"Làm từ thiện không dễ"

Trước đây tôi có tham gia một số nhóm từ thiện và thấy đúng là làm từ thiện không dễ thật, vì sau một hồi làm thì sẽ sinh chuyện chi tiêu lung tung và nghi ngờ lẫn nhau dẫn tới những người trong cuộc bằng mặt mà không bằng lòng nhau. Do đó quan điểm từ xưa đến nay của tôi vẫn làm nên học tập theo Phương Tây, tức là cá nhân hay một nhóm cá nhân không nên làm từ thiện vì chắc chắn sẽ làm không chuyên nghiệp, dẫn tới tài chính nhập nhằng và hiệu quả hoạt động từ thiện kém; thay vào đó nên thành lập các công ty, tổ chức làm từ thiện chuyên nghiệp, có các ban bệ nghiêm chỉnh như doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, được kiểm toán độc lập định kỳ, và mỗi người gửi tiền vào đó ủng hộ đều có quyền tiếp cận các hồ sơ, tài liệu hoạt động của các công ty, tổ chức đó. Tiếc rằng nhà nước ta lại không muốn làm theo cách này, vì vừa muốn mọi khoản tiền từ thiện đều phải qua tay nhà nước, vừa không muốn các hội và tổ chức từ thiện được thành lập hợp pháp. Đến nay, sau hơn 20 năm chuẩn bị, Luật về Hội vẫn chưa được nhà nước ban hành.

"Làm từ thiện không dễ"

Chương trình "Câu chuyện văn hóa" của VTV1 đã có những chia sẻ xoay quanh ồn ào nghệ sĩ làm từ thiện và những bản kê khai "không được lòng dư luận".

Tối 10/6, trong chương trình "Câu chuyện văn hóa: Làm từ thiện không dễ" trên VTV1, nhà đài đã nói về câu chuyện làm từ thiện. 3 cái tên người nổi tiếng được nhắc đến là NSƯT Hoài Linh, ca sĩ Thủy Tiên và MC Phan Anh. Chương trình cho rằng, ngày càng nhiều người được công chúng biết tới kêu gọi từ thiện, nhưng những góc khuất, những mặt trái phía sau lại chưa được nhìn nhận rõ.

Đáng chú ý, chương trình đã chia sẻ lại đoạn clip xin lỗi khán giả của nghệ sĩ Hoài Linh về việc chậm giải ngân số tiền 14 tỷ kêu gọi để ủng hộ bà con miền Trung lũ lụt. VTV cho rằng sau 6 tháng mùa lũ đã qua từ lâu, trước sức ép của dư luận nam danh hài mới "vội vàng" giải ngân số trong chưa đầy 1 tuần lễ.

Ca sĩ Thủy Tiên là cái tên tiếp theo xuất hiện trong phóng sự bàn về chuyện từ thiện. Ngược với sự chậm trễ của Hoài Linh, nữ ca sĩ xông pha vào vùng lũ từ những ngày đầu, kêu gọi được khoản tiền kỷ lục gần 180 tỷ đồng. Sự nỗ lực đó được cộng đồng trong thời điểm ấy rất trân trọng.

Tuy nhiên, tính minh bạch của dòng tiền trở thành câu hỏi được nhiều người đặt ra. Hàng trăm tỷ đồng chỉ được kê khai bằng một tờ giấy A4 viết tay và những tờ giấy xác nhận chung chung. 

Thậm chí một nhóm antifan Thuỷ Tiên trên mạng xã hội thu hút tới hơn 90 nghìn thành viên, đến nay vẫn kiên trì "cô Tiên" giải trình những bất hợp lý trong kê khai hoá đơn, chứng từ.

Lật lại quá khứ, câu chuyện MC Phan Anh và 24 tỷ đồng quyên góp vào 5 năm trước cũng từng gây dư luận trái chiều. Mặc dù đã đưa ra được một số giấy tờ hoá đơn nhưng không thuyết phục được công chúng, nhiều người cho rằng như vậy vẫn chưa đủ. Nhiều năm trôi qua, tranh cãi năm ấy vẫn còn dai dẳng theo thời gian.

Khách mời của VTV, PGS.TS Nguyễn Thị Minh Thái cũng đưa ra quan điểm: "Tôi cho rằng cái lý lẽ sâu xa nhất là nằm ở chỗ nghệ sĩ là những người vô cùng cảm tính. Họ không biết rằng là đằng sau cái đấy là cái gì. Từ thiện không phải chỉ là một việc làm tình cảm, đấy hoàn toàn là một việc phải là lý trí, cho nên người ta mới nói là không chuyên nghiệp".

Tiền từ thiện vài trăm nghìn, hay lên đến con số vài tỷ đều đáng quý như nhau nhưng khi số tiền càng lớn thì áp lực sẽ càng cao. Bởi khi đó ranh giới giữa vụ lợi và lòng hảo tâm càng trở nên mong manh hơn. 

Có một sự thật cần được nhắc lại rằng: "Làm từ thiện không hề dễ dàng!"