Chuyện đau đầu cho người Việt hải ngoại trung niên

Chuyện đau đầu cho 

người Việt hải ngoại trung niên

Ảnh minh họa piperreport.

Ở Mỹ, trẻ em được chính phủ bảo vệ rất chu đáo, được giúp đỡ y tế đầy đủ nếu không có bảo hiểm y tế. Người già 65 tuổi trở lên cũng được hưởng trợ giúp y tế, do đó vấn đề làm chúng ta nhức nhối nhất là ở lứa tuổi trung niên.

Xin viết trước, bài này chỉ dựa vào kinh nghiệm bản thân, cũng như từ bạn bè, đồng hương xung quanh. Đây không phải là một bài khảo cứu chuyên nghiệp, nên có chỗ nào thiếu sót, nhờ các độc giả bổ túc giùm.

Tại sao tôi chỉ bàn về lứa tuổi trung niên mà không phải tất cả mọi lứa tuổi? Xin thưa: ở Mỹ, trẻ em lên hàng số một, nên được chính phủ bảo vệ rất chu đáo, được giúp đỡ y tế đầy đủ nếu không có bảo hiểm y tế cá nhân. Người già 65 tuổi trở lên cũng được hưởng trợ giúp y tế, do đó vấn đề làm chúng ta nhức nhối nhất là ở lứa tuổi trung niên. "Trẻ đã qua, nhưng già chưa tới".

Ở Mỹ, khi tới tuổi thành niên, hầu hết ai cũng đi làm ăn ngoài xã hội, nếu bạn đi làm cho hãng xưởng thì hầu hết các hãng đều có mua bảo hiểm sức khỏe cho nhân viên và cả gia đình đầy đủ (nghĩa là bản thân họ + vợ hay chồng và các con duới 21 tuổi, còn đi học).

Vài thập niên trước vì các hãng làm ăn khấm khá, và bảo hiểm sức khoẻ còn ở giá thấp, nên hầu như các hãng bao thầu chi phí này cho nhân viên. Nhưng khoảng thời gian 10 năm trở lại đây, kinh tế đình trệ, giá bảo hiểm lại lên cao, nên nhiều hãng không còn khả năng cho không nữa, nhân viên phải chia sẻ một phần chi phí bảo hiểm này, có khi lên tới 50% giá tiền, tùy theo điều kiện hãng mình làm việc.

Còn những người làm nghề tự do thì sao? Họ có thể tự mua bảo hiểm cho cá nhân, hay toàn gia đình của mình bên ngoài, tuy rằng gíá cả có phần mắc hơn ở hãng lớn, tuy nhiên vẫn không quá khả năng của mình (giống như giá sỉ và giá lẻ).

Một số người cẩn thận lo xa, mua bảo hiểm y tế đầy đủ, nên yên lòng khi bệnh hoạn xảy ra. Nhưng bên cạnh đó, không ít người đã coi thường, một phần vì tiếc tiền, phần ỷ do tuổi tác lúc đó còn trẻ, ít khi đau ốm. Cùng lắm, thỉnh thoảng mới bị sổ mũi, nhức đầu, mua đại vài hộp thuốc cảm cúm ở quầy với giá vài đô la cũng xong. Lại nữa, đang còn trẻ, chưa tích lũy được nhiều tài sản, nên có quan niệm: Chậc! Cùng lắm đi xin giúp đỡ của chính phủ, vì mình thuộc diện nghèo, con bà phước, không tài sản, nhà cửa, lo gì?

Mà quả thật vậy, họ đã sống yên ổn một thời gian dài không bệnh hoạn gì nhiều (do tuổi còn trẻ, có sức khoẻ tốt), không tốn tiền cho việc mua bảo hiểm, nên lúc chưa xảy ra chuyện, họ thấy mình tính toán không sai, thời gian dài vừa qua, tiết kiệm được biết bao tiền. Nhưng lại một chữ nhưng đáng ghét. Thời gian qua nhanh, tuổi thanh niên phơi phới ngày nào giờ đã thành tuổi trung niên, với triệu chứng tuổi già bắt đầu lộ diện. Những sợi tóc đen ngày nào giờ đã thành hoa râm, mắt xếp mí, bụng phệ, đi kèm với bao nhiêu triệu chứng bệnh tật. Bạn bè thân thiết của họ bây giờ là những lọ thuốc: tiểu đường, cao máu, viêm gan, tim suy, yếu thận...

Đến lúc này nhu cầu có một bảo hiểm y tế trở nên cấp thiết, nhưng giờ mới mua thì như thế nào? Nếu bạn còn đi làm hãng xưởng, và hãng có mua bảo hiểm cho bạn, thì không có vấn đề, vì bảo hiểm sẽ tiếp tục chi trả. Còn trường hợp chẳng may bị cho nghỉ việc thình lình, thì theo luật định, trong khoảng thời gian đi tìm việc khác, bạn vẫn có thể tiếp tục mua bảo hiểm nếu muốn, nhất là những người đang mang những chứng bệnh kinh niên. Nhưng giờ đây phải mua bảo hiểm bằng tiền túi chính bạn, và bảo hiểm lúc này có tên là Cobra insurance.

Đây là loại bảo hiểm đặc biệt dành cho trường hợp này. Tuy rằng giá có đắt hơn bình thường, nhưng nếu bạn đang mang bệnh trong người, họ vẫn không phân biệt, và nó cũng rất hữu ích trong một số trường hợp. Còn nếu bạn làm ăn buôn bán cá thể (self employment), và chưa từng mua qua bảo hiểm y tế, nghĩa là trong hồ sơ điện toán, họ không có một dữ liệu nào về bệnh tật của bạn trong quá khứ, thì đây là một vấn nạn.

Hãng bảo hiểm họ dư biết, rất nhiều người đợi có bệnh mới mua bảo hiểm, nên trường hợp này họ phải điều tra rất kỹ. Những cuộc phỏng vấn sẽ được thực hiện trên phone, có thu âm, hỏi rõ về bệnh trạng bạn đang có ở hiện tại, bệnh đã có trong quá khứ... Tùy theo tình trạng của bạn, họ sẽ quyết định bán hay từ chối và giá cả như thế nào. Nhưng nhớ một đều, bạn không thể khai man, vì nếu bạn nói không có bệnh, nhưng khi mua bảo hiểm xong, bạn có bệnh. Họ sẽ điều tra, nếu biết bạn khai man, thì họ sẽ không chịu trách nhiệm chi trả.

Và nữa, với những bệnh bạn đang mang trong người, có tiền sử trước khi mua bảo hiểm, thì nếu bán bảo hiểm cho bạn, luôn luôn có một điều khoản đi kèm là họ không chịu trách nhiệm về bệnh đó, kể cả những di chứng liên hệ có thể xảy ra trong vòng 3-5 năm tới, họ cũng phòng hờ, bỏ trong hợp đồng để không chịu trách nhiệm.

Cũng không thể trách, họ là công ty tư nhân, làm ăn đâu ai muốn lỗ, họ đâu dại gì thu của bạn tháng vài trăm, mà phải chi ra tháng vài chục ngàn, hay có trường hợp lên tới cả triệu đô la. Cho nên những người trung niên, tìm mua bảo hiểm sức khỏe trong thời điểm này là một đại nạn. Một là họ từ chối không bán. Hai là bán với giá cao mình mua không nổi. Đã vậy, nếu ráng mua thì cũng không giúp gì nhiều được, vì những bệnh mình đang sẵn có, họ không chịu trách nhiệm chi trả (huề vốn).

Còn vấn đề nhờ vả chính phủ, cũng được thôi, nếu bạn vẫn còn ở dạng con nhà nghèo, chính phủ sẽ giúp phần lớn hoặc phần nhỏ tuỳ theo tình trạng tài sản, thu nhập.

Nhưng riêng người Việt mình, đa số sau nhiều năm làm ăn, ai cũng có tài sản, cơ sở, nhà cửa, đã không phải là "con bà phước " như vài chục năm trước. Nên có nhiều trường hợp, xin trợ cấp y tế từ chính phủ là một chuyện khó khăn hay phải nói là không thể.

Người viết đã có chút kinh nghiệm bản thân, về vấn đề chi phí y tế, khi mình có bảo hiểm thì chi phí y tế được tính theo giá hợp đồng của hãng bảo hiểm với bác sĩ và nhà thương, nên gíá cả đã được ấn định rõ ràng. Các hãng bảo hiểm được tính giá đặc biệt, chỉ trả khoảng 20% so với giá lẻ của những người không có bảo hiểm bên ngoài . Nên nếu để ý, đọc những hóa đơn báo cáo y tế được gửi về nhà, bạn sẽ thấy, nhà thương tính giá 15 ngàn, nhưng bảo hiểm chỉ trả khoảng 3-4 ngàn, và thông báo là bạn không nợ gì nhà thương hết vì họ đã thanh toán xong.

Như vậy có nghĩa nếu bạn không có bảo hiểm, và sự cố xảy ra thình lình, như té gãy tay, thì cũng cùng trường hợp giống nhau, bạn phải trả 20-30 ngàn đô la hay hơn cho nhà thương, trong khi đó, nếu là hãng bảo hiểm, họ chỉ trả khoảng 4-5 ngàn đô la là cùng. Ngay cả làm xét nghiệm máu, bảo hiểm thường chỉ trả khoảng 30-40 đô, mà lúc không có bảo hiểm tôi phải trả gần $400. Một khác biệt rất lớn.

Mấy lúc sau này, tôi nghe nói có một hãng bảo hiểm sức khoẻ (không tiện nêu tên), họ quảng cáo có giá rất rẻ, chỉ vài chục đô la một tháng cho toàn gia đình, không phân biệt tuổi tác, bệnh hoạn, tiết kiệm được lên đến 60-70% chi phí y tế... Vì có ý định về hưu non, nên tôi tìm hiểu thì được biết, họ chỉ có nhiệm vụ gom tên bạn vào danh sách nhóm của hãng họ, để bạn được hưởng giá sỉ, nhờ số đông nên họ ký được hợp đồng cung cấp y tế giá rẻ. Đi bác sĩ hay nhà thương, bạn sẽ được giảm giá rất nhiều.

Tôi nghĩ trong một số trường hợp nào đó, đây cũng là một ý tưởng hay, và nếu có nhu cầu, cũng như nếu không còn chọn lựa nào khác, thì bạn cũng nên gia nhập vì giá cả khá là nhẹ nhàng. Có còn hơn không.

Vì hữu dụng (được cả sự chúc mừng của tổng thống Mỹ khi ý tưởng thành lập công ty ra đời), nên dù chỉ có vậy mà hãng này mấy chục năm qua làm ăn rất khấm khá, cho thấy nhu cầu những người không có bảo hiểm rất lớn.

Nếu chẳng may bị những bịnh hiểm nghèo như ung thư, tàn phế, chờ chết, và bệnh kéo dài quá 6 tháng, thì sở xã hội (Social Security) sẽ trợ cấp cho bệnh nhân đầy đủ mọi mặt (do trong quá khứ, bạn đi làm có đóng thuế đầy đủ).

Bây giờ đây, điều tôi và nhiều người chờ đợi nhất là chương trình y tế của tổng thống Obama có hiệu lực vào năm 2014 (cầu trời cho đừng bị hủy bỏ). Đây là chương trình rất quan trọng với tầng lớp trung niên. Tuy chương trình đang gặp phản đối từ nhiều giới, vì theo luật này, bắt buộc mọi người: già, trẻ, lớn, bé, ai cũng phải mua bảo hiểm. Họ phản đối vì chưa thấy có nhu cầu, nhưng họ quên rằng chính họ, hay bất cứ ai, tuổi trẻ rồi cũng sẽ qua đi, bệnh tật kéo đến, không mua lúc trẻ, làm sao bù đắp cho tuổi về chiều. (Nếu bộ luật y tế này bị chết yểu, thì chính mình tự đào hố chôn mình, sau này đừng đổ lỗi cho chính phủ nhé!). Mình muốn được lời chẳng lẽ hãng bảo hiểm cam lòng chịu lỗ hay sao?

Nếu chương trình suôn sẻ, đến lúc đó giới trung niên chúng tôi sẽ mua được bảo hiểm y tế với giá phải chăng, không sợ bị từ chối, không sợ bị kỳ thị vì bệnh tật đang mang trong người. Hơn thế nữa, được yên tâm về hưu non.

Tuy nhiên, trên tất cả, chúng ta cũng đừng bi quan. Đâu đó luôn luôn có những cánh cửa mở ra giúp đỡ mình. Chính phủ cũng có những chương trình đặt biệt, mà có khi ta vì chưa đụng chuyện nên chưa biết, và những nhà thương trực thuộc của chính phủ ngoài kia đang sẵn sàng chữa trị cho tất cả mọi người. Tiền viện phí tuy đắt, nhưng bù lại được cho trả góp tùy theo khả năng và vô thời hạn. Có người không trả nổi, xù luôn. Đặc biệt, tôi thấy nhiều người đã mang món nợ lớn kia về bên kia thế giới, mà chẳng thấy bị ai chạy theo đòi, hay làm khó làm dễ gì cả.

Thật đấy! Chính mắt tôi thấy, không phải xạo đâu!

Quinhon1