Số liệu thống kê ở VN: Ông gà, bà vịt!

Tiếp bài Số liệu kinh tế Việt Nam: Ông nói gà, bà nói vịt: 

Số liệu thống kê ở VN: Ông gà, bà vịt!

“Ông nói gà, bà nói vịt” là cụm từ mà báo chí dùng để nói về sự sai biệt của số liệu thống kê ở nước ta trong thời gian gần đây. Đơn cử, theo Tổng cục Thống kê (TCTK), 5 tháng đầu năm 2013, xuất khẩu của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), kể cả dầu thô, đạt 32,7 tỉ USD. 
Trong khi đó, cùng thời điểm, số liệu của Tổng cục Hải quan đưa ra cho thấy kim ngạch xuất khẩu của khu vực này chỉ đạt gần 30,52 tỉ USD. Có sự “vênh” nhau này, đại diện TCTK lý giải: Có thể do ngày chốt số liệu không trùng khớp hoặc sai số ở một khâu kỹ thuật nào đó của 2 cơ quan. 
Trước thực trạng trên, mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định về chính sách phổ biến thông tin thống kê nhà nước có hiệu lực từ ngày 1-8. Thủ tướng yêu cầu các cơ quan thống kê chịu trách nhiệm về tính khách quan và độ tin cậy của số liệu thống kê; không được phổ biến hoặc ép buộc công bố thông tin sai lệch, phục vụ lợi ích riêng gây hại tới lợi ích quốc gia, lợi ích cộng đồng hoặc lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác.Để không “bị ép buộc công bố thông tin sai lệch”, vị trí và vai trò của cơ quan thống kê trong hệ thống chính quyền cũng cần được quan tâm.

Sau một thời gian tồn tại như một bộ - ngành, ngày 24-8-2010, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ban hành Quyết định số 54/2010/QĐ-TTg quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của TCTK trực thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Theo đó, TCTK là cơ quan thực hiện chức năng tham mưu, giúp bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư quản lý nhà nước về thống kê; tổ chức các hoạt động thống kê và cung cấp thông tin thống kê kinh tế - xã hội cho các cơ quan, tổ chức và cá nhân theo quy định của pháp luật. 

Do trực thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư nên tổng cục trưởng và các phó tổng cục trưởng TCTK do bộ trưởng bộ này bổ nhiệm, miễn nhiệm và cách chức. 

Lúc đó, nhiều nhà đầu tư, tổ chức nước ngoài lo ngại việc cơ quan thống kê không tồn tại độc lập dễ dẫn đến số liệu thống kê thiếu khách quan hoặc chỉ có lợi cho một mục đích nào đó. Từ những số liệu không chính xác có thể dẫn đến các quyết định đầu tư, tài trợ sai, gây lãng phí. 

TS Lê Đăng Doanh đã kiến nghị: Cần thiết phải có hệ thống thống kê chính xác vì nó giúp mọi người vẽ ra được một bức tranh thật của nền kinh tế. 

Để số liệu thống kê chuẩn xác, ngoài hoàn thiện về nghiệp vụ, sự tồn tại độc lập của TCTK như nhiều nước đang áp dụng cũng là điều cần thiết.

DŨNG TUẤN
http://nld.com.vn/201307201103691p1002c1003/ong-ga-ba-vit.htm