Miền Tây trước làn sóng tha phương mới
Trong số 25.000 cô gái Việt Nam tới Campuchia tìm kiếm việc làm, nhiều cô gái còn rất trẻ đã bị bán vào các quán bar, massage, karaoke, nhà chứa và buộc phải làm “sex workers” ở Phnom Penh. Chưa có ai đưa ra được con số chính xác bao nhiêu người di cư tìm sinh kế khác, sinh sống thế nào, nhưng làng quê miền Tây bây giờ tìm người gom lúa, hái cam… trả công 150.000 – 200.000 đồng/ngày cũng không dễ kiếm.
Miền Tây đối diện với làn sóng di cư mới. Trong hình: Con gái ông Hiệp (bơi xuồng) đã quen cuộc sống không có đất. Ảnh: Ngọc Đào.
Điểm nóng cực đoan về nguy cơ di cư
Cuối năm ngoái, TS Võ Hùng Dũng, giám đốc phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam, chi nhánh Cần Thơ (VCCI Cần Thơ) nói về tình trạng này nhưng tránh dùng từ “di cư” vì được xem là nhạy cảm: “Xuất cư” ròng ra khỏi vùng bùng nổ trong các năm 2009 – 2011, lên đến mức 8,4%.
Ông Dũng nhận xét: “Hiện tượng xuất cư ròng nhiều năm ở đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) do nền kinh tế vùng không đủ sức giải quyết công ăn việc làm cho người địa phương và cũng không hấp dẫn thu hút lao động từ các địa phương khác đến”.
Gia đình bảy người của ông Nguyễn Viết Hoàng Hiệp, gồm: mẹ vợ, vợ chồng ông và bốn con nhỏ, chưa kể vợ ông đang mang thai đứa thứ năm gần sáu tháng, từ Biển Hồ thuộc tỉnh Pursat (Campuchia) di cư và hồi hương về sống ở chợ nổi Long Xuyên, thuộc phường Mỹ Phước (TP Long Xuyên, An Giang) từ năm 2009 đến nay.
Tài sản duy nhất của ông là chiếc ghe xì lỗ mội, đêm nào cũng phải tát 4 – 5 lần để khỏi chìm. Dưới lườn ghe “lợp” bốn lớp cao su cho đỡ vô nước nhưng giờ cũng đã rệu rã.
Ông Hiệp bức xúc nói: “Từ khi gia đình trở về đây sinh sống, tôi đã trình báo chính quyền để xin cấp hộ khẩu nhưng không được chấp nhận nên sống tạm bợ trên sông cho đến giờ”.
Mẹ vợ của ông Hiệp, bà Nguyễn Thị Nguyệt, 66 tuổi, cho biết tổ tiên ông bà ở Châu Đốc, đến 1975 cùng cha mẹ sang Campuchia sống nghề giăng câu, lưới.
Ở đó bà còn hai người con nữa, làm ăn không thành công nhưng chưa có điều kiện để trở về đây.
Bà Nguyệt nói: cách nay ba năm, nghe người ta chỉ trên khu dân cư ở phường Mỹ Phước có bãi đất trống không ai ở nên gia đình kéo nhau về đó phát hoang, cất chòi sống tạm nhưng được vài ngày bị chính quyền đuổi, phải thuê nhà trọ ở được hai tháng.
Trên bờ, không làm ra tiền nên vay nóng bên ngoài 3 triệu đồng mua ghe cũ rồi cả nhà kéo nhau xuống sông ở tới giờ.
Con gái bà Nguyệt tên Trần Thị Oanh chuyên bán đồ nhậu trên chợ nổi, người tong teo, da ngâm đen, mới vay được 2 triệu đồng mua đồ bán, mỗi ngày trả góp 60.000 đồng.
Gia tăng cú sốc
ĐBSCL là một trong ba điểm nóng “cực đoan” toàn cầu về nguy cơ di cư do hậu quả của biến đổi khí hậu. Đến năm 2050, khoảng 1 triệu người dân ĐBSCL sẽ đối mặt với nguy cơ phải di dời chỗ ở, nếu không có hành động quyết liệt nào được thực hiện.
Trung tâm Theo dõi di trú trong nước (IDMC) cho biết trong giai đoạn 2008 – 2012, khoảng 1 triệu người phải di dời nơi sinh sống, Việt Nam đứng hàng thứ 17 trong số 82 quốc gia có số người di trú lớn nhất do thiên tai.
Báo cáo này dựa vào hàng loạt các nghiên cứu và ấn phẩm, với cách nhìn nhận toàn cầu và cụ thể của quốc gia.
Năm 2015, Việt Nam có khoảng 135.000 hộ dân phải di dời vì lý do môi trường. Biến đổi khí hậu đã tạo ra nhiều yếu tố phức tạp mới và diễn biến cấp bách đối với mối quan hệ với di cư và suy thoái môi trường.
Từ năm 2012, kết quả phân tích 188 cuộc khảo sát nông thôn và 200 cuộc khảo sát các hộ tái định cư tại hai tỉnh Long An và Đồng Tháp, cho thấy tất cả các nhóm đối tượng được phỏng vấn đều trả lời rằng áp lực môi trường có nhiều tác động đến sinh kế của họ.
Trong vòng hai thập kỷ qua, bản chất và quy mô di cư do môi trường đã có những thay đổi, biến đổi khí hậu làm gia tăng các cú sốc và áp lực suy thoái môi trường.
Một báo cáo nghiên cứu của Nguyễn Thị Hoà, viện Khoa học xã hội vùng Nam bộ về Nghiên cứu lao động nữ di cư giúp việc nhà từ ĐBSCL tới TPHCM được thực hiện tại phường 9, thị xã Trà Vinh, cho biết, những phụ nữ tham gia di cư thường là những phụ nữ trẻ, có trình độ học vấn thấp, chưa lập gia đình, và phần lớn trong số họ đều làm việc trong ngành dịch vụ, có thu nhập thấp.
Cũng theo Nguyễn Thị Hoà, trong Nghiên cứu về những cô gái Việt Nam sống ở Campuchia do Mony Tep và Salon Ek cung cấp, cho thấy cuộc sống của 25.000 cô gái Việt Nam tới Campuchia tìm kiếm việc làm.
Trong đó, nhiều cô gái còn rất trẻ đã bị bán vào các quán bar, massage, karaoke, nhà chứa và buộc phải làm “sex workers” tại “Khu công nghệ tình dục” gần thủ đô Phnom Penh.
Khi chưa có một khung pháp lý nào bảo vệ người di cư tự do thì tình trạng việc làm bấp bênh, tiền công lao động thấp, điều kiện nhà ở thấp kém, hạn chế trong tiếp cận các dịch vụ xã hội, là điều dễ thấy, và đó là một vấn đề xã hội nổi trội đặt lên vai các cấp chính quyền.
Khánh An – Ngọc Đào
Thế Giới Tiếp Thị
http://tiepthithegioi.vn/abcd-mekong/mien-tay-truoc-lan-song-tha-phuong-moi/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét