài khơi Quảng Ngãi, qua việc Trung Quốc định vị giàn khoan HD 981 trên vùng đặc quyền kinh tế biển của Việt Nam. Nếu Việt Nam thất bại trong việc đẩy dàn khoan khổng lồ này ra khỏi vùng biển của mình thì nguy cơ mất chủ quyền là một hiện thực.

Đưa ngay vấn đề ra Hội Đồng Bảo An LHQ
Trả lời Nam Nguyên vào tối ngày 8 tháng 5/2014, Thạc sĩ Hoàng Việt giảng viên luật quốc tế trường Đại học Luật TP.HCM, một nhà nghiên cứu biển Đông nói rằng, Việt Nam đang lâm vào tình thế chưa bao giờ khó khăn đến thế.


“ Vùng đặc quyền kinh tế theo qui định của Công ước Luật biển, nó thuộc quốc gia ven biển. Mỗi quốc gia ven biển có đặc quyền thăm dò và khai thác các tài nguyên sinh vật và không sinh vật của mình. Nếu trong trường hợp Việt Nam không bảo vệ được mà Trung Quốc thành công trong việc đặt giàn khoan và khoan trong khu vực đặc quyền kinh tế của Việt Nam thì nó sẽ tạo thành tiền lệ, Trung Quốc dựa theo đó cứ lấn tới, hôm nay họ đặt ở vùng đặc quyền kinh tế thì ngày mai họ đặt gần hơn. Có thể họ sẽ lấn sâu vào lãnh hải, các vùng biển khác của Việt Nam và tương lai Việt Nam sẽ mất biển. Và nếu Trung Quốc đã làm được với Việt Nam thì không lẽ Trung Quốc lại không làm được với các quốc gia khác như Indonesia, Philippines hay Malaysia, cho nên tình hình rất căng thẳng.”

Trường hợp Việt Nam không bảo vệ được mà Trung Quốc thành công trong việc đặt giàn khoan và khoan trong khu vực đặc quyền kinh tế của VN thì nó sẽ tạo thành tiền lệ, Trung Quốc dựa theo đó cứ lấn tới Thạc sĩ Hoàng Việt

TS Nguyễn Quang A thuộc nhóm chủ trương Diễn đàn Xã hội Dân sự từ Hà Nội nhận định là trong vụ việc giàn khoan Trung Quốc HD 981, Việt Nam đã có biểu hiện tích cực hơn trước, triển khai lực lượng cảnh sát biển, kiểm ngư để ngăn chặn. Nhưng làm như thế là chưa đủ, TS Nguyễn Quang A nhấn mạnh:

“ Tôi nghĩ rằng, biện pháp quyết liệt hơn là phải đưa ngay vấn đề này ra Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc và kiện Trung Quốc ra trước tòa án quốc tế. Từ trước đến nay Việt Nam ngại làm thủ tục pháp lý, nhưng ít ra trong cuộc họp báo vừa qua thì chính phủ Việt Nam cũng đã nói về khả năng sử dụng tất cả các biện pháp cần thiết. Tôi nghĩ rằng phải nhanh chóng thực hiện biện pháp pháp lý và phải tìm mọi cách đánh động dư luận quốc tế, chuyện này không chỉ đối với Việt Nam mà với cả khu vực và thế giới. Nên nhớ 50% lương hàng hóa toàn cầu đi qua con đường huyết mạch này, nếu Trung Quốc khống chế con đường này thì sự thiệt hại hại cho tất cả mọi người chứ không riêng Việt Nam. Và đã đến lúc chính quyền Việt Nam nhất là những giới thân Trung Quốc ở trong đảng Cộng sản Việt Nam phải hiểu rằng không thể còn quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc nữa. Chúng ta mong muốn quan hệ bình thường trên cơ sở bình đẳng chứ không phải quị lụy, nó ép thế nào chịu thế ấy. Chỉ có như thế thì lúc đó mới có khả năng buộc Trung Quốc phải rút.”

Phó tư lệnh tham mưu trưởng Bộ tư lệnh CSBVN Ngô Ngọc Thu trình bày về vụ tàu TQ đâm tàu Việt Nam trong cuộc họp báo ở Hà Nội hôm 07/05/201. Ông cũng nhấn mạnh, mọi sự chịu đựng đều có giới hạn nếu tiếp tục bị tấn công lực lượng Việt Nam sẽ đáp trả để tự vệ. AFP

Một số thông tin cho rằng Việt Nam phản ứng thiếu tích cực, Trung Quốc đưa 80 tàu và máy bay hộ tống giàn khoan, tấn công các tàu kiểm ngư Việt Nam bằng vòi rồng làm bị thương một số nhân viên. Ngoài ra còn cho tàu hải cảnh đâm vào tàu kiểm ngư Việt Nam. Thạc sĩ Hoàng Việt nhận định:

“ Bây giờ Trung Quốc đang sử dụng chiêu bài có thể đang giăng bẫy, nếu Việt Nam mất bình tĩnh mà sử dụng các biện pháp mạnh thì đó là có cớ để Trung Quốc có thể ra tay. Cho nên là Việt Nam sử dụng lực lượng dân sự để đối đầu với lực lượng dân sự của Trung Quốc mặc dù phía Trung Quốc đe dọa và uy hiếp rất lớn. Tuy nhiên điều quan trọng nhất chúng ta phải xem xét là Việt Nam thành công hay không thành công trong việc đẩy cái dàn khoan này ra bên ngoài vùng đặc quyền kinh tế. Nếu Việt Nam thành công trong vấn đề đó thì tất cả mọi cái khác theo tôi là vô nghĩa. Còn nếu Việt Nam không thành công trong việc đó thì phải xem xét lại phương pháp và đối sách của mình.”

Tại cuộc họp báo quốc tế ngày 8/5/2014 ở Hà Nội, ông Ngô Ngọc Thu, phó tư lệnh tham mưu trưởng Cảnh sát biển Việt Nam xác nhận cho đến lúc cuộc họp báo diễn ra thì phía Trung Quốc đã định vị giàn khoan và đang tiến hành tác nghiệp để chuẩn bị tiến tới khoan thăm dò. Một khi lưỡi khoan đụng xuống thềm lục địa Việt Nam tức là Trung Quốc vi phạm chủ quyền Việt Nam. Ông Ngô Ngọc Thu cho biết lực lượng cảnh sát biển và kiểm ngư Việt Nam cương quyết bám trụ, áp sát dàn khoan Trung Quốc và đã hết sức kiềm chế không đáp trả dù bị tàu Trung Quốc xịt vòi rồng, rồi tàu Trung Quốc đâm thẳng vào tàu Việt Nam. Mặc dù phiá Việt Nam có 6 người bị thương nhưng lực lượng Việt Nam vẫn hết sức kiềm chế. Tuy vậy ông Ngô Ngọc Thu nhấn mạnh, mọi sự chịu đựng đều có giới hạn. nếu tiếp tục bị tấn công lực lượng Việt Nam sẽ đáp trả để tự vệ.


Kiên trì kiềm chế
Nhận định về việc các tàu kiểm ngư và cảnh sát biển Việt Nam kiềm chế dù bị tấn công. TS Nguyễn Quang A nhận định:

Dàn khoan Trung Quốc HD 981 định vị khoan tại vị trí có tọa độ 15029’ vĩ độ bắc, 111012’ độ kinh đông, cách bờ biển Việt Nam khoảng 120 hải lý (theo petrotimes)

“ Tôi nghĩ rằng Việt Nam phải hết sức kiềm chế, không được tạo bất kể một cớ gì cho phía Trung Quốc leo thang. Nhất là vấn đề sử dụng bạo lực thì phải nên tránh tối đa. Tự kiềm chế như thế mới là khó, còn hung hăng lên để gây hấn bằng bạo lực với nhau thì nó có thể dẫn đến chuyện tuột khỏi tầm tay mà không ai kiểm soát được. Những hành động đáp trả bằng vũ lực có thể làm hài lòng được cái tâm lý của một số người. Nhưng tôi nghĩ rằng cách ứng xử kiên trì kiên nhẫn rất quan trọng nhưng phải quyết liệt với những biện pháp ngoại giao và pháp lý, vũ lực đến nước cực chẳng đã mới phải làm.”

Theo VnExpress, ngày 8/5/2014 Trung Quốc dịu giọng kêu gọi đàm phán đồng thời phủ nhận các vụ đụng độ chung quanh giàn khoan HD 981 ở biển đông. Tuy vậy phía Việt Nam đã có đầy đủ bằng chứng về việc các tàu của Trung Quốc cố tình đâm 8 con tàu của Việt Nam, gây hư hại một số tàu và làm 6 thuyền viên kiểm ngư bị thương.

Phải chăng Trung Quốc đang cố gắng kéo dài thời gian để giữ nguyên giàn khoan khổng lồ của mình trên vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Thạc sĩ Hoàng Việt nhận định:

“ Hoàn toàn có thể như vậy. Trung Quốc khi họ làm họ có chiến lược và quyết tâm rất ghê gớm, họ chọn thời điểm đưa ra cũng như họ rèn lực lượng của họ rất đông đảo và tính toán. Họ có rất nhiều thủ đoạn khác nhau miễn là đạt được mục đích.”

Trong câu chuyện với chúng tôi, TS Nguyễn Quang A cho rằng giai đoạn một mất một còn này nên để người dân biểu dương lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết. Ông nói:

Tôi nghĩ rằng Việt Nam phải hết sức kiềm chế, không được tạo bất kể một cớ gì cho phía Trung Quốc leo thang. Nhất là vấn đề sử dụng bạo lực thì phải nên tránh tối đa. TS Nguyễn Quang A

“Sự biểu dương lực lượng của người dân cũng là một đáp trả, một tiếng nói mà nhà cầm quyền Trung Quốc không thể không để ý. Cái đó cũng tạo dư luận để cho thế giới biết những chuyện như thế. Nhìn vào phản ứng báo chí thế giới mấy ngày qua thấy còn lẻ tẻ, không có mấy. Có lẽ trên mặt trận ngoại giao Việt Nam làm chưa tốt. Tôi nghĩ rằng bằng các biện pháp hòa bình, ngoại giao, pháp lý là những biện pháp phải làm hết sức kiên quyết và không loại trừ việc sẽ phải chiến đấu nếu nó buộc mình phải làm như thế. Nhưng sẽ phải kiềm chế hết sức tránh không tạo ra bất kỳ một cái cớ gì để cuộc xung đột vũ trang có thể bị châm ngòi.”

Ngày 3/5 Trung Quốc ra thông báo giàn khoan Hải Dương 981 (HD-981) sẽ tiến hành khoan và tác nghiệp tại vị trí có tọa độ 15o29’58” độ vĩ Bắc và 111o12’06” độ kinh Đông. Phía Việt Nam khẳng định vị trí hoạt động của giàn khoan HD-981 nêu trên nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam, cách bờ biển Việt Nam khoảng 120 hải lý, cụ thể cách đảo Lý Sơn tỉnh Quảng Ngãi khoảng 119 Hải lý tương đương 221 km cách ranh giới ngoài của vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam 81 hải lý. Theo qui định của công ước về Luật biển thì vị trí giàn khoan định vị hoàn toàn nằm trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa Việt Nam. Tuy vậy Trung Quốc biện giải là khu vực định vị giàn khoan nằm trong vùng chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc. Bắc Kinh vẫn dựa vào chủ quyền ảo của đường lưỡi bò để đòi chiếm cứ toàn thể biển Đông.

Trung Quốc đã bỏ ra 1 tỷ USD để chế tạo giàn khoan tối tân nửa nổi nửa chìm, chiều dài 114 m, chiều rộng 89 m và chiều cao 117 m, độ sâu hoạt động tối đa 3.000 m và độ khoan sâu tối đa 10.000 m. Giàn khoan được trang bị 8 máy phát điện 44.000 kw, động cơ đẩy với sức mạnh mỗi động cơ tương đương 5 đầu máy xe lửa. HD-981 có thể di chuyển trên biển rồi định vị ở nơi lựa chọn, nên đưa nó khai thác thăm dò đáy biển ở ngoài khơi Quảng Ngãi sẽ là một bước thực hiện ý đồ của Bắc Kinh về đường chủ quyền hình lưỡi bò.

Việt Nam như các chuyên gia nhận định đang đứng trước thời điểm khó khăn nhất để bảo vệ chủ quyền đất nước. Cuộc chiến tranh không tiếng súng như cách nói của chuyên gia Hoàng Việt, có lẽ cũng cam go không kém cuộc chiến tranh biên giới 1979.

Nam Nguyên, 
phóng viên RFA
Theo RFA