Bàn về những Đông Ki sốt thời hiện đại
Phùng Hoài Ngọc - Lại có một số cán bộ lãnh đạo mạnh miệng vung tay “học tập và làm theo tấm gương hiệp sĩ Đông Ki sốt”. Đầu tiên có một ông X. hứa hẹn nếu không diệt trừ được tham nhũng thì sẽ từ chức. Đến khi thất bại, có người nhắc từ chức, ông biện hộ “bởi tổ chức đảng còn phân công thì ông còn làm”. Ông không đạt được danh dự hiệp sĩ trung cổ như Đông Ki sốt, người đã thực hiện lời cam kết của mình (hứa với cậu sinh viên trẻ Sampson đóng giả hiệp sĩ, nếu đấu võ thua ông sẽ quay về vườn).
Đông Ki sốt là nhân vật lãng mạn của thời trung cổ suy tàn, rất được lòng yêu mến của người bình dân nhưng mất lòng nhà triết học và nhà cách mạng chân chính sáng suốt.
Lần đầu lên đường, ông trông thấy cối xay gió mà tưởng nó là quỉ dữ trá hình (thấy cối xay không có ai đẩy mà nó tự quay được). Thế là ông thúc ngựa xông vào, vung giáo lên. Bất chợt một cơn gió mạnh thổi thốc lên, cánh quạt quật gãy phăng cây giáo cùn, con ngựa cái già và hiệp sĩ bị gạt ngã quay lơ, bầm dập… Kế tiếp, ông thấy một em bé chăn cừu bị chủ trói đánh vì để mất cừu, hiệp sĩ bắt lão chủ phảỉ hứa thả em bé. Lão chủ miễn cưỡng vâng lời, hiệp sĩ quay lưng đi khỏi, em bé bị đánh tàn nhẫn hơn trước.
Trải qua ba lần lên đường hành hiệp trượng nghĩa, Đông Ki sốt lãnh đủ các thất bại ê chề mà chỉ đạt được một ít thắng lợi nhỏ nhoi, đành phải bỏ cuộc quay trở về cố hương (chàng sinh viên Sampson Carrasco cháu họ đã đóng giả một hiệp sĩ tìm thách đấu với ông, đòi cam kết nếu ai thua cuộc phải quay về nhà). Đấu sức với tuổi trẻ, tất yếu ông già thua cuộc, ngậm ngùi về nhà gặm nhấm thất bại và chết trong u buồn.
Ông đã gần sáu chục tuổi. Nằm bệnh ở nhà, ông tự ngẫm mình và nhà văn giúp chỉ ra nguyên nhân thất bại như sau:
Một: Quan điểm về cách mạng của hiệp sĩ đã lạc hậu, bất cập thời đại.
Hai: Bởi mải mang đôi lăng kính “lý luận xám xịt” ông không biết thời đại đã đổi thay.
Ba: Khả năng phân tích đánh giá hiện thực rất hồ đồ, không nhìn ra bản chất của nó.
Bốn: Tuổi đã già rồi, không đủ sức gánh vác sứ mệnh to lớn nữa.
Những nhược điểm cơ bản kể trên không thể khắc phục được mặc dù hiệp sĩ có những ưu điểm đáng quí sau đây:
Một: Lòng nhân đạo, thương người dân bị áp bức.
Hai: Giữa đường thấy sự bất bằng mà tha.
Ba: Không tham danh lợi dù có nhiều cơ hội đưa tới.
Bốn: Trọng danh dự hiệp sĩ quí tộc, quí hơn cả mạng sống.
Sài gòn- năm thế kỷ sau thời đại Đông Ki sốt.
Thành phố Sài Gòn, và chỉ ở Sài Gòn, đã có những người thanh niên chân chính hậu duệ Lục Vân Tiên tự nguyện rong ruổi trên đường phố để săn băn cướp. Dân chúng ai cũng thán phục tôn trọng các anh, cho dù các anh phần nào tương tự hiệp sĩ Don Quijote. Các anh chưa thể vượt qua hiệp sĩ Đông Ki sốt đã tuẫn tiết cho triết học và cách mạng.
Lại có một số cán bộ lãnh đạo mạnh miệng vung tay “học tập và làm theo tấm gương hiệp sĩ Đông Ki sốt”. Câu chuyện này khác về bản chất với các anh hiệp sĩ SBC xứ Sài Gòn ra tay vì cảm tính và truyền thống. Bởi, các ông lãnh đạo nhân danh cách mạng, nhân danh lý luận đao to búa lớn. Đầu tiên có một ông X. hứa hẹn nếu không diệt trừ được tham nhũng thì sẽ từ chức. Đến khi thất bại, có người nhắc từ chức, ông biện hộ “bởi tổ chức đảng còn phân công thì ông còn làm”. Ông không đạt được danh dự hiệp sĩ trung cổ như Đông Ki sốt, người đã thực hiện lời cam kết của mình (hứa với cậu sinh viên trẻ Sampson đóng giả hiệp sĩ, nếu đấu võ thua ông sẽ quay về vườn).
Xuất hiện trên đường hành hiệp, ông Y. nổi giận ra tay cách chức một vị giám đốc đường sắt công ty con, cuối cùng lòi ra ông tổng giám đốc công ty cha mới là đích danh thủ phạm. Ông Y bỏ đấy đi làm việc khác.
Ông Y lại thấy nông dân khổ vì ế sữa bò, liền ra tay vung cây giáo đập một nhát vào “cối xay gió” mang tên công ty Sữa Vinamilk. Công ty Vinamilk đưa cây khiên “kinh tế thị trường” ra đỡ đòn. Hòa !
Tội phạm hoành hành bá đạo ở Sài Gòn, ông hạ lệnh CA“ phải đẩy lui trong ba tháng”.
Cấp phó hạ lệnh tương tự tiếp theo cho cấp trực thuộc dưới nữa kèm lời đe cách chức.
Hạ lệnh xong, các ông khỏe tâm trí, kê gối cao mà ngủ.
“Hệ thống chính trị” trùng trùng điệp điệp phủ kín phố phường ngõ hẻm tới khóm ấp làng quê cũng bó tay, nhưng họ đâu có sợ cách chức ! (ông chủ quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đã bênh vực họ rồi: “chặt chém” hết lấy đâu ra người làm việc !)
Biện pháp lấy mồi danh lợi mà đe dọa cách chức kiểu phong kiến trung cổ, e rằng cũng là lạc hậu, như lối hành xử của hiệp sĩ Đông Ki sốt. Lãnh đạo thuộc cấp sợ mất quyền lợi thì miễn cưỡng ra tay trấn áp tội phạm hoặc xua chúng đi địa bàn khác. Động cơ lý tưởng của họ cũng chẳng hơn gì bác giám mã nông dân Sancho giúp việc cho hiệp sĩ Đông Ki sốt vì lời hứa đất đai và tiền bạc..
Cách chức cán bộ chưa phải kế vạn toàn, chỉ là biện pháp tình thế.
Hãy dám thay đổi thể chế chính trị và xây dựng thiết chế tam quyền phân lập thực sự.
Rất mong các ông lãnh đạo hãy đọc bộ tiểu thuyết đặc sắc nhất thời Phục Hưng*[1], cũng là bộ sách vĩ đại nhất mọi thời đại. Hãy học tập trái tim Đông Ki sốt nhưng phảỉ tránh cái lý trí lạc hậu, bất cập của hiệp sĩ này. Hãy học tập tấm gương Hamlet*[2] vở bi kịch vĩ đại nhất mọi thời đại, truy tìm tới tận cùng căn nguyên tội lỗi mang tính xã hội mới đề ra giải pháp tốt nhất.
PHN
[1]*. Cuốn Don Quijote hiệp sĩ tài ba xứ Mancha, 1605, tác giả Miguel De Cervantes.
Cách mạng Phục Hưng: thế kỷ 14-16 văn minh phương Tây mở cửa tuyên bố từ bỏ nghìn năm đêm trường trung cổ.
[2]*. Ham let: nhân vật chính trong vở bi kịch cùng tên (viết 1601) của thi hào Shakespeare thời Phục Hưng Anh. Hoàng tử Ham let trăn trở một câu hỏi lớn “giết một tên vua tham bạo chưa phải là thượng sách, ta phải làm thế nào thay đổi toàn bộ xã hội này?”. Về sau, các nhà Khai sáng Pháp, Anh, Mỹ thế kỷ 18 đã đề xuất giải pháp chủ yếu: nền cộng hoà với tiêu chí cơ bản là bầu cử tự do và thiết chế tam quyền phân lập (không gắn đuôi nào). khác). Học sinh trung học Việt Nam đã được học qua về hai tác phẩm vĩ đại nhất của nhân loại (Don Quijote và Hamlet).
https://giangnamlangtu.wordpress.com/2016/03/05/ban-ve-nhung-dong-ki-sot-thoi-hien-dai/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét