Mỹ: “Xây chuồng nhốt gấu-thả gà ra đuổi” ?

“Xây chuồng nhốt gấu-thả gà ra đuổi”, Mỹ bị Nga-Trung giỡn mặt?

Nhà báo Mỹ Patrick Buchanan vừa có một bài viết cho biết, Washington đã “tiêu phí” và tự làm suy yếu vị thế của một siêu cường độc tôn thế giới.

Các chuyên gia quốc tế cho rằng, 

Nga-Trung đang bắt tay nhau đối phó với Mỹ

Mỹ “xây chuồng nhốt gấu”, bị Putin “đập” lại
Tạp chí Mỹ “The American Conservative” ngày 12-6 đã công bố bài viết của ký giả Patrick Buchanan, trong đó tác giả đưa ra những đánh giá bi quan về thực trạng yếu kém của siêu cường Hoa Kỳ, tiết lộ những nguyên nhân dẫn tới hiện trạng này.

Ông Patrick Buchanan trích dẫn ý kiến ​​của một số nhà địa-chính trị chiến lược Mỹ cho rằng, Hoa Kỳ từng là siêu cường duy nhất trên thế giới vào cuối nhiệm kỳ Tổng thống George Bush cha, nhưng hiện nay tình hình đã hoàn toàn khác, “chú Sam” đã để cho hàng loạt cường quốc mới nổi bắt kịp.

Nguyên nhân chỉ một phần là do sự trỗi dậy của các cường quốc mới nổi, còn chủ yếu là do Washington tự đánh mất sức mạnh. Ông Buchanan khẳng định, ngày nay không có quốc gia nào đang tồn tại mạnh mẽ lại nhanh chóng đánh mất sức mạnh như Hoa Kỳ.

Việc Hoa Kỳ “tụt dốc” trong một môi trường hòa bình và không bị thất bại trong các cuộc chiến là điều rất khó hiểu. Theo các nhà quan sát, điều này chỉ gặp ở trường hợp duy nhất là Liên bang Xô viết trước đây, tuy nhiên, việc Liên Xô tan rã là do họ có quá nhiều kẻ thù và quá nhiều đồng minh phải “nuôi dưỡng”.

"Nguyên nhân suy thoái của Mỹ là gì? Đó là: Ngạo mạn, sai lệch về nhân sinh quan, quá hiếu chiến - tất cả những sai lầm ngu ngốc đó đang cùng đóng chung một vai trò là làm cho đất nước Hoa Kỳ trở thành một siêu cường ‘làng nhàng’" - nhà báo Mỹ viết.

Chính quyền Mỹ để xảy ra hàng loạt thất bại chiến lược trong chính sách đối ngoại. Khi đang nắm quyền, các cựu tổng thống Nixon và Reagan từng tập trung nỗ lực lớn chia tách Nga và Trung Quốc, vun đắp quan hệ đối tác riêng với từng nước. Tuy nhiên mục tiêu cuối cùng đã không đạt được và sai lầm hoàn toàn thuộc về Mỹ.

Đó là lối hành xử khá thiển cận của Washington trong quan hệ với Moscow. Say sưa tận hưởng "chiến thắng" trước Liên Xô trong "chiến tranh lạnh", Washington “…đã thể hiện sự khinh miệt đối với Moscow, không ngừng đẩy NATO tới sát biên giới Nga, kích động "cách mạng màu" ở các nước trong không gian hậu Xô viết".

Kết cục là Mỹ trúng đòn phản công mạnh mẽ từ Putin. Ông ta đã đánh vào lòng tự hào dân tộc của người Nga, cam kết khôi phục sự hùng cường của dân tộc Nga vĩ đại, chống lại thói ngạo mạn của Hoa Kỳ. Ông Putin đang tiếp tục hành động cứng rắn, thách thức mọi biện pháp trừng phạt do Washington và các đồng minh triển khai.

Chính sách “nhốt gấu” của Mỹ đã đẩy Nga-Trung xích lại gần nhau

Ông Buchanan cũng bày tỏ quan điểm lo ngại về sự can dự của Mỹ và tình hình Ukraine. Nếu các nhà “tân bảo thủ” giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2017, Hoa Kỳ sẽ bắt đầu cung cấp vũ khí cho Kiev. Điều đó sẽ chỉ dẫn đến một sự leo thang căng thẳng với Nga, dẫn đến những hậu quả không thể lường trước.

Nhà báo người Mỹ còn thừa nhận, sai lầm lớn khác của Washington chính là ở Trung Đông. Dưới chiêu bài chống khủng bố, Mỹ nhảy vào Iraq nhưng chỉ mang đến sự đảo lộn xã hội; chiếm đóng Afghanistan, lật đổ chế độ Gaddafi ở Libya, nhưng đã “phóng thích" các con quỷ Hồi giáo cuồng tín và cực đoan.

Mỹ “thả gà ra đuổi”, bị Trung Quốc “giỡn” mặt?

Theo ký giả Buchanan, người Mỹ đã trả giá đắt cho sự dốt nát không thể che giấu trong quan hệ với Trung Quốc. Washington một mặt lớn tiếng chống Bắc Kinh nhưng thực tế là buông lỏng thậm chí là “o bế” Trung Quốc và đã phải trả giá cho hành động “thả gà ra đuổi” của mình.

Mỹ hy vọng việc mở cửa thị trường của mình cho hàng hóa Trung Quốc sẽ biến Bắc Kinh thành một đối tác chiến lược thân thiện. Kết quả là gì? Mỹ nhận được khoảng 4 tỷ USD thâm hụt thương mại và sự lụi bại của các cơ sở sản xuất trong nước. Đến khi Washington hối hận thì đã muộn rồi, đối thủ đáng gờm đã không còn kiềm chế được.

Quan trọng nhất là Trung Quốc hiện nay đã đủ sức trả đũa phương Tây vì bị coi thường trong quá khứ. Bắc Kinh đang lớn tiếng với Mỹ ở bất cứ đâu, vào bất cứ thời điểm nào, trong bất cứ sự kiện gì. Điều này thể hiện rõ nét trong những sự kiện liên quan đến tình hình biển Đông hiện nay.

Truyền thông Mỹ loan tin, nội dung “Phòng ngừa va chạm quân sự trên không và trên biển giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ” là một trong những chủ đề chính trong chuyến thăm Washington của Phó chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Phạm Trường Long.

Điều đó xuất phát từ vụ việc tàu hộ vệ Trung Quốc “bám đuôi” tàu tác chiến ven bờ LCS hay mới đây nhất là vụ máy bay tuần tiễu săn ngầm P-8A Poseidon từ chối tuân theo yêu cầu của lực lượng phòng không Trung Quốc và tiến hành do thám tại khu vực mà nước này xây đảo nhân tạo trái phép trên biển Đông.

Chính sách “thả gà ra đuổi” của Mỹ đã giúp Trung Quốc mạnh lên

Truyền thông Mỹ “ríu rít” đưa tin, tại cuộc đàm phán với Trung Quốc, Mỹ sẽ “cố gắng đạt được sự đồng thuận về vấn đề tránh xảy ra những sự cố, tránh các đe dọa va chạm lớn xuất hiện một cách ngoài ý muốn”. Từ bao giờ Washington phải dè chừng trong các cuộc đối đầu với Bắc Kinh như vậy?

Trung Quốc gần đây đã tuyên bố chiến lược quân sự mới, nhấn mạnh yêu cầu chuyển hạm đội hải quân từ phòng vệ bờ biển sang các hoạt động viễn dương. Tất nhiên, điều này chắc chắn là yếu tố làm đau đầu Hải quân Mỹ, vốn đang cố gắng giữ vai trò thống trị trong đại dương thế giới.

Nguy hiểm hơn nữa là sự bắt tay của Bắc Kinh với Moscow. Một số chuyên gia ghi nhận rằng Tổng thống Mỹ Barak Obama đã có những bước đi sai lầm chiến lược khi gây ra chính sách chống Nga, khiến cho liên minh giữa Trung Quốc và Nga ngày càng được tăng cường.

Moscow đã chuyển mình sang hướng đông, thắt chặt quan hệ kinh tế-quân sự với Bắc Kinh, khiến Trung Quốc “như hổ thêm cánh”. Hiện nay, "…Nga và Trung Quốc gần gũi nhau hơn, trở thành thế lực mạnh mẽ, có sức uy hiếp với Mỹ hơn bao giờ hết kể từ sau thời "chiến tranh lạnh" - Patrick Buchanan viết.

Ngoài những mâu thuẫn đối kháng và thách thức khó hóa giải được với Nga và Trung Quốc, Patrick Buchanan còn thừa nhận nền kinh tế và tài chính Hoa Kỳ đang rơi vào tình trạng suy yếu trầm trọng.

Sức mạnh của Trung Quốc khiến Mỹ hiện cũng phải e dè

"Kể từ năm 1992, người nhập cư từ các nước thuộc ‘thế giới thứ ba’ bắt đầu đổ vào Mỹ. Nợ quốc gia tăng nhanh hơn GDP, thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ đã đạt tới 11 nghìn tỷ USD. Tuy nhiên, chính phủ lại chi hàng nghìn tỷ USD vào các cuộc chiến và can thiệp đáng ngờ” - ông Buchanan viết.

Nhà báo Patrick Buchanan cho rằng, những vấn đề được nêu làm cho những cam kết của Mỹ với các đồng minh quốc tế trở nên không chắc chắn. Điều đó sẽ làm suy yếu hình ảnh, sụt giảm uy tín của một “người thủ lĩnh” đối với các đồng minh châu Á và châu Âu.

Ông Buchanan nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc Washington cần giảm bớt sự can thiệp của mình vào các công việc quốc tế, tập trung vào chính sách “hướng nội” mà Tổng thống Obama đã đưa ra, nhưng vẫn chưa thực hiện được.

Để làm được điều này, Mỹ nên san sẻ bớt trọng trách cho các đồng minh lớn, ví dụ như Anh, Đức ở châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia ở châu Á, hướng các nước này đứng ra tự đảm trách những vấn đề khúc mắc trong khu vực. Điều này sẽ giúp các đồng minh “trưởng thành” hơn và Mỹ cũng sẽ “nhẹ gánh” hơn.

Thiên Nam