Tệ nạn bia rượu ở Việt Nam: giải quyết ra sao?
Những quán nhậu ngoài trời giờ nào cũng tấp nập AFP
Nghe bài này Tình trạng uống bia rượu tại Việt Nam vẫn là chuyện thời sự được nói đến, nhất là khi việc uống bia rượu quá mức dẫn đến nhiều tệ nạn xã hội.
Đứng đầu khu vực Đông Nam Á về tiêu thụ bia
Do khoảng cách giữa hai cái Tết dương lịch 2014 và âm lịch Giáp Ngọ chỉ trong vòng một tháng nên tình hình liên hoan ăn nhậu ở VN được báo chí trong nước mô tả là “xôm tụ”. Dù tình trạng chung là phải nhận đồng lương thấp, các khoản trợ cấp bị cắt giảm, thưởng Tết không nhiều…do ảnh hưởng của nền kinh tế; thế nhưng vẫn không ảnh hưởng đến tinh thần lạc quan tiệc tùng mừng năm mới của người dân. Các quán xá ở các thành phố lớn đầy ấp người với những tiếng cười nói cùng tiếng cụng ly “Dô” một cách rôm rả.
Do khoảng cách giữa hai cái Tết dương lịch 2014 và âm lịch Giáp Ngọ chỉ trong vòng một tháng nên tình hình liên hoan ăn nhậu ở VN được báo chí trong nước mô tả là “xôm tụ”. Dù tình trạng chung là phải nhận đồng lương thấp, các khoản trợ cấp bị cắt giảm, thưởng Tết không nhiều…do ảnh hưởng của nền kinh tế; thế nhưng vẫn không ảnh hưởng đến tinh thần lạc quan tiệc tùng mừng năm mới của người dân. Các quán xá ở các thành phố lớn đầy ấp người với những tiếng cười nói cùng tiếng cụng ly “Dô” một cách rôm rả.
Nhiều công ty, doanh nghiệp, cơ quan đặt dịch dụ trọn gói từ nhà hàng mang đến tận nơi để tiết kiệm thời gian đi lại và chờ đợi. Trao đổi với Hòa Ái về không khí vui xuân bên bàn nhậu, anh Tiến, ở Hà Nội, cho biết:
“Nền kinh tế năm nay khá là buồn nên bạn bè gặp gỡ nhau hơi khó. Tình hình ăn nhậu ở miền Bắc rất ít. Không khí năm nay hơi chậm một chút và ít hơn mọi năm rất nhiều”.
“Chắc là do khí hậu ở đây nên uống bia cho mát. Rất ngại uống rượu Tây. Cũng có thể một phần rượu Tây mắc tiền và chưa chắc là rượu xịn. Tâm lý ở thành phố, ai giàu thì có thể đi nước ngoài mua rượu Tây về nhưng thường thì chỉ uống bia. Còn ở quê thường dùng rượu, với điều kiện rượu ở nhà nấu”.
“Nền kinh tế năm nay khá là buồn nên bạn bè gặp gỡ nhau hơi khó. Tình hình ăn nhậu ở miền Bắc rất ít. Không khí năm nay hơi chậm một chút và ít hơn mọi năm rất nhiều”.
Chắc là do khí hậu ở đây nên uống bia cho mát. Rất ngại uống rượu Tây. Cũng có thể một phần rượu Tây mắc tiền và chưa chắc là rượu xịn. Tâm lý ở thành phố, ai giàu thì có thể đi nước ngoài mua rượu Tây về nhưng thường thì chỉ uống bia - Anh KhangChia sẻ vừa rồi dù tình hình ăn nhậu ở miền Bắc đón xuân năm nay ít hơn mọi năm rất nhiều nhưng cả nước VN đã tiêu thụ hết 3 tỉ lít bia, tương đương 3 tỉ đô la, trong suốt năm vừa qua theo số liệu thống kê năm 2013 của Tổ chức Nghiên cứu Thị trường Eurowatch. Tỉ lệ tiêu thụ bia trung bình của 1 người Việt trong vòng 20 năm tăng 13 lần, từ 2,5 lít/năm tăng lên 32 lít/năm. Tìm hiểu vì sao người Việt trong nước lại chuộng bia hơn rượu, anh Khang, ở Sài Gòn, người thường xuyên uống bia nói rằng các loại rượu Tây có mặt trên thị trường thường là rượu giả, rượu sản xuất trong nước thì lại không đảm bảo chất lượng, độc hại. Anh Khang nói thêm:
“Chắc là do khí hậu ở đây nên uống bia cho mát. Rất ngại uống rượu Tây. Cũng có thể một phần rượu Tây mắc tiền và chưa chắc là rượu xịn. Tâm lý ở thành phố, ai giàu thì có thể đi nước ngoài mua rượu Tây về nhưng thường thì chỉ uống bia. Còn ở quê thường dùng rượu, với điều kiện rượu ở nhà nấu”.
 |
| Một quán nhậu ở Hà Nội. AFP photo |
Với bất kỳ lý do nào như kinh tế khó khăn, bia rượu ảnh hưởng đến sức khỏe của người uống hay thậm chí còn gây nên những hậu quả xấu trong đời sống xã hội nhưng VN vẫn giữ vị trí đầu nhất về tiêu thụ bia ở khu vực Đông Nam Á, chiếm vị trí thứ 3 ở Châu Á và nằm trong danh sách 25 quốc gia uống bia nhiều nhất thế giới trong những năm qua.
Không có gì là nghịch lý vì theo GS.TS Trần Ngọc Thêm, Giám đốc Trung tâm Văn hóa học Lý luận và Ứng dụng thuộc Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP. HCM, thì đó là nét văn hóa của người Việt. Nét văn hóa này có tinh thần bản chất vẫn giữ nguyên mặc dù biểu hiện có thể thay đổi uống nhiều hay ít tùy vào điều kiện của từng giai đoạn lịch sử xã hội. GS.TS Trần Ngọc Thêm lý giải thói quen ngồi lại cùng nhau uống bia rượu của người Việt do đặc tính hài hòa, vừa phải, hài lòng trong mọi hoàn cảnh của nền văn hóa lúa nước nên người ta có thể uống bia rượu thường xuyên với tinh thần lạc quan bất kể nghèo hay giàu. Và còn có thêm đặc tính cộng đồng mạnh mẽ bắt nguồn từ xóm, ấp, làng xã gắn bó gần gũi mà người ta luôn tìm ra cái cớ để ngồi lại cùng nhau, nhằm mang lại niềm vui tạo ra mối gắn kết trong giao tiếp. Khi đã giao tiếp với nhau thì trở thành bạn bè và đã là bạn thì phải uống khi ngồi cùng nhau.
Tuy nhiên, trong điều kiện xã hội hiện nay có nhiều yếu tố dẫn đến tình trạng đang quá trớn trong chuyện nhậu nhẹt. Đời sống xã hội thay đổi với đa số người dân có “đồng ra đồng vào”, hàng hóa đa dạng có thể lựa chọn những mặt hàng yêu thích và do tính cộng đồng nên người ta muốn ai cũng giống ai, đặc biệt đã ngồi nhậu với nhau thì nảy sinh tình trạng ép nhau uống để say giống như mọi người. Bởi vì càng say thì càng thật, càng say thì càng vui, cho nên tình trạng cứ ép nhau uống và những người không uống được hay tửu lượng kém cũng bị bắt phải uống theo. Điều này dẫn đến những hậu quả không tốt.
Trong năm 2013, chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu lên tiếng việc uống bia rượu không chỉ còn là tập quán của người Việt nữa mà tốc độ tiêu thụ bia, rượu tăng vọt trở thành tệ nạn của xã hội. Một trong những tác hại điển hình là gây ra tai nạn giao thông trong khi tham gia giao thông mà bị say xỉn. Chỉ trong vòng 7 ngày nghỉ Tết âm lịch Giáp Ngọ, có đến 458 vụ tai nạn giao thông, gây ra cái chết cho 212 người với nguyên nhân chủ yếu do say rượu bia khi đi xe máy. Tại Hội nghị toàn quốc tổng kết về an toàn giao thông năm 2013 và triển khai công tác năm 2014, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị “Cả nước cần phát động việc không uống rượu, bia buổi trưa và trong giờ làm việc”. Liệu rằng những phương cách hô hào phát động như thế này sẽ cải thiện được tệ nạn uống bia rượu hiện nay? GS.TS Trần Ngọc Thêm phân tích:
Trong khi chờ đợi những biện pháp tầm vĩ mô từ chính phủ để ngăn chặn tệ nạn uống bia rượu quá nhiều, những âm thanh cụng ly, những lời thách đố, ép nhau uống trong bàn tiệc hội ngộ bạn bè, đồng nghiệp vẫn cứ râm rang, rộn ràng sau những ngày dài nghỉ Tết Giáp Ngọ.
Không có gì là nghịch lý vì theo GS.TS Trần Ngọc Thêm, Giám đốc Trung tâm Văn hóa học Lý luận và Ứng dụng thuộc Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP. HCM, thì đó là nét văn hóa của người Việt. Nét văn hóa này có tinh thần bản chất vẫn giữ nguyên mặc dù biểu hiện có thể thay đổi uống nhiều hay ít tùy vào điều kiện của từng giai đoạn lịch sử xã hội. GS.TS Trần Ngọc Thêm lý giải thói quen ngồi lại cùng nhau uống bia rượu của người Việt do đặc tính hài hòa, vừa phải, hài lòng trong mọi hoàn cảnh của nền văn hóa lúa nước nên người ta có thể uống bia rượu thường xuyên với tinh thần lạc quan bất kể nghèo hay giàu. Và còn có thêm đặc tính cộng đồng mạnh mẽ bắt nguồn từ xóm, ấp, làng xã gắn bó gần gũi mà người ta luôn tìm ra cái cớ để ngồi lại cùng nhau, nhằm mang lại niềm vui tạo ra mối gắn kết trong giao tiếp. Khi đã giao tiếp với nhau thì trở thành bạn bè và đã là bạn thì phải uống khi ngồi cùng nhau.
VN vẫn giữ vị trí đầu nhất về tiêu thụ bia ở khu vực Đông Nam Á, chiếm vị trí thứ 3 ở Châu Á và nằm trong danh sách 25 quốc gia uống bia nhiều nhất thế giới trong những năm quaHậu quả khó lường từ rượu bia
Tuy nhiên, trong điều kiện xã hội hiện nay có nhiều yếu tố dẫn đến tình trạng đang quá trớn trong chuyện nhậu nhẹt. Đời sống xã hội thay đổi với đa số người dân có “đồng ra đồng vào”, hàng hóa đa dạng có thể lựa chọn những mặt hàng yêu thích và do tính cộng đồng nên người ta muốn ai cũng giống ai, đặc biệt đã ngồi nhậu với nhau thì nảy sinh tình trạng ép nhau uống để say giống như mọi người. Bởi vì càng say thì càng thật, càng say thì càng vui, cho nên tình trạng cứ ép nhau uống và những người không uống được hay tửu lượng kém cũng bị bắt phải uống theo. Điều này dẫn đến những hậu quả không tốt.
Trong năm 2013, chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu lên tiếng việc uống bia rượu không chỉ còn là tập quán của người Việt nữa mà tốc độ tiêu thụ bia, rượu tăng vọt trở thành tệ nạn của xã hội. Một trong những tác hại điển hình là gây ra tai nạn giao thông trong khi tham gia giao thông mà bị say xỉn. Chỉ trong vòng 7 ngày nghỉ Tết âm lịch Giáp Ngọ, có đến 458 vụ tai nạn giao thông, gây ra cái chết cho 212 người với nguyên nhân chủ yếu do say rượu bia khi đi xe máy. Tại Hội nghị toàn quốc tổng kết về an toàn giao thông năm 2013 và triển khai công tác năm 2014, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị “Cả nước cần phát động việc không uống rượu, bia buổi trưa và trong giờ làm việc”. Liệu rằng những phương cách hô hào phát động như thế này sẽ cải thiện được tệ nạn uống bia rượu hiện nay? GS.TS Trần Ngọc Thêm phân tích:
Việc uống bia rượu không chỉ còn là tập quán của người Việt nữa mà tốc độ tiêu thụ bia, rượu tăng vọt trở thành tệ nạn của xã hội. Một trong những tác hại điển hình là gây ra tai nạn giao thông trong khi tham gia giao thông mà bị say xỉn“Bởi vì đua nhau uống trở thành tiêu chuẩn bất thành văn: phải vui, đã vui thì phải uống, uống được như thế thì mới đạt được chuẩn giao tiếp nhất định. Nhữn người không uống cũng bị kéo theo. Cho nên vấn đề giáo dục chỉ là phụ thôi. Cái chính là phải có những quy định luật pháp nhất định để hạn chế như thế nào đó. Hạn chế từ người sản xuất trở đi cho đến đánh vào kinh tế như thuế và giá bia phải cao v.v. Bấy giờ do chế tài như vậy, do giá cả như vậy thì người ta sẽ nghiêng sang không uống nữa. Như thế số người không uống càng đông lên thì mới tạo thành một xu hướng xã hội. Không phải cứ tuyên truyền là được”.
Trong khi chờ đợi những biện pháp tầm vĩ mô từ chính phủ để ngăn chặn tệ nạn uống bia rượu quá nhiều, những âm thanh cụng ly, những lời thách đố, ép nhau uống trong bàn tiệc hội ngộ bạn bè, đồng nghiệp vẫn cứ râm rang, rộn ràng sau những ngày dài nghỉ Tết Giáp Ngọ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét