“Loạn”...! trong “Thời loạn”
 |
Nhưng gần đây, trên báo chí, công luận đang nói đến nhiều cái loạn … Nào là các trường học loạn thu phí, nhiều địa phương loạn các thứ đóng góp, rồi loạn ngân hàng, loạn quảng cáo, loạn giá thuốc vv và vv …
Theo một thông kế không chính thức gần đây, chỉ từ năm 2008 đến năm 2011 ở ta đã có 45 trương đại học được thành lập. Như vậy bình quân mỗi năm có 20 trường đại học ra đời. Cho đến nay chúng ta đã có 440 trường đại học trong đó có 77 trường ngoài công lập.
Một con số đáng mừng hay đáng lo ?
Sự phát triển nhanh như vậy được coi là bình thường hay là "loạn"? Đến một ngành mô phạm như ngành học mà còn “loạn” sao?
Chuyện nhiều doanh nghiệp nhà nước đầu tư vào rất nhiều lĩnh vực không phải trong ngành mình, cái gọi là đầu tư “ngoài luồng” ấy chẳng phải là loạn sao? Bây giờ lại phải rút vốn, thoái vốn làm thất thoát tiền của hẳn không phải là ít !
Tôi vừa đọc trên một tờ báo mạng nói về ông Võ Văn Vi ở thành phố Hồ chí Minh chỉ trong một tháng thành lập những 37 doanh nghiệp, tự mình làm giám đốc 12 công ty dù điều đó là hoàn toàn trái với luật doanh nghiệp quy định mỗi người chỉ được làm giám đốc một công ty… Như vậy chẳng phải là “ Loạn” sao ?!
Vì sao lại “ Loạn” như vậy?
Do quản lý không nghiêm? Do có nhiều sơ hở trong chính sách? Do chính quyền buông lỏng?…
Nhưng, cái gốc phải chăng là lợi ích của một số người, một nhóm người muốn tìm trong cái loạn sự “Đục nước béo cò” như ông cha xưa đã từng nói ?!
HÀ XUÂN
Tôi có nghe phong thanh, nhà văn của “Thời xa vắng” mới in một cuốn tiểu thuyết có tên là “Thời loạn”, phần vì cũng thích đọc tác phẩm của ông, phần vì thấy ông bấn bíu với cái Trung tâm văn hóa doanh nhân, lâu không viết, nên cũng tò mò muốn xem ông nhà văn quê mùa “lột xác” thành ông nhà văn Giám đốc như thế nào...
Tôi đi khắp các nhà sách ở Hà Nội hỏi mua, nhà sách nào cũng bảo: “Không có”, “Chưa thấy”. Gọi điện cho nhà văn Lê Lựu, bao nhiêu cuộc gọi mà đầu dây bên kia cứ “tò te tí”. Tôi quyết định mò đến Trung tâm Văn hóa doanh nhân, nơi nhà văn Lê Lựu làm Giám đốc, may ra kiếm được cuốn sách chăng...
Đến nơi mới hóa ra rằng, Nhà xuất bản Hội Nhà văn có in tiểu thuyết đó thật, nhưng chưa phát hành. Chả trách, tìm mãi mà không được. Còn cái nguyên nhân máy điện thoại của ông liên tục “tò te tí” là vì ông bảo phải thường xuyên tắt máy, nhất là buổi tối, vì bây giờ yếu rồi, ông phải nghỉ ngơi. Nhà văn Lê Lựu bây giờ vẫn đang là bệnh nhân của Bệnh viện 108, ông bảo lắm bệnh lắm, nào khớp, nào nhũn não, nào tiểu đường, ngày nào cũng phải tập thể dục, phải uống thuốc đông, tây y đủ cả.
Khi tôi đến Trung tâm cũng là lúc ông vừa đi tập thể dục về, nghe giọng ông nói thều thào, bước đi chống chếnh, phải có người dìu cũng đủ biết ông yếu thế nào. Ấy vậy mà ông vẫn điều hành được cả cái Trung tâm ấy, vẫn viết tiểu thuyết ầm ầm, kể cũng lạ. Tôi bảo, ông yếu rồi, sao không tự cho phép cái đầu của mình nó nghỉ ngơi, thì ông bảo, cái đầu ông vốn nó đã hiếu động, không nghĩ không được, nghỉ ngơi thấy khó chịu. Ông vừa đi tập thể dục vừa nghĩ, vừa nằm châm cứu vừa nghĩ rồi đọc cho các cháu nó đánh máy vi tính.
Nhà văn Lê Lựu khi làm Giám đốc vẫn vậy, vẫn chẳng khác gì cái ông nhà văn “quê mùa” trước đó. Vẫn quần áo tuềnh toàng, đi dép lê, đội mũ lưỡi trai trắng, chả cần caravat cổ cồn, chả cần cao đạo, ông vẫn giữ phong cách của một “nông dân”. Độ này, tuy ông có gầy yếu hơn trước, nhưng cái cách nói chuyện của ông thì không hề “già”, không hề “yếu”, vẫn hóm hỉnh lắm. Lúc nào ông cũng tự nhận mình là “nông dân”, là “dở hơi”, là “thần kinh”, là “vô duyên” rằng chưa ai cười đã cười, chưa ai khóc đã khóc.
Động tí là khóc, chả có cớ gì cũng khóc. Ông cứ nói thế chứ, nhưng cứ đọc “Thời loạn”, cứ nghe ông nói chuyện thì chả thấy “vô duyên” tý nào mà trái lại còn tỏ ra là một tay nhà văn lão luyện, tỉnh táo và có tài ứng biến hiếm ai bằng, văn phong hợp thời, thỉnh thoảng lại trổ tài châm biếm, hài hước bằng cách dùng từ lóng, nghĩa đen, nghĩa bóng, đóng ngoặc kép, rồi mở ngoặc kép cứ như cái cách mà tuổi teen bây giờ đối thoại với nhau ấy.
...
“Thời loạn” một cuốn tiểu thuyết mỏng thôi, chỉ hơn 100 trang, chính xác là 131 trang, nhà văn Lê Lựu có ý định viết cuốn tiểu thuyết này từ khi bắt đầu sang làm Trung tâm Văn hóa doanh nhân. Ông xây dựng một doanh nhân có cái tên rất buồn cười - Xanh Dương Lẫm Liệt. Nói chung các nhân vật trong “Thời loạn” đều có cái tên buồn cười. Nhân vật doanh nhân của ông hình thành tính cách từ nhỏ, khi 13, 14 tuổi nó đã biết yêu và nó yêu cho đến khi thành một tỷ phú.
Ông bảo rằng doanh nhân bây giờ cũng có nhiều dạng, có người đi lên bằng tài năng, bằng trí tuệ, nhưng cũng lắm kẻ đi lên bằng những mối quan hệ, tận dụng mối quan hệ của dòng họ mình, tận dụng bản thân mình, bất chấp tất cả, miễn có tiền. Mà chỉ có thời loạn thì mới sống được với nhau như thế. Rồi ông tiếc nuối, cái thời năm 59-60 khi ông đi bộ đội - cái thời đấy người ta ra trận mà cứ như đi hội, chả toan tính gì. Cái thời ấy không ai có thể tưởng tượng được bây giờ con người ta lại sống với nhau như thế, ăn ở với nhau như thế.
Khác với những cuốn tiểu thuyết trước, Lê Lựu viết ngắn gọn hơn, đọc nhanh hơn, cầm cuốn sách đọc một lèo là hết veo. Và cái lý mà ông giải thích cho cuốn tiểu thuyết mỏng ấy nôm na là: “Bây giờ viết thế thôi, người ta không có thời gian đọc đâu. Miễn là thông tin phải nhanh, mình viết tình huống nhân cách là chính, rườm rà ích gì. Với lại chẳng ai có quy định nhất thiết tiểu thuyết phải thế này, phải thế kia, hoặc 300 trang, 500 trang hoặc 10 trang.
Mỗi một tình huống, mỗi một câu chuyện nó phải có cách thể hiện thích hợp. Một cuộc sống nhanh chớp nhoáng trong tất cả mọi lĩnh vực như bây giờ người ta không có thời gian để ê a đọc như “Thời xa vắng” và “Mở rừng” của tôi như trước. Điều quan trọng lúc này cần thông tin có ý nghĩa chứ không cần nhấm nháp mãi một chi tiết”
Mấy năm nay thấy sức khỏe đã yếu đi, rồi lại bôn ba, vất vả với vai trò của một Giám đốc Trung tâm Văn hóa doanh nhân, tưởng ông đã giã từ nghiệp viết rồi chứ?
Giờ tôi già yếu thật, nhưng còn thở thì còn phải viết, không viết được bằng tay thì nhờ người đánh máy, đọc cho người ta viết, đến khi nào mất hết phương tiện truyền đạt cho người khác thì mới thôi không viết. Viết là nghiệp sống của mỗi nhà văn, dù bận đến mấy hoàn cảnh nào cũng không ai dứt bỏ được nghề đã theo đuổi.
Sao lại là “Thời loạn”, sao ông không viết về những gì êm ái, dễ chịu hơn ấy?
Viết văn bao giờ cũng phải căn cứ vào thực tế của đời sống. Ai cũng “bịa” trên cơ sở cuộc sống. Hiện ta đang sống “loạn” về đạo đức nhân cách, về chuẩn mực làm người, “loạn” về luật lệ. Giữa những cái “loạn ấy” thì làm sao viết “êm ái” được. Một thác nước đang chảy mà bảo những cánh hoa trên dòng nước ấy đứng một chỗ thì làm sao đứng được.
Cho đến bây giờ, ông thấy mình thế nào: một nhà văn già, một ông Giám đốc thời thượng rất cập nhật thông tin, hay một ông nông dân có khiếu hài hước?
Ông nông dân trong Lê Lựu thì dứt khoát là có rồi, có từ trong máu thịt. Tính cách hài hước hay bủn xỉn, keo kiệt, đểu cáng thì nó đã sinh ra từ thuở bé như thế rồi.
Nghe nói ông còn mấy tập sách chưa trình làng?
Tôi còn 3, 4 cuốn sách đang dở dang viết từ 5, 6 năm trước mà chưa xong chứ không phải bây giờ mới bắt đầu.
Sau “Thời xa vắng”, “Thời loạn”, ông sẽ viết “Thời” gì nữa?
Đến bây giờ thì có lẽ để sang thế giới bên kia, tôi sẽ viết “Thời chết tiệt”. (Cười)
Xin cảm ơn nhà văn Lê Lựu - chúc ông sức khỏe!
Đinh Hương Bình (ANTĐ)
Lại nhớ cái thời tờ này có lúc đỉnh phát hành lên tới hơn nửa triệu (có người còn chắc như đinh đóng cột rằng tới 700 ngàn) bản/kỳ, thiên hạ phát rồ với An ninh thế giới, ngồi quán cà phê nào cũng thấy những anh chị vừa nhâm nhi cà phê vừa mải miết gò mắt vào từng trang báo khổ A4. Làng báo phục thượng tá Hữu Ước quá trời, nghĩ tay này có bùa ngải gì mà mê hoặc người ta đến thế.
Dạo ấy văn phòng đại diện phía nam của An ninh thế giới đặt trong khuôn viên doanh trại lực lượng công an vũ trang trên đường Phạm Viết Chánh, Q.1, Sài Gòn, gần cơ quan mình, cách nhau chỉ vài trăm bước chân. Người phụ trách là Trương Nam Hương, nhà thơ. Nói chả phải khoe, Hương với mình là chỗ thân tình, vốn học trò mình, có tập thơ nào ra đều nhớ tặng thầy với những lời hết sức tình cảm. Hương sống có trước có sau, đàng hoàng, mình rất quý. Hồi đó cùng lớp Hương còn có Nguyễn Quốc Chánh cũng tay thơ cự phách, giọng điệu rất ngang tàng độc đáo, phá cách. Hương và Chánh chọn 2 lối đi khác nhau, chả thể bảo ai thành công hơn ai.
Lại kể, làm báo như Hương quả thật đắc ý. Đận World Cup 1998, nghe anh Nguyễn Viện bảo thằng Hương nó dám bỏ ra một phần ba tháng lương mua hẳn 1 cái tivi màu mới để coi riêng với anh em bạn bè, khỏi làm phiền vợ con, mình cứ lắc đầu lè lưỡi. Khiếp quá đi mất, tivi những mấy triệu một cái, thu nhập cả tháng của mình chưa được nửa chiếc mà hắn chỉ cần xuất chi 1/3 đã giải quyết xong nhu cầu nhất thời, sao chả lè lưỡi. Lại thêm lần anh Xuân Hòa viết bài về cụ Đống Ngạc, trợ lý của Tổng bí thư Lê Duẩn, kể chuyện chính cụ Ngạc là người thảo bản điếu văn nổi tiếng đọc trong tang lễ cụ Hồ ngày 9.9.1969, bài dài mấy ngàn chữ, anh Hòa gửi báo nhà nhưng chả biết sao báo nhà không chịu đăng, mình biết chuyện bảo anh Hòa, ông cứ chuyển cho tôi. Mình sang đưa Trương Nam Hương, Hương bảo thầy cứ để em. Tuần sau y gọi điện báo tin đã đăng, nguyên xi không cắt chữ nào. Tuần sau nữa Hương gọi sang lĩnh nhuận bút, trả hẳn 1 triệu, mình gửi cho anh Hòa, anh còn không tin.
Lê thê tí ti để thấy lịch sử của tờ báo ấy có những vết son, không đến nỗi tệ như bây giờ. Dạo này thì mình chán hẳn, ít khi nhòm đến nó. Vậy chả biết trời xui đất khiến gì mà hôm qua lại đọc số 1093 ra ngày 10.9.2011. Trang 14-15 đăng trọn bài "Điều gì ám ảnh nghệ sĩ", phỏng vấn một số nghệ sĩ, nhà văn nhà thơ. Chị Nết- Như Quỳnh nổi tiếng một thời của "Đến hẹn lại lên" than phiền chuyện đi đâu cũng thấy người ta ăn uống xì xụp nhếch nhác, anh nhạc sĩ Lê Minh Sơn thở dài trước thói chụp giật cả tiền bạc lẫn tình yêu, cô diễn viên "Tôi và chúng ta" Hoàng Cúc thì hô lên tại sao giờ mạng người rẻ rúng đến thế... Đại loại nhiều chuyện bức xúc lắm, không thể chịu nổi, không nói ra được thì hóa điên mất, chết mất. Nhưng mình để ý nhất đoạn bộc lộ của nhà văn Lê Lựu. Bác này mình ngưỡng mộ lâu rồi, cũng có lúc nhạt phần nào, nhưng nói chung đàng hoàng đứng đắn tư cách hơn nhiều bác khác, bác Chu Lai chả hạn, nổ hơi to. Đọc mấy nhời của bác Lựu, giật mình, nghĩ sao mà tướng Hữu Ước dám cho đăng nhỉ, hay là bữa ấy đi công tác vắng, cấp dưới nó không báo cáo, xin phép. Mà cũng có lý, bởi giờ đây mình sợt tìm trên bản điện tử báo An ninh thế giới thì không có chữ nào, kết quả báo rằng không tìm thấy.
Sau đây là lời của bác Lựu:
"Trong lúc trà dư tửu hậu với bạn bè, tôi và những người bạn tâm giao nói về những vấn đề của xã hội, nghĩ về nhân tình thế thái. Tôi không hiểu sao bây giờ con người không tốt với nhau. Trong chiến tranh hy sinh nhiều, cuộc sống khổ cực, nhưng lòng mình thanh thản, lòng dân vô tư lắm. Đi chiến trường hy sinh mà lòng thanh thản, nhẹ nhàng. Bây giờ thời bình không còn tiếng bom đạn nhưng tâm con người cứ lộn nhào hết cả. Không biết thế nào là phải, thế nào là trái. Không biết thế nào là đúng, thế nào là sai. Không biết thế nào là lim (giới hạn-NV). Mỗi con người phải có một cái lim nhất định thì mới thành xã hội. Con người có nhiều tính cách thì cuộc sống mới phong phú và đa dạng. Nhưng mà phải có lim và có luật lệ.
Trong chiến tranh, tâm tính con người ta hiền lành, không mưu mô xảo quyệt. Chứ thời nay, trong cơ chế thị trường này, luật lệ cũng lung tung. Xử lý công việc cũng lung tung. Sống nặng về vật chất, thực dụng, chụp giật. Bây giờ sáng ra đọc báo toàn những chuyện giật mình. Con kiện cha chỉ vì mười mét vuông chỗ ở. Một đứa trẻ chưa đến tuổi thành niên giết mấy mạng người không ghê tay. Một đứa trẻ khác chỉ vì thiếu tiền chơi game ra tay sát hại cả em mình, bà mình. Người ta thiếu tiền nên giết người chỉ vì vài trăm nghìn đồng. Trong làm ăn thì lừa đảo nhau nhiều lắm. Cứ lợi dụng nhau sơ hở vài chữ trong văn bản, thậm chí từ một cái dấu phẩy trong bản hợp đồng để lừa nhau hàng tỉ. Trong doanh nhân cũng nhiều người tốt, nhưng rồi cũng có rất nhiều người nhăm nhăm để lừa nhau.
Chính thời nay là thời loạn, chứ không phải chiến tranh là thời loạn".
Đọc xong bác Lựu mình toát hết mồ hôi. Nếu anh Giang Minh Sài này mà "chỉ được cái nói đúng" thì sợ quá, nhất là bác lại kết cho câu "chính thời nay là thời loạn", phủ toẹt cả an sinh xã hội, dân chủ công bằng văn minh.
Bác Lựu ơi, có chỗ nào sống tốt, bác cho em theo với.
Đến nơi mới hóa ra rằng, Nhà xuất bản Hội Nhà văn có in tiểu thuyết đó thật, nhưng chưa phát hành. Chả trách, tìm mãi mà không được. Còn cái nguyên nhân máy điện thoại của ông liên tục “tò te tí” là vì ông bảo phải thường xuyên tắt máy, nhất là buổi tối, vì bây giờ yếu rồi, ông phải nghỉ ngơi. Nhà văn Lê Lựu bây giờ vẫn đang là bệnh nhân của Bệnh viện 108, ông bảo lắm bệnh lắm, nào khớp, nào nhũn não, nào tiểu đường, ngày nào cũng phải tập thể dục, phải uống thuốc đông, tây y đủ cả.
Khi tôi đến Trung tâm cũng là lúc ông vừa đi tập thể dục về, nghe giọng ông nói thều thào, bước đi chống chếnh, phải có người dìu cũng đủ biết ông yếu thế nào. Ấy vậy mà ông vẫn điều hành được cả cái Trung tâm ấy, vẫn viết tiểu thuyết ầm ầm, kể cũng lạ. Tôi bảo, ông yếu rồi, sao không tự cho phép cái đầu của mình nó nghỉ ngơi, thì ông bảo, cái đầu ông vốn nó đã hiếu động, không nghĩ không được, nghỉ ngơi thấy khó chịu. Ông vừa đi tập thể dục vừa nghĩ, vừa nằm châm cứu vừa nghĩ rồi đọc cho các cháu nó đánh máy vi tính.
Nhà văn Lê Lựu khi làm Giám đốc vẫn vậy, vẫn chẳng khác gì cái ông nhà văn “quê mùa” trước đó. Vẫn quần áo tuềnh toàng, đi dép lê, đội mũ lưỡi trai trắng, chả cần caravat cổ cồn, chả cần cao đạo, ông vẫn giữ phong cách của một “nông dân”. Độ này, tuy ông có gầy yếu hơn trước, nhưng cái cách nói chuyện của ông thì không hề “già”, không hề “yếu”, vẫn hóm hỉnh lắm. Lúc nào ông cũng tự nhận mình là “nông dân”, là “dở hơi”, là “thần kinh”, là “vô duyên” rằng chưa ai cười đã cười, chưa ai khóc đã khóc.
Động tí là khóc, chả có cớ gì cũng khóc. Ông cứ nói thế chứ, nhưng cứ đọc “Thời loạn”, cứ nghe ông nói chuyện thì chả thấy “vô duyên” tý nào mà trái lại còn tỏ ra là một tay nhà văn lão luyện, tỉnh táo và có tài ứng biến hiếm ai bằng, văn phong hợp thời, thỉnh thoảng lại trổ tài châm biếm, hài hước bằng cách dùng từ lóng, nghĩa đen, nghĩa bóng, đóng ngoặc kép, rồi mở ngoặc kép cứ như cái cách mà tuổi teen bây giờ đối thoại với nhau ấy.
...
“Thời loạn” một cuốn tiểu thuyết mỏng thôi, chỉ hơn 100 trang, chính xác là 131 trang, nhà văn Lê Lựu có ý định viết cuốn tiểu thuyết này từ khi bắt đầu sang làm Trung tâm Văn hóa doanh nhân. Ông xây dựng một doanh nhân có cái tên rất buồn cười - Xanh Dương Lẫm Liệt. Nói chung các nhân vật trong “Thời loạn” đều có cái tên buồn cười. Nhân vật doanh nhân của ông hình thành tính cách từ nhỏ, khi 13, 14 tuổi nó đã biết yêu và nó yêu cho đến khi thành một tỷ phú.
Ông bảo rằng doanh nhân bây giờ cũng có nhiều dạng, có người đi lên bằng tài năng, bằng trí tuệ, nhưng cũng lắm kẻ đi lên bằng những mối quan hệ, tận dụng mối quan hệ của dòng họ mình, tận dụng bản thân mình, bất chấp tất cả, miễn có tiền. Mà chỉ có thời loạn thì mới sống được với nhau như thế. Rồi ông tiếc nuối, cái thời năm 59-60 khi ông đi bộ đội - cái thời đấy người ta ra trận mà cứ như đi hội, chả toan tính gì. Cái thời ấy không ai có thể tưởng tượng được bây giờ con người ta lại sống với nhau như thế, ăn ở với nhau như thế.
Khác với những cuốn tiểu thuyết trước, Lê Lựu viết ngắn gọn hơn, đọc nhanh hơn, cầm cuốn sách đọc một lèo là hết veo. Và cái lý mà ông giải thích cho cuốn tiểu thuyết mỏng ấy nôm na là: “Bây giờ viết thế thôi, người ta không có thời gian đọc đâu. Miễn là thông tin phải nhanh, mình viết tình huống nhân cách là chính, rườm rà ích gì. Với lại chẳng ai có quy định nhất thiết tiểu thuyết phải thế này, phải thế kia, hoặc 300 trang, 500 trang hoặc 10 trang.
Mỗi một tình huống, mỗi một câu chuyện nó phải có cách thể hiện thích hợp. Một cuộc sống nhanh chớp nhoáng trong tất cả mọi lĩnh vực như bây giờ người ta không có thời gian để ê a đọc như “Thời xa vắng” và “Mở rừng” của tôi như trước. Điều quan trọng lúc này cần thông tin có ý nghĩa chứ không cần nhấm nháp mãi một chi tiết”
Mấy năm nay thấy sức khỏe đã yếu đi, rồi lại bôn ba, vất vả với vai trò của một Giám đốc Trung tâm Văn hóa doanh nhân, tưởng ông đã giã từ nghiệp viết rồi chứ? Giờ tôi già yếu thật, nhưng còn thở thì còn phải viết, không viết được bằng tay thì nhờ người đánh máy, đọc cho người ta viết, đến khi nào mất hết phương tiện truyền đạt cho người khác thì mới thôi không viết. Viết là nghiệp sống của mỗi nhà văn, dù bận đến mấy hoàn cảnh nào cũng không ai dứt bỏ được nghề đã theo đuổi. Sao lại là “Thời loạn”, sao ông không viết về những gì êm ái, dễ chịu hơn ấy? Viết văn bao giờ cũng phải căn cứ vào thực tế của đời sống. Ai cũng “bịa” trên cơ sở cuộc sống. Hiện ta đang sống “loạn” về đạo đức nhân cách, về chuẩn mực làm người, “loạn” về luật lệ. Giữa những cái “loạn ấy” thì làm sao viết “êm ái” được. Một thác nước đang chảy mà bảo những cánh hoa trên dòng nước ấy đứng một chỗ thì làm sao đứng được. Cho đến bây giờ, ông thấy mình thế nào: một nhà văn già, một ông Giám đốc thời thượng rất cập nhật thông tin, hay một ông nông dân có khiếu hài hước? Ông nông dân trong Lê Lựu thì dứt khoát là có rồi, có từ trong máu thịt. Tính cách hài hước hay bủn xỉn, keo kiệt, đểu cáng thì nó đã sinh ra từ thuở bé như thế rồi. Nghe nói ông còn mấy tập sách chưa trình làng? Tôi còn 3, 4 cuốn sách đang dở dang viết từ 5, 6 năm trước mà chưa xong chứ không phải bây giờ mới bắt đầu. Sau “Thời xa vắng”, “Thời loạn”, ông sẽ viết “Thời” gì nữa? Đến bây giờ thì có lẽ để sang thế giới bên kia, tôi sẽ viết “Thời chết tiệt”. (Cười) Xin cảm ơn nhà văn Lê Lựu - chúc ông sức khỏe!Đinh Hương Bình (ANTĐ)
Thứ sáu, ngày 16 tháng chín năm 2011
Nhà văn Lê Lựu làm em sợ quá
Mình ham đọc báo thật đấy nhưng quả thật không thích tờ An ninh thế giới. Chả phải vì nó là báo công an mà bởi nó ngày càng tệ. Nói như thế nghĩa là ngày xưa cũng thích.Lại nhớ cái thời tờ này có lúc đỉnh phát hành lên tới hơn nửa triệu (có người còn chắc như đinh đóng cột rằng tới 700 ngàn) bản/kỳ, thiên hạ phát rồ với An ninh thế giới, ngồi quán cà phê nào cũng thấy những anh chị vừa nhâm nhi cà phê vừa mải miết gò mắt vào từng trang báo khổ A4. Làng báo phục thượng tá Hữu Ước quá trời, nghĩ tay này có bùa ngải gì mà mê hoặc người ta đến thế.
Dạo ấy văn phòng đại diện phía nam của An ninh thế giới đặt trong khuôn viên doanh trại lực lượng công an vũ trang trên đường Phạm Viết Chánh, Q.1, Sài Gòn, gần cơ quan mình, cách nhau chỉ vài trăm bước chân. Người phụ trách là Trương Nam Hương, nhà thơ. Nói chả phải khoe, Hương với mình là chỗ thân tình, vốn học trò mình, có tập thơ nào ra đều nhớ tặng thầy với những lời hết sức tình cảm. Hương sống có trước có sau, đàng hoàng, mình rất quý. Hồi đó cùng lớp Hương còn có Nguyễn Quốc Chánh cũng tay thơ cự phách, giọng điệu rất ngang tàng độc đáo, phá cách. Hương và Chánh chọn 2 lối đi khác nhau, chả thể bảo ai thành công hơn ai.
Lại kể, làm báo như Hương quả thật đắc ý. Đận World Cup 1998, nghe anh Nguyễn Viện bảo thằng Hương nó dám bỏ ra một phần ba tháng lương mua hẳn 1 cái tivi màu mới để coi riêng với anh em bạn bè, khỏi làm phiền vợ con, mình cứ lắc đầu lè lưỡi. Khiếp quá đi mất, tivi những mấy triệu một cái, thu nhập cả tháng của mình chưa được nửa chiếc mà hắn chỉ cần xuất chi 1/3 đã giải quyết xong nhu cầu nhất thời, sao chả lè lưỡi. Lại thêm lần anh Xuân Hòa viết bài về cụ Đống Ngạc, trợ lý của Tổng bí thư Lê Duẩn, kể chuyện chính cụ Ngạc là người thảo bản điếu văn nổi tiếng đọc trong tang lễ cụ Hồ ngày 9.9.1969, bài dài mấy ngàn chữ, anh Hòa gửi báo nhà nhưng chả biết sao báo nhà không chịu đăng, mình biết chuyện bảo anh Hòa, ông cứ chuyển cho tôi. Mình sang đưa Trương Nam Hương, Hương bảo thầy cứ để em. Tuần sau y gọi điện báo tin đã đăng, nguyên xi không cắt chữ nào. Tuần sau nữa Hương gọi sang lĩnh nhuận bút, trả hẳn 1 triệu, mình gửi cho anh Hòa, anh còn không tin.
Lê thê tí ti để thấy lịch sử của tờ báo ấy có những vết son, không đến nỗi tệ như bây giờ. Dạo này thì mình chán hẳn, ít khi nhòm đến nó. Vậy chả biết trời xui đất khiến gì mà hôm qua lại đọc số 1093 ra ngày 10.9.2011. Trang 14-15 đăng trọn bài "Điều gì ám ảnh nghệ sĩ", phỏng vấn một số nghệ sĩ, nhà văn nhà thơ. Chị Nết- Như Quỳnh nổi tiếng một thời của "Đến hẹn lại lên" than phiền chuyện đi đâu cũng thấy người ta ăn uống xì xụp nhếch nhác, anh nhạc sĩ Lê Minh Sơn thở dài trước thói chụp giật cả tiền bạc lẫn tình yêu, cô diễn viên "Tôi và chúng ta" Hoàng Cúc thì hô lên tại sao giờ mạng người rẻ rúng đến thế... Đại loại nhiều chuyện bức xúc lắm, không thể chịu nổi, không nói ra được thì hóa điên mất, chết mất. Nhưng mình để ý nhất đoạn bộc lộ của nhà văn Lê Lựu. Bác này mình ngưỡng mộ lâu rồi, cũng có lúc nhạt phần nào, nhưng nói chung đàng hoàng đứng đắn tư cách hơn nhiều bác khác, bác Chu Lai chả hạn, nổ hơi to. Đọc mấy nhời của bác Lựu, giật mình, nghĩ sao mà tướng Hữu Ước dám cho đăng nhỉ, hay là bữa ấy đi công tác vắng, cấp dưới nó không báo cáo, xin phép. Mà cũng có lý, bởi giờ đây mình sợt tìm trên bản điện tử báo An ninh thế giới thì không có chữ nào, kết quả báo rằng không tìm thấy.
Sau đây là lời của bác Lựu:"Trong lúc trà dư tửu hậu với bạn bè, tôi và những người bạn tâm giao nói về những vấn đề của xã hội, nghĩ về nhân tình thế thái. Tôi không hiểu sao bây giờ con người không tốt với nhau. Trong chiến tranh hy sinh nhiều, cuộc sống khổ cực, nhưng lòng mình thanh thản, lòng dân vô tư lắm. Đi chiến trường hy sinh mà lòng thanh thản, nhẹ nhàng. Bây giờ thời bình không còn tiếng bom đạn nhưng tâm con người cứ lộn nhào hết cả. Không biết thế nào là phải, thế nào là trái. Không biết thế nào là đúng, thế nào là sai. Không biết thế nào là lim (giới hạn-NV). Mỗi con người phải có một cái lim nhất định thì mới thành xã hội. Con người có nhiều tính cách thì cuộc sống mới phong phú và đa dạng. Nhưng mà phải có lim và có luật lệ.
Trong chiến tranh, tâm tính con người ta hiền lành, không mưu mô xảo quyệt. Chứ thời nay, trong cơ chế thị trường này, luật lệ cũng lung tung. Xử lý công việc cũng lung tung. Sống nặng về vật chất, thực dụng, chụp giật. Bây giờ sáng ra đọc báo toàn những chuyện giật mình. Con kiện cha chỉ vì mười mét vuông chỗ ở. Một đứa trẻ chưa đến tuổi thành niên giết mấy mạng người không ghê tay. Một đứa trẻ khác chỉ vì thiếu tiền chơi game ra tay sát hại cả em mình, bà mình. Người ta thiếu tiền nên giết người chỉ vì vài trăm nghìn đồng. Trong làm ăn thì lừa đảo nhau nhiều lắm. Cứ lợi dụng nhau sơ hở vài chữ trong văn bản, thậm chí từ một cái dấu phẩy trong bản hợp đồng để lừa nhau hàng tỉ. Trong doanh nhân cũng nhiều người tốt, nhưng rồi cũng có rất nhiều người nhăm nhăm để lừa nhau.
Chính thời nay là thời loạn, chứ không phải chiến tranh là thời loạn".
Đọc xong bác Lựu mình toát hết mồ hôi. Nếu anh Giang Minh Sài này mà "chỉ được cái nói đúng" thì sợ quá, nhất là bác lại kết cho câu "chính thời nay là thời loạn", phủ toẹt cả an sinh xã hội, dân chủ công bằng văn minh.
Bác Lựu ơi, có chỗ nào sống tốt, bác cho em theo với.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét